عمر بن خطاب: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۹۴۳ بایت حذف‌شده ،  ‏۲۶ ژوئن ۲۰۲۳
خط ۵۸: خط ۵۸:
عمر طبق نقل سیوطی دوره پیامبر در غزوات حضور داشت. <ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ‍۱۴۱۱ق، ص۱۱۶(به نقل از ویکی شیعه).</ref> برخی گزارشات تاریخی از فرار یا شکست او در این جنگها حکایت دارد از جمله طبری از خود عمر نقل کرده که در جنگ احد فرار کرده است.<ref>طبری، جامع البیان،ج ۷، ص۳۲۷؛ سیوطی، جامع الاحادیث، ج۱۴، ص۵۲۹(به نقل از ویکی شیعه).</ref> در جنگ خیبر که پیامبر(ص) عمر را پس از ابوبکر، مامور فتح قلعه خیبر کرد، عمر نیز همچون ابوبکر شکست خورد و سپس امام علی(ع) مامور فتح خیبر شد و به پیروزی رسید.[<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۲۸۹؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۲ (به نقل از ویکی شیعه)</ref>.] در نبرد حنین هم عمر جزو کسانی بود که از میدان گریختند.[<ref>دلائل النبوة، البیهقی ،ج‏۵، ص۱۴۸؛ عاملی، الصحیح من السیرة النبی الأعظم، ج‏۶، ص۱۸۹(به نقل از ویکی شیعه).</ref>]
عمر طبق نقل سیوطی دوره پیامبر در غزوات حضور داشت. <ref>سیوطی، تاریخ الخلفاء، ‍۱۴۱۱ق، ص۱۱۶(به نقل از ویکی شیعه).</ref> برخی گزارشات تاریخی از فرار یا شکست او در این جنگها حکایت دارد از جمله طبری از خود عمر نقل کرده که در جنگ احد فرار کرده است.<ref>طبری، جامع البیان،ج ۷، ص۳۲۷؛ سیوطی، جامع الاحادیث، ج۱۴، ص۵۲۹(به نقل از ویکی شیعه).</ref> در جنگ خیبر که پیامبر(ص) عمر را پس از ابوبکر، مامور فتح قلعه خیبر کرد، عمر نیز همچون ابوبکر شکست خورد و سپس امام علی(ع) مامور فتح خیبر شد و به پیروزی رسید.[<ref>مقریزی، امتاع الاسماع، ۱۴۲۰ق، ج۱۱، ص۲۸۹؛ ذهبی، تاریخ الإسلام، ۱۴۰۷ق، ج۲، ص۴۱۲ (به نقل از ویکی شیعه)</ref>.] در نبرد حنین هم عمر جزو کسانی بود که از میدان گریختند.[<ref>دلائل النبوة، البیهقی ،ج‏۵، ص۱۴۸؛ عاملی، الصحیح من السیرة النبی الأعظم، ج‏۶، ص۱۸۹(به نقل از ویکی شیعه).</ref>]


== مخالفت با پیامبر(صلی الله علیه) ==
=== ماجرای صلح حدیبیه ===
=== ماجرای صلح حدیبیه ===
عمر بن خطاب در زمان حیات [[پیامبر]](صلی الله علیه)، در مواردی با ایشان مخالفت کرد، از جمله اینکه در ماجرای صلح حدیبیه، بر رسول خدا(صلی الله علیه) به سبب صلح کردن با قریش، خرده گرفت و تصریح کرد که به نبوت او شک کرده است.<ref> ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۷۱</ref>
عمر بن خطاب در زمان حیات [[پیامبر]](صلی الله علیه و آله)، در ماجرای صلح حدیبیه، بر رسول خدا(صلی الله علیه) به سبب صلح کردن با قریش، خرده گرفت و تصریح کرد که به نبوت او شک کرده است.<ref> ذهبی، تاریخ الاسلام، ۱۴۰۹ق، ج۲، ص۳۷۱</ref>


=== ماجرای دوات و قلم ===
=== ماجرای دوات و قلم ===
بنابر منابع تاریخی و روایی، هنگامی که [[پیامبر اسلام]] در آخرین روزهای حیات خود(در ۲۵ صفر سال ۱۱ هجری) در بستر بیماری بود قلم و دواتی خواست تا سفارشی بنویسد که مانع گمراهی مسلمانان پس از خود شود. این خواسته، با مخالفت یکی از حاضران مواجه شد و وصیت پیامبر ناگفته ماند. یکی از حاضران گفت: پیامبر هذیان می‌گوید و کتاب خدا ما را بس است. سپس میان اصحاب اختلاف افتاد. پیامبر با مشاهده اختلاف اصحاب از آنان خواست از نزد او بروند. بیشتر منابع شخص مخالفت‌کننده با پیامبر را، خلیفه دوم معرفی کرده‌اند<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۳۷، ج۴، ص۶۶، ج۵، ص۱۳۷-۱۳۸، ج۷، ص۹؛ مسلم، صحیح مسلم، دارالفکر، ج۵، ص۷۵-۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دارالصادر، ج۲، ص۲۴۲-۲۴۵</ref> اما برخی منابع به نام وی اشاره نکرده‌اند.<ref>ابن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ۲۰۰۸م، ج۲، ص۴۵؛ بیهقی، السنن الکبری، دارالفکر، ج۹، ص۲۰۷</ref>
بنابر منابع تاریخی و روایی، هنگامی که [[پیامبر اسلام]] در آخرین روزهای حیات خود(در ۲۵ صفر سال ۱۱ هجری) در بستر بیماری بود قلم و دواتی خواست تا سفارشی بنویسد که مانع گمراهی مسلمانان پس از خود شود. این خواسته، با مخالفت یکی از حاضران مواجه شد و وصیت پیامبر ناگفته ماند. یکی از حاضران گفت: پیامبر هذیان می‌گوید و کتاب خدا ما را بس است. سپس میان اصحاب اختلاف افتاد. پیامبر با مشاهده اختلاف اصحاب از آنان خواست از نزد او بروند. بیشتر منابع شخص مخالفت‌کننده با پیامبر را، خلیفه دوم معرفی کرده‌اند<ref>بخاری، صحیح البخاری، ۱۴۰۱ق، ج۱، ص۳۷، ج۴، ص۶۶، ج۵، ص۱۳۷-۱۳۸، ج۷، ص۹؛ مسلم، صحیح مسلم، دارالفکر، ج۵، ص۷۵-۷۶؛ ابن سعد، الطبقات الکبری، دارالصادر، ج۲، ص۲۴۲-۲۴۵</ref> اما برخی منابع به نام وی اشاره نکرده‌اند.<ref>ابن حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ۲۰۰۸م، ج۲، ص۴۵؛ بیهقی، السنن الکبری، دارالفکر، ج۹، ص۲۰۷</ref>
بنابر نظر علمای شیعه، پیامبر(صلی الله علیه) می‌خواست با حدیث دوات بر جانشینی [[امام علی]](علیه السلام) پس از خود تأکید کند. اما برخی از حاضران به این امر پی بردند و مانع آن شدند.<ref>شرف الدین، المراجعات، المجمع العالمی لاهل البیت، ص۵۲۷</ref> خلیفه دوم نیز در گفت‌وگویی که میان او و ابن عباس نقل شده، تصریح می‌کند که: پیامبر(صلی الله علیه) در بیماری‌اش می‌خواسته نام علی(علیه السلام) را برای خلافت پس از خویش به زبان بیاورد ولی من از روی دل‌سوزی نسبت به اسلام و حفظ آن، مانع شدم.<ref> ابن ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ۱۳۷۸ق، ج۱۲، ص ۲۰-۲۱</ref>
بر اساس نقل ابن عباس که در صحیح بخاری آمده است این واقعه در روز پنج‌شنبه رخ داده است <ref>بخاری، صحیح بخاری، نشر دار طوق النجاه، ج۴، ص۶۹، حدیث ۳۰۵۳</ref> و به همین مناسبت آن را [[رزیه یوم الخمیس]] یا فاجعه روز پنج‌شنبه می‌خوانند.
=== سپاه اسامه ===
همچنین پیامبر در آخرین روزهای عمر خود فرمان داد مسلمانان به فرماندهی [[اسامة بن زید]] برای مقابله با [[روم]]، اعزام شوند.<ref>واقدی، المغازی، ۱۹۶۶م، ج۳، ص۱۱۱۷</ref> به گفته [[شیخ مفید]] پیامبر بر پیوستن مردم به سپاه اسامه و تسریع در حرکت آن تاکید داشت،<ref> مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۱</ref> ولی عده‌ای از جمله عمر بن خطاب و ابوبکر از فرمان سرپیچی کردند و در سپاه حضور نیافتند. پیامبر وقتی از سرپیچی عمر و ابوبکر آگاه شد، آن دو را فرا خواند و بر پیوستن آنها به سپاه تاکید کرد.<ref> مفید، الإرشاد، ۱۴۱۳ق، ج۱، ص۱۸۳</ref> در برخی منابع آمده است که پیامبر فرمود: لعنت خدا بر کسی که از پیوستن به سپاه اسامه سرپیچی کند.<ref>شهرستانی، الملل و النحل، دارالمعرفة، ص۳۰؛ ایجی، شرح المواقف، ۱۳۲۵ق، ج۸، ص۳۷۶؛ ابن الی‌الحدید، شرح نهج البلاغة، کتابخانه مرعشی نجفی، ج۶، ص۵۲؛ علامه حلی، منهاج الکرامة، ۱۳۷۹ش، ص۱۰۹</ref>


== دوران حکومت عمر بن خطاب ==
== دوران حکومت عمر بن خطاب ==
confirmed
۵۴۷

ویرایش