۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
</div> | </div> | ||
'''نتایج انقلاب اسلامی''' عنوان مقاله‌‌ای با تحلیلی غرب‌گرایانه است که در بخش گزارشی از یک کتاب در [[فصلنامه اندیشه تقریب]] است این مقاله توسط دکتر مرتضی شیرودی نگارش و در [[فصلنامه اندیشه تقریب شماره 5|شماره پنجم]]، فصل زمستان، سال 1384 منتشر شده‌است.</div> | '''نتایج انقلاب اسلامی''' عنوان مقاله‌‌ای با تحلیلی غرب‌گرایانه است که در بخش گزارشی از یک کتاب در [[فصلنامه اندیشه تقریب]] است این مقاله توسط دکتر مرتضی شیرودی نگارش و در [[فصلنامه اندیشه تقریب شماره 5|شماره پنجم]]، فصل زمستان، سال 1384 منتشر شده‌است.</div> | ||
==چکیده== | ==چکیده== | ||
نیکی کدی کتابش را با این جمله‌ها آغاز می‌کند: امسال (2003 / 1382) بیست و پنجمین سالگرد انقلاب ایران خواهد بود؛ بنابراین، زمان مناسبی برای مرور کردن پیشینه تاریخی انقلاب ایران و هم تحول ناشی از سال 1357 است؛ البته نگارش هر تاریخی در مورد ایران، به ناچار تفسیرها و انتقادهایی را در بر دارد؛ از این رو هر چه می‌نوشتم، اختلاف نظرهایی را برمی‌انگیخت. اکنون(2003 / 1382) که در [[آمریکا|آمریکا]] مشغول نوشتن دراین‌باره هستم، متوجه این نکته‌ام که بسیاری از ویژگی‌های بدی که در آمریکا موجود است، در [[ایران]] کمتر به چشم می‌خورد؛ از جمله شکاف عظیم در توزیع و درآمد، عنایت به ثروتمندان، تکبر در مورد گذشته و آینده کشور و غیره. با آگاهی از این مسأله، وی به تحریر حوادث پس از [[انقلاب اسلامى|انقلاب اسلامی]] می‌نشیند. افزون بر این، همه اطلاعات و نقد او از جامعه پس از انقلاب، مطابق واقع نیست که به برخی از اساسی‌ترین آنها در بخش نقد می‌پردازیم. قبل از نقد، ارائه خلاصه‌ای از کتاب، به همان صورتی که نگاشته شده، برای فهم نقدی که بر آن آورده‌ام، لازم به نظر می‌رسد. | نیکی کدی کتابش را با این جمله‌ها آغاز می‌کند: امسال (2003 / 1382) بیست و پنجمین سالگرد انقلاب ایران خواهد بود؛ بنابراین، زمان مناسبی برای مرور کردن پیشینه تاریخی انقلاب ایران و هم تحول ناشی از سال 1357 است؛ البته نگارش هر تاریخی در مورد ایران، به ناچار تفسیرها و انتقادهایی را در بر دارد؛ از این رو هر چه می‌نوشتم، اختلاف نظرهایی را برمی‌انگیخت. اکنون(2003 / 1382) که در [[آمریکا|آمریکا]] مشغول نوشتن دراین‌باره هستم، متوجه این نکته‌ام که بسیاری از ویژگی‌های بدی که در آمریکا موجود است، در [[ایران]] کمتر به چشم می‌خورد؛ از جمله شکاف عظیم در توزیع و درآمد، عنایت به ثروتمندان، تکبر در مورد گذشته و آینده کشور و غیره. با آگاهی از این مسأله، وی به تحریر حوادث پس از [[انقلاب اسلامى|انقلاب اسلامی]] می‌نشیند. افزون بر این، همه اطلاعات و نقد او از جامعه پس از انقلاب، مطابق واقع نیست که به برخی از اساسی‌ترین آنها در بخش نقد می‌پردازیم. قبل از نقد، ارائه خلاصه‌ای از کتاب، به همان صورتی که نگاشته شده، برای فهم نقدی که بر آن آورده‌ام، لازم به نظر می‌رسد. | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۶: | ||
'''جبهه دموکرات ملی''': این حزب را هدایت‌اللّه متین دفتری تشکیل داد. در دولت جایی نداشت و به علت تحریم رفراندوم 1358 و حمایت از درخواست‌های قوم‌های مختلف ایران و فرار متین دفتری از ایران، منحل شد. <br> | '''جبهه دموکرات ملی''': این حزب را هدایت‌اللّه متین دفتری تشکیل داد. در دولت جایی نداشت و به علت تحریم رفراندوم 1358 و حمایت از درخواست‌های قوم‌های مختلف ایران و فرار متین دفتری از ایران، منحل شد. <br> | ||
'''مجاهدین خلق''': این حزب پیش از انقلاب هم در ایران فعالیت داشت و در اواخر حکومت رژیم پهلوی به علت پیگیری‌های ساواک، بسیار ضعیف شد. بعد از انقلاب هم، به علل حمایت از شورش کردها، مخالفت با ولایت فقیه، تحریم رفراندوم و قانون اساسی، مظنون بودن به بمب گذاری و ترور پیروانش، قلع و قمع و از صحنه سیاسی ایران حذف شد. این حزب پس از نابودی در ایران به پاریس رفت و شورای ملی مقاومت را تشکیل داد، و بعد از آن، به بغداد رفت و تا قبل از اشغال عراق از متحدان حکومت صدام بود. | '''مجاهدین خلق''': این حزب پیش از انقلاب هم در ایران فعالیت داشت و در اواخر حکومت رژیم پهلوی به علت پیگیری‌های ساواک، بسیار ضعیف شد. بعد از انقلاب هم، به علل حمایت از شورش کردها، مخالفت با ولایت فقیه، تحریم رفراندوم و قانون اساسی، مظنون بودن به بمب گذاری و ترور پیروانش، قلع و قمع و از صحنه سیاسی ایران حذف شد. این حزب پس از نابودی در ایران به پاریس رفت و شورای ملی مقاومت را تشکیل داد، و بعد از آن، به بغداد رفت و تا قبل از اشغال عراق از متحدان حکومت صدام بود. | ||
چپ غیرمذهبی: یکی از آنها حزب توده بود که به اتهام جاسوسی برای شوروی در سال 1361 منحل شد. | چپ غیرمذهبی: یکی از آنها حزب توده بود که به اتهام جاسوسی برای شوروی در سال 1361 منحل شد. | ||
# فداییان خلق: این حزب به دو دسته اقلیت و اکثریت تقسیم شد: دسته اکثریت از امام خمینی حمایت می‌کرد، و تا سال 1362 به کار خود ادامه دادند که در آن سال غیر قانونی اعلام شد. دسته اقلیت به علت حمایت از شورش‌های مختلف در ایران سرکوب، و از صحنه سیاسی کشور حذف شد.<br> | # فداییان خلق: این حزب به دو دسته اقلیت و اکثریت تقسیم شد: دسته اکثریت از امام خمینی حمایت می‌کرد، و تا سال 1362 به کار خود ادامه دادند که در آن سال غیر قانونی اعلام شد. دسته اقلیت به علت حمایت از شورش‌های مختلف در ایران سرکوب، و از صحنه سیاسی کشور حذف شد.<br> | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۴: | ||
35. جایگزین شدن [[آیت اللّه خامنه‌ای|آیت‌اللّه خامنه‌ای]] به جای وی؛<br> | 35. جایگزین شدن [[آیت اللّه خامنه‌ای|آیت‌اللّه خامنه‌ای]] به جای وی؛<br> | ||
درگذشت امام خمینی در خرداد 1368، ایران را با یک حکومت نسبتاً قدرتمند، اما با مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی باقی گذاشت. <br> | درگذشت امام خمینی در خرداد 1368، ایران را با یک حکومت نسبتاً قدرتمند، اما با مشکلات عظیم اقتصادی، اجتماعی و بین‌المللی باقی گذاشت. <br> | ||
رابطه با آمریکا در خلال این سال‌ها فرایند ذیل را پیموده است: | رابطه با آمریکا در خلال این سال‌ها فرایند ذیل را پیموده است: | ||
# دولت موقت، خواستار رابطه بهتر بود؛ | # دولت موقت، خواستار رابطه بهتر بود؛ | ||
| خط ۱۴۶: | خط ۱۴۵: | ||
=== سیاست و اقتصاد در ایران پس از خمینی === | === سیاست و اقتصاد در ایران پس از خمینی === | ||
ایران بعد از سال 1368 روند رو به پیشرفتی را با دو رئیس‌جمهوری و رهبری آیت‌اللّه خامنه‌ای احساس کرده است. <br> | ایران بعد از سال 1368 روند رو به پیشرفتی را با دو رئیس‌جمهوری و رهبری آیت‌اللّه خامنه‌ای احساس کرده است. <br> | ||
وضعیت اقتصادی در زمان ریاست‌جمهوری‌هاشمی رفسنجانی را می‌توان به این شرح برشمرد: | وضعیت اقتصادی در زمان ریاست‌جمهوری‌هاشمی رفسنجانی را می‌توان به این شرح برشمرد: | ||
# خرابی‌های ناشی از جنگ؛ | # خرابی‌های ناشی از جنگ؛ | ||
| خط ۲۲۰: | خط ۲۱۹: | ||
# نگرش‌های جدید به دین و تفسیرهای متفاوت از آن در این دوره آزادانه‌تر بحث و عنوان می‌شود که از این طریق می‌توان روابط با مردم را بهبود بخشید؛ البته این نگرش‌ها و بحث‌های پیرامون آن، زیر نظر اصلاح‌طلبان مجاز است و اگر از آن فراتر رود، با مقابله و عکس‌العمل روبه رو خواهد شد. | # نگرش‌های جدید به دین و تفسیرهای متفاوت از آن در این دوره آزادانه‌تر بحث و عنوان می‌شود که از این طریق می‌توان روابط با مردم را بهبود بخشید؛ البته این نگرش‌ها و بحث‌های پیرامون آن، زیر نظر اصلاح‌طلبان مجاز است و اگر از آن فراتر رود، با مقابله و عکس‌العمل روبه رو خواهد شد. | ||
# نقد و مخالفت با ولایت فقیه از طرف روحانیان و غیر روحانیان مطرح شده است، و حکومت تا جایی که توانسته با آن مخالفت کرده است. | # نقد و مخالفت با ولایت فقیه از طرف روحانیان و غیر روحانیان مطرح شده است، و حکومت تا جایی که توانسته با آن مخالفت کرده است. | ||
# جوامع اقلیت چه قومی ـ نژادی و چه دینی در ایران بسیارند که نارضایی گروه‌های قومی ممکن است تمامیت ارضی ایران را با خطر مواجه کند؛ چرا که ممکن است از طرف دیگر کشورها هم حمایت شوند؛ البته وضعیت اقلیت‌هادر زمان آقای خاتمی بهبود یافته است. | # جوامع اقلیت چه قومی ـ نژادی و چه دینی در ایران بسیارند که نارضایی گروه‌های قومی ممکن است تمامیت ارضی ایران را با خطر مواجه کند؛ چرا که ممکن است از طرف دیگر کشورها هم حمایت شوند؛ البته وضعیت اقلیت‌هادر زمان آقای خاتمی بهبود یافته است. | ||
تقریباً در تمام موارد پیش گفته به نظر می‌رسد که ایران امروز در دوره گذار است که در آن گرایش به سوی شهرنشینی، آموزش، و تا حدی مدرن سازی اقتصاد و جامعه در کنش با عقاید و خواست‌هایی نقش داشته است که با منافع خاص حکومت و روحانیان ـ بازار ناسازگار است. | تقریباً در تمام موارد پیش گفته به نظر می‌رسد که ایران امروز در دوره گذار است که در آن گرایش به سوی شهرنشینی، آموزش، و تا حدی مدرن سازی اقتصاد و جامعه در کنش با عقاید و خواست‌هایی نقش داشته است که با منافع خاص حکومت و روحانیان ـ بازار ناسازگار است. | ||