confirmed، مدیران
۳۶٬۱۹۳
ویرایش
(۹ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
هدف از تبلیغ، رشد و افزایش معرفت دینی مردم و آشنا کردن آنان برای ادای وظایف دینی و اسلامی میباشد. با رجوع به سیره تبلیغی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مشخص میشود. | هدف از تبلیغ، رشد و افزایش معرفت دینی مردم و آشنا کردن آنان برای ادای وظایف دینی و اسلامی میباشد. با رجوع به سیره تبلیغی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) مشخص میشود. | ||
# | # | ||
# مراکز تبلیغاتی موقت: این مراکز مربوط به زمان یا مکانهایی است که مسجدی وجود نداشت و حضرت از خانه بعضی اصحاب برای اقامه نماز و تبلیغ دین استفاده مینمود. | # مراکز تبلیغاتی موقت: این مراکز مربوط به زمان یا مکانهایی است که مسجدی وجود نداشت و حضرت از خانه بعضی [[صحابه|اصحاب]] برای اقامه نماز و تبلیغ [[دین]] استفاده مینمود. | ||
# | # | ||
# مراکز تبلیغاتی سیار: نظر به پراکندگی قبایل عرب، حضرت مجبور بودند شخصاً به اماکن مختلف سفر کرده و از نزدیک، پیام خویش را به مردم آن مناطق برسانند. هم اینک برخی از روستاها و نیز قبایل عشایری کشورمان از نعمت روحانی محرومند و مناسب است که روحانیونِ نزدیک به این مناطق با هماهنگی برخی ادارات یا افراد متدین، وسیله نقلیهای تهیه و به این مناطق سرکشی نمایند. | # مراکز تبلیغاتی سیار: نظر به پراکندگی قبایل عرب، حضرت مجبور بودند شخصاً به اماکن مختلف سفر کرده و از نزدیک، پیام خویش را به مردم آن مناطق برسانند. هم اینک برخی از روستاها و نیز قبایل عشایری کشورمان از نعمت روحانی محرومند و مناسب است که روحانیونِ نزدیک به این مناطق با هماهنگی برخی ادارات یا افراد متدین، وسیله نقلیهای تهیه و به این مناطق سرکشی نمایند. | ||
خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
این جا لازم است به یک موضوع بسیار مهم در تبلیغات مسجد اشاره کنیم و آن تبلیغ مکارم اخلاق است. | این جا لازم است به یک موضوع بسیار مهم در تبلیغات مسجد اشاره کنیم و آن تبلیغ مکارم اخلاق است. | ||
در طول تاریخ کلاسهای ویژه اخلاق [فردی، اجتماعی، خانواده و...] در اوقات تعطیل و فراغت عمومیتوسط علمای گذشته در مساجد برگزار میشده است. هم اکنون نیز چنین برنامهای در برخی شهرهای بزرگ همچون: | در طول تاریخ کلاسهای ویژه اخلاق [فردی، اجتماعی، خانواده و...] در اوقات تعطیل و فراغت عمومیتوسط علمای گذشته در مساجد برگزار میشده است. هم اکنون نیز چنین برنامهای در برخی شهرهای بزرگ همچون: [[قم]]، [[اصفهان]] و [[مشهد]]، توسط علما و در برخی شهرهای کوچکتر با استفاده از اساتید وروحانیون مجرب و متخلّق به اخلاق که گرایش عمومیمردم به آنان بیشتر است برگزار و مورد استقبال قرار گرفته است.<br> | ||
مناسب است چنین برنامهای متناسب با استقبال مردم در ضمن برنامههای مسجد، هفتهای یا ماهی یکبار انجام پذیرد. همچنین بیان احادیث و نکات اخلاقی «یک دقیقه ای» از ائمه هدی | مناسب است چنین برنامهای متناسب با استقبال مردم در ضمن برنامههای مسجد، هفتهای یا ماهی یکبار انجام پذیرد. همچنین بیان [[حدیث|احادیث]] و نکات اخلاقی «یک دقیقه ای» از [[ائمه |ائمه هدی (علیه السلام)]] و زندگانی بزرگان دین، بین دو نماز مغرب و عشا بسیار اثرگذار و جذاب میباشد. | ||
=== اجتماعی === | === اجتماعی === | ||
اساس دین اسلام بر اجتماعی بودن قرار گرفته است تا انسان را از زندگی فردی و عزلت برهاند. به همین جهت میبینیم اسلام عزلت و تنهایی همراه با راز و نیاز [[اعتکاف]] را نیز در میان جمع، آن هم در مسجد جامع مورد سفارش قرار میدهد. | اساس [[دین]] [[اسلام]] بر اجتماعی بودن قرار گرفته است تا انسان را از زندگی فردی و عزلت برهاند. به همین جهت میبینیم اسلام عزلت و تنهایی همراه با راز و نیاز [[اعتکاف]] را نیز در میان جمع، آن هم در [[مسجد جامع]] مورد سفارش قرار میدهد. | ||
اصولاً یکی از علل تأکیدات پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و ائمه معصومین: بر حضور در نماز جماعت به صورت صفوف فشرده و منسجم، ایجاد روحیه تعاون در میان نمازگزاران و افزایش بُعد اجتماعی مسلمانان در کنار انجام اعمال عبادی آنان میباشد. <br> | اصولاً یکی از علل تأکیدات پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) و [[ائمه|ائمه معصومین]]: بر حضور در [[نماز جماعت]] به صورت صفوف فشرده و منسجم، ایجاد روحیه تعاون در میان نمازگزاران و افزایش بُعد اجتماعی مسلمانان در کنار انجام اعمال عبادی آنان میباشد. <br> | ||
و این حضور میتواند از هرج و مرج و عنان گسیختگی که جامعه به مرورِ زمان دچار آن میشود، جلوگیری کند و تشکیل این اجتماعات در مکان مقدس مسجد، باعث میشود تا مؤمنین تحت توجه و ارشاد عالمان و مبلغان دینی قرار گیرند | و این حضور میتواند از هرج و مرج و عنان گسیختگی که جامعه به مرورِ زمان دچار آن میشود، جلوگیری کند و تشکیل این اجتماعات در مکان مقدس مسجد، باعث میشود تا مؤمنین تحت توجه و ارشاد عالمان و مبلغان دینی قرار گیرند<ref>آیین مسجد، محمد علی موظف رستمی، ج 2، ص 63</ref>. | ||
از سوی دیگر، با نمایش همبستگی و پیوستگی مسلمانان در مسجد، همدلی و همراهی آنان همه روزه اعلام میگردد. همچنین مسجد عامل مهمیبرای آشنایی با مؤمنین و اطلاع از حال یکدیگر و کمک در وقت نیاز و دعا در وقت گرفتاری یکدیگر میباشد. <br> | از سوی دیگر، با نمایش همبستگی و پیوستگی مسلمانان در مسجد، همدلی و همراهی آنان همه روزه اعلام میگردد. همچنین مسجد عامل مهمیبرای آشنایی با مؤمنین و اطلاع از حال یکدیگر و کمک در وقت نیاز و دعا در وقت گرفتاری یکدیگر میباشد. <br> | ||
همچنین مسجد پایگاهی نیرومند در جهت انفاق و خیرات در راه خدا و برطرف کردن نیاز نیازمندان و مرکز مبارزه با ظلم حاکمان جور و انسجام نیرو و امکانات به منظور تداوم مبارزات و حفظ دستاوردها و پیروزیها به شمار میرفته و میرود. <br> | همچنین مسجد پایگاهی نیرومند در جهت انفاق و خیرات در راه خدا و برطرف کردن نیاز نیازمندان و مرکز مبارزه با ظلم حاکمان جور و انسجام نیرو و امکانات به منظور تداوم مبارزات و حفظ دستاوردها و پیروزیها به شمار میرفته و میرود. <br> | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
یکی از کارکردهای مهم مسجد، کارکرد سیاسی است که از زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر آن تأکید شده و هم اکنون نیز اهمیت آن کاملا مشخص است. بر همین اساس، آن حضرت پس از بنیانگذاری نظام اسلامی، مسجد را که مرکزی عمومیو محل تجمع مسلمانان برای ادای فرایض دینی بود، به عنوان پایگاه حکومت و نهاد سیاسی اسلام برگزید. در دورههای بعد نیز بیشتر امور سیاسی آن روز مانند معرفی [[خلیفه]]، مراسم بیعت با وی، عزل و نصب استانداران و کارگزاران و... در مسجد صورت میگرفت.<br> | یکی از کارکردهای مهم مسجد، کارکرد سیاسی است که از زمان رسول خدا (صلی الله علیه و آله) بر آن تأکید شده و هم اکنون نیز اهمیت آن کاملا مشخص است. بر همین اساس، آن حضرت پس از بنیانگذاری نظام اسلامی، مسجد را که مرکزی عمومیو محل تجمع مسلمانان برای ادای فرایض دینی بود، به عنوان پایگاه حکومت و نهاد سیاسی اسلام برگزید. در دورههای بعد نیز بیشتر امور سیاسی آن روز مانند معرفی [[خلیفه]]، مراسم بیعت با وی، عزل و نصب استانداران و کارگزاران و... در مسجد صورت میگرفت.<br> | ||
در دوران انقلاب اسلامی ایران پس از محور اعتقادی و عبادی، پررنگترین، فعالترین و بارزترین بخش کار مساجد در محور سیاست بوده است؛ چرا که مساجد در آگاهی و بیداری تودهها در دوران قبل و بعد از انقلاب نقش مؤثری داشتهاند و هم اکنون نیز استعمارگران جهان از مسجد بیش از هر نهاد انقلابی میترسند. | در دوران [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی ایران]] پس از محور اعتقادی و عبادی، پررنگترین، فعالترین و بارزترین بخش کار مساجد در محور سیاست بوده است؛ چرا که مساجد در آگاهی و بیداری تودهها در دوران قبل و بعد از انقلاب نقش مؤثری داشتهاند و هم اکنون نیز [[استعمار|استعمارگران]] جهان از مسجد بیش از هر نهاد انقلابی میترسند. | ||
=== جهادی === | === جهادی === | ||
بررسی کتب تاریخی به خوبی روشنگر آن است که از ابتدای [[اسلام]] تمامیفعالیتها از جمله: گردآوری، تجهیز، سامان دهی و تجمع نیرو به هنگام احساس خطر و بیم از تعرض دشمن، در مسجد صورت میپذیرفته است. مسجد نه تنها محل اعزام نیروها و طرح نقشههای جنگی بوده، بلکه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) دستور میدادند در صورت وجود مسجد، چادر فرماندهی ایشان را در کنار آن نصب کنند؛ به طوری که در جنگ با «[[بنی نضیر]]» به [[بلال]] دستور داد تا خیمه ایشان را در کنار مسجد کوچکی نزدیک آن محل نصب کنند؛ اما زمانی که آن خیمه مورد شناسایی و هدف تیر دشمن قرار گرفت، حضرت فرمودند تا خیمه را به کنار «مسجد فضیخ» منتقل نمایند تا از تیررس دشمن به دور باشد<ref>آیین مسجد، ج 2، ص 75 81</ref><br>. | بررسی کتب تاریخی به خوبی روشنگر آن است که از ابتدای [[اسلام]] تمامیفعالیتها از جمله: گردآوری، تجهیز، سامان دهی و تجمع نیرو به هنگام احساس خطر و بیم از تعرض دشمن، در مسجد صورت میپذیرفته است. مسجد نه تنها محل اعزام نیروها و طرح نقشههای جنگی بوده، بلکه رسول خدا(صلی الله علیه و آله) دستور میدادند در صورت وجود مسجد، چادر فرماندهی ایشان را در کنار آن نصب کنند؛ به طوری که در [[جنگ]] با «[[بنی نضیر]]» به [[بلال]] دستور داد تا خیمه ایشان را در کنار مسجد کوچکی نزدیک آن محل نصب کنند؛ اما زمانی که آن خیمه مورد شناسایی و هدف تیر دشمن قرار گرفت، حضرت فرمودند تا خیمه را به کنار «مسجد فضیخ» منتقل نمایند تا از تیررس دشمن به دور باشد<ref>آیین مسجد، ج 2، ص 75 81</ref>.<br>. | ||
آنچه در طول مبارزات و فعالیتهای انقلابی در عصر حاضر و در دوران قبل، حین و بعد از انقلاب اسلامی ایران روشن گشت، آن است که مساجد تنها جایگاهی هستند که در | آنچه در طول مبارزات و فعالیتهای انقلابی در عصر حاضر و در دوران قبل، حین و بعد از انقلاب اسلامی ایران روشن گشت، آن است که مساجد تنها جایگاهی هستند که در جوی آکنده از وحدت، اخوّت و معنویت، نیروهای مبارز، مؤمن و شجاع را در خود جای داده و از این طریق، در جهت بیداری و آگاهی بخشی به گروههای مختلف مردمی، رسالت خویش را عینیت بخشیده است. به همین دلیل است که دشمنان از مساجد به عنوان مراکز نیرومند پشتیبانی انقلاب و ستاد عملیاتی رهبر انقلاب اسلامی، در هراس و وحشت بوده و بارها مساجد را آماج حملات خود قرار دادهاند و هم اینک نیز دشمنان داخلی و خارجی در صدد دور کردن مردم به خصوص جوانان از مساجد میباشند.<br> | ||
بت شکن زمان، [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]]; با درک این حساسیت دشمنان، بارها خطر جدایی انقلاب از مساجد را مورد تأکید قرار داده و فرمودهاند: «اگر این مسجد و مرکز ستاد اسلام قوی باشد، ترس از | بت شکن زمان، [[سید روح الله موسوی خمینی|امام خمینی]]; با درک این حساسیت دشمنان، بارها خطر جدایی انقلاب از مساجد را مورد تأکید قرار داده و فرمودهاند: «اگر این مسجد و مرکز ستاد اسلام قوی باشد، ترس از فانتومها نداشته باشید! ترس از [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و شوروی و اینها نداشته باشید! آن روز باید ترس داشته باشید که شما پشت کنید به اسلام، پشت کنید به مسجد<ref>صحیفه نور، مرکز فرهنگی انقلاب اسلامی، ج12، ص234</ref>.» | ||
=== رسانهای === | === رسانهای === | ||
خط ۱۹۳: | خط ۱۹۳: | ||
== زیباترین مساجد جهان == | == زیباترین مساجد جهان == | ||
# | # | ||
# [[مسجدالحرام]] ([[عربستان سعودی|عربستان]]) | # [[مسجدالحرام]] ([[عربستان سعودی|عربستان]])؛ | ||
# | # | ||
# [[مسجد النبى|مسجدالنبی]] (عربستان) | # [[مسجد النبى|مسجدالنبی]] (عربستان)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد سلطان احمد ([[ترکیه]]) | # مسجد سلطان احمد ([[ترکیه]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد جامع کوالالامپور ([[مالزی]]) | # مسجد جامع کوالالامپور ([[مالزی]])؛ | ||
# | # | ||
# سجد شاه فیصل ([[پاکستان]]) | # سجد شاه فیصل ([[پاکستان]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی) ([[جمهوری اسلامی ایران|ایران]]) | # مسجد نصیرالملک (مسجد صورتی) ([[جمهوری اسلامی ایران|ایران]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد شیخ زاید ابوظبی (بزرگترین مسجد [[امارات متحده عربی|امارات متحده]]) | # مسجد شیخ زاید ابوظبی (بزرگترین مسجد [[امارات متحده عربی|امارات متحده]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد امام اصفهان ([[جمهوری اسلامی ایران|ایران]]) | # مسجد امام اصفهان ([[جمهوری اسلامی ایران|ایران]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد استقلال (بزرگترین مسجد جنوب شرق آسیا) (اندونزی) | # مسجد استقلال (بزرگترین مسجد جنوب شرق آسیا) (اندونزی)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد سلیمانیه (ترکیه) | # مسجد سلیمانیه (ترکیه)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد حسن دوم (دارای بلندترین مناره جهان) ([[آفریقا]]) | # مسجد حسن دوم (دارای بلندترین مناره جهان) ([[آفریقا]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد جامع دوحه ([[قطر]]) | # مسجد جامع دوحه ([[قطر]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد لاله مصطفی پاشا (ترکیه) | # مسجد لاله مصطفی پاشا (ترکیه)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد پوترا کوالالامپور (مالزی) | # مسجد پوترا کوالالامپور (مالزی)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد باشکوه سلطان قابوس عمان ([[عمان]]) | # مسجد باشکوه سلطان قابوس عمان ([[عمان]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد کریستالی مالزی (اولین مسجد هوشمند دنیا) | # مسجد کریستالی مالزی (اولین مسجد هوشمند دنیا)؛ | ||
# | # | ||
# مسجد جامع مسکو ([[روسیه]]) | # مسجد جامع مسکو ([[روسیه]])؛ | ||
# | # | ||
# مسجد قل شریف (روسیه)<ref>lahzeakhar.com</ref>. | # مسجد قل شریف (روسیه)<ref>lahzeakhar.com</ref>. | ||
خط ۲۸۷: | خط ۲۸۷: | ||
فوکو در یادداشتهای خود از مشاهداتش در تهران، مطلبی را در این خصوص ذکر کرده که نشاندهندهی نقش گفتمان متضاد مساجد با نظام حاکم در بسیج افکار عمومیو نیروهای اجتماعی علیه رژیم شاه است:<br> | فوکو در یادداشتهای خود از مشاهداتش در تهران، مطلبی را در این خصوص ذکر کرده که نشاندهندهی نقش گفتمان متضاد مساجد با نظام حاکم در بسیج افکار عمومیو نیروهای اجتماعی علیه رژیم شاه است:<br> | ||
«مساجد و روحانیان سرچشمهی یک تسلای دائمیاند. ایشان باید بیداد را نفی کنند، از دولت انتقاد کنند، برضد اقدامهای ناشایست برخیزند، نکوهش کنند و رهنمود بدهند... مذهب شیعه... شکلی است که مبارزهی سیاسی، همین که لایههای مردمیرا بسیج کند، به خود میگیرد و از هزاران ناخرسندی، نفرت، بینوایی و سرخوردگی، یک نیرو پدید میآورد و به این دلیل، این همه را بهصورت یک نیرو درمیآورد که خودش یک صورت بیان است، یک شیوهی با هم بودن است، نوعی گفتمان است، چیزی است که از راه آن میتوان صدای خویش را به گوش دیگران رساند و با ایشان، همزمان با ایشان، همخواست شد | «مساجد و روحانیان سرچشمهی یک تسلای دائمیاند. ایشان باید بیداد را نفی کنند، از دولت انتقاد کنند، برضد اقدامهای ناشایست برخیزند، نکوهش کنند و رهنمود بدهند... مذهب شیعه... شکلی است که مبارزهی سیاسی، همین که لایههای مردمیرا بسیج کند، به خود میگیرد و از هزاران ناخرسندی، نفرت، بینوایی و سرخوردگی، یک نیرو پدید میآورد و به این دلیل، این همه را بهصورت یک نیرو درمیآورد که خودش یک صورت بیان است، یک شیوهی با هم بودن است، نوعی گفتمان است، چیزی است که از راه آن میتوان صدای خویش را به گوش دیگران رساند و با ایشان، همزمان با ایشان، همخواست شد<ref>میشل فوکو، پیشین، ص ۵۸ و ۵۹.</ref><br>.» | ||
از همین روست که در جایجای اسناد بهجامانده از دوران انقلاب اسلامی، به مواردی برمیخوریم که مساجد نسبت به تحولات سیاسی و وضعیت اجتماعی، به انتقاد پرداختهاند، مردم را به نوعی واکنش شکل دادهاند و آن را به حکومت منتقل کردهاند و نهایتاً با برگزاری تجمعهای بزرگ یا تظاهرات مسالتآمیز و گاهی خشونتآمیز یا تهدید به برگزاری آن، به حکومت پهلوی فشار آوردهاند. طبیعی است که این قبیل اقدامات مساجد در جهت بسیج تودهای مردم برای مقابله و مبارزه با رژیم پهلوی، نه تنها ساختارهای پوشالی رژیم طاغوت را سست نمود، بلکه در ۲۲ بهمنماه سال ۱۳۵۷، زمینههای فروریزی کامل آن را نیز فراهم آورد<ref>حمیدرضا کشاورز، پژوهشگر تاریخ معاصر/برهان</ref>. | از همین روست که در جایجای اسناد بهجامانده از دوران انقلاب اسلامی، به مواردی برمیخوریم که مساجد نسبت به تحولات سیاسی و وضعیت اجتماعی، به انتقاد پرداختهاند، مردم را به نوعی واکنش شکل دادهاند و آن را به حکومت منتقل کردهاند و نهایتاً با برگزاری تجمعهای بزرگ یا تظاهرات مسالتآمیز و گاهی خشونتآمیز یا تهدید به برگزاری آن، به حکومت پهلوی فشار آوردهاند. طبیعی است که این قبیل اقدامات مساجد در جهت بسیج تودهای مردم برای مقابله و مبارزه با رژیم پهلوی، نه تنها ساختارهای پوشالی رژیم طاغوت را سست نمود، بلکه در ۲۲ بهمنماه سال ۱۳۵۷، زمینههای فروریزی کامل آن را نیز فراهم آورد<ref>حمیدرضا کشاورز، پژوهشگر تاریخ معاصر/برهان</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[سجده]] | |||
* [[نماز جماعت]] | |||
* [[وقف]] | |||
== پانویس == | == پانویس == |