حدیث یوم الدار: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

حدیث یوم الدار (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۰ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۱۹:۲۶

۲۹۶ بایت اضافه‌شده ، ۲۰ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

Hadifazl

Writers، confirmed، مدیران

۸۷٬۹۸۰

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-'''حدیث یوم‌الدار''' شرح دعوت به اسلام توسط پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله  در میان عشیره خود است.
+'''حدیث یوم‌الدار''' شرح دعوت به اسلام توسط [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله]] در میان عشیره خود است.
-بعد از نزول آیه انذار<ref>(وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ‏)شعراء،214</ref>، رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) مجلسی فراهم نمود و نزول آیه را با رجال عشیره خود مطرح نمود. محتوای این واقعه که اولین جلسه رسمی بعد از دوره سه‌ساله دعوت پنهان ایشان به اسلام بود بسیار مهم و جالب است. وقایع این جلسه که در همان روزهای نخستین آغاز تبلیغ عمومی پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) بوده به واقعه «یوم‌الدار»  مجلس عشیره اقربین و نیز «یوم الانذار» معروف است.
+بعد از نزول [[آیه انذار]]<ref>(وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ‏)شعراء،214</ref>، رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) مجلسی فراهم نمود و نزول آیه را با رجال عشیره خود مطرح نمود. محتوای این واقعه که اولین جلسه رسمی بعد از دوره سه‌ساله دعوت پنهان ایشان به اسلام بود بسیار مهم و جالب است. وقایع این جلسه که در همان روزهای نخستین آغاز تبلیغ عمومی پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) بوده به واقعه «یوم‌الدار»  مجلس عشیره اقربین و نیز «یوم الانذار» معروف است.
 = واقعه یوم‌الدار چیست؟ =
-لمّا نزلت هذه الآية على رسول اللَّه (صلی‌الله علیه و سلم): (وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ‏)<ref>شعراء،214</ref> دعاني رسول اللَّه (صلی‌الله عليه و سلم)<br>
+متن حدیث:
-فقال: يا عليُّ، إنَّ اللَّه أمرني أنْ أنذر عشيرتي الأقربين، فضِقْتُ بذلك ذَرعاً، و عرفت أنّي متى أُبادئهم بهذا الأمر أرَ منهم ما أكره، <br>
-فَصَمَتُّ عليه حتى جاء جبريل فقال: يا محمد إنّك إلّا تفعلْ ما تُؤمرُ به يُعذِّبك ربُّك. فاصنع لنا صاعاً من طعام و اجعل عليه رِجْل شاة و املأ لنا عُسّا من لبن ثمّ اجمع لي بني عبدالمطلب حتى أكلِّمهم و أبلِّغهم ما أُمِرت به.<br>
-ففعلتُ ما أمرني به ثمّ دعوتهم له و هم يومئذٍ أربعون رجلًا يزيدون رجلًا أو ينقصونه، فيهم أعمامه أبو طالب و حمزة و العبّاس و أبو لهب ... <br>
+لمّا نزلت هذه الآیة علی رسول اللَّه (صلی‌الله علیه و سلم): (وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ‏)<ref>شعراء،214</ref> دعانی رسول اللَّه (صلی‌الله علیه و سلم)<br>
-فلمّا اجتمعوا إليه دعاني بالطعام الذي صنعت لهم فجئت به، <br>
+فقال: یا علیُّ، إنَّ اللَّه أمرنی أنْ أنذر عشیرتی الأقربین، فضِقْتُ بذلک ذَرعاً، و عرفت أنّی متی أُبادئهم بهذا الأمر أرَ منهم ما أکره، <br>
-فلمّا وضعته تناول رسول اللَّه صلی‌الله عليه و سلم حِذْيةً من اللحم فشقّها بأسنانه ثمّ ألقاها في نواحي الصُّحفَة ثمّ قال: خذوابسم اللَّه. <br>
+فَصَمَتُّ علیه حتی جاء جبریل فقال: یا محمد إنّک إلّا تفعلْ ما تُؤمرُ به یُعذِّبک ربُّک. فاصنع لنا صاعاً من طعام و اجعل علیه رِجْل شاة و املأ لنا عُسّا من لبن ثمّ اجمع لی بنی عبدالمطلب حتی أکلِّمهم و أبلِّغهم ما أُمِرت به.
-فأكل القوم حتى ما لهم بشي‏ء حاجة و ما أرى إلّا موضع أيديهم، و ايمُ اللَّه الذي نفس عليّ بيده و إن كان الرجل الواحد منهم لَيأكلُ ما قدّمتُ لجميعهم، <br>
-ثمّ قال: اسقِ القوم. فجئتهم بذلك العُسِّ فشربوا حتى رووا منه جميعاً، و ايمُ اللَّه إن كان الرجل الواحد منهم لَيَشرَبُ مثله،<br>
-فلمّا أراد رسول اللَّه صلی‌الله عليه و سلم أن يكلّمهم بَدَرهُ أبو لهب إلى الكلام، فقال: لَقِدْماً سحركم صاحبُكم. فتفرّق القوم و لم يكلِّمهم رسول اللَّه صلی‌الله عليه و سلم <br>
-فقال الغد: يا عليُّ؛ إنَّ هذا الرجل سبقني إلى ما قد سمعت من القول فتفرّق القوم قبل أن أُكلِّمهم، فعُدْ لنا من الطعام بمثل ما صنعت ثمّ اجمعهم إليَّ.<br>
-قال: ففعلت ثمّ جمعتهم ثمّ دعاني بالطعام فقرَّبته لهم، ففعل كما فعل بالأمس، فأكلوا حتى ما لهم بشي‏ء حاجة. ثمّ قال: اسقهم، فجئتهم بذلك العُسّ فشربوا حتى روُوا منه جميعاً.<br>
+ففعلتُ ما أمرنی به ثمّ دعوتهم له و هم یومئذٍ أربعون رجلًا یزیدون رجلًا أو ینقصونه، فیهم أعمامه أبو طالب و حمزة و العبّاس و أبو لهب ... <br>
+فلمّا اجتمعوا إلیه دعانی بالطعام الذی صنعت لهم فجئت به، <br>
+فلمّا وضعته تناول رسول اللَّه صلی‌الله علیه و سلم حِذْیةً من اللحم فشقّها بأسنانه ثمّ ألقاها فی نواحی الصُّحفَة ثمّ قال: خذوابسم اللَّه. <br>
+فأکل القوم حتی ما لهم بشی‏ء حاجة و ما أری إلّا موضع أیدیهم، و ایمُ اللَّه الذی نفس علیّ بیده و إن کان الرجل الواحد منهم لَیأکلُ ما قدّمتُ لجمیعهم، <br>
+ثمّ قال: اسقِ القوم. فجئتهم بذلک العُسِّ فشربوا حتی رووا منه جمیعاً، و ایمُ اللَّه إن کان الرجل الواحد منهم لَیَشرَبُ مثله،<br>
+فلمّا أراد رسول اللَّه صلی‌الله علیه و سلم أن یکلّمهم بَدَرهُ أبو لهب إلی الکلام، فقال: لَقِدْماً سحرکم صاحبُکم. فتفرّق القوم و لم یکلِّمهم رسول اللَّه صلی‌الله علیه و سلم <br>
+فقال الغد: یا علیُّ؛ إنَّ هذا الرجل سبقنی إلی ما قد سمعت من القول فتفرّق القوم قبل أن أُکلِّمهم، فعُدْ لنا من الطعام بمثل ما صنعت ثمّ اجمعهم إلیَّ.
-ثمّ تكلّم رسول اللَّه صلی‌الله عليه و سلم فقال: يا بني عبدالمطلب، إنّي و اللَّه ما أعلم شابّا في العرب جاء قومه بأفضل ممّا قد جئتكم به، إنّي قد جئتكم بخير الدنيا و الآخرة، و قد أمرني اللَّه تعالى أن أدعوَكم إليه، فأيُّكم يوازرُني علی‌هذا الأمر على أن يكون أخي و وصيِّي و خليفتي فيكم؟<br>
+قال: ففعلت ثمّ جمعتهم ثمّ دعانی بالطعام فقرَّبته لهم، ففعل کما فعل بالأمس، فأکلوا حتی ما لهم بشی‏ء حاجة. ثمّ قال: اسقهم، فجئتهم بذلک العُسّ فشربوا حتی روُوا منه جمیعاً.
-قال: فأحجم القوم عنها جميعاً و قلت- و إنّي لأحدثهم سنّا، و أرمصهم عيناً، و أعظمهم بطناً، و أحمشهم ساقاً-: أنا يا نبيَّ اللَّه أكون وزيرك عليه. <br>
+ثمّ تکلّم رسول اللَّه صلی‌الله علیه و سلم فقال: یا بنی عبدالمطلب، إنّی و اللَّه ما أعلم شابّا فی العرب جاء قومه بأفضل ممّا قد جئتکم به، إنّی قد جئتکم بخیر الدنیا و الآخرة، و قد أمرنی اللَّه تعالی أن أدعوَکم إلیه، فأیُّکم یوازرُنی علی‌هذا الأمر علی أن یکون أخی و وصیِّی و خلیفتی فیکم؟
-فأخذ برقبتي ثمّ قال: إنَّ هذا أخي و وصيِّي و خليفتي فيكم فاسمعوا له و أطيعوا.<br>
-قال: فقام القوم يضحكون و يقولون لأبي طالب: قد أمرك أن تسمع لابنك و تطيع»<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب، ج‏2، صص 394 و395.</ref> .
+قال: فأحجم القوم عنها جمیعاً و قلت- و إنّی لأحدثهم سنّا، و أرمصهم عیناً، و أعظمهم بطناً، و أحمشهم ساقاً-: أنا یا نبیَّ اللَّه أکون وزیرک علیه. <br>
+فأخذ برقبتی ثمّ قال: إنَّ هذا أخی و وصیِّی و خلیفتی فیکم فاسمعوا له و أطیعوا.
-چون اين آيه نازل شد: وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِينَ، رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) مرا خواست و فرمود: اى على! همانا خداوند مرا فرمان داده تا قوم نزديكم را بيم دهم، ولى ازاین‌جهت در مضيقه‌ام و مى‌دانم اگر شروع به دعوت از آنها كنم چيزى مشاهده مى‌كنم كه كراهت دارم. من سكوت اختيار كردم تا اين‌كه جبرئيل نزد من آمد و فرمود: اى محمّد! اگر آنچه را فرمان داده شده‌اى انجام ندهى پروردگارت تو را عذاب خواهد كرد. پس يك من گندم آمده كن و نان بپز و يك ران گوسفند نيز خريدارى كن، و نيز از شير شربتى فراهم آور، و بنى عبدالمطلب را جمع كن تا آنان را آگاه كرده و دستورى كه به من داده شده را ابلاغ نمايم.<br>
+قال: فقام القوم یضحکون و یقولون لأبی طالب: قد أمرک أن تسمع لابنک و تطیع»<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب، ج‏2، صص 394 و395.</ref> .
-حضرت على (علیه‌السلام) مى‌فرمايد: من آنچه را كه حضرت دستور داده بود فراهم كردم، سپس آنان را براى غذا دعوت نمود كه جمعيت آنها چهل نفر يا كمتر يا بيشتر بود، و در ميان آنان عموهاى پيامبر از ابوطالب، حمزه، عباس و ابولهب بودند. چون همگى براى غذا جمع شدند حضرت آنها را به غذايى كه فراهم كرده بودم، دعوت كرد و ما غذا را حاضر كرديم. چون آن را بر زمين گذاشتيم، حضرت تكه گوشتى را برداشت و با دندان‌هاى خود دونیم كرد و سپس آن را در ميان طبق گذاشت و فرمود: با نام خدا شروع كنيد. همگى از آن غذا خورده و سير شدند درحالی‌که تنها آثار دست‌هاى آنها بر غذا بود و از غذا چيزى كاسته نشده بود و قسم به كسى كه جان على به دست اوست اگر يك نفر آنها به مقدار تمام غذاها مى‌خورد باز براى همه فراهم بود.
+ترجمه:
-سپس حضرت فرمود: آنان را سيراب نما. من كاسه را برداشته و به آنان دادم و همگى از آن آشاميده و سيراب شدند. به خدا سوگند! كه اگر هريك از آنان مى‌خواست همۀ شربت را بخورد امكان داشت. چون رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) خواست براى آنان سخن بگويد ابولهب ابتدا به صحبت كرد و گفت: سحر صاحب شما، شما را تأثير كرده است. آنان متفرق شدند و لذا پيامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) نتوانست با آنان سخن بگويد.<br>
-روز بعد پيامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) فرمود: اى على! همانا اين مرد مرا سبقت گرفت به آنچه كه شنيدى و قوم مرا متفرق كرد قبل ازآنکه من با آنان سخن بگويم. تو همانند سابق طعامى آماده ساز و دوباره آنها را براى من جمع كن.
+چون این آیه نازل شد: وَ أَنْذِرْ عَشِیرَتَکَ الْأَقْرَبِینَ، رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) مرا خواست و فرمود: ای علی! همانا خداوند مرا فرمان داده تا قوم نزدیکم را بیم دهم، ولی ازاین‌جهت در مضیقه‌ام و می‌دانم اگر شروع به دعوت از آنها کنم چیزی مشاهده می‌کنم که کراهت دارم. من سکوت اختیار کردم تا این‌که جبرئیل نزد من آمد و فرمود: ای محمّد! اگر آنچه را فرمان داده شده‌ای انجام ندهی پروردگارت تو را عذاب خواهد کرد. پس یک من گندم آمده کن و نان بپز و یک ران گوسفند نیز خریداری کن، و نیز از شیر شربتی فراهم آور، و بنی عبدالمطلب را جمع کن تا آنان را آگاه کرده و دستوری که به من داده شده را ابلاغ نمایم.
-حضرت على (علیه‌السلام) مى‌فرمايد: من برخاستم و آنان را براى حضرت جمع كردم.
-پيامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) طعام را خواست و من براى قوم آماده ساختم و پيامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) همان كارى را كه روز قبل انجام داده بود انجام داد، سپس فرمود: آنها را سيراب كن. من ظرف شربت را آورده و به آنان دادم و همگى از آن خورده و سيراب شدند. <br>
-آنگاه رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) به سخن درآمد و فرمود: اى بنى عبدالمطلب! همانا به خدا سوگند! من در ميان عرب جوانى را سراغ ندارم كه براى قومش چيزى بهتر از آنچه من آورده‌ام آورده باشد، همانا من خير دنيا و آخرت را براى شما آورده‌ام، و خداى تبارک‌وتعالی مرا دستور داده تا شما را به آن دعوت كنم، پس كدامين نفر از شماست كه مرا بر اين امر كمك كند تا برادر و وصى و جانشين من در ميان شما باشد؟<br>
-همگى سرهايشان را به زير انداخته و سكوت كردند، ولى من به حضرت عرض كردم:
+[[علی بن ابی‌طالب|حضرت علی (علیه‌السلام)]] می‌فرماید: من آنچه را که حضرت دستور داده بود فراهم کردم، سپس آنان را برای غذا دعوت نمود که جمعیت آنها چهل نفر یا کمتر یا بیشتر بود، و در میان آنان عموهای پیامبر از [[ابوطالب]]، [[حمزه]]، [[عباس بن عبدالمطلب|عباس]] و [[ابولهب]] بودند. چون همگی برای غذا جمع شدند حضرت آنها را به غذایی که فراهم کرده بودم، دعوت کرد و ما غذا را حاضر کردیم. چون آن را بر زمین گذاشتیم، حضرت تکه گوشتی را برداشت و با دندان‌های خود دونیم کرد و سپس آن را در میان طبق گذاشت و فرمود: با نام خدا شروع کنید. همگی از آن غذا خورده و سیر شدند درحالی‌که تنها آثار دست‌های آنها بر غذا بود و از غذا چیزی کاسته نشده بود و قسم به کسی که جان علی به دست اوست اگر یک نفر آنها به مقدار تمام غذاها می‌خورد باز برای همه فراهم بود.
-من اى پيامبر خدا وزير تو خواهم بود. حضرت گردن مرا گرفته و سپس فرمود: اين برادر و وصى و جانشين من در ميان شماست، پس به دستوراتش گوش فراداده و او را اطاعت كنيد.<br>
+سپس حضرت فرمود: آنان را سیراب نما. من کاسه را برداشته و به آنان دادم و همگی از آن آشامیده و سیراب شدند. به خدا سوگند! که اگر هریک از آنان می‌خواست همۀ شربت را بخورد امکان داشت. چون رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) خواست برای آنان سخن بگوید ابولهب ابتدا به صحبت کرد و گفت: سحر صاحب شما، شما را تأثیر کرده است. آنان متفرق شدند و لذا پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) نتوانست با آنان سخن بگوید.
-آن قوم برخاسته و شروع به خنده كردند و به ابوطالب مى‌گفتند: او تو را دستور داده تا سخن فرزندت را گوش فراداده و اطاعت كنى<ref>رضوانی، علی‌اصغر، نگرشی نو به غدیر، عطر عترت - قم - ایران 1389 هجری شمسی صص 300 به بعد و نیز. علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف‌الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، محقق و مصحح: درگاهی، حسین، ص 40 - 42، وزارت ارشاد، تهران، چاپ اول، 1411ق</ref>.
+روز بعد پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) فرمود: ای علی! همانا این مرد مرا سبقت گرفت به آنچه که شنیدی و قوم مرا متفرق کرد قبل ازآنکه من با آنان سخن بگویم. تو همانند سابق طعامی آماده ساز و دوباره آنها را برای من جمع کن.
+حضرت علی (علیه‌السلام) می‌فرماید: من برخاستم و آنان را برای حضرت جمع کردم.
+پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) طعام را خواست و من برای قوم آماده ساختم و پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) همان کاری را که روز قبل انجام داده بود انجام داد، سپس فرمود: آنها را سیراب کن. من ظرف شربت را آورده و به آنان دادم و همگی از آن خورده و سیراب شدند. <br>
+آنگاه رسول خدا (صلی‌الله علیه واله وسلّم) به سخن درآمد و فرمود: ای بنی عبدالمطلب! همانا به خدا سوگند! من در میان عرب جوانی را سراغ ندارم که برای قومش چیزی بهتر از آنچه من آورده‌ام آورده باشد، همانا من خیر دنیا و آخرت را برای شما آورده‌ام، و خدای تبارک‌وتعالی مرا دستور داده تا شما را به آن دعوت کنم، پس کدامین نفر از شماست که مرا بر این امر کمک کند تا برادر و وصی و جانشین من در میان شما باشد؟
+همگی سرهایشان را به زیر انداخته و سکوت کردند، ولی من به حضرت عرض کردم:
+من ای پیامبر خدا وزیر تو خواهم بود. حضرت گردن مرا گرفته و سپس فرمود: این برادر و وصی و جانشین من در میان شماست، پس به دستوراتش گوش فراداده و او را اطاعت کنید.
+آن قوم برخاسته و شروع به خنده کردند و به ابوطالب می‌گفتند: او تو را دستور داده تا سخن فرزندت را گوش فراداده و اطاعت کنی<ref>رضوانی، علی‌اصغر، نگرشی نو به غدیر، عطر عترت - قم - ایران 1389 هجری شمسی صص 300 به بعد و نیز. علامه حلی، حسن بن یوسف، کشف‌الیقین فی فضائل امیرالمؤمنین (علیه‌السلام)، محقق و مصحح: درگاهی، حسین، ص 40 - 42، وزارت ارشاد، تهران، چاپ اول، 1411ق</ref>.
 == حدیث یوم‌الدار در آثار و منابع اسلامی ==
 کتب زیادی از علمای اسلام این حدیث را نقل کرده‌اند که به برخی از آنان اشاره می‌شود:
@@ خط ۴۷: / خط ۵۱: @@
 * بهجة النظر ج۱ ص۵۱؛
 * تفسیر البرهان ج۴ ص۱۸۹؛
-* تفسير فرات الکوفي , جلد۱ , صفحه ۳۰۱؛
+* تفسیر فرات الکوفی , جلد۱ , صفحه ۳۰۱؛
-* تفسير كنز الدقائق ج۹ ص۵۱۲؛
+* تفسیر کنز الدقائق ج۹ ص۵۱۲؛
-* شواهد التنزيل ج۱ ص۵۴۲؛
+* شواهد التنزیل ج۱ ص۵۴۲؛
 * العمدة ج۱ ص۷۶؛
 == حدیث یوم‌الدار در منابع اهل‌سنت ==
-* أنيس الساري (تخريج أحاديث فتح الباري) (البصارة، نبيل)، جلد: 7، صفحه: 4584
+* أنیس الساری (تخریج أحادیث فتح الباری) (البصارة، نبیل)، جلد: 7، صفحه: 4584
-* بيان المعاني (آل غازي، عبد القادر بن ملّا حويش)، جلد: 2، صفحه: 301
+* بیان المعانی (آل غازی، عبد القادر بن ملّا حویش)، جلد: 2، صفحه: 301
-* تاريخ الطبري: ج 2 ص 321 ط دار المعارف بمصر؛
+* تاریخ الطبری: ج 2 ص 321 ط دار المعارف بمصر؛
-* تاريخ دمشق (ابن عساكر، ابوالقاسم)، جلد: 42، صفحه: 49
+* تاریخ دمشق (ابن عساکر، ابوالقاسم)، جلد: 42، صفحه: 49
-* تاريخ دمشق، ج 1، رقم 133-138؛
+* تاریخ دمشق، ج 1، رقم 133-138؛
-* ترجمة الإمام علي بن أبي طالب من تاريخ دمشق لابن عساكر الشافعي: ج 1 ص 86 ح 139 و 140 و 141 ط 1 بيروت و ص 99 ح 137 و 138 و 139 ط 2 بيروت؛
+* ترجمة الإمام علی بن أبی طالب من تاریخ دمشق لابن عساکر الشافعی: ج 1 ص 86 ح 139 و 140 و 141 ط 1 بیروت و ص 99 ح 137 و 138 و 139 ط 2 بیروت؛
-* تفسير ابن كثير، ج 3، ص 363؛
+* تفسیر ابن کثیر، ج 3، ص 363؛
-* تفسير الخازن لعلاء الدين الشافعي: ج 3 ص 371 ط مصر؛
+* تفسیر الخازن لعلاء الدین الشافعی: ج 3 ص 371 ط مصر؛
-* تفسير الطبري: ج 19 ص 121 ط 2 مصطفى الحلبي، و لكن المؤلف أو الطابع حرّف آخر الحديث فحذف قوله (صلی‌الله عليه و آله و سلّم):« إن هذا أخي و وصيي و خليفتي فيكم» و ذكر بدله« إن هذا أخي و كذا و كذا!!» مع أنه ذكر الحديث بتمامه في تاريخه: ج 2 ص 319 ط دار المعارف بمصر؛
+* تفسیر الطبری: ج 19 ص 121 ط 2 مصطفی الحلبی، و لکن المؤلف أو الطابع حرّف آخر الحدیث فحذف قوله (صلی‌الله علیه و آله و سلّم):« إن هذا أخی و وصیی و خلیفتی فیکم» و ذکر بدله« إن هذا أخی و کذا و کذا!!» مع أنه ذکر الحدیث بتمامه فی تاریخه: ج 2 ص 319 ط دار المعارف بمصر؛
-* التفسير المنبر لمعالم التنزيل للجاوي: ج 2 ص 118 ط 3 مصطفى الحلبي؛
+* التفسیر المنبر لمعالم التنزیل للجاوی: ج 2 ص 118 ط 3 مصطفی الحلبی؛
-* جنايات على الإسلام 1-( حياة محمد صلی‌الله عليه و آله و سلّم) لمحمد حسين هيكل: ص 104 الطبعة الأولى سنة 1354 ه و في الطبعة الثانية و ما بعدها من طبعات الكتاب حذف من الحديث قوله صلی‌الله عليه و آله و سلّم:« و أن يكون أخي، و وصيي و خليفتي فيكم؟!!» و أكبر شاهد مراجعة الطبعة الأولى و الطبعات الأخرى و مراجعة الجريدة؛
+* جنایات علی الإسلام 1-( حیاة محمد صلی‌الله علیه و آله و سلّم) لمحمد حسین هیکل: ص 104 الطبعة الأولی سنة 1354 ه و فی الطبعة الثانیة و ما بعدها من طبعات الکتاب حذف من الحدیث قوله صلی‌الله علیه و آله و سلّم:« و أن یکون أخی، و وصیی و خلیفتی فیکم؟!!» و أکبر شاهد مراجعة الطبعة الأولی و الطبعات الأخری و مراجعة الجریدة؛
-* خصائص أمير المؤمنين للنسائي الشافعي: ص 86 ط الحيدرية و ص 30 ط بيروت؛
+* خصائص أمیر المؤمنین للنسائی الشافعی: ص 86 ط الحیدریة و ص 30 ط بیروت؛
-* السيرة الحلبية للحلبي الشافعي: ج 1 ص 286 ط البهية بمصر؛
+* السیرة الحلبیة للحلبی الشافعی: ج 1 ص 286 ط البهیة بمصر؛
-* شرح نهج البلاغة لابن أبي الحديد: ج 13 ص 210 و 244 و صححه ط مصر بتحقيق محمد أبو الفضل؛
+* شرح نهج البلاغة لابن أبی الحدید: ج 13 ص 210 و 244 و صححه ط مصر بتحقیق محمد أبو الفضل؛
-* شواهد التنزيل للحسكاني: ج 1 ص 371، ص 420 ح 514 و 580 ط بيروت؛
+* شواهد التنزیل للحسکانی: ج 1 ص 371، ص 420 ح 514 و 580 ط بیروت؛
-* فراجع تاريخ الطبري: ج 2 ص 319- 321 ط دار المعارف بمصر؛
+* فراجع تاریخ الطبری: ج 2 ص 319- 321 ط دار المعارف بمصر؛
-* فرائد السمطين: ج 1 ص 86؛
+* فرائد السمطین: ج 1 ص 86؛
-* الكامل في التاريخ لابن الأثير الشافعي: ج 2 ص 62 و 63 ط دار صادر في بيروت؛
+* الکامل فی التاریخ لابن الأثیر الشافعی: ج 2 ص 62 و 63 ط دار صادر فی بیروت؛
-* كفاية الطالب للكنجي الشافعي: ص 205 ط الحيدرية و ص 89 ط الغري؛
+* کفایة الطالب للکنجی الشافعی: ص 205 ط الحیدریة و ص 89 ط الغری؛
-* كنز العمال: ج 15 ص 115 ح 334 ط 2 بحيدرآباد؛
+* کنز العمال: ج 15 ص 115 ح 334 ط 2 بحیدرآباد؛
-* مجمع الزوائد: ج 8 ص 302 و ج 9 ص 113 ط القدسي؛
+* مجمع الزوائد: ج 8 ص 302 و ج 9 ص 113 ط القدسی؛
-* مراح لبيد لكشف معنى القرآن المجيد (نووي الجاوي، محمد بن عمر)، جلد: 2، صفحه: 162
+* مراح لبید لکشف معنی القرآن المجید (نووی الجاوی، محمد بن عمر)، جلد: 2، صفحه: 162
-* مسند أحمد بن حنبل: ج 1 ص 111 ح 88 بسند حسن، و ج 1 ص 159 ح 1375 بسند صحيح ط دار المعارف بمصر؛
+* مسند أحمد بن حنبل: ج 1 ص 111 ح 88 بسند حسن، و ج 1 ص 159 ح 1375 بسند صحیح ط دار المعارف بمصر؛
-* منتخب كنز العمال بهامش مسند أحمد: ج 5 ص 41 و 42 ط الميمنية بمصر؛
+* منتخب کنز العمال بهامش مسند أحمد: ج 5 ص 41 و 42 ط المیمنیة بمصر؛
-* نظم درر السمطين للزرندي الحنفي: ص 83 ط القضاء.
+* نظم درر السمطین للزرندی الحنفی: ص 83 ط القضاء.
 == اعتبار سند روایت ==
 === سند حدیث یوم‌الدار در کتاب شریف الغدیر ===
-مرحوم علامه امینی در کتاب الغدیر به‌صورت مفصل به حدیث یوم‌الدار پرداخته‌اند. ایشان می‌فرماید «أخرجه غير واحد من الأئمّة و حفّاظ الحديث من الفريقين في الصحاح و المسانيد، و مرَّ عليه آخرون منهم ممّن يُعتدّ بقوله و تفكيره مخبتين له من دون أيِّ غمزٍ في الإسناد أو توقّف في متنه. و تلقّاه المؤرِّخون من الأمّة الإسلاميّة و غيرها بالقبول، و أُرسِل في صحيفة التاريخ إرسال المُسَلَّم، و جاء منظوماً في أسلاك الشعر و القريض، و سيوافيك في شعر الناشئ الصغير المتوفّى (365) و غيره.»<ref>الغدیر، علامه امینی، ج2، ص 393، ط: مرکز الغدیر.</ref>
+مرحوم [[عبدالحسین امینی|علامه امینی]] در کتاب [[الغدیر (کتاب)|الغدیر]] به‌صورت مفصل به حدیث یوم‌الدار پرداخته‌اند. ایشان می‌فرماید «أخرجه غیر واحد من الأئمّة و حفّاظ الحدیث من الفریقین فی الصحاح و المسانید، و مرَّ علیه آخرون منهم ممّن یُعتدّ بقوله و تفکیره مخبتین له من دون أیِّ غمزٍ فی الإسناد أو توقّف فی متنه. و تلقّاه المؤرِّخون من الأمّة الإسلامیّة و غیرها بالقبول، و أُرسِل فی صحیفة التاریخ إرسال المُسَلَّم، و جاء منظوماً فی أسلاک الشعر و القریض، و سیوافیک فی شعر الناشئ الصغیر المتوفّی (365) و غیره.»<ref>الغدیر، علامه امینی، ج2، ص 393، ط: مرکز الغدیر.</ref>
-مرحوم علامه امینی در الغدیر به نقل‌های متعدد حدیث می‌پردازد و پس از نقل طبری، هفت صورت از این روایت را نقل می‌فرماید که برای فهم وثاقت روایت، لازم است به آنها مراجعه شود<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب، ج‏2، ص: 394</ref> مرحوم علامه در ادامه جریانی که برخی به‌صورت مغرضانه بر حدیث وارد کرده را نقل می‌فرماید<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب؛ ج‏2؛ ص406</ref> .
+مرحوم علامه امینی در الغدیر به نقل‌های متعدد حدیث می‌پردازد و پس از نقل [[طبری]]، هفت صورت از این روایت را نقل می‌فرماید که برای فهم وثاقت روایت، لازم است به آنها مراجعه شود<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب، ج‏2، ص: 394</ref> مرحوم علامه در ادامه جریانی که برخی به‌صورت مغرضانه بر حدیث وارد کرده را نقل می‌فرماید<ref>الغدير في الكتاب و السنة و الأدب؛ ج‏2؛ ص406</ref> .
 === سند حدیث یوم‌الدار در کتاب شریف المراجعات ===
-صاحب المراجعات می‌نویسد من اگر اين حديث را صحيح و معتبر، از طريق اهل‌تسنن، نمى‏دانستم، آن را در اينجا نمى‏آوردم. علاوه‌برآن، ابن جرير و امام ابوجعفر اسكافى صحت آن را مسلّم دانسته‏اند  و عده‏اى از اعلام محققان آن را صحيح شمرده‏اند. در صحت آن همين بس كه اين حديث از طريق همان افرادى كه نويسندگان صحاح ستّه، با كمال آرامش به آنها احتجاج مى‏كنند و به رواياتشان استدلال مى‏نمايند نقل شده است. هركدام از افراد سلسله بدون گفت‏وگو از رجال كتب صحاح  و حجت هستند و قيسرانى آنان را در كتاب خود الجمع بين رجال الصحيحين آورده است. بنابراين راهى جز تأييد به صحت حديث وجود ندارد. علاوه‌برآن، اين حديث طرق ديگرى نيز دارد كه يكديگر را تأييد می‌‏كنند<ref>المراجعات رهبرى امام على(علیه‌السلام) در قرآن و سنت، ص: 212</ref> .
+صاحب [[المراجعات (کتاب)|المراجعات]] می‌نویسد من اگر این حدیث را صحیح و معتبر، از طریق اهل‌تسنن نمی‌‏دانستم، آن را در اینجا نمی‌‏آوردم. علاوه‌برآن، ابن جریر و امام ابوجعفر اسکافی صحت آن را مسلّم دانسته‏‌اند  و عده‌‏ای از اعلام محققان آن را صحیح شمرده‌‏اند. در صحت آن همین بس که این حدیث از طریق همان افرادی که نویسندگان صحاح ستّه، با کمال آرامش به آنها احتجاج می‌‏کنند و به روایاتشان استدلال می‌‏نمایند نقل شده است. هرکدام از افراد سلسله بدون گفت‌‏وگو از رجال کتب صحاح  و حجت هستند و قیسرانی آنان را در کتاب خود الجمع بین رجال الصحیحین آورده است. بنابراین راهی جز تأیید به صحت حدیث وجود ندارد. علاوه‌برآن، این حدیث طرق دیگری نیز دارد که یکدیگر را تأیید می‌‏کنند<ref>المراجعات رهبرى امام على(علیه‌السلام) در قرآن و سنت، ص: 212</ref> .
-صاحب المراجعات می‌گوید به اين حديث در صفحه 111، جزء اول مسند احمد، مراجعه كردم و رجال سند آن را بررسى نمودم، همه را موثق، اثبات و حجت يافتم. سپس ساير طرق آن را جست‏وجو نمودم، آنها را متضافر و يارى‏كننده هم ديدم كه بعضى بعض ديگر را تأييد مى‏نمود و لذا به ثبوت آن و رسيدنش از ناحيه پيامبر صلی‌الله عليه و آله ايمان آوردم<ref>المراجعات رهبرى امام على (علیه‌السلام) در قرآن و سنت، ص: 215</ref> .
+صاحب المراجعات می‌گوید به این حدیث در صفحه 111، جزء اول مسند احمد، مراجعه کردم و رجال سند آن را بررسی نمودم، همه را موثق، اثبات و حجت یافتم. سپس سایر طرق آن را جست‏وجو نمودم، آنها را متضافر و یاری‏‌کننده هم دیدم که بعضی بعض دیگر را تأیید می‏‌نمود و لذا به ثبوت آن و رسیدنش از ناحیه پیامبر صلی‌الله علیه و آله ایمان آوردم<ref>المراجعات رهبرى امام على (علیه‌السلام) در قرآن و سنت، ص: 215</ref> .
 برای بررسی تفصیلی این امر محققان محترم را به درس‌های استاد علی ربانی گلپایگانی در مورد این روایت ارجاع می‌دهیم<ref>https://www. shia.ir/feqh/archive/text/rabani/morajeat/96/961124/</ref>.
 === خلاصه رویکرد اهل سنت در نقل این واقعه: ===
-بنای نویسندگان اهل سنت بر این است که خدا و رسول خدا در باره رهبری جامعه اسلامی بعد از پیامبر، سخنی نگفته‌اند و آن را به اختیار امت واگذارده‌اند؛ لذا عموماً آیات و روایاتی که در این زمینه است را کتمان یا توجیه می‌کنند.
+بنای نویسندگان اهل‌سنت بر این است که خدا و رسول خدا درباره رهبری جامعه اسلامی بعد از پیامبر، سخنی نگفته‌اند و آن را به اختیار امت واگذارده‌اند؛ لذا عموماً آیات و روایاتی که در این زمینه است را کتمان یا توجیه می‌کنند.
 ازاین‌رو مفسران و عالمان اهل سنت ذیل آیه "و انذر عشیرتک الاقربین" یا اصلا این روایت را نقل نکرده‌اند و یا به نقل روایتی پرداخته‌اند که بر دعوت عمومی دلالت دارد<ref>: ابن عاشور، التحریر و التنویر، ج 19، ص 205 و ...</ref> .
 تفاسیری هم که این حدیث را نقل کرده‌اند:
-# اولاً: در معرفی حدیث عباراتی آورده‌اند که اعتبار آن را خدشه‌دار سازد؛ مثلاً ابن کثیر در تفسیر خود به هنگام نقل این حدیث می‌نویسد: "طريق أخرى أغرب و أبسط من هذا السياق بزيادات أخر" طریق دیگری که غریب‌تر و مفصل‌تر از نقل قبل است؛
+# اولاً: در معرفی حدیث عباراتی آورده‌اند که اعتبار آن را خدشه‌دار سازد؛ مثلاً ابن کثیر در تفسیر خود به هنگام نقل این حدیث می‌نویسد: "طریق أخری أغرب و أبسط من هذا السیاق بزیادات أخر" طریق دیگری که غریب‌تر و مفصل‌تر از نقل قبل است؛
-# ثانیاً: یا به‌گونه‌ای سند آن را تضعیف می‌کنند مثل این عبارت: تفرد بهذا السياق عبد الغفار بن القاسم أبي مريم، و هو متروك كذاب شيعي، اتهمه علي بن المديني و غيره بوضع الحديث، و ضعفه الأئمة رحمهم اللّه. این تفصیل را فقط عبد الغفار بن قاسم ابی مریم نقل کرده و او هم دروغگویی شیعی بوده که روایاتش مورد توجه نیست. ابن مدینی و دیگران او را متهم می‌دانستند و امامان رجال او را تضعیف کرده‌اند؛
+# ثانیاً: یا به‌گونه‌ای سند آن را تضعیف می‌کنند مثل این عبارت: تفرد بهذا السیاق عبد الغفار بن القاسم أبی مریم، و هو متروک کذاب شیعی، اتهمه علی بن المدینی و غیره بوضع الحدیث، و ضعفه الأئمة رحمهم اللّه. این تفصیل را فقط عبد الغفار بن قاسم ابی مریم نقل کرده و او هم دروغگویی شیعی بوده که روایاتش مورد توجه نیست. ابن مدینی و دیگران او را متهم می‌دانستند و امامان رجال او را تضعیف کرده‌اند؛
-# ثالثاً: بسیار مختصر نقل می‌کنند تا دلالتش بر امامت واضح نباشد مثل ابن کثیر الدمشقى که در نقل این داستان کوتاهی کرده و آنجا که به بیان خلافت و وصایت علی (علیه‌السلام) می‌پردازد با عبارت «کذا و کذا» از نقل آن خودداری کرده‌اند <ref>ابن کثیر الدمشقى، أبو الفداء اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج ‏3، ص 39 - 40، بیروت، دارالفکر، 1407ق</ref>.
+# ثالثاً: بسیار مختصر نقل می‌کنند تا دلالتش بر امامت واضح نباشد مثل ابن کثیر الدمشقی که در نقل این داستان کوتاهی کرده و آنجا که به بیان خلافت و وصایت علی (علیه‌السلام) می‌پردازد با عبارت «کذا و کذا» از نقل آن خودداری کرده‌اند <ref>ابن کثیر الدمشقى، أبو الفداء اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج ‏3، ص 39 - 40، بیروت، دارالفکر، 1407ق</ref>.
 # رابعاً: برخی دیگر مثل مقریزی روایت را ناقص بیان می‌کنند<ref>. مقریزی، تقی الدین‏، امتاع الأسماع بما للنبی من الأحوال و الأموال و الحفدة و المتاع‏، تحقیق: نمیسی، محمد عبدالحمید، ج‏ 5، ص 176 – 177، دارالکتب العلمیة، بیروت، چاپ اول، 1420ق</ref>؛
-# خامساً: برخی علی‌رغم نقل روایت، دلالتش را مخدوش می‌سازند. مثلاً در توجیه "وصیی و خلیفتی" می‌نویسد: و معنى سؤاله (صلی‌الله علیه واله وسلّم) لأعمامه و أولادهم أن يقضوا عنه دينه و يخلفوه في أهله، يعني إن قتل فی‌سبیل‌الله، كأنه خشي إذا قام بأعباء الإنذار أن يقتل<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419 ق، ص 150-154</ref>. معنای این تقاضا این است که او اداکننده دیون وی خواهد بود و در بین خانواده‌اش جانشین وی می‌گردد. گویا می‌ترسیده و احتمال می‌داده توسط دشمنان کشته شود و خواسته اگر کشته شد دینی به عهده‌اش نماند و خانواده‌اش بی‌سرپرست نشوند.
+# خامساً: برخی علی‌رغم نقل روایت، دلالتش را مخدوش می‌سازند. مثلاً در توجیه "وصیی و خلیفتی" می‌نویسد: و معنی سؤاله (صلی‌الله علیه واله وسلّم) لأعمامه و أولادهم أن یقضوا عنه دینه و یخلفوه فی أهله، یعنی إن قتل فی‌سبیل‌الله، کأنه خشی إذا قام بأعباء الإنذار أن یقتل<ref>ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419 ق، ص 150-154</ref>. معنای این تقاضا این است که او اداکننده دیون وی خواهد بود و در بین خانواده‌اش جانشین وی می‌گردد. گویا می‌ترسیده و احتمال می‌داده توسط دشمنان کشته شود و خواسته اگر کشته شد دینی به عهده‌اش نماند و خانواده‌اش بی‌سرپرست نشوند.
-طبری هم که امام المفسرین خوانده می‌شود در تفسیر خود بعد از نقل کامل حدیث به کلام پیامبر که می‌رسد، می‌نویسد:<br>
+طبری هم که امام المفسرین خوانده می‌شود در تفسیر خود بعد از نقل کامل حدیث به کلام پیامبر که می‌رسد، می‌نویسد:
-فأيكم يؤازرني علی‌ هذا الأمر على أن يكون أخي و كذا و كذا؟ <br>
+فأیکم یؤازرنی علی‌ هذا الأمر علی أن یکون أخی و کذا و کذا؟ <br>
-قال: فأحجم القوم عنها جميعا و قلت- و إني لأحدثهم سنا، و أرمصهم عينا، و أعظمهم بطنا، و أحمشهم ساقا-: أنا يا نبي اللّه أكون وزيرك عليه، <br>
+قال: فأحجم القوم عنها جمیعا و قلت- و إنی لأحدثهم سنا، و أرمصهم عینا، و أعظمهم بطنا، و أحمشهم ساقا-: أنا یا نبی اللّه أکون وزیرک علیه، <br>
-فأخذ برقبتي ثم قال «إن هذا أخي، و كذا و كذا، فاسمعوا له و أطيعوا» <br>
+فأخذ برقبتی ثم قال «إن هذا أخی، و کذا و کذا، فاسمعوا له و أطیعوا» <br>
-قال: فقام القوم يضحكون و يقولون لأبي طالب: قد أمرك أن تسمع لابنك و تطيع<ref>. ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419 ق، ص 150-154 به نقل از تفسیر طبری</ref>.. کدامین شما مرا بر این رسالت یاور می‌شود تا برادر و ... برای من باشد. همه از او روگرداندند و من که از همه کوچک‌تر بودم عرض کردم شما را یاری خواهم کرد. پس حضرت گردنم را گرفت و فرمود: این برادر من و ... است سخنش را بشنوید و اطاعت کنید. پس قوم با خنده و به مسخره به پدرم می‌گفتند: محمد تو را به اطاعت از پسرت امر کرده است.
+قال: فقام القوم یضحکون و یقولون لأبی طالب: قد أمرک أن تسمع لابنک و تطیع<ref>. ابن کثیر، تفسیر القرآن العظیم، بیروت، دارالکتب العلمیه، 1419 ق، ص 150-154 به نقل از تفسیر طبری</ref>.. کدامین شما مرا بر این رسالت یاور می‌شود تا برادر و ... برای من باشد. همه از او روگرداندند و من که از همه کوچک‌تر بودم عرض کردم شما را یاری خواهم کرد. پس حضرت گردنم را گرفت و فرمود: این برادر من و ... است سخنش را بشنوید و اطاعت کنید. پس قوم با خنده و به مسخره به پدرم می‌گفتند: محمد تو را به اطاعت از پسرت امر کرده است.
-البته طبری که در تفسیر خود در این حدیث تصرف‌هایی کرده بود، در تاریخ آن را تقریباً کامل و به‌خوبی ذکر کرده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، اعلمی، ج 2، ص 62 - 63</ref>.<br>
+البته طبری که در تفسیر خود در این حدیث تصرف‌هایی کرده بود، در تاریخ آن را تقریباً کامل و به‌خوبی ذکر کرده است<ref>طبری، تاریخ طبری، بیروت، اعلمی، ج 2، ص 62 - 63</ref>.
 دیگران هم کم‌وبیش چنین تصرفاتی به هنگام نقل این حدیث دارند؛ ازاین‌رو کم می‌یابی عالم، مفسر یا مورخی که حدیث را به‌تمامی بدون دخل و تصرف نقل کرده باشد و باید مجموعه نقل‌ها را جمع کنی تا به کل حقیقت از خلال آن دست یابی.
@@ خط ۱۱۵: / خط ۱۱۸: @@
 ==== بررسی رفتار عالمان اهل سنت با این روایت در برخی کتب انجام شده است: ====
-* الغدير في الكتاب و السنة و الأدب؛ ج‏2؛ ص406
+* الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب؛ ج‏2؛ ص406
 * جعفر سبحانی، رسائل و مقالات‏، قم، مؤسسه الامام الصادق (علیه‌السلام)، ج 3، ص 561-564.
-* سید مرتضی عسکری، نقش ائمه در احياى دين‏، منیر، ج 1، ص 406-412.
+* سید مرتضی عسکری، نقش ائمه در احیای دین‏، منیر، ج 1، ص 406-412.
 * سید عبدالحسین شرف‌الدین، المراجعات، قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1384 ش، ص 192-201 (نامه 20 -24).
 * برای بررسی تفصیلی این مسئله محققان محترم را به درس‌های استاد علی ربانی گلپایگانی در مورد این روایت ارجاع می‌دهیم<ref>https://www. shia.ir/feqh/archive/text/rabani/morajeat/96/961124/</ref>.
@@ خط ۱۲۷: / خط ۱۳۰: @@
 در روایتِ اولِ احمد بن حنبل نیز واژه خلافت به کار رفته است، با این تفاوت که به خاندان پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) مقید شده است، (خلیفتی فی اهلی)، ولی این قید، مدلول حدیث را مقید نمی‌سازد، زیرا هر کس به منصوص بودن امامت علی (علیه‌السلام) در خاندان پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) معتقد بوده است، امامت او را برای دیگر مسلمانان نیز پذیرفته است، و این فرض از نظر همگان مردود است که علی (علیه‌السلام) تنها خلیفه پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در خاندان او است، نه در میان دیگر مسلمانان؛
 مضافاً بر اینکه باتوجه‌به برتری بنی‌هاشم بر دیگر قبایل قریش هر گاه علی (علیه‌السلام) خلیفه پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در میان بنی‌هاشم باشد، خلیفه او بر دیگر قبایل قریش نیز خواهد بود،
-و از طرفی، ابوبکر در سقیفه با استناد به حدیث نبوی «الأئمة من قریش» که او نقل کرد، دعوی انصار را در باب امامت رد کرد؛ بنابراین قبول امامت علی (علیه‌السلام) در بنی‌هاشم مستلزم قبول امامت او در میان عموم مسلمانان است.<br>
+و از طرفی، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] در سقیفه با استناد به حدیث نبوی «الأئمة من قریش» که او نقل کرد، دعوی [[انصار]] را در باب امامت رد کرد؛ بنابراین قبول امامت علی (علیه‌السلام) در بنی‌هاشم مستلزم قبول امامت او در میان عموم مسلمانان است.<br>
 از این بیان، نادرستی سخن فیصل نور نویسنده وهّابی معاصر روشن شد که در نقد استدلال شیعیان به حدیث بدءالدعوة گفته است: «در بیشتر روایات، خلافت و وصایت در بنی عبدالمطلب است نه دیگران. حداقل این است که خطاب پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) متوجه آنان بوده است، و این بهترین گواه است بر اینکه بر فرض دلالت آنها بر وصایت علی (علیه‌السلام) به خاندان پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) اختصاص دارد و شامل عموم مردم نمی‌شود<ref>.» الإمامة والنص، ص402.</ref>.
 نادرستی این سخن از توضیحات پیشین به دست آمده و به تکرار، نیازی نیست.<br>
@@ خط ۱۴۵: / خط ۱۴۸: @@
 # ایمان‌آوردنی که در حدیث الدار شرط لازم و کافی خلافت و امامت به شمار آمده است، مربوط به نخستین مرحله دعوت آشکار پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) است و با ایمان به پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در مرحله بعدی قابل‌مقایسه نیست.<br>
 # می‌توان گفت پیامبر اکرم(صلی‌الله علیه واله وسلّم) می‌دانست که از حاضران در آن جلسه کسی غیر از علی (علیه‌السلام) دعوت او را اجابت نخواهد کرد، و جمع‌کردن آنان و ابلاغ مأموریت الهی خود به آنان چند فایده داشت:
-* الف) حجت الهی بر آنان تمام شد. اگر اشکال شود که با علم پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) به ایمان‌نیاوردن آنان، جمع‌کردن آنها و دعوت آنان به ایمان لغو بوده است. این اشکال درباره بعثت پیامبران نیز مطرح خواهد شد، زیرا به‌تصریح قرآن کریم اکثر مشرکان، دعوت پیامبران الهی را اجابت نمی‌کردند: وَمَا أَكْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِينَ<ref>یوسف/103</ref>؛ وَلَكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لَا يؤْمِنُونَ<ref>: رعد/1</ref>؛ بل اکثرهم لایؤمنون<ref>: بقره/100</ref> و آیات دیگر. بعثت پیامبران الهی فواید بسیاری داشت که اتمام‌ حجت خداوند بر مکلّفان یکی از آنهاست: ﴿لِئَلَّا يكُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ<ref>.: نساء /165</ref>.
+* الف) حجت الهی بر آنان تمام شد. اگر اشکال شود که با علم پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) به ایمان‌نیاوردن آنان، جمع‌کردن آنها و دعوت آنان به ایمان لغو بوده است. این اشکال درباره بعثت پیامبران نیز مطرح خواهد شد، زیرا به‌تصریح قرآن کریم اکثر مشرکان، دعوت پیامبران الهی را اجابت نمی‌کردند: وَمَا أَکْثَرُ النَّاسِ وَلَوْ حَرَصْتَ بِمُؤْمِنِینَ<ref>یوسف/103</ref>؛ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یؤْمِنُونَ<ref>: رعد/1</ref>؛ بل اکثرهم لایؤمنون<ref>: بقره/100</ref> و آیات دیگر. بعثت پیامبران الهی فواید بسیاری داشت که اتمام‌ حجت خداوند بر مکلّفان یکی از آنهاست: ﴿لِئَلَّا یکُونَ لِلنَّاسِ عَلَی اللَّهِ حُجَّةٌ بَعْدَ الرُّسُلِ<ref>.: نساء /165</ref>.
 * ب) در آن واقعه، معجزه‌ای به دست پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) واقع شد، زیرا با غذای کمی که خوراک معمولی یک فرد بود، تعداد بسیاری را سیر کرد بدون آنکه چیزی از آن کاسته شود. این معجزه، نبوت پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) را برای حاضران در آن مجلس اثبات کرد، و نیز به‌عنوان یکی از معجزات پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در تاریخ ثبت شد.
 * ج) خلافت و امامت حضرت علی (علیه‌السلام) در نخستین روزهای بعثت پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) بیان شد تا از آغاز، این حقیقت اعلان شود که امامت، عامل بقا و استمرار نبوت است.
@@ خط ۱۷۵: / خط ۱۷۸: @@
 ==== پاسخ ====
 اولاً: انذار در دعوت به توحید و نبوت خلاصه نمی‌شود؛ بلکه همه معارف و احکام اسلامی را شامل می‌شود و امامت، یکی از معارف و احکام مهم اسلامی است.
-ثانیاً: بر فرض که انذار را در دعوت به توحید و نبوت خلاصه کنیم، اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند. پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) بر اساس آیه کریمه، خویشاوندان خود را به توحید و نبوت دعوت کرد، و علاوه‌برآن، مسئله امامت و جانشینی خود را نیز مطرح کرد. ازآنجاکه قول و فعل پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در حوزه دین جز به وحی الهی نیست ﴿اِن أَتَّبِعُ إِلَّا مَا يوحَى إِلَيّ﴾<ref>انعام/50؛ اعراف/203؛ یونس /15؛ احقاف/9</ref> قطعاً پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) درباره امامت و خلافت نیز مأموریت الهی داشته است..
+ثانیاً: بر فرض که انذار را در دعوت به توحید و نبوت خلاصه کنیم، اثبات شیء نفی ماعدا نمی‌کند. پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) بر اساس آیه کریمه، خویشاوندان خود را به توحید و نبوت دعوت کرد، و علاوه‌برآن، مسئله امامت و جانشینی خود را نیز مطرح کرد. ازآنجاکه قول و فعل پیامبر (صلی‌الله علیه واله وسلّم) در حوزه دین جز به وحی الهی نیست ﴿اِن أَتَّبِعُ إِلَّا مَا یوحَی إِلَیّ﴾<ref>انعام/50؛ اعراف/203؛ یونس /15؛ احقاف/9</ref> قطعاً پیامبر اکرم (صلی‌الله علیه واله وسلّم) درباره امامت و خلافت نیز مأموریت الهی داشته است..
 === اشکال پنجم: تعداد بنی عبدالمطلب ===
@@ خط ۱۸۸: / خط ۱۹۱: @@
 == پانویس ==
 {{پانویس}}
+[[رده:احادیث]]
-[[رده:عالمان]]