ابونعیم اصفهانی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''ابونُعَیم اصفهانی''' (۳۳۶-۴۳۰ق) محدث و مؤلف نامدار [[اهل سنت]] بود. ابونعیم از کسانی است که در ایجاد تمایلات [[شیعی]] و علوی در میان اصحاب [[حدیث]] نقش به سزایی داشته است. به رغم تصریح برخی مؤلفان امامیه چون [[ابن شهر آشوب]] و [[علی ابن طاووس]] و برادرش [[احمد بن طاووس]] بر سنی بودن ابونعیم برخی منابع متأخر او را [[شیعه]] می‌دانند که [[تقیه]] می‌کرده است.

به هر صورت تألیف کتابی با عنوان الامامة و الرد علی الرافضة کافی است تا شیعه نبودن ابونعیم را تأیید کند. ابونعیم در این کتاب که در نقد امامیه است با تکیه بر عقاید اهل سنت به تفصیل از تقدم خلفای سه گانه بر حضرت علی (ع) در امر [[خلافت]] به نقل روایات پرداخته است.

سال ۳۳۶ق را سال تولد ابونعیم ذکر کرده‌اند. برخی نیز ۳۳۴ق را نقل کرده‌اند<ref>نکـ: صریفینی، تاریخ نیشابور، ص۱۹۸</ref>. وی در ۲۱ محرم سال ۴۳۰ هجری درگذشت<ref>قمی، وقایع الایام، ۱۳۸۹ش، ص۲۴۸</ref>.

نسب وی به مهران آزاد شدۀ عبدالله بن معاویه بن عبدالله بن [[جعفر طیار]] می‌رسد که به دست عبدالله [[مسلمان]] <ref>شدابونعیم، ذکر اخبار، ج۲، ص۹۳</ref>. نیاکان وی غالباً کسانی شناخته شده و اهل علم و زهد در [[اصفهان]] بوده‌اند.

نیای مادر او زاهد مشهور محمد بن یوسف است که گفته شده مستجاب الدعوه بوده و مریدان بسیاری داشته است<ref>ابونعیم، ذکر اخبار، ج۲، ص۲۲۰؛ همو، حلیة، ج۱، ص۴، ج۱۰، ص۴۰۷</ref>.پدرش عبدالله و برادرانش، ابومسعود محمد و ابواحمد عبدالرزاق هم در علوم اسلامی دستی داشتند<ref>ابونعیم، ذکر اخبار، ج۲، ص۹۳، ۱۳۶، ۳۰۷</ref>.

ابونعیم از بسیاری از اساتید و مشایخ زمان خود بهره برد که می‌توان به این اسامی اشاره کرد:

افراد بسیاری از محضر وی استفاده کردند از جمله:

=عقیده و مذهب=

== آثار ==

در شناخت عقیدۀ وی، مطالعه برخی از آثارش، می‌تواند گره‌گشا باشد که از آن جمله می‌توان به این کتاب‌ها اشاره کرد:

ابونعیم چندین کتاب نیز در فضائل حضرت علی(ع) و دیگران از [[اهل بیت]] نوشته است:

با این وصف [[ابن تیمیه]] در منهاج السنة<ref>ابن تیمیه، منهاج السنة، ج۴، صص۱۵، ۵۳</ref> برخی روایاتی ابونعیم را به شدت جرح کرده که این نشان می‌دهد که تا چه اندازه احادیث و روایات منقول از طریق ابونعیم اصفهانی می‌توانسته برای مقابله با دعاوی اهل سنت به وسیلۀ شیعیان به کار گرفته شود. شاید به همین جهت بتواند تا اندازه‌ای نظر برخی مؤلفان شیعی را دربارۀ اینکه ابونعیم شیعی مذهب بوده، توجیه کند.

توضیح اینکه به رغم تصریح مؤلفان امامیه چون ابن شهر آشوب<ref>ابن شهر آشوب، معالم، ص۲۵</ref> و علی ابن طاووس<ref>ابن طاووس، الطرائف، ص۱۸۱</ref> و برادرش احمد بن طاووس[۱۶] بر سنی بودن ابونعیم، برخی منابع متأخر امامی او را شیعه می‌دانند که تقیه می‌کرده است.

در دورۀ [[صفویه]] خاندان مجلسی نسب خود را به ابونعیم می‌رساندند و مدعی بودند که ابونعیم در اصل شیعه بوده است<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۱، صص۲۷۳-۲۷۴</ref>. سنگ نبشته‌ای نیز بر گور ابونعیم یافتند که دلالت بر تشیع او داشته است، اما میرلوحی که با علامۀ مجلسی عداوت و ستیز داشت، مقبرۀ ابونعیم را خراب کرد<ref>خوانساری، روضات الجنات، ج۱، ص۲۷۵</ref>.

به هر صورت، تألیف کتاب الامامة و الرد علی الرافضة کافی است تا شیعی نبودن ابونعیم را تأیید کند. ابونعیم در این کتاب که در نقد امامیه است، با تکیه بر عقاید اهل سنت، به تفصیل از تقدم خلفای سه گانه بر حضرت علی (ع) در امر خلافت، به نقل روایات پرداخته است. وی جا به جا به نقد دلایل امامیه در تقدم حضرت علی (علیه‌السلام) در خلافت و فضیلت پرداخته و انتقادهای امامیه را از [[خلفای راشدین|خلفای سه گانه]] را مردود دانسته است. ابونعیم در بخش نهایی کتاب به بحث دربارۀ فضایل حضرت علی (ع) و حقانیت آن حضرت به عنوان خلیفۀ چهارم پرداخته است.

{{پانویس}}