حمله موشکی حزب‌الله به حیفا: تفاوت میان نسخه‌ها

=دیدگاه اعتدالی=

بر اساس این نظریّه، قرآن کتاب هدایت¬گر انسان در امور مادی و معنوی است و از آن به دیدگاه میانه نیز تعبیر شده است (رضایی اصفهانی، 1391: ص107) و بر اساس آن، قلمرو جامعیت قرآن به موارد زیر تفسیر شده است.

بر اساس این دیدگاه قرآن کریم تمام امور مورد نیاز انسان در مسیر هدایت را بیان کرده و مراد از ﴿لكُلِّ شَيْ‏ءٍ﴾ در آیه 89 سوره نحل، تمام اموری است که با هدایت انسان مرتبط است از قبيل معارف حقيقى مربوط به مبدأ و معاد و اخلاق فاضله و شرايع الهى و قصص و مواعظى كه مردم در اهتداء و راه يافتنشان به آن محتاجند (طباطبایی،1374، ج12: ص469). در بین مفسران فریقین، علّامه طباطبایی، آیت الله مکارم شیرازی و رشید رضا از قائلان به این دیدگاه هستند (همان جا؛ مکارم شیرازی، 1371، ج 11/362؛رشید رضا،1414: ج 7/38).

از دیدگاه برخی از مفسران آیات بیانگر جامعیت قرآن به جامعیّت در باب احکام یعنی بیان حلال، حرام، وعده،وعید، امر، نهی و... اشاره دارد (مقاتل،1423، ج2: ص483؛ تیمی، 1425، ج 1: ص83؛ طبری، 1412، ج 14: ص108؛ دینوری، 1424، ج 1: ص442).

اشکال وارده این دیدگاه، این است که تمامی احکام در قرآن به شکل کامل و جامع بیان نشده بلکه برخی از آن مجمل بوده و جزئیاتش احتیاج به استخراج و استنباط از ادّله دیگری نظیر سنّت و... دارد (سمرقندی، 1416، ج  2: ص287).

بر اساس این دیدگاه، تمام علوم و معارف در بطون قرآن بوده و فهم زبان باطنی قرآن مخاطبان خاصی دارد که آن ائمه معصومین(علیهم السلام) است. مبنای این دیدگاه، آیات ﴿ إِنَّهُ لَقُرْآنٌ كَرِيمٌ * فِي كِتابٍ مَكْنُونٍ * لا يَمَسُّهُ إِلاَّ الْمُطَهَّرُونَ ﴾ (واقعه: 79-77 )؛ كه اين كتاب، قرآنى گرانمايه و ارجمند است. و در لوحى كه از هرگونه تغيير و دگرگونى مصون است قرار دارد. و جز پيراستگان از گناه هيچ‏كس به علم آن دسترسى نخواهد داشت، است که قرآن را کتابی معرفی کرده که جز پاکان نمی¬توانند معانی آیات قرآن را بفهمند (بابایی و همکاران، 1388: ص51)؛ و نیز روایاتی ظاهر و باطن قرآن را مخصوص جانشینان پیامبر(ص) می¬دانند (کلینی،1407، ج 1: ص 228) و همچنین روایت «انما یعرف القرآن من خوطب به» که از امام باقر(ع) نقل شده است (همان، ج8: ص312).

در نقد و بررسی این دیدگاه باید گفت که انحصار جامعیّت قرآن برای مخاطبان خاص، با سیاق آیاتی که تبیان بودن قرآن را  برای عموم می داند؛ مغایرت دارد. همچنین در خصوص مستند قرآنی این دیدگاه، مسّ در آن به معنی حسی بوده و آن در کلام عربی به معنای فهم و ادراک به کار نرفته است (ملکی میانجی، 1414: ج 29: ص76)، بلکه به معنای تماس بین دو چیز است، از این رو باید گفت که بدون طهارت نباید به قرآن دست زد (شاکر، 1382: ص83).و نیز در مورد روایات؛ روایت«من خوطب به» در صدد اثبات غیر قابل تفسیر بودن قرآن برای غیر معصومین نبوده و بر این مطلب تأکید دارد ادّعای آگاهی کامل به مفاد آیات قرآن از سوی  نااهلان به آن ادّعای صحیحی نیست. و در روایت فهم ظاهر و باطن قرآن توسط أوصیای پیامبر(ص)؛ مراد کل قرآن است نه اینکه هیچ بخشی از قرآن را غیرآنان نمی¬دانند و نمی فهمند (بابایی و همکاران، 1388: ص51).