confirmed، مدیران
۳۷٬۲۰۹
ویرایش
←خانواده
جز (جایگزینی متن - '[[حضرت محمد (ص)' به '[[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)') |
|||
| (یک نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
| نام‌های دیگر = | | نام‌های دیگر = | ||
| سال تولد = | | سال تولد = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = 130 ق | ||
| محل تولد = [[مدینه]] | | محل تولد = [[مدینه]] | ||
| سال درگذشت = | | سال درگذشت = | ||
| تاریخ درگذشت = | | تاریخ درگذشت = ۲۰۷ ق | ||
| محل درگذشت = [[عراق]] | | محل درگذشت = {{فهرست جعبه افقی |[[عراق]] |[[بغداد]] }} | ||
| استادان = {{فهرست جعبه عمودی |ابن جُریج |محمد بن عِجلان |مَعْمَر بن راشد |ابراهیم بن سعد |ابن ابی‌ذِئْب |سُفیان ثَوری }} | | استادان = {{فهرست جعبه عمودی |ابن جُریج |محمد بن عِجلان |مَعْمَر بن راشد |ابراهیم بن سعد |ابن ابی‌ذِئْب |سُفیان ثَوری }} | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| دین = اسلام | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = | | مذهب = [[اهل‌سنت]] | ||
| آثار = {{فهرست جعبه افقی |مغازی: تاریخ جنگ‌های [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه)]] (ترجمه)المغازی |كتاب الرّدة مع نبذة من فتوح العراق و ذكر المثنی بن حارثة الشیبانی }} | | آثار = {{فهرست جعبه افقی |مغازی: تاریخ جنگ‌های [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه)]] (ترجمه)المغازی |كتاب الرّدة مع نبذة من فتوح العراق و ذكر المثنی بن حارثة الشیبانی }} | ||
| فعالیت‌ها = مورخ، قاضی | | فعالیت‌ها = مورخ، قاضی | ||
| خط ۲۰: | خط ۲۰: | ||
'''ابوعبدالله محمد بن عمر واقدی''' در سال130ق در اواخر خلافت [[مروان بن محمد]]آخرین خلیفۀ اموی در [[مدینه]] متولد شد. [[مأمون]] [[عباسیان|خلیفۀ عباسی]] او رابه سبب احاطه‌اش به [[فقه]]، احکام، سیره و [[حدیث]]، به قضاء شهر عسکر مهدی منصوب کرد. | '''ابوعبدالله محمد بن عمر واقدی''' در سال130ق در اواخر خلافت [[مروان بن محمد]]آخرین خلیفۀ اموی در [[مدینه]] متولد شد. [[مأمون]] [[عباسیان|خلیفۀ عباسی]] او رابه سبب احاطه‌اش به [[فقه]]، احکام، سیره و [[حدیث]]، به قضاء شهر عسکر مهدی منصوب کرد. | ||
بیشتر کوشش واقدی مصروف تدوین و گردآوری [[روایات]] می‌شد. شوق وافر او نسبت به تبویب [[حدیث]] به حدی بود که او را در حدیث امیرالمؤمنین لقب داده‌اند. [[ابن ندیم]] نام28 اثر او را درکتاب الفهرست نوشته و در خلال ذکر آثار واقدی از کتاب التاریخ و المغازی و المبعث نیز یادکرده است. | بیشتر کوشش واقدی مصروف تدوین و گردآوری [[روایات]] می‌شد. شوق وافر او نسبت به تبویب [[حدیث]] به حدی بود که او را در حدیث [[علی بن ابی‌طالب|امیرالمؤمنین]] لقب داده‌اند. [[ابن ندیم]] نام28 اثر او را درکتاب الفهرست نوشته و در خلال ذکر آثار واقدی از [[کتاب التاریخ]] و [[المغازی]] و المبعث نیز یادکرده است. | ||
کتاب المغازی که اکنون از وی بازمانده است قسمتی از اثر یادشده محسوب می‌شود. واقدی دراین اثر تمام نبردهای [[صدر اسلام]] را با جزئیات کامل و تسلسل زمانی شرح می‌دهد و در بحث از هر [[غزوه]] بخشی را هم با عنوان «ذْکَر ما نَزِل مَن القرآنَ فی غْزِوه» به آیاتی اختصاص می‌دهد که دربارۀ آن غزوه [[نزول قرآن|نازل]] شده و این‌گونه درگیر [[تفسیر قرآن|تفسیرقرآن]] شده است. افزون بر این درضمن شرح رویدادهای تاریخی صدر [[اسلام]] نیز گاه به آیاتی از [[قرآن]] استناد می‌کند یا تفسیری از آنها به دست می‌دهد. | کتاب المغازی که اکنون از وی بازمانده است قسمتی از اثر یادشده محسوب می‌شود. واقدی دراین اثر تمام نبردهای [[صدر اسلام]] را با جزئیات کامل و تسلسل زمانی شرح می‌دهد و در بحث از هر [[غزوه]] بخشی را هم با عنوان «ذْکَر ما نَزِل مَن القرآنَ فی غْزِوه» به آیاتی اختصاص می‌دهد که دربارۀ آن غزوه [[نزول قرآن|نازل]] شده و این‌گونه درگیر [[تفسیر قرآن|تفسیرقرآن]] شده است. افزون بر این درضمن شرح رویدادهای تاریخی صدر [[اسلام]] نیز گاه به آیاتی از [[قرآن]] استناد می‌کند یا تفسیری از آنها به دست می‌دهد. | ||
== خانواده == | == خانواده == | ||
محمد بن عمر بن واقد واقدى (130 ـ 207) از موالی قبیله اسلم و مدنی است، هرچند ریشه مولی بودن او و این که اصل و اساس او عرب بوده یا غیر آن، روشن نشده است. این که او از موالی عبدالله بن بریده بن حصیب اسلمی ـ تابعی و قاضی [[امویان]] در [[بصره]] در دوره امارت یوسف بن عمر بر [[عراق]] <ref> تاریخ خلیفه بن خیاط، ص 235</ref> و قاضی مرو و متوفای 114 <ref> الکامل ابن اثیر، ج 5، ص 180</ref> ـ بوده توسط ابن سعد، شاگرد واقدی تأیید شده است.<ref>طبقات الکبرى، ج 7، ص 334</ref>. | محمد بن عمر بن واقد واقدى (130 ـ 207) از موالی قبیله اسلم و مدنی است، هرچند ریشه مولی بودن او و این که اصل و اساس او عرب بوده یا غیر آن، روشن نشده است. این که او از موالی عبدالله بن بریده بن حصیب اسلمی ـ تابعی و قاضی [[بنی امیه|امویان]] در [[بصره]] در دوره امارت یوسف بن عمر بر [[عراق]] <ref> تاریخ خلیفه بن خیاط، ص 235</ref> و قاضی مرو و متوفای 114 <ref> الکامل ابن اثیر، ج 5، ص 180</ref> ـ بوده توسط ابن سعد، شاگرد واقدی تأیید شده است.<ref>طبقات الکبرى، ج 7، ص 334</ref>. | ||
زندگی بریده در بصره و | زندگی بریده در [[بصره]] و [[مرو]]، شاید اشاره به آن باشد که اجداد واقدی ایرانی بوده و در شمار موالی اسلمی درآمده‌اند. بهر حال تنها نام جد وی واقد را می‌شناسیم و بالاتر از آن در نسب وی نامی در منابع درج نشده است. مارسدن جونز [مصحح کتاب المغازی واقدی] در مقدمه بر مغازی نوشته است: مادر واقدی دختر عیسی بن جعفر بن سائب خاثر است که پدرش ایرانی بوده است! اما آنچه در اغانی از ابن خرداد به نقل شده این است: «زعم ابن خرداد به أنّ ام محمد بن عمرالواقدی القاضی المحدث بنت عیسی بن جعفر بن سائب خاثر<ref>الاغانی، ج 8، ص 446. سائب خاثر که جد مادری او می‌شود در روزه حره کشته شد و شرح کشته شدن وی را اصفهانی آورده است. همانجا، ص 448. وی اولین غناگر در مدینه بوده است</ref>». در این عبارت اشاره به این که پدر مادر او ایرانی بوده نشده است. به نظر می‌رسد جونز برداشت غلطی از عبارت کرده یا متن و نسخه‌ای که او استفاده کرده عبارتی جز این داشته است. | ||
تولد واقدی را سال 129 و حتی پیش از آن هم نوشته‌اند، اما خود وی، به ابن سعد ـ مشهور به کاتب الواقدی ـ گفته که در سال 130 به دنیا آمده است<ref> الفهرست ندیم، ص 144</ref>. عمویش هیثم بن واقد کم بیش اهل [[روایت]] و تاریخ بوده و واقدی، دست کم، دو بار از وی در المغازی [ص 588، 1090] نقل کرده است. روایات بیشتری از وی در طبقات الکبری نقل شده است: «حدثنی عمی الهیثم بن واقد<ref> طبقات الکبری، ج 5، ص 319</ref>». این هیثم متولد سال 97 بوده است<ref> تاریخ الطبری، ج 6، ص 565</ref>. پدر واقدی نیز پیش از سال 170 درگذشته و خودش درباره تعلیم و تربیتش همراه برادرش شمله در دوران طفولیت حکایتی نیز نقل کرده که جالب است<ref>طبقات الکبری، ج 4، ص 456</ref>. | تولد واقدی را سال 129 و حتی پیش از آن هم نوشته‌اند، اما خود وی، به ابن سعد ـ مشهور به کاتب الواقدی ـ گفته که در سال 130 به دنیا آمده است<ref> الفهرست ندیم، ص 144</ref>. عمویش هیثم بن واقد کم بیش اهل [[روایت]] و تاریخ بوده و واقدی، دست کم، دو بار از وی در المغازی [ص 588، 1090] نقل کرده است. روایات بیشتری از وی در طبقات الکبری نقل شده است: «حدثنی عمی الهیثم بن واقد<ref> طبقات الکبری، ج 5، ص 319</ref>». این هیثم متولد سال 97 بوده است<ref> تاریخ الطبری، ج 6، ص 565</ref>. پدر واقدی نیز پیش از سال 170 درگذشته و خودش درباره تعلیم و تربیتش همراه برادرش شمله در دوران طفولیت حکایتی نیز نقل کرده که جالب است<ref>طبقات الکبری، ج 4، ص 456</ref>. | ||