confirmed، مدیران
۳۶٬۱۹۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[امام جعفر صادق' به '[[جعفر بن محمد (صادق)') |
|||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:شوال.jpg|بیقاب|چپ]] | |||
'''ماه شوال''' دهمین ماه از ماههای [[سال قمری|قمری]] در تقویم اسلامی است. شوال ماهی بسیار مبارک است که نخستین روز آن مصادف با [[عید سعید فطر]] است و این عید نیز در حقیقت بزرگترین عید [[مسلمان|مسلمانان]] به شمار میرود. مسلمانان در سراسر جهان در این روز [[عید فطر|نماز عید فطر]] را به صورت جماعت به جای میآورند که این موضوع خود نمادی محکم از اتحاد و انسجام آنها در نقاط مختلف دنیا است. [[شوال|ماه شوال]] اعمال مربوط به خود را دارد که یکی از آنها خواندن سورههای مبارکی همچون [[سوره انعام]]، [[سوره یس]] و [[سوره کهف|سوره کهف]] است. باید توجه داشته باشیم که خواندن سورههای مبارک [[قرآن]] به تنهایی کافی نیست و افراد ضمن تلاوت این آیههای مبارک باید به معانی و مفاهیم نهفته در این آیات نیز توجه داشته باشند. [[دعا]] و [[استغفار]] کردن در ماه شوال نیز از جایگاه قابل تاملی در میان دینداران برخوردار است به گونهای که اگر آنها تلاش کنند حالت معنویت [[رمضان|ماه رمضان]] را پس از پایان این ماه با خود حفظ کنند، به درجهای از اخلاص در [[ایمان]] دست پیدا خواهند کرد و کمتر گناهانی را مرتکب خواهند شد. | |||
'''ماه شوال''' دهمین ماه از ماههای قمری در تقویم اسلامی است. شوال ماهی بسیار مبارک است که نخستین روز آن مصادف با [[عید سعید فطر]] است و این عید نیز در حقیقت بزرگترین عید [[مسلمانان]] به شمار میرود. مسلمانان در سراسر جهان در این روز [[عید فطر|نماز عید فطر]] را به صورت جماعت به جای میآورند که این موضوع خود نمادی محکم از اتحاد و انسجام آنها در نقاط مختلف دنیا است. ماه شوال اعمال مربوط به خود را دارد که یکی از آنها خواندن سورههای مبارکی همچون [[سوره انعام]]، [[سوره یس]] و [[سوره کهف|سوره کهف]] است. باید توجه داشته باشیم که خواندن سورههای مبارک [[قرآن]] به تنهایی کافی نیست و افراد ضمن تلاوت این آیههای مبارک باید به معانی و مفاهیم نهفته در این آیات نیز توجه داشته باشند. [[دعا]] و [[استغفار]] کردن در ماه شوال نیز از جایگاه قابل تاملی در میان دینداران برخوردار است به گونهای که اگر آنها تلاش کنند حالت معنویت [[رمضان|ماه رمضان]] را پس از پایان این ماه با خود حفظ کنند، به درجهای از اخلاص در [[ایمان]] دست پیدا خواهند کرد و کمتر گناهانی را مرتکب خواهند شد. | |||
== معنای شوال == | == معنای شوال == | ||
<big>شوّال</big> در لغت برگرفته از مصدر «شول» است؛ یعنی «شتر ماده دُمش را بالا برد<ref>ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 11، ص 282، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 1421ق؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج 7، ص 381، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، 1414ق</ref>»، و به معنای «بلند و مرتفع شدن» است<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 6، ص 285، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، ج 5، ص 1741 – 1742، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1410ق</ref>. از آنجا که هنگام نامگذاری ماههای عربی، این ماه در فصل سیر و شکار رفتن عربها قرار داشت، «شوال» نامیده شد<ref> لغتنامه دهخدا، واژه «شوال»</ref>. | <big>شوّال</big> در لغت برگرفته از مصدر «شول» است؛ یعنی «شتر ماده دُمش را بالا برد<ref>ازهری، محمد بن احمد، تهذیب اللغة، ج 11، ص 282، بیروت، دار احیاء التراث العربی، چاپ اول، 1421ق؛ صاحب بن عباد، المحیط فی اللغة، ج 7، ص 381، بیروت، عالم الکتاب، چاپ اول، 1414ق</ref>»، و به معنای «بلند و مرتفع شدن» است<ref>فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، ج 6، ص 285، قم، هجرت، چاپ دوم، 1410ق؛ جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح (تاج اللغة و صحاح العربیة)، ج 5، ص 1741 – 1742، بیروت، دار العلم للملایین، چاپ اول، 1410ق</ref>. از آنجا که هنگام نامگذاری ماههای عربی، این ماه در فصل سیر و شکار رفتن عربها قرار داشت، «شوال» نامیده شد<ref> لغتنامه دهخدا، واژه «شوال»</ref>. | ||
البته روایتی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه) ناظر به آن است که نامیده شدن این ماه به «شوال» به جهت از بین رفتن گناهان [[مؤمنان]] در این ماه است<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، ج 1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>. | البته روایتی از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه)]] ناظر به آن است که نامیده شدن این ماه به «شوال» به جهت از بین رفتن گناهان [[مؤمن|مؤمنان]] در این ماه است<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، ج 1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>. | ||
شوّال، دهمین ماه از ماههای قمری در گاهشمار اسلامی بوده و اولین روزش [[عید فطر]] میباشد. | شوّال، دهمین ماه از ماههای قمری در گاهشمار اسلامی بوده و اولین روزش [[عید فطر]] میباشد. | ||
== سید بن طاووس این ماه را از ماههای حرام میداند == | == سید بن طاووس این ماه را از ماههای حرام میداند == | ||
[[سید ابن طاووس]] درباره این ماه میگوید: «ورود در ماه شوال مانند ورود در [[رجب]] است و... زیرا "این ماه، [[حرام]] میباشد" و باید آنرا با گفتار و کردار بزرگ بشماری مثل کسی که وارد شهر [[مکه]] تا [[مسجد]] اعظم آن میشود [و آنرا بزرگ میدارد]...<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، ج 1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>». | [[سید بن طاووس|سید ابن طاووس]] درباره این ماه میگوید: «ورود در ماه شوال مانند ورود در [[رجب]] است و... زیرا "این ماه، [[حرام]] میباشد" و باید آنرا با گفتار و کردار بزرگ بشماری مثل کسی که وارد شهر [[مکه]] تا [[مسجد]] اعظم آن میشود [و آنرا بزرگ میدارد]...<ref>ابن طاووس، علی بن موسی، إقبال الأعمال، ج 1، ص 305، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ دوم، 1367ش</ref>». | ||
از متن بالا برداشت میشود که به عقیده [[سید بن طاووس|سید ابن طاووس]]، شوال از ماههای حرام است، اما این عقیدهای خلاف مشهور است و در منابعی که جستجو کردیم، فرد دیگری چنین اعتقادی را مطرح نساخته است. البته شاید مستند ایشان در حرام دانستن ماه شوال روایتی باشد که این ماه را از ماههای حرام دانسته، اما [[ | از متن بالا برداشت میشود که به عقیده [[سید بن طاووس|سید ابن طاووس]]، شوال از ماههای حرام است، اما این عقیدهای خلاف مشهور است و در منابعی که جستجو کردیم، فرد دیگری چنین اعتقادی را مطرح نساخته است. البته شاید مستند ایشان در حرام دانستن ماه شوال روایتی باشد که این ماه را از ماههای حرام دانسته، اما [[محرم الحرام|محرم]] را ماهی حرام نمیداند<ref>«حرم الله الأشهر الحرم فی کتابه "یَوْمَ خَلَقَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضَ" ثلاثة أشهر متوالیة و شهر مفرد للعمرة قال أبو عبدالله (علیهالسلام): شوال و ذوالقعدة و ذوالحجة و رجب»؛ «خداوند، همان روزی که آسمانها و زمین را آفرید، چهار ماه را به خاطر زیارت این خانه حرام و غرق کرد. سه ماه را پی در پی ویژه حج ساخت که ماه شوّال و ذی قعده و ذی حجّه باشد و یک ماه تک را برای عمره مقرّر کرد که ماه رجب باشد»؛ عیاشی، محمد بن مسعود، التفسیر، ج 2، ص 88، تهران، المطبعة العلمیة، چاپ اول، 1380ق؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج 4، ص 240، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، 1407ق</ref>. | ||
سند این روایت سندی حسن و قابل قبول است؛ ولی از جهت محتوا خلاف مشهور و متواتر بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] بوده<ref>مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 131، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق</ref>. و باید متن آنرا توجیه و تأویل برد، چنانکه برخی در صدد تأویل این روایت برآمدهاند<ref>فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج 12، ص 38، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(علیهالسلام)، چاپ اول، 1406ق</ref>. | سند این روایت سندی حسن و قابل قبول است؛ ولی از جهت محتوا خلاف مشهور و متواتر بین [[شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] بوده<ref>مجلسی اول، محمد تقی، روضة المتقین فی شرح من لا یحضره الفقیه، ج 4، ص 131، قم، مؤسسه فرهنگی اسلامی کوشانپور، چاپ دوم، 1406ق</ref>. و باید متن آنرا توجیه و تأویل برد، چنانکه برخی در صدد تأویل این روایت برآمدهاند<ref>فیض کاشانی، محمد محسن، الوافی، ج 12، ص 38، اصفهان، کتابخانه امام أمیر المؤمنین علی(علیهالسلام)، چاپ اول، 1406ق</ref>. | ||
خط ۳۸: | خط ۱۷: | ||
این احتمال را هم میتوان داد که شاید عبارت ابن طاووس این بوده باشد: «شوال، ماه [[احرام]] است» که یا سهو قلم صورت گرفته و یا در نسخه خطی بوده و بعداً در نسخه چاپی اشتباهاً «حرام» نوشته شده است. به هر صورت؛ بنابر مشهور و [[روایات]] متواتر؛ چهار ماه قمری [[ذی القعده|ذیالقعده]]، [[ذیالحجه]]، محرّم و [[رجب]] ماههای حرام هستند. | این احتمال را هم میتوان داد که شاید عبارت ابن طاووس این بوده باشد: «شوال، ماه [[احرام]] است» که یا سهو قلم صورت گرفته و یا در نسخه خطی بوده و بعداً در نسخه چاپی اشتباهاً «حرام» نوشته شده است. به هر صورت؛ بنابر مشهور و [[روایات]] متواتر؛ چهار ماه قمری [[ذی القعده|ذیالقعده]]، [[ذیالحجه]]، محرّم و [[رجب]] ماههای حرام هستند. | ||
درباره اینکه تعداد روزهایی که در ماه شوال بعد از عید فطر [[مستحب]] است [[روزه]] گرفته شود، به دلیل روایات مختلف، اختلاف نظر وجود دارد؛ به نظر برخی، روزه گرفتن بعد از عید فطر به مدت شش روز مستحب است<ref>حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام، ج 1، ص 384، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1413ق</ref>. برخی، استحباب آنرا از روز چهارم شوال به مدت شش روز دانستهاند<ref> طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی (محشّی)، ج 3، ص 660، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1420ق</ref>. بعضی نیز اصل استحباب آنرا ثابت ندانستهاند<ref>موسوی عاملی، محمد، مدارک الأحکام، ج 6، ص 281، قم، مؤسسة آل البیت(علیهالسلام)؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج 13، ص 386 – 387، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1405ق؛ کاشفالغطاء، جعفر، کشف الغطاء، ج 4، ص 51، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، 1422ق</ref>. در اینباره هر فردی میتواند به فتوای [[مرجع تقلید]] خودش عمل نماید. | درباره اینکه تعداد روزهایی که در ماه شوال بعد از عید فطر [[مستحب]] است [[روزه]] گرفته شود، به دلیل روایات مختلف، اختلاف نظر وجود دارد؛ به نظر برخی، [[روزه]] گرفتن بعد از عید فطر به مدت شش روز مستحب است<ref>حلی، حسن بن یوسف، قواعد الأحکام، ج 1، ص 384، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1413ق</ref>. برخی، استحباب آنرا از روز چهارم شوال به مدت شش روز دانستهاند<ref> طباطبایی یزدی، محمدکاظم، العروة الوثقی (محشّی)، ج 3، ص 660، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1420ق</ref>. بعضی نیز اصل استحباب آنرا ثابت ندانستهاند<ref>موسوی عاملی، محمد، مدارک الأحکام، ج 6، ص 281، قم، مؤسسة آل البیت(علیهالسلام)؛ بحرانی، یوسف، الحدائق الناضرة، ج 13، ص 386 – 387، قم، مؤسسة النشر الإسلامی، چاپ اول، 1405ق؛ کاشفالغطاء، جعفر، کشف الغطاء، ج 4، ص 51، قم، مکتب الإعلام الإسلامی، چاپ اول، 1422ق</ref>. در اینباره هر فردی میتواند به فتوای [[مرجع تقلید]] خودش عمل نماید. | ||
== احکام شوال == | == احکام شوال == | ||
خط ۵۶: | خط ۳۵: | ||
* [[غزوه احد]] و شهادت [[حضرت حمزه]] در سال 3 هجری، | * [[غزوه احد]] و شهادت [[حضرت حمزه]] در سال 3 هجری، | ||
* [[غزوه خندق]] و قتل [[عمرو بن عبدود]] دلاور عرب بدست [[علی بن ابی طالب|امام علی ابن ابیطالب (علیهالسلام)]] در سال 5 قمری<ref>محدث قمی، هدایة الانام الی وقایع الایام، ص 32</ref>. | * [[غزوه خندق]] و قتل [[عمرو بن عبدود]] دلاور عرب بدست [[علی بن ابی طالب|امام علی ابن ابیطالب (علیهالسلام)]] در سال 5 قمری<ref>محدث قمی، هدایة الانام الی وقایع الایام، ص 32</ref>. | ||
== اهمّیت و فضیلت ماه شوال == | == اهمّیت و فضیلت ماه شوال == | ||
[[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] فرمودند: سُمِّی شَوَّالاً لأِنَّ فِیهِ شَالَت ذُنُوبُ المُؤمِنِینَ أی اِرتَفَعَت؛ شوّال را از این جهت شوّال نامیدند که در آن ماه، گناهان مؤمنان مرتفع و برداشته میشود<ref>المراقبات. ص 362</ref>. بدان که وقت [[ظهور]] آثار اعمال [[ماه رمضان]] و اعطای پاداش آن، روز عید فطر است<ref>المراقبات. ص 334</ref>. [[ | [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا(صلی الله علیه)]] فرمودند: سُمِّی شَوَّالاً لأِنَّ فِیهِ شَالَت ذُنُوبُ المُؤمِنِینَ أی اِرتَفَعَت؛ شوّال را از این جهت شوّال نامیدند که در آن ماه، گناهان مؤمنان مرتفع و برداشته میشود<ref>المراقبات. ص 362</ref>. بدان که وقت [[ظهور]] آثار اعمال [[ماه رمضان]] و اعطای پاداش آن، روز عید فطر است<ref>المراقبات. ص 334</ref>. [[علی بن الحسین (زین العابدین) | ||
|امام سجّاد(علیهالسلام)]] به اولاد خود میفرمود: لَیلَهُ القَدرِ لَیسَ دَونَ لَیلَهَ القَدر؛ شب (عید) فطر کمتر از [[شب قدر]] نیست<ref>المراقبات. ص 334</ref>. | |||
== آداب و اعمال == | == آداب و اعمال == | ||
خط ۷۸: | خط ۵۷: | ||
=== زیارت === | === زیارت === | ||
امام حسین(علیهالسلام) را [[زیارت]] کند. که فضیلت بسیار دارد و زیارت مخصوصهی این شب در باب زیارات آمده است. | |||
=== ذکر === | === ذکر === | ||
ده مرتبه این ذکر را بگوید: ((یا دآئِمَ الفَضلِ عَلَی البَرِیهِ یا بَاسِطَ الیدَینِ بِالعَطِیهِ یا صَاحِبَ المَوَاهِبِ السَّنِیهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الوَرَی سَجِیهً وَاغفِلَنَا یا ذَاالعُلَی فِی هَذِهِ العَشِیهِ)). | ده مرتبه این ذکر را بگوید: ((یا دآئِمَ الفَضلِ عَلَی البَرِیهِ یا بَاسِطَ الیدَینِ بِالعَطِیهِ یا صَاحِبَ المَوَاهِبِ السَّنِیهِ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ خَیرِ الوَرَی سَجِیهً وَاغفِلَنَا یا ذَاالعُلَی فِی هَذِهِ العَشِیهِ)). |