۲۱٬۸۹۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
| مادر = [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت فاطمه (سلامالله علیها)]] | | مادر = [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت فاطمه (سلامالله علیها)]] | ||
}} | }} | ||
''' زینب بنت علی''' | ''' زینب بنت علی''' نوۀ گرانقدر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلیالله علیه وآله وسلم)]] و دختر [[علی بن ابی طالب|امیرالمومنین علی (علیهالسلام)]] و [[فاطمه بنت محمد (زهرا)|حضرت زهرا (سلامالله علیها)]] است. ایشان بانوی خردمندی است که قدرت شگرفی در پاسداری از آرمانهای [[عاشورا|قیام عاشورا]] داشت. یکی از شخصیتهای بینظیر و مؤثر در دنیای [[اسلام]] است که در روز ۵ [[جمادی الاول]] سال پنجم یا ششم هجری قمری (پس از [[صلح حدیبیه]] و دو سال بعد از ولادت [[حسین بن علی (سید الشهدا)|امام حسین (علیهالسلام)]] در محلّه [[بنیهاشم]] شهر [[مدینه منوّره]] به دنیا آمد. نقش ویژه او در واقعه [[کربلا]] و دوران اسارت پس از آن است. صبر و پایداری آن بانو در [[واقعه عاشورا]] علیرغم از دست دادن عزیزترین کسانش موجب شد که به عنوان اسوه صبر جاودان شود. خطبههای کوبنده آن حضرت در بند اسارت در [[کوفه]] و [[شام]]، باعث پردهبرداری از چهره ظالمانه و ننگین [[امویان|حکومت اموی]] شد. | ||
== نحوه نامگذاری حضرت زینب == | == نحوه نامگذاری حضرت زینب == | ||
زینب در پنجم جمادیالاول سال ششم هجری مطابق با ۶۲۸ <ref> قزوینی، محمد کاظم (۱۳۹۴)، زینب کبری من المهد الی الحد، قم: پیام قدس</ref> و یا بنابر قولی در پنجمین روز سال پنجم هجرت، مطابق با ۶۲۷ میلادی <ref>«زینب (سلام الله علیها) راز ماندگاری عاشورا». کرب و بلا پایگاه تخصصی امام حسین (علیهالسلام)</ref> به دنیا آمد. | زینب در پنجم جمادیالاول سال ششم هجری مطابق با ۶۲۸ میلادی<ref> قزوینی، محمد کاظم (۱۳۹۴)، زینب کبری من المهد الی الحد، قم: پیام قدس</ref> و یا بنابر قولی در پنجمین روز سال پنجم هجرت، مطابق با ۶۲۷ میلادی<ref>«زینب (سلام الله علیها) راز ماندگاری عاشورا». کرب و بلا پایگاه تخصصی امام حسین (علیهالسلام)</ref> به دنیا آمد. | ||
طبق روایات شیعه، هنگام تولد زینب، چون حضرت محمد ( | طبق روایات شیعه، هنگام تولد زینب، چون [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|حضرت محمد (صلیالله علیه وآله وسلم)]] در سفر بود، حضرت فاطمه (سلام الله علیها) از همسرش | ||
حضرت علی (علیهالسلام) درخواست کرد که نامی برای فرزندشان انتخاب کند. | حضرت علی (علیهالسلام) درخواست کرد که نامی برای فرزندشان انتخاب کند. | ||
حضرت علی در جواب گفت: من بر پدرت سبقت نمیگیرم، صبر میکنیم تا پیامبر از سفر برگردد. چون حضرت محمد( | حضرت علی در جواب گفت: من بر پدرت سبقت نمیگیرم، صبر میکنیم تا پیامبر از سفر برگردد. چون حضرت محمد(صلیالله علیه وآله وسلم) بازگشت و خبر تولد نوزاد حضرت زهرا (سلامالله علیها) را از زبان حضرت علی (علیهالسلام) شنید گفت: فرزندان حضرت فاطمه (سلامالله علیها) فرزندان من هستند ولی [[خداوند]] دربارهٔ آنان تصمیم میگیرد<ref>ناسخ التواریخ، جلد زینبیه، ص ۴۷</ref>. بعد از آن [[جبرئیل]] نازل شد و پیام آورد که خداوند سلام میرساند و میگوید: نام این دختر را زینب بگذارید که این نام را در [[لوح محفوظ]] نوشتهام. آنگاه پیامبر زینب را گرفت و بوسید و گفت: توصیه میکنم که همه این دختر را احترام کنند، که او مانند [[خدیجه بنت خویلد|خدیجه (سلامالله علیها)]] است<ref>خصائص الزینبیه، ص ۱۵</ref>. | ||
== القاب حضرت زینب == | == القاب حضرت زینب == | ||
بر اساس [[روایات]] متعدد، [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نام حضرت زینب را برای دختر حضرت فاطمه(سلام الله علیها) انتخاب کردند که این نام توسط [[جبرئیل]] از سوی خداوند به پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) گفته شده بود | بر اساس [[روایات]] متعدد، [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نام حضرت زینب را برای دختر حضرت فاطمه(سلام الله علیها) انتخاب کردند که این نام توسط [[جبرئیل]] از سوی خداوند به پیامبر ( صلی الله علیه و آله و سلم) گفته شده بود<ref>شریف القرشی، السیده زینب، ۱۴۲۲ق، ص۳۹</ref>. | ||
نام مبارک آن حضرت، " زینب " در لغت به معنای <big>درخت نیکو منظر و خوشبو</big> و یا به معنای «زین أب» یعنی <big>افتخار و زینت پدر</big> است . کنیه گرامیشان، ام الحسن و [[ام کلثوم]] است. | نام مبارک آن حضرت، " زینب " در لغت به معنای <big>درخت نیکو منظر و خوشبو</big> و یا به معنای «زین أب» یعنی <big>افتخار و زینت پدر</big> است . کنیه گرامیشان، ام الحسن و [[ام کلثوم]] است. | ||
برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنیهاشم، عالِمه غیر معلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینةاللّه، نائبةالزهرا، نائبةالحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکةالحسین | برای ایشان، القاب فراوانی نقل شده است، همانند عقیله بنیهاشم، عالِمه غیر معلَّمه، عارفه، موثّقه، فاضله، کامله، عابده آل علی، معصومه صغری، امینةاللّه، نائبةالزهرا، نائبةالحسین، عقیله النساء، شریکه الشهداء، بلیغه، فصیحه و شریکةالحسین<ref>جزائری، الخصائص الزینبیه، ۱۴۲۵ق، ص۵۲-۵۳</ref>. | ||
حضرت زینب(سلام الله علیها) را به سبب سختیهای بسیاری که در زندگی دید، امالمصائب نیز لقب دادهاند. درگذشت جدش [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]]، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین(علیهالسلام)، شهادت برادرش [[امام مجتبی(ع)|امام مجتبی(علیهالسلام)]]، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در [[کوفه]] و [[شام]] از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار میآید | حضرت زینب(سلام الله علیها) را به سبب سختیهای بسیاری که در زندگی دید، امالمصائب نیز لقب دادهاند. درگذشت جدش [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]]، بیماری و به شهادت رسیدن مادرش، شهادت پدرش امیرالمؤمنین(علیهالسلام)، شهادت برادرش [[امام مجتبی(ع)|امام مجتبی(علیهالسلام)]]، واقعه کربلا و به اسارت رفتن در [[کوفه]] و [[شام]] از جمله وقایع سخت و تلخ زندگی وی به شمار میآید<ref>امین، اعیان الشیعه، ۱۴۰۶ق، ج۷، ص۱۳۷</ref>. | ||
== ازدواج و همسر حضرت زینب == | == ازدواج و همسر حضرت زینب == | ||
خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
=== مقام وصایت و نیابت === | === مقام وصایت و نیابت === | ||
مقام وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلتهای ویژه حضرت زینب ( | مقام وصایت و نیابت، از امتیازات و خصلتهای ویژه حضرت زینب (سلامالله علیها) است، در پرتو این مقام بلند معنوی و انسانی حضرت زینب(سلام الله علیها) عهدهدار کم سابقهترین مأموریت، برای یک زن در طول تاریخ گردیده است. به هر حال مقام و استعداد و دانایی زینب که وی را <big>عقیله بنیهاشم</big> نیز نامیدهاند، از مقام و استعداد افراد عادی بسیار برتر است. | ||
=== عبادت === | === عبادت === | ||
خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
حضرت زینب را تجسم و نماد <big>صبر جمیل</big> نامیدهاند. مقاومت در راه پاسداری از حریم دین، کنترل نفس خود در برابر ناملایمات و ضعف نشان ندادن در مقابل دشمن و عدم شکوه در حضور مردم را از جمله ویژگیهای صبر زینب(سلام الله علیها) نام بردهاند<ref>حضرت زینب(سلام الله علیها)، نماد صبر جمیل»، خبرگزاری حوزه</ref>. | حضرت زینب را تجسم و نماد <big>صبر جمیل</big> نامیدهاند. مقاومت در راه پاسداری از حریم دین، کنترل نفس خود در برابر ناملایمات و ضعف نشان ندادن در مقابل دشمن و عدم شکوه در حضور مردم را از جمله ویژگیهای صبر زینب(سلام الله علیها) نام بردهاند<ref>حضرت زینب(سلام الله علیها)، نماد صبر جمیل»، خبرگزاری حوزه</ref>. | ||
او در [[روز عاشورا]]، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت:«بار خدایا! این قربانی و کشته در راه خودت را از ما ([[اهل بیت|خاندان پیامبر]]) | او در [[روز عاشورا]]، هنگام دیدن پیکر خونین برادرش چنین گفت:«بار خدایا! این قربانی و کشته در راه خودت را از ما ([[اهل بیت|خاندان پیامبر]]) بپذیر»<ref>فیض الاسلام، خاتون دوسرا، ۱۳۶۶ش، ص۱۸۵</ref>. | ||
=== تعلیم و تفسیر قرآن === | === تعلیم و تفسیر قرآن === | ||
خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
'''حضرت زینب(سلام الله علیها)فرمود''': | '''حضرت زینب(سلام الله علیها)فرمود''': | ||
<big>و ما رأیتُ الاّ جمیلاً...</big>؛ من جز خیر و زیبایی چیزی ندیدم ... <ref>غم نامه کربلا، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، ص ۱۸۱</ref> | <big>و ما رأیتُ الاّ جمیلاً...</big>؛ من جز خیر و زیبایی چیزی ندیدم ... <ref>غم نامه کربلا، ترجمه محمد محمدی اشتهاردی، ص ۱۸۱</ref>. | ||
روایت است که او با دست خود لباس [[جنگ]] بر تن دو فرزندش پوشانید و هر دو را در رکاب امام حسین (صلی الله علیه) به محل شهادت فرستاد. همچنین پس از شهادت فرزندان به سوگ آنان ننشست؛ چرا که این دو قربانی را برای آن مرد بزرگ بسیار کوچک میدید و نگران آن بود که با اشک او در دل مولایش امام حسین (علیهالسلام) شرم یا اندوهی راه یابد. | روایت است که او با دست خود لباس [[جنگ]] بر تن دو فرزندش پوشانید و هر دو را در رکاب امام حسین (صلی الله علیه) به محل شهادت فرستاد. همچنین پس از شهادت فرزندان به سوگ آنان ننشست؛ چرا که این دو قربانی را برای آن مرد بزرگ بسیار کوچک میدید و نگران آن بود که با اشک او در دل مولایش امام حسین (علیهالسلام) شرم یا اندوهی راه یابد. | ||
حضرت زینب (سلام الله علیها) از [[علی بن الحسین (زین العابدین)|امام زینالعابدین (علیهالسلام)]] مراقبت کرد و بدلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید هم با خطبهای از خود و برادر مقتولش [[حسین بن علی (سید الشهدا) | حضرت زینب (سلام الله علیها) از [[علی بن الحسین (زین العابدین)|امام زینالعابدین (علیهالسلام)]] مراقبت کرد و بدلیل مریضی ایشان، ریاست قافله اسرا را برعهده داشت و در کاخ یزید هم با خطبهای از خود و برادر مقتولش [[حسین بن علی (سید الشهدا)]] دفاع کرد. | ||
]] دفاع کرد. | |||
== وفات حضرت زینب == | == وفات حضرت زینب == | ||
حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) پس از تحمل آلام، محنتها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند. | حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) پس از تحمل آلام، محنتها و مصائب گوناگون در سن ۵۶ سالگی دیده از جهان فرو بستند. | ||
در تاریخ وفات حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که آن حضرت در ۱۵ [[رجب]] سال ۶۲ هجری روز یکشنبه وفات کرده است<ref>زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱</ref>.برخی نیز درگذشتش را ۱۴ رجب دانستهاند<ref>قرشی، السیده زینب، ص۲۹۸ </ref>. | در تاریخ وفات حضرت زینب کبری (سلام الله علیها) اختلاف نظر وجود دارد، اما مشهور این است که آن حضرت در ۱۵ [[رجب]] سال ۶۲ هجری روز یکشنبه وفات کرده است<ref>زینب الکبری من المهد الی اللحد، ص۵۹۱</ref>. برخی نیز درگذشتش را ۱۴ رجب دانستهاند<ref>قرشی، السیده زینب، ص۲۹۸ </ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == |