خطیب بغدادی: تفاوت میان نسخه‌ها

وی خواندن و نوشتن را در نزد هلال بن عبداللّه بن محمد فراگرفت <ref>رجوع کنید به خطیب بغدادی، ج ۱۶، ص ۱۱۷</ref>، اما معلوم نیست که خواندن و نوشتن را در درزیجان فراگرفت یا در [[بغداد]]. چون پدرش در این ایام در بغداد به سر می‌برد و در همانجا وفات کرد و خطیب هم در ۴۰۳ برای اولین بار در بغداد سماع [[حدیث]] کرده <ref>رجوع کنید به ادامه مقاله</ref>، به نظر می‌رسد خواندن و نوشتن را در بغداد فراگرفته باشد <ref>همان، ج ۱، مقدمه بشار عواد معروف، ص ۱۹ـ۲۰</ref>

خطیب بغدادی سپس به تشویق پدرش به سماع حدیث و تعلم [[فقه]] پرداخت <ref>ذهبی، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۱۸، ص ۲۷۱</ref> نخستین سماع وی چنانکه گفته شد در یازده سالگی و در نزد ابن رِزقویه بود. سپس به فراگیری فقه مشغول و در [[مسجد]] عبداللّه بن مبارک به درس ابوحامد اسفراینی (متوفی ۴۰۶) حاضر شد <ref>خطیب بغدادی، ج ۶، ص۲۰</ref>، اما به سبب صِغَرِ سن از محضر درس او استفاده چندانی نبرد.

اولین کسی که به گفته خطیب <ref>ج ۶، ص ۲۵</ref> از درس فقه او بهره برد و از آن یادداشت برداشت، ابوالحسن احمد بن محمد معروف به ابن المَحامِلی، شاگرد اسفراینی بود. در عین حال نخستین استاد حقیقی خطیب بغدادی در فقه، قاضی ابوالطیب طاهربن عبداللّه طبری بود که شیخ شافعیان بغداد محسوب می‌شد. <ref>رجوع کنید به همان، ج۱۰، ص ۴۹۲</ref>

خطیب نزد بیشتر مشایخ بغداد سماع حدیث کرد، از جمله از سال ۴۰۶ تا ۴۱۲ به مدت شش سال نزد ابن رزقویه حدیث آموخت <ref>رجوع کنید به همان، ج ۲، ص ۲۱۲ـ۲۱۳</ref> و به صورت اجازه یا سماع، تألیفات پرشمار و مشهور ۲۴ تن از مؤلفان را ــکه بیشتر در زمینه حدیث و رجال بودــ از وی شنید. <ref>عمری، ص۳۰</ref>

خطیب سپس به ابوبکر احمدبن محمدبن غالب خوارزمی، معروف به بَرْقانی، محدّث و مؤلف مشهور، پیوست و سال‌ها در مصاحبت او احادیث بسیار سماع کرد <ref>رجوع کنید به خطیب بغدادی، ج ۶، ص ۲۷</ref>، برقانی هم متقابلا احادیث فراوانی از خطیب شنید <ref>رجوع کنید به همان، ج ۶، ص ۲۸</ref> او درباره روش علمی آینده خود از برقانی مشورت و راهنمایی میگرفت <ref>همان، ج ۱، مقدمه بشار عواد معروف، ص ۲۲</ref>

خطیب در ۴۱۲ در بصره بود <ref>رجوع کنید به ج ۲، ص ۳۱۷</ref> و در این سفر از شماری از مشایخ آنجا اخذ حدیث کرد، از جمله ابوالحسن علی بن قاسم بن حسن شاهد و ابومحمد حسن بن علی سابوری. <ref>رجوع کنید به ذهبی، ۱۴۰۱ـ۱۴۰۹، ج ۱۸، ص ۲۷۲</ref> در ۴۱۵، به منظور اخذ احادیث بیشتر به فکر سفر به مراکز علمی افتاد. ولی در اینکه به کدام شهر برود دچار تردید گشت و پس از مشورت با برقانی راهی نیشابور شد <ref>رجوع کنید به همان، ج ۱۸، ص ۲۷۵</ref> و در رمضان ۴۱۵ به آنجا رسید. <ref>رجوع کنید به خطیب بغدادی، ج ۱، همان مقدمه، ص ۲۴</ref>

خطیب در مسیر خود تا نیشابور، در برخی شهرها همچون نهروان <ref>رجوع کنید به همان، ج ۱۳، ص ۵۸۱</ref> و دینور <ref>رجوع کنید به همان، ج ۹، ص ۴۳۲</ref> سماع حدیث کرد و به ری نیز وارد شد. <ref>رجوع کنید به همان، ج ۱۲، ص ۴۱۶</ref> در این سفر ابن القُنّی همراه وی بود. <ref>سمعانی، ج ۴، ص ۵۵۵</ref>