۸۸٬۰۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
سازمان اطلاعات پاکستان(ISI) | سازمان اطلاعات پاکستان(ISI) با سابقه فعالیت ۷۵ساله خود اکنون از اهداف و روش‌های خاصی پیروی می‌کند و در جریانات سیاسی این کشور تأثیری مستقیم دارد و در منطقه و جهان فعالیت بسیار و موثری دارد. | ||
== تاریخچه و روند شکل‌گیری ISI == | == تاریخچه و روند شکل‌گیری ISI == | ||
پس از استقلال پاکستان در سال 1947، دو سازمان جدید اطلاعات در این کشور ایجاد شد، اداره اطلاعات (IB) و اطلاعات نظامی (MI)، عملکرد ضعیف اداره اطلاعات در هماهنگی اطلاعاتی بین ارتش، نیروی دریایی و هوایی در زمان جنگ هند - پاکستان در سال 1947 موجب تأسیس سازمان اطلاعات داخلی موسوم به آی‌اس‌آی I S I (Inter Services Intelligence ) در سال 1948 شد، این سازمان امنیتی توسط یک افسر استرالیایی‌الاصل ارتش انگلیس به نام سرلشکر کاتوم پایه‌گذاری شد. | پس از استقلال پاکستان در سال 1947، دو سازمان جدید اطلاعات در این کشور ایجاد شد، اداره اطلاعات (IB) و اطلاعات نظامی (MI)، عملکرد ضعیف اداره اطلاعات در هماهنگی اطلاعاتی بین ارتش، نیروی دریایی و هوایی در زمان جنگ هند - پاکستان در سال 1947 موجب تأسیس سازمان اطلاعات داخلی موسوم به آی‌اس‌آی I S I (Inter Services Intelligence ) در سال 1948 شد، این سازمان امنیتی توسط یک افسر استرالیایی‌الاصل ارتش انگلیس به نام سرلشکر کاتوم پایه‌گذاری شد. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۶: | ||
== بنیاد فکری و مذهبی آی‌اس‌آی == | == بنیاد فکری و مذهبی آی‌اس‌آی == | ||
افسران آی‌اس‌آی از لحاظ فکری و ایدئولوژیکی وابسته به فکر بنیادگرایی اسلامی و افراط‌گرایی هستند. اداره اطلاعات مشترک (JIB) آی‌اس‌آی، «فرهنگ استراتژیک» آن‌ها را بر اساس بنیادگرایی اسلامی و ضدیت با هندوئیسم بنا کرده و همین علت است که آی‌اس‌آی روابط تنگاتنگ با شبکه‌های تروریسم اسلام‌گرا در منطقه و جهان دارد. آی‌اس‌آی در گروه‌ها و نهاد‌ها و شخصیت‌های سیاسی - مذهبی مانند؛ جماعت اسلامی، جمعیت علمای اسلامی، مدرسه‌های دارالعلوم اشرافیه در بلوچستان، دارالعلوم قاسمیه در ملتان، دارالتوحید در راولپندی، دین پرور در حیم‌آباد، دارالحامدیه در خیبراجنسی و… از نفوذ عمیقی برخوردار است و با شخصیت‌هایی مانند مولانا فضل | افسران آی‌اس‌آی از لحاظ فکری و ایدئولوژیکی وابسته به فکر بنیادگرایی اسلامی و افراط‌گرایی هستند. اداره اطلاعات مشترک (JIB) آی‌اس‌آی، «فرهنگ استراتژیک» آن‌ها را بر اساس بنیادگرایی اسلامی و ضدیت با هندوئیسم بنا کرده و همین علت است که آی‌اس‌آی روابط تنگاتنگ با شبکه‌های تروریسم اسلام‌گرا در منطقه و جهان دارد. آی‌اس‌آی در گروه‌ها و نهاد‌ها و شخصیت‌های سیاسی - مذهبی مانند؛ جماعت اسلامی، جمعیت علمای اسلامی، مدرسه‌های دارالعلوم اشرافیه در بلوچستان، دارالعلوم قاسمیه در ملتان، دارالتوحید در راولپندی، دین پرور در حیم‌آباد، دارالحامدیه در خیبراجنسی و… از نفوذ عمیقی برخوردار است و با شخصیت‌هایی مانند [[فضل الرحمن|مولانا فضل الرحمن]]، قاضی حسین احمد، [[سمیع الحق|مولانا سمیع‌الحق]] و… از روابط بسیار گرمی برخوردار می‌باشد. در سراسر پاکستان در حدود ۳۰ هزار مدرسه‌ی دینی - مذهبی نزدیکی مرز با افغانستان فعال‌اند و همه این‌ها تحت نظارت و حمایت اداره اطلاعات مشترک (JIB) آی‌اس‌آی می‌باشند که از همین مجرا برای پیش‌برد سیاست خارجی پاکستان و فشار و سرکوب برای رقبای خود به کار می‌گیرند. | ||
== روند توسعه آی‌اس‌آی == | == روند توسعه آی‌اس‌آی == | ||
در ابتدا آی‌اس‌آی هیچ‌گونه نقشی در جمع‌آوری اطلاعات داخلی، جز منطقه مرزی شمال - غرب و کشمیر آزاد، نداشت. | در ابتدا آی‌اس‌آی هیچ‌گونه نقشی در جمع‌آوری اطلاعات داخلی، جز منطقه مرزی شمال - غرب و کشمیر آزاد، نداشت. | ||
در اواخر 1950 که ایوب خان، رئیس‌جمهور پاکستان شد، نقش آی‌اس‌آی را در حفاظت از منافع پاکستان و تحت‌نظر گرفتن سیاست‌های اپوزیسیون و حفظ نقش ارتش در پاکستان افزایش و توسعه داد. | در اواخر 1950 که ایوب خان، رئیس‌جمهور پاکستان شد، نقش آی‌اس‌آی را در حفاظت از منافع پاکستان و تحت‌نظر گرفتن سیاست‌های اپوزیسیون و حفظ نقش ارتش در پاکستان افزایش و توسعه داد. | ||
آی‌اس‌آی پس از شکست در جنگ هند - پاکستان در سال 1965، مجددا در سال 1966 سازمان دهی شد. در این دوره مسئولیت جمع‌آوری اطلاعات سیاسی داخلی در شرق پاکستان نیز به این سازمان واگذار شد. بعدا در زمان انقلاب ملی گرایانه بلوچ ها در بلوچستان در اواسط 1970، آی‌اس‌آی ماموریت یافت قلمرو بلوچستان را نیز پوشش دهد. | آی‌اس‌آی پس از شکست در جنگ هند - پاکستان در سال 1965، مجددا در سال 1966 سازمان دهی شد. در این دوره مسئولیت جمع‌آوری اطلاعات سیاسی داخلی در شرق پاکستان نیز به این سازمان واگذار شد. بعدا در زمان انقلاب ملی گرایانه بلوچ ها در بلوچستان در اواسط 1970، آی‌اس‌آی ماموریت یافت قلمرو بلوچستان را نیز پوشش دهد. | ||
در زمان ریاست ذوالفقار علی بوتو که منتقد نقش آی‌اس‌آی در زمان انتخابات 1970 بود و همین مسئله سبب تجزیه پاکستان و شکل‌گیری بنگلادش شد، آی‌اس‌آی اهمیت خود را از دست داد. | در زمان ریاست [[ذوالفقار علی بوتو]] که منتقد نقش آی‌اس‌آی در زمان انتخابات 1970 بود و همین مسئله سبب تجزیه پاکستان و شکل‌گیری [[بنگلادش]] شد، آی‌اس‌آی اهمیت خود را از دست داد. | ||
پس از به‌قدرت‌رسیدن ضیاءالحق در ژوئیه 1977، مجددا آی‌اس‌آی توسعه یافت و مسئول جمع‌آوری اطلاعات در مورد گروه‌های کمونیستی سند و گروه‌های مختلف دیگر نظیر حزب مردم پاکستان شد در در زمان جنگ افغان -شوروی در سال 1980 فعالیت‌های پنهانی بین آی‌اس‌آی و سیا افزایش یافت. | پس از به‌قدرت‌رسیدن [[محمد ضیاءالحق|ضیاءالحق]] در ژوئیه 1977، مجددا آی‌اس‌آی توسعه یافت و مسئول جمع‌آوری اطلاعات در مورد گروه‌های کمونیستی سند و گروه‌های مختلف دیگر نظیر حزب مردم پاکستان شد در در زمان جنگ افغان -شوروی در سال 1980 فعالیت‌های پنهانی بین آی‌اس‌آی و سیا افزایش یافت. | ||
گروه ویژه افغان‌ها زیر نظر و فرمان کلنل محمد یوسف برای سرپرستی هماهنگی‌های لازم را در آمریکا دیدند و تعداد زیادی از کارشناسان عملیات پنهانی سیا به آی‌اس‌آی ملحق شدند تا در عملیات ضد شوروی با کمک‌گرفتن از مجاهدین افغان شرکت کنند. | گروه ویژه افغان‌ها زیر نظر و فرمان کلنل محمد یوسف برای سرپرستی هماهنگی‌های لازم را در آمریکا دیدند و تعداد زیادی از کارشناسان عملیات پنهانی سیا به آی‌اس‌آی ملحق شدند تا در عملیات ضد شوروی با کمک‌گرفتن از مجاهدین افغان شرکت کنند. | ||
| خط ۹۲: | خط ۹۰: | ||
از زمان استقلال کشور مسلمان پاکستان از هند بریتانیایی کماکان دو کانون قدرت و تصمیم‌گیری در کشور پاکستان وجود داشته است که یکی نهاد دولت و دیگری ارتش پاکستان است. | از زمان استقلال کشور مسلمان پاکستان از هند بریتانیایی کماکان دو کانون قدرت و تصمیم‌گیری در کشور پاکستان وجود داشته است که یکی نهاد دولت و دیگری ارتش پاکستان است. | ||
ارتش پاکستان و به‌تبع آن سازمان اطلاعات آن مهم‌ترین نهاد تصمیم‌ساز در عرصه سیاست‌های داخلی و خارجی این کشور هستند؛ ازاین‌رو در برخی برهه‌ها میان دولت و نظامیان همگرایی وجد داشته و در برخی مواقع نیز واگرایی‌های منجر به تنش بر این رابطه حکم‌فرما بوده است. | ارتش پاکستان و به‌تبع آن سازمان اطلاعات آن مهم‌ترین نهاد تصمیم‌ساز در عرصه سیاست‌های داخلی و خارجی این کشور هستند؛ ازاین‌رو در برخی برهه‌ها میان دولت و نظامیان همگرایی وجد داشته و در برخی مواقع نیز واگرایی‌های منجر به تنش بر این رابطه حکم‌فرما بوده است. | ||
تا آن زمان که دولت‌های نظامی مانند دولت ژنرال پرویز مشرف قدرت را در دست داشتند، ارتش نیز با خیالی راحت نسبت به حفظ منافع خود در داخل و خارج از پاکستان روندی آرام در سیاست‌گذاری خود پیشه کرده است. | تا آن زمان که دولت‌های نظامی مانند دولت ژنرال [[پرویز مشرف]] قدرت را در دست داشتند، ارتش نیز با خیالی راحت نسبت به حفظ منافع خود در داخل و خارج از پاکستان روندی آرام در سیاست‌گذاری خود پیشه کرده است. | ||
اما با دخالت کشورهای غربی و بازیگران جهانی و آنجایی که در سال 2006 حکومت شبه‌دموکرات آصف علی زرداری سکان هدایت کشور پاکستان را به عهده گرفت، ارتش و سازمان اطلاعات آن به‌شدت احساس خطر کرده و رویکردی تقابلی در برابر تصمیم‌های دولت اتخاذ کردند. | اما با دخالت کشورهای غربی و بازیگران جهانی و آنجایی که در سال 2006 حکومت شبه‌دموکرات [[آصف علی زرداری]] سکان هدایت کشور پاکستان را به عهده گرفت، ارتش و سازمان اطلاعات آن به‌شدت احساس خطر کرده و رویکردی تقابلی در برابر تصمیم‌های دولت اتخاذ کردند. | ||
با پایان دوره حکومت زرداری و روی کارآمدن حزب نواز شریف و انتصاب وی در سمت نخست‌وزیر به نظر می‌رسد روند تقابلی میان دولت و ارتش شدت گرفته است. | با پایان دوره حکومت زرداری و روی کارآمدن حزب نواز شریف و انتصاب وی در سمت نخست‌وزیر به نظر می‌رسد روند تقابلی میان دولت و ارتش شدت گرفته است. | ||
| خط ۱۸۱: | خط ۱۷۹: | ||
</ref> | </ref> | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[[رده:پاکستان]] | |||