۸۸٬۱۶۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' آنها' به ' آنها') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
در [[خراسان رضوی]]، [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشته‌ها در سه روز، خاموش نمی‌شد و اکنون هم در شب‌ها آنها، که برات را می‌شناسند، چراغشان خاموش نمی‌شود. هنوز هم فانوس‌های قدیمی خاطر شب‌های برات را به یاد دارند و خیلی وقت‌ها هم همین فانوس‌ها در شب‌های برات دوباره به یاد صاحبانشان می‌افتند و تاریکی شب را نور می‌دهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی می‌دارند. | در [[خراسان رضوی]]، [[مشهد مقدس|مشهد]] و اطراف آن، چراغ برات در گذشته‌ها در سه روز، خاموش نمی‌شد و اکنون هم در شب‌ها آنها، که برات را می‌شناسند، چراغشان خاموش نمی‌شود. هنوز هم فانوس‌های قدیمی خاطر شب‌های برات را به یاد دارند و خیلی وقت‌ها هم همین فانوس‌ها در شب‌های برات دوباره به یاد صاحبانشان می‌افتند و تاریکی شب را نور می‌دهند و یاد و خاطره رفتگان را گرامی می‌دارند. | ||
شهرستان | شهرستان شیروان از توابع استان [[خراسان شمالی]] است که مردم آن در این ایام معتقدند درهای روزی و رحمت خداوند در سه روز منتهی به نیمه شعبان بر روی بندگان گشوده می‌شود. مردم معتقدند در این شب‌ها باید چراغ منازل روشن باشد چراکه روشن بودن منزل در این شب‌ها برای آنها در طول سال روشنی می‌آورد. افرادی که [[نذر]] دارند هم سعی کرده نذر خود را در این چند روز که ثواب بیشتری دارد ادا کنند. | ||
برافروختن شمع و پخش شیرینی از جمله سنت‌های آیین چراغ برات است. | برافروختن شمع و پخش شیرینی از جمله سنت‌های آیین چراغ برات است. | ||
در | در کاشمر در آخرین ساعات ۱۴ شعبان بعد از نماز مغرب و عشا نیز هر فرد به تعداد آرزوهای پاک و خالصانه‌اش ترکه‌ای از درختی پاک‌سرشت (انار و انگور) مهیا می‌کرد و در چهار گوشه پشت بام خانه‌اش نصب می‌کرد. بر انتهای هر ترکه تکه‌ای پنبه یا پارچه‌ای پاک به نیت آرزوی مورد نظر وصل می‌شد. فرد به تنهایی یا در حضور خانواده نیت و آرزویش را بعد از حمد و ثنای خدا مطرح می‌کرد. البته این رسم چند دهه است که به صورت جمعی برگزار نمی‌شود و فردی شده است. در بشرویه از توابع استان [[خراسان جنوبی]] در ایام برات در شب‌ها نانی به نام سیروکی طبخ می‌شود .همچنین در این شب‌ها در قدیم رسم بود که بچه‌های کوچک دسته جمعی به در خانه همسایه‌ها رفته و شعری را به لهجه محلی دسته جمعی می‌خواندند و صاحبخانه به فراخور حالش، آجیل، شیرینی به آنها می‌داد. | ||
== هند و شب برات == | == هند و شب برات == | ||
همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا می‌شود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در '''«شب برات»''' به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند<ref>شرفعلی تهانوی؛ ''اسلامی بهشتی زیور''، ج۴، ص۴۴۱، لاهور.</ref>. | همچنین در نقاط مختلف [[هندوستان|شبه قاره هند]] مراسم گوناگونی برپا می‌شود که زیارت اهل قبور، تلاوت [[قرآن]] و اطعام و [[صدقه]] به مساکین برای آمرزش مردگان از آن جمله است به استناد یک روایت، پیامبر در '''«شب برات»''' به قبرستان مدینه رفتند و برای مردگان از خدا آمرزش خواستند<ref>شرفعلی تهانوی؛ ''اسلامی بهشتی زیور''، ج۴، ص۴۴۱، لاهور.</ref>. | ||
پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[رسول اکرم (صلّی اللّه علیه وآله وسلّم)]] به عزاداری برای [[حمزه سیدالشهدا|حمزه]] پس از شهادت وی در [[غزوه احد]]، موجب شده است تا مسلمانان [[هند]] برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژه‌ای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا به‌ویژه اسباب و آلات آتش‌بازی به کودکان از دیگر آیین‌های '''«شب برات»''' است<ref>احمد دهلوی، ''فرهنگ آصفیه''، ذیل «شب برات»، لاهور ۱۹۸۶.</ref>. | پختن نوعی حلوا و شیرینی مخصوص و خیرات کردن آن، از دیگر مراسم این شب است. در این باره اشاره و تأکید [[رسول اکرم (صلّی اللّه علیه وآله وسلّم)]] به عزاداری برای [[حمزه سیدالشهدا|حمزه]] پس از شهادت وی در [[غزوه احد]]، موجب شده است تا مسلمانان [[هند]] برای یاد کردن وی در شب برات توجه و تقدم ویژه‌ای قائل شوند. سوزاندن عود و روشن کردن شمع، دادن هدایا به‌ویژه اسباب و آلات آتش‌بازی به کودکان از دیگر آیین‌های '''«شب برات»''' است<ref>احمد دهلوی، ''فرهنگ آصفیه''، ذیل «شب برات»، لاهور ۱۹۸۶.</ref>. | ||
<div class="wikiInfo">[[پرونده:برات.jpg|جایگزین=شب برات|بندانگشتی|شب برات]]</div> | <div class="wikiInfo">[[پرونده:برات.jpg|جایگزین=شب برات|بندانگشتی|شب برات]]</div> | ||
== دیدگاه علمای اهل‌سنت == | == دیدگاه علمای اهل‌سنت == | ||
علمای [[اهل‌سنت]] برخی از این اعمال را [[بدعت]] و اتلاف بیهوده مال و کار حرام اعلام و آن را نهی کرده‌اند. | علمای [[اهل‌سنت]] برخی از این اعمال را [[بدعت]] و اتلاف بیهوده مال و کار حرام اعلام و آن را نهی کرده‌اند. | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
== شب برات در دیگر نقاط == | == شب برات در دیگر نقاط == | ||
از دیگر سرزمین‌هایی که مراسم مختلف شب برات، از جمله چراغانی، در آنها برگزار می‌شده، [[عراق]]، [[دمشق]]، [[مکه]] و [[مصر]]<ref>جلال‌الدین محمدبن محمد مولوی، کلیات شمس، ج۷، ص۴۴۶، یا، دیوان کبیر، چاپ بدیع الزمان فروزانفر، تهران ۱۳۵۵ ش.</ref> است. و در روزگار ما نیز اجرای این مراسم در مصر | از دیگر سرزمین‌هایی که مراسم مختلف شب برات، از جمله چراغانی، در آنها برگزار می‌شده، [[عراق]]، [[دمشق]]، [[مکه]] و [[مصر]]<ref>جلال‌الدین محمدبن محمد مولوی، کلیات شمس، ج۷، ص۴۴۶، یا، دیوان کبیر، چاپ بدیع الزمان فروزانفر، تهران ۱۳۵۵ ش.</ref> است. و در روزگار ما نیز اجرای این مراسم در مصر | ||
و [[افغانستان]] | و [[افغانستان]] | ||
| خط ۴۰: | خط ۳۹: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
* علی رواقی؛ ''شب چک''، ج۱، ص۲۱۴ـ۲۱۵، در نامه مینوی؛ چاپ حبیب یغمائی و ایرج افشار، تهران ۱۳۵۰ ش. | * علی رواقی؛ ''شب چک''، ج۱، ص۲۱۴ـ۲۱۵، در نامه مینوی؛ چاپ حبیب یغمائی و ایرج افشار، تهران ۱۳۵۰ ش. | ||
* هندوشاه بن سنجر؛ ''تجارب السّلف''، ج۱، ص۱۸۹ـ۱۹۰؛ چاپ عباس اقبال، تهران ۱۳۵۷ ش. | * هندوشاه بن سنجر؛ ''تجارب السّلف''، ج۱، ص۱۸۹ـ۱۹۰؛ چاپ عباس اقبال، تهران ۱۳۵۷ ش. | ||
| خط ۴۸: | خط ۴۶: | ||
* محمود شلتوت، ''مِن توجیهات الاسلام''، ج۱، ص۴۳۸؛ قاهره. | * محمود شلتوت، ''مِن توجیهات الاسلام''، ج۱، ص۴۳۸؛ قاهره. | ||
[[رده: | [[رده:مفاهیم و اصطلاحات]] | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | |||
[[رده:مناسبت‌های اسلامی]] | [[رده:مناسبت‌های اسلامی]] | ||