بوسنی و هرزگوین: تفاوت میان نسخه‌ها

یهودیان در طول 500 سال اقامت خود در بوسنی تاثیر عمیقی بر تاریخ و فرهنگ، توسعه اقتصادی و ابعاد مختلف حیات اجتماعی داشته اند. مهم ترین میراث فرهنگی یهودیان بوسنی بطور حتم كتاب “هاگادا” است كه نمونه نادری از خطاطی و تذهیب و دقت تحریری می باشد. این كتاب دارای قدمتی بالغ بر 700 سال بوده كه به طریقی اسرار آمیز به بوسنی آورده شده و كلیه جنگها و مصائب سالهای قبل به آن آسیبی نرسانیده است. دومین میراث فرهنگی مهم یهودیان “قبرستان یهودیان سارایوو” است كه در منطقه كواچیچی سارایوو واقع شده و قدمتی 400 ساله دارد شایان ذكر است كه این قبرستان یكی از قدیمی ترین و دست نخورده ترین قبرستانهای یهودیان در اروپا می باشد.

آموزش و پرورش در بوسني و هرزگوين در حيطه اختيار دولت موجوديتها و كانتونها قرار دارد. سيستم آموزشي تقريبا به همان شكل سابق باقي مانده و جديدا اصلاحاتي در راستاي بكارگيري سبك و استاندارد جديد اروپايي در مدارس و سيستم آموزشي بعمل آمده است. در طول جنگ در فدراسيون تعداد زيادي از مدارس دستخوش تخريب شده ولي به يمن تلاشها و كمكهاي مالي بلاعوض جامعه بين الملل تقريبا كليه مدارس تخريب شده بازسازي و احيا شده اند. در حال حاضر توافق نظر در خصوص سيستم واحد و متحدالشكل آموزشي در مدارس و حذف كليه اشكال تبعيض در بين دانش آموزان و دانشجويان در جريان است.

در فدراسيون بوسني و هرزگوين 7 دانشسرا و 55 دانشكده و فرهنگستان وجود دارند. سيستم آموزش عالي در قالب 4 دانشگاه سارايوو، توزلا، موستار و بيهاچ سازماندهي و اداره ميشود. تعداد كل دانشجويان در سال تحصيلي 2000/1999 در سطح فدراسيون بالغ بر 43839 تن بوده كه از اين تعداد 21204 پسر و 22635 دختر بوده اند.

در دبيرستانهاي جمهوري صربسكا نيز در همين مقطع 2892 دبير كه 1404 تن از آنها زن و 2255 از آنها در استخدام دائم هستند، مشغول بكار بوده اند. تعداد كل دانش آموزان دبيرستاني نيز بالغ بر 52147 تن بوده كه 26557 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد كل دبيرستانهاي موجود در قلمرو جمهوري صربسكا بالغ بر 86  مي باشد.

   

در بوسني و هرزگوين سه سيستم مجزاي درماني وجود دارد كه در چارچوب 13 وزارت بهداشت و درمان سازماندهي و سرپرستي مي شوند. منطقه برچكو نيز نيازهاي بهداشتي اوليه و ثانويه شهروندان خود را تامين و اداره مي كند ضمن اينكه با توجه به تعداد كم سكنه اين منطقه، در توافقنامه مربوط به تعيين وضعيت برچكو مسئوليت تامين بيمه درماني و بازنشستگي مبارزين جنگي، معلولين جنگي و جنگزدگان و همچنين بيكاران به دو موجوديت سپرده شده (تا زماني كه سازمان تامين اجتماعي برچكو امكان بعهده گيري مسئوليت آنها را فراهم آورد).

تعداد شاغلين در بخش درماني و بهداشتي در فدراسيون در سال 2002 23580 تن بوده كه 16906 تن يا 70/71 درصد در بخش پزشكي (10361 پرستار و تكنسين، 3738 پزشك كه 2621 تن از آنها متخصص مي باشند، بيشترين تعداد پزشكان متخصص را متخصصين داخلي- 360 تن، متخصص اطفال- 277 تن، متخصص زنان و زايمان- 265 تن، متخصص اعصاب و روان- 210 تن تشكيل ميدهند) و 6674 يا 30/28 در بخش غيرپزشكي فعاليت داشته اند. تعداد تختهاي بيمارستانهاي عمومي و كانتوني در سال 2002 بالغ بر 3884 بوده و ظرفيت سه مجتمع پزشكي سارايوو، توزلا و موستار نيز بالغ بر 3935 تخت مي باشد.

پس از خاتمه جنگ تعداد تختهاي بيمارستانها در جمهوري صربسكا بالغ بر 7500 بوده است. شايان ذكر است كه دولت اين موجوديت از هر گونه تلاش جهت بهبود و احياي خسارات ببار آمده امتناع ورزيده بطوريكه تعداد تختهاي بيمارستانها از 6/4 تخت در ازاي هر 1000 شهروند به 6/3 تخت در ازاي هر 1000 شهروند كاهش يافته است. تعداد بيمارستانهاي عمومي در جمهوري صربسكا 9 بيمارستان بوده كه در شهرهاي پريه دور، بوسانسكا گراديشكا، دوبوي، بيلينا، زورنيك، تربينيه و نوسينيه واقع شده اند. قابل ذكر است كه در بيمارستانهاي عمومي خدمات كلي پزشكي به شهروندان ارائه ميشود.

در فدراسيون بوسني و هرزگوين 7 دانشسرا و 55 دانشكده و فرهنگستان وجود دارند. سيستم آموزش عالي در قالب 4 دانشگاه سارايوو، توزلا، موستار و بيهاچ سازماندهي و اداره ميشود. تعداد كل دانشجويان در سال تحصيلي 2000/1999 در سطح فدراسيون بالغ بر 43839 تن بوده كه از اين تعداد 21204 پسر و 22635 دختر بوده اند.

در دبيرستانهاي جمهوري صربسكا نيز در همين مقطع 2892 دبير كه 1404 تن از آنها زن و 2255 از آنها در استخدام دائم هستند، مشغول بكار بوده اند. تعداد كل دانش آموزان دبيرستاني نيز بالغ بر 52147 تن بوده كه 26557 تن از آنها دختر بوده اند. تعداد كل دبيرستانهاي موجود در قلمرو جمهوري صربسكا بالغ بر 86  مي باشد.