۶٬۶۹۷
ویرایش
(←منابع) |
|||
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
| عنوان = سید جمالالدین گلپایگانی | | عنوان = سید جمالالدین گلپایگانی | ||
| تصویر = سید جمالالدین گلپایگانی.jpg | | تصویر = سید جمالالدین گلپایگانی.jpg | ||
| نام = | | نام = | ||
| نامهای دیگر = {{فهرست جعبه افقی |موسوی |جمالالدین بن احمد |موسوی گلپایگانی احمد }} | | نامهای دیگر = {{فهرست جعبه افقی |موسوی |جمالالدین بن احمد |موسوی گلپایگانی احمد }} | ||
| سال تولد = ۱۲۹۵ ق | | سال تولد = ۱۲۹۵ ق | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = | ||
| محل تولد = گلپایگان، | | محل تولد = گلپایگان، [[ایران]] | ||
| سال درگذشت = ۱۳۷۷ ق | | سال درگذشت = ۱۳۷۷ ق | ||
| تاریخ درگذشت = دوشنبه ۲۹ [[محرم الحرام|ماه محرم]] | | تاریخ درگذشت = دوشنبه ۲۹ [[محرم الحرام|ماه محرم]] | ||
| محل درگذشت = | | محل درگذشت = [[عراق]] | ||
| استادان = {{فهرست جعبه | | استادان = {{فهرست جعبه افقی |شیخ عبدالکریم گزی |ملا محمد کاشی |جهانگیرخان قشقایی |[[رضا همدانی|حاج آقا رضا همدانی]] |[[سید محمد کاظم یزدی]] |[[محمد تقی شیرازی]] |سید احمد کربلایی |[[محمد حسین نائینی]] |و... }} | ||
| شاگردان = {{فهرست جعبه | | شاگردان = {{فهرست جعبه افقی |احمد فیاض |سید محمد حسین حسینی تهرانی |[[لطف الله صافی گلپایگانی]] |سید مرتضی فیروزآبادی |و ... }} | ||
| دین = [[اسلام]] | | دین = [[اسلام]] | ||
| مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | | مذهب = [[مذهب شیعه|شیعه]] | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| وبگاه = | | وبگاه = | ||
}} | }} | ||
'''سید جمالالدین | |||
همچنین با [[سید حسین بروجردی]] همدرس و هممباحثه بود. | '''سید جمالالدین گلپایگانی'''، عالم ربانی و [[فقیه]] مجاهد [[شیعه]] و از شاگردان [[آخوند خراسانی]] و [[محمد حسین نائینی]] بود. ایشان علاوه بر تبحر در [[فقه]] و [[اصول]]، از تهذیب نفس غافل نبود و در این وادی از عارفانی چون [[آخوند کاشی]] و [[سید احمد کربلایی]] بهره برد و صاحب کرامات شد و خود شاگردانی چون علامه تهرانی را تربیت نمود. | ||
همچنین با [[سید حسین بروجردی|آیتاللهالعظمی حاج آقا حسین بروجردی]] همدرس و هممباحثه بود. | |||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در سال 1295 هـ. ق. | در سال 1295 هـ. ق. در سعید آباد گلپایگان، در یک خانواده روحانی متولد شد. جمالالدین خواندن و نوشتن را در روستای خود فراگرفت و دروس حوزوی را در پیش برادران خود آموخت. سپس برای ادامه تحصیل عازم [[حوزه علمیه اصفهان]] شد. | ||
پدرش، آیتالله [[سید حسین گلپایگانی]] (متوفا: 1304 هـ. ق.) فرزند فقیه بزرگوار گلپایگان، [[سید محمد علی گلپایگانی]] (متوفا: 1280 هـ. ق.) است. | پدرش، آیتالله [[سید حسین گلپایگانی]] (متوفا: 1304 هـ. ق.) فرزند فقیه بزرگوار گلپایگان، [[سید محمد علی گلپایگانی]] (متوفا: 1280 هـ. ق.) است. | ||
== تحصیلات == | == تحصیلات == | ||
سید جمالالدین گلپایگانی دوران کودکی را در | سید جمالالدین گلپایگانی دوران کودکی را در سعیدآباد سپری کرد. بیش از 9 سال از عمر پربرکتش نمیگذشت که پدر بزرگوارش دار فانی را وداع گفت. وی چند سالی در سعیدآباد به چوپانی مشغول بوده؛ ولی [[روح]] بلندی که از پدر خود به [[ارث]] برده بود، او را بر آن داشت تا به اجداد بزرگ خود اقتدا کند. | ||
او در دوازده سالگی، در همان سامان نزد برادران بزرگوارش درس را آغاز کرد و مقداری از دروس مقدماتی را در وطن خود فراگرفت و برای ادامه تحصیل راهی گلپایگان شد. وی بیشتر علوم عربی، بلاغت و [[منطق]] را از علمای گلپایگان آموخت. میگویند: هر روز مسافت بین سعید آباد و گلپایگان را برای آموختن علم پیاده میپیمود. او چند سالی را در [[گلپایگان]] به تحصیل اشتغال داشت. در سال 1311 هـ. ق. در حالی که 16 سال بیشتر نداشت، برای ادامه تحصیل عازم [[اصفهان]] گردید. | او در دوازده سالگی، در همان سامان نزد برادران بزرگوارش درس را آغاز کرد و مقداری از دروس مقدماتی را در وطن خود فراگرفت و برای ادامه تحصیل راهی گلپایگان شد. وی بیشتر علوم عربی، بلاغت و [[منطق]] را از علمای گلپایگان آموخت. میگویند: هر روز مسافت بین سعید آباد و گلپایگان را برای آموختن علم پیاده میپیمود. او چند سالی را در [[گلپایگان]] به تحصیل اشتغال داشت. در سال 1311 هـ. ق. در حالی که 16 سال بیشتر نداشت، برای ادامه تحصیل عازم [[اصفهان]] گردید. | ||
خط ۴۹: | خط ۵۰: | ||
== شاگردان == | == شاگردان == | ||
پس از رحلت آیتالله نائینی، آیتالله سید جمالالدین گلپایگانی به تدریس دروس خارج فقه و اصول پرداخت. تعداد زیادی از فضلای ایرانی، نجفی و لبنانی در درس او شرکت میکردند که اکثر آنها به درجه اجتهاد رسیدند. اینک به معرفی شماری از شاگردان او میپردازیم: | پس از رحلت آیتالله نائینی، آیتالله سید جمالالدین گلپایگانی به تدریس دروس خارج فقه و اصول پرداخت. تعداد زیادی از فضلای ایرانی، نجفی و لبنانی در درس او شرکت میکردند که اکثر آنها به درجه [[اجتهاد]] رسیدند. اینک به معرفی شماری از شاگردان او میپردازیم: | ||
# [[آیتالله احمد فیاض]]: (متولد 1324 هـ.) وی که از مدرسین پرصلابت و استوار حوزه علمیه اصفهان و از معدود باقی ماندههای دوران شکوه اصفهان است و مدتها از محضر حاج آقا جمال بهرهها برد، او درباره استادش چنین میفرماید: «ایشان (حاج آقا جمال) درس خارج میگفت، اهل ریاضت نفس و اخلاق بوده لذا تأثیر نفسش فوقالعاده بود و شاگردانش از ایشان بهرهها میبردند. وقتی میخواستم از نجف برگردم، فرمود: میروی، ولی پشیمان میشوی. گفتم: بر میگردم. فرمود: معلوم نیست. اتفاقاً همین جوری شد و پشیمان شدم، زیرا فقه و اصول نجف قویتر بود و به درس و بحث بهتر میرسیدیم، اما چون مادرم با من بود، اصرار داشت که آب و هوای نجف به من نمیسازد، لذا مجبور شدم که برگردم<ref>مجله حوزه، شماره 18، دی 1365، ص 29.</ref>.» | # [[آیتالله احمد فیاض]]: (متولد 1324 هـ.) وی که از مدرسین پرصلابت و استوار [[حوزه علمیه اصفهان]] و از معدود باقی ماندههای دوران شکوه [[اصفهان]] است و مدتها از محضر حاج آقا جمال بهرهها برد، او درباره استادش چنین میفرماید: «ایشان (حاج آقا جمال) درس خارج میگفت، اهل ریاضت نفس و اخلاق بوده لذا تأثیر نفسش فوقالعاده بود و شاگردانش از ایشان بهرهها میبردند. وقتی میخواستم از نجف برگردم، فرمود: میروی، ولی پشیمان میشوی. گفتم: بر میگردم. فرمود: معلوم نیست. اتفاقاً همین جوری شد و پشیمان شدم، زیرا فقه و اصول نجف قویتر بود و به درس و بحث بهتر میرسیدیم، اما چون مادرم با من بود، اصرار داشت که آب و هوای نجف به من نمیسازد، لذا مجبور شدم که برگردم<ref>مجله حوزه، شماره 18، دی 1365، ص 29.</ref>.» | ||
# آیتالله حاج [[شیخ حیدر علی محقق]] (1326 ـ 1421 هـ. ق) که از بزرگان معاصر و از اساتید حوزه اصفهان بودند. | # آیتالله حاج [[شیخ حیدر علی محقق]] (1326 ـ 1421 هـ. ق) که از بزرگان معاصر و از اساتید حوزه اصفهان بودند. | ||
# آیتالله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی. | # آیتالله سید محمد جمال هاشمی گلپایگانی. | ||
خط ۶۹: | خط ۷۰: | ||
== آثار == | == آثار == | ||
# کتاب اجتهاد و تقلید. | # کتاب [[اجتهاد]] و [[تقلید]]. | ||
# اجتماع امر و نهی. | # اجتماع امر و نهی. | ||
# الغیبه و چند مسئله فقهی. | # الغیبه و چند مسئله فقهی. | ||
خط ۹۸: | خط ۹۹: | ||
آیتالله سید محمد حسین حسینی طهرانی درباره او چنین میگوید: | آیتالله سید محمد حسین حسینی طهرانی درباره او چنین میگوید: | ||
«از صدای مناجات و گریه ایشان همسایگان حکایاتی دارند. دائماً [[صحیفه سجادیه]] در مقابل ایشان در اطاق خلوت بود و همین که از مطالعه فارغ میشد، به خواندن آن مشغول میگشت، آهش سوزان و اشکش روان و سخنش مؤثر و دلی سوخته داشت ... هفتهای یکی ـ دو بار به منزلشان میرفتم و یک ساعتی مینشستم، با آن که بسیار اهل [[تقیه]] و کتمان بود، ولی از حالات خود مطالبی برایم نقل میکرد. همین که متوجه میشد کسی وارد اتاق میشود ولو این که از اخص خواص او بود، جمله را قطع میکرد و به بحث علمی و فقهی مشغول میشد، تا شخص چنین پندارد که ما در این مدت مشغول مباحثه علمی بودهایم<ref>معادشناسی، سید محمد حسین حسینی طهرانی، ج 1، ص 138.</ref>.» | «از صدای مناجات و گریه ایشان همسایگان حکایاتی دارند. دائماً [[صحیفه سجادیه (کتاب)|صحیفه سجادیه]] در مقابل ایشان در اطاق خلوت بود و همین که از مطالعه فارغ میشد، به خواندن آن مشغول میگشت، آهش سوزان و اشکش روان و سخنش مؤثر و دلی سوخته داشت ... هفتهای یکی ـ دو بار به منزلشان میرفتم و یک ساعتی مینشستم، با آن که بسیار اهل [[تقیه]] و کتمان بود، ولی از حالات خود مطالبی برایم نقل میکرد. همین که متوجه میشد کسی وارد اتاق میشود ولو این که از اخص خواص او بود، جمله را قطع میکرد و به بحث علمی و فقهی مشغول میشد، تا شخص چنین پندارد که ما در این مدت مشغول مباحثه علمی بودهایم<ref>معادشناسی، سید محمد حسین حسینی طهرانی، ج 1، ص 138.</ref>.» | ||
ایشان اهل [[نماز شب]] و مناجات و راز و نیاز با پروردگار خویش بود. همسایگان وی از صدای گریههای نیمه شب و مناجات او حکایاتی دارند، او در تهذیب به مرتبهای رسیده بود که نقل شده وقتی از شهر اصفهان به نجف رهسپار شد، مردم را به صورتهای برزخی آنان میدید و خودش فرموده است: | ایشان اهل [[نماز شب]] و مناجات و راز و نیاز با پروردگار خویش بود. همسایگان وی از صدای گریههای نیمه شب و مناجات او حکایاتی دارند، او در تهذیب به مرتبهای رسیده بود که نقل شده وقتی از شهر اصفهان به نجف رهسپار شد، مردم را به صورتهای برزخی آنان میدید و خودش فرموده است: | ||
مردم را به صورت وحوش و حیوانات آن قدر دیدم که ملول شدم. وقتی به حرم مطهر علی( | مردم را به صورت وحوش و حیوانات آن قدر دیدم که ملول شدم. وقتی به حرم مطهر علی(علیه السلام) مشرف شدم، از حضرت خواستم که این حالت را از من بگیرد. حضرت هم آن حال را از من گرفت. از آن به بعد مردم را به صورتهای عادی میدیدم<ref>همان، ج 1، ص 142.</ref>.» | ||
حاج آقا جمال خیلی به خواندن دعاها اهمیت میداد، به طوری که بیشتر اوقات به مطالعه صحیفه سجادیه، [[مناجات خمسه عشر]] و به خواندن «مناجات المریدین» میپرداخت<ref>همان، ج 9، ص 104.</ref>. | حاج آقا جمال خیلی به خواندن دعاها اهمیت میداد، به طوری که بیشتر اوقات به مطالعه صحیفه سجادیه، [[مناجات خمسه عشر]] و به خواندن «مناجات المریدین» میپرداخت<ref>همان، ج 9، ص 104.</ref>. | ||
خط ۱۰۷: | خط ۱۰۸: | ||
=== شرکت در جنگ جهانی اول === | === شرکت در جنگ جهانی اول === | ||
در سال 1914 م، آتش [[جنگ جهانی اول]] توسط کشورهای قدرتمند اروپایی برافروخته گردید که نتیجه این جنگ تخریب و کشته شدن چندین میلیون [[انسان]] و متلاشی شدن دو امپراتور بزرگ آن زمان یعنی امپراطوری اطریش و [[امپراطوری عثمانی]] بود<ref>تحولات روابط بین الملل از كنگره وین تا امروز، احمد نقیب زاده، ص 133.</ref>. | در سال 1914 م، آتش [[جنگ جهانی اول]] توسط کشورهای قدرتمند اروپایی برافروخته گردید که نتیجه این [[جنگ]] تخریب و کشته شدن چندین میلیون [[انسان]] و متلاشی شدن دو امپراتور بزرگ آن زمان یعنی امپراطوری اطریش و [[امپراطوری عثمانی]] بود<ref>تحولات روابط بین الملل از كنگره وین تا امروز، احمد نقیب زاده، ص 133.</ref>. | ||
در این [[جنگ]] وقتی [[كفار|کفار]] به | در این [[جنگ]] وقتی [[كفار|کفار]] به [[جهان اسلام|سرزمینهای اسلامی]] هجوم آوردند، علمای بزرگ [[مذهب شیعه|شیعه]] در نجف و ایران علیه کفار به مبارزه برخاستند و خودشان هم در جلوی صفوف [[مسلمان|مسلمانان]] به جبهههای جنگ اعزام شدند. در عراق، وقتی که آیتالله میرزا محمدتقی شیرازی [[فتوا]] به وجوب [[جهاد]] علیه کفار داد و همه اقشار مردم و علما را به مبارزه با دشمنان اسلام فرا میخواند، آیتالله سید جمالالدین گلپایگانی همگام با سایر علما از بلاد اسلامی دفاع مینماید<ref>پیام حوزه، شماره 8، ص 81.</ref>. | ||
=== انقلاب مشروطیت ایران === | === انقلاب مشروطیت ایران === | ||
در عصر [[قاجار]]، سلطه مطلقه شاهان قاجار و استبداد آنها سخت مردم را تحت فشار قرار داده بود؛ به طوری که کسی را توان مخالفت نبود. در دوران سلطنت ناصرالدین شاه یک سری تحولات سیاسی ـ اجتماعی، از ناحیه شکست از [[روسیه]]، [[جنبش تنباكو|جنبش تنباکو]] و ضعف | در عصر [[قاجار]]، سلطه مطلقه شاهان قاجار و استبداد آنها سخت مردم را تحت فشار قرار داده بود؛ به طوری که کسی را توان مخالفت نبود. در دوران سلطنت ناصرالدین شاه یک سری تحولات سیاسی ـ اجتماعی، از ناحیه شکست از [[روسیه]]، [[جنبش تنباكو|جنبش تنباکو]] و ضعف دولتمردان باعث شد تا اقتدار شاهانه سلاطین قاجار شکسته شود. پس از مرگ [[ناصرالدین شاه]]، [[مظفرالدین میرزا]] به سلطنت رسید. در این دوره، مردم خواهان آزادی و محدود شدن قدرت شاه به وسیله قانون بودند. سرانجام مبارزات مردم به رهبری علما باعث پیروزی انقلاب مشروطه شد و در سال 1285 هـ. ش. مظفرالدین شاه فرمان [[مشروطیت]] را صادر نمود و پس از چند روز از دنیا رفت و [[محمدعلی شاه]] حکومت را در دست گرفت که به مخالفت با مشروطه طلبان برخاست و مجلس را به توپ بست. اما قیام مردم، باعث شد تا محمدعلی شاه به سفارت روسیه پناهنده شود. سران مشروطه پس از فتح [[تهران]]، او را از سلطنت خلع و احمدشاه را به سلطنت منصوب کردند، اما انقلاب مشروطه پس از مدتی به انحراف کشیده شد<ref>اقتباس از تاریخ سیاسی معاصر ایران، ج 1، جلالالدین مدنی، فصل هفتم، ص 109 و مقاومت شكننده (تاریخ تحولات اجتماعی ایران... ، جان فوران).</ref> و مرحوم آخوند خراسانی که در نجف بود، تصمیم گرفت به [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] عزیمت کند تا اقدامات لازم را برای جلوگیری از انحراف مشروطه انجام دهد. قرار شد حدود 15 نفر از علمای نجف، آخوند را همراهی کنند که آیتالله سید جمالالدین گلپایگانی از جمله آنها بود، اما شب قبل از حرکت علما از نجف، آخوند خراسانی به وسیله ایادی [[بریتانیا|انگلیس]] مسموم شد و دار فانی را وداع گفت<ref>مجله حوزه، شماره 53، ص 51.</ref>. | ||
=== مخالفت با ملک فیصل === | === مخالفت با ملک فیصل === | ||
پس از انقلاب 1920 م. عراق، دولت انگلیس تلاش فراوانی نمود تا [[ملک فیصل]] که یک مهره وابسته به انگلیس بود، در عراق حکومت را به دست بگیرد. تا به وسیله او علاوه بر حفظ سلطه خود بر عراق، به [[ملک حسین شریف]]، حاکم [[حجاز]] فشار بیاورد تا او را وادار به همکاری با انگلیس نماید. قرار شد انتخابات در عراق برقرار گردد و نامزد آن ملک فیصل بود. اعمال خشونت انگلیسها در عراق به حمایت از ملک فیصل، باعث شد تا علمای بزرگ [[شیعه]] عراق، از جمله [[محمد مهدی خالصی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، میرزا نائینی و [[سید حسن صدر]] فتوا به تحریم انتخابات در عراق را بدهند. ملک فیصل هم در قبال آن، دستور [[تبعید]] علمای ایران را صادر کرد<ref> مسائل مرزی ایران و عراق وتأثیر آن در مناسبات دو كشور، دكتر آزر میدخت، مشایخ فریدون، ص 134.</ref>. | پس از انقلاب 1920 م. عراق، دولت انگلیس تلاش فراوانی نمود تا [[ملک فیصل]] که یک مهره وابسته به انگلیس بود، در عراق حکومت را به دست بگیرد. تا به وسیله او علاوه بر حفظ سلطه خود بر عراق، به [[ملک حسین شریف]]، حاکم [[حجاز]] فشار بیاورد تا او را وادار به همکاری با انگلیس نماید. قرار شد انتخابات در عراق برقرار گردد و نامزد آن ملک فیصل بود. اعمال خشونت انگلیسها در عراق به حمایت از ملک فیصل، باعث شد تا علمای بزرگ [[مذهب شیعه|شیعه]] عراق، از جمله [[محمد مهدی خالصی]]، [[سید ابوالحسن اصفهانی]]، میرزا نائینی و [[سید حسن صدر]] فتوا به تحریم انتخابات در عراق را بدهند. ملک فیصل هم در قبال آن، دستور [[تبعید]] علمای ایران را صادر کرد<ref> مسائل مرزی ایران و عراق وتأثیر آن در مناسبات دو كشور، دكتر آزر میدخت، مشایخ فریدون، ص 134.</ref>. | ||
== درگذشت == | == درگذشت == | ||
سرانجام آیتاللهالعظمی حاج سید جمالالدین گلپایگانی در عصر روز دوشنبه 29 [[محرم الحرام]] 1377 هـ. ق در 82 سالگی چشم از جهان فانی فرو بست<ref>پیام حوزه، شماره 8، ص 81.</ref>. | سرانجام آیتاللهالعظمی حاج سید جمالالدین گلپایگانی در عصر روز دوشنبه 29 [[محرم الحرام]] 1377 هـ. ق در 82 سالگی چشم از جهان فانی فرو بست<ref>پیام حوزه، شماره 8، ص 81.</ref>. | ||
وی [[وصیت]] کرده بودند که مرا در مقبره العلما دفن کنید. اگر نشد در [[وادی السلام]]. وقتی جنازه را به عللی نتوانستند در مقبره العلما دفن کنند، آن را به قبرستان وادی السلام آوردند، | وی [[وصیت]] کرده بودند که مرا در مقبره العلما دفن کنید. اگر نشد در [[وادی السلام]]. وقتی جنازه را به عللی نتوانستند در مقبره العلما دفن کنند، آن را به قبرستان وادی السلام آوردند، اما جای مناسبی پیدا نکردند که او را دفن کنند، غیر از مکانی که در زمان حیاتش همیشه میآمد و در آنجا مینشست و فاتحه و [[دعا]] میخواند. از این رو، ایشان را همان جا دفن کردند<ref> مجله حوزه، شماره 65، ص 44.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[محمد کاظم خراسانی|آخوند خراسانی]] | |||
* [[محمد حسین نائینی]] | |||
* [[حوزه علمیه اصفهان]] | |||
* [[مسجد سهله]] | |||
== پانویس == | == پانویس == | ||
خط ۱۲۴: | خط ۱۳۱: | ||
== منابع == | == منابع == | ||
[https://www.pasokh.org/fa/Article/View/9730/%D8%A2%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A برگرفته از سایت آیتالله سید جمالالدین گلپایگانیhttps://www.pasokh.org] | * [https://www.pasokh.org/fa/Article/View/9730/%D8%A2%D9%8A%D8%AA-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D8%AC%D9%85%D8%A7%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86-%DA%AF%D9%84%D9%BE%D8%A7%D9%8A%DA%AF%D8%A7%D9%86%D9%8A برگرفته از سایت آیتالله سید جمالالدین گلپایگانیhttps://www.pasokh.org] | ||
{{علمای اسلام}} | |||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده:عالمان شیعه]] | [[رده:عالمان شیعه]] | ||
[[رده:محدثان شیعه]] | [[رده:محدثان شیعه]] |