confirmed، مدیران
۳۶٬۱۹۳
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
(۱۰ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات قرآن | {{جعبه اطلاعات سوره قرآن | ||
| عنوان = | | عنوان = | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| نامهای دیگر سوره = الفاتحه | | نامهای دیگر سوره = {{فهرست جعبه افقی |الفاتحه |امالکتاب | و ... }} | ||
| شماره سوره = اول | | شماره سوره = اول | ||
| محل نزول = مکه (مکی) | | محل نزول = مکه (مکی) | ||
خط ۸: | خط ۸: | ||
| تعداد آیات =7 | | تعداد آیات =7 | ||
}} | }} | ||
'''سوره حمد''' یا [[سوره حمد|سوره فاتحه]] نخستین سوره [[قرآن|قرآن کریم]]، ملقب به امالکتاب، از [[سورههای مکی]] و در جزء یک قرار دارد. این سوره از سورههای «قصار» است که در عین اختصار، بنا بر روایات، در معنا بزرگ و اساس [[قرآن]] است. سورهٔ فاتحه در [[نمازهای واجب]] و [[مستحب]] خوانده میشود و محتوای اصلی آن، [[توحید]] و سپاس [[خدا|خداوند]] است. | |||
'''سوره حمد''' یا [[سوره حمد|سوره فاتحه]] نخستین سوره [[قرآن کریم]]، ملقب به امالکتاب، از [[سورههای مکی]] و در جزء یک قرار دارد. این سوره از سورههای «قصار» است که در عین اختصار، بنا بر روایات، در معنا بزرگ و اساس [[قرآن]] است. سورهٔ فاتحه در [[نمازهای واجب]] و [[مستحب]] خوانده میشود و محتوای اصلی آن، [[توحید]] و سپاس [[خدا|خداوند]] است. | |||
این سوره که به [[سوره حمد|امالکتاب]] نیز ملقب است، هفت آیه و در جزء یک قرار دارد. چون در این سوره، خدا، حمد و ثنا شده، این سوره حمد خوانده شدهاست. محتوای اصلی آن [[توحید]] و سپاس خداوند است. | این سوره که به [[سوره حمد|امالکتاب]] نیز ملقب است، هفت آیه و در جزء یک قرار دارد. چون در این سوره، خدا، حمد و ثنا شده، این سوره حمد خوانده شدهاست. محتوای اصلی آن [[توحید]] و سپاس خداوند است. | ||
خط ۱۹: | خط ۱۸: | ||
== علت نامگذاری سوره == | == علت نامگذاری سوره == | ||
«سوره فاتحة الکتاب»؛ زیرا که آغازگر [[قرآن]] است و آموزش قرآن و قرائت [[نماز]] نیز با آن آغاز میگردد<ref>ترجمۀ الإتقان فی علومالقرآن، ج 1، ص 189.</ref>. | * «سوره فاتحة الکتاب»؛ زیرا که آغازگر [[قرآن]] است و آموزش قرآن و قرائت [[نماز]] نیز با آن آغاز میگردد<ref>ترجمۀ الإتقان فی علومالقرآن، ج 1، ص 189.</ref>. | ||
«سوره ام الکتاب»؛ اُمّ هر شیء اصل آن میباشد و این سوره هم اصل قرآن است زیرا که تمام اغراض و هدفهای قرآن و علوم و حکمتهای آن را متضمن است<ref>همان، ص 190.</ref>. | * «سوره ام الکتاب»؛ اُمّ هر شیء اصل آن میباشد و این سوره هم اصل قرآن است زیرا که تمام اغراض و هدفهای قرآن و علوم و حکمتهای آن را متضمن است<ref>همان، ص 190.</ref>. | ||
«سوره سبع المثانی»؛ سبع به خاطر اینکه هفت آیه دارد و مثانی هم یا از ثناست یا از تثنیه به خاطر دوبار نازل شدن یا اعادۀ آن در هر رکعت و ...<ref>همان</ref>. | * «سوره سبع المثانی»؛ سبع به خاطر اینکه هفت آیه دارد و مثانی هم یا از ثناست یا از تثنیه به خاطر دوبار نازل شدن یا اعادۀ آن در هر رکعت و ...<ref>همان</ref>. | ||
«سوره قرآن العظیم»؛ احمد از ابوهریره روایت کرده که [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] از امالقرآن چنین توصیف فرمود: «آن ام القرآن و سبع المثانی و قرآن عظیم است»، و علت این تسمیه آن است که بر آنچه در قرآن هست مشتمل است<ref>همان</ref>. | * «سوره قرآن العظیم»؛ احمد از ابوهریره روایت کرده که [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)]] از امالقرآن چنین توصیف فرمود: «آن ام القرآن و سبع المثانی و قرآن عظیم است»، و علت این تسمیه آن است که بر آنچه در قرآن هست مشتمل است<ref>همان</ref>. | ||
«سوره حمد و سوره شکر و سوره ثناء»؛ به خاطر آنکه با حمد، شکر و ثنای الهی آغاز میشود. | * «سوره حمد و سوره شکر و سوره ثناء»؛ به خاطر آنکه با حمد، شکر و ثنای الهی آغاز میشود. | ||
«سوره صلاة»؛ به سبب اینکه صحت نماز متوقف بر آن است<ref>همان، ص 192</ref>. | * «سوره صلاة»؛ به سبب اینکه صحت نماز متوقف بر آن است<ref>همان، ص 192</ref>. | ||
«سوره نماز»؛ به دلیل [[حديث قدسی|حدیث قدسی]] که میگوید: «نماز را بین خود و بندهام به دو نیم تقسیم کردم ...» یعنی سوره را. مرسی میگوید: برای اینکه این سوره از لوازم نماز است که از باب نامگذاری شی ء به اسم لازمش میباشد<ref>همان</ref>. | * «سوره نماز»؛ به دلیل [[حديث قدسی|حدیث قدسی]] که میگوید: «نماز را بین خود و بندهام به دو نیم تقسیم کردم ...» یعنی سوره را. مرسی میگوید: برای اینکه این سوره از لوازم نماز است که از باب نامگذاری شی ء به اسم لازمش میباشد<ref>همان</ref>. | ||
«سوره شفاء، سوره شافیه، سوره رقیه»؛ به جهت روایتهای خواص این سوره. | * «سوره شفاء، سوره شافیه، سوره رقیه»؛ به جهت روایتهای خواص این سوره. | ||
«سوره اساس»؛ برای اینکه اصل قرآن است و نخستین سوره آن<ref>همان، ص 191</ref>. | * «سوره اساس»؛ برای اینکه اصل قرآن است و نخستین سوره آن<ref>همان، ص 191</ref>. | ||
* | |||
«سوره وافیه»؛ در [[کشاف]] آمده است که سفیانبنعیینه آن را به این اسم میخواند زیرا که تمام معانی قرآن در آن ایفا شده است. و [[ثعلبی]] گفته است برای اینکه هر سوره را میتوان در نماز دو نیم کرد نیمی را در یک رکعت و نیمی در رکعت دیگر به جز این سوره را که نصفناپذیر است و مرسی گفته به خاطر اینکه آنچه برای خداوند و آنچه برای بنده هست جمع کرده است<ref>همان</ref>. | * «سوره وافیه»؛ در [[کشاف]] آمده است که سفیانبنعیینه آن را به این اسم میخواند زیرا که تمام معانی قرآن در آن ایفا شده است. و [[ثعلبی]] گفته است برای اینکه هر سوره را میتوان در نماز دو نیم کرد نیمی را در یک رکعت و نیمی در رکعت دیگر به جز این سوره را که نصفناپذیر است و مرسی گفته به خاطر اینکه آنچه برای خداوند و آنچه برای بنده هست جمع کرده است<ref>همان</ref>. | ||
* | |||
«سوره کافیه»؛ برای آنکه در نماز از غیر خودش کفایت میکند ولی چیزی از سورههای دیگر از آن کفایت نمیکند<ref>همان</ref>. | * «سوره کافیه»؛ برای آنکه در نماز از غیر خودش کفایت میکند ولی چیزی از سورههای دیگر از آن کفایت نمیکند<ref>همان</ref>. | ||
«سوره کنز»؛ به خاطر وجود روایتی از [[علی بن ابی طالب|علی(علیهالسلام)]] که میفرماید: سوره فاتحه از گنج زیر عرش خدا نازل شده است<ref>تبصير الرحمن و تيسير المنان، ج1، ص 9.</ref>. | * «سوره کنز»؛ به خاطر وجود روایتی از [[علی بن ابی طالب|علی(علیهالسلام)]] که میفرماید: سوره فاتحه از گنج زیر عرش خدا نازل شده است<ref>تبصير الرحمن و تيسير المنان، ج1، ص 9.</ref>. | ||
«سوره مناجات»؛ به جهت ذکر مناجات بنده با پروردگارش در این سوره که میگوید: (إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ)<ref>ترجمۀ الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 192</ref>. | * «سوره مناجات»؛ به جهت ذکر مناجات بنده با پروردگارش در این سوره که میگوید: (إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ)<ref>ترجمۀ الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 192</ref>. | ||
«سوره تفویض»؛ تفویض واگذاری امر به خداوند است؛ زیرا که مشتمل است بر (إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ)<ref>همان</ref>. | * «سوره تفویض»؛ تفویض واگذاری امر به خداوند است؛ زیرا که مشتمل است بر (إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ)<ref>همان</ref>. | ||
«سوره دعاء»؛ برای اینکه در (اهدنا) [[دعا]] میکنیم<ref>همان</ref>. | * «سوره دعاء»؛ برای اینکه در (اهدنا) [[دعا]] میکنیم<ref>همان</ref>. | ||
* | |||
«سوره نور»؛ قرآن کریم از کتب آسمانی با تعبیر نور یاد میکند<ref>سورۀ مائده، آيه 44</ref> و هدف آنها را نورانی کردن انسانها میداند بنابراین، سورهای که عصارۀ کتابِ نور است<ref>سورۀ ابراهيم، آيه 1</ref>، خود نیز نوری باهر و نورانیکننده انسانهاست<ref>تفسير تسنيم، ج1، ص 259</ref>. | * «سوره نور»؛ قرآن کریم از کتب آسمانی با تعبیر نور یاد میکند<ref>سورۀ مائده، آيه 44</ref> و هدف آنها را نورانی کردن انسانها میداند بنابراین، سورهای که عصارۀ کتابِ نور است<ref>سورۀ ابراهيم، آيه 1</ref>، خود نیز نوری باهر و نورانیکننده انسانهاست<ref>تفسير تسنيم، ج1، ص 259</ref>. | ||
* | |||
«سوره تعلیم المسأله»؛ برای اینکه در آن آداب سؤال و درخواست از خداوند هست که به ثناگوئی خداوند پیش از سؤال ابتدا شده است<ref>همان به نقل از مرسي</ref>. | * «سوره تعلیم المسأله»؛ برای اینکه در آن آداب سؤال و درخواست از خداوند هست که به ثناگوئی خداوند پیش از سؤال ابتدا شده است<ref>همان به نقل از مرسي</ref>. | ||
«سوره سؤال»؛ به خاطر وجود الفاظ دعا و سؤال از خداوند متعال است<ref>ترجمۀ الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 192</ref>. | * «سوره سؤال»؛ به خاطر وجود الفاظ دعا و سؤال از خداوند متعال است<ref>ترجمۀ الإتقان فی علوم القرآن، ج 1، ص 192</ref>. | ||
«سوره حمد أولی و سوره حمد قصری»؛ نام گرفتن سوره به این دو نام به این جهت است که در میان سُوَر حامدات، اوّلین و کوتاهترین سوره، حمد است<ref>تفسير تسنيم، ج1، ص 259</ref>. | * «سوره حمد أولی و سوره حمد قصری»؛ نام گرفتن سوره به این دو نام به این جهت است که در میان سُوَر حامدات، اوّلین و کوتاهترین سوره، حمد است<ref>تفسير تسنيم، ج1، ص 259</ref>. | ||
«سوره منت»؛ به خاطر لحن منتی قول خداوند که میفرماید: «ما به تو سبعالمثانی و قرآن عظیم را دادیم<ref>تبصير الرحمن و تيسير المنان، ج1، ص 9.</ref>». | * «سوره منت»؛ به خاطر لحن منتی قول خداوند که میفرماید: «ما به تو سبعالمثانی و قرآن عظیم را دادیم<ref>تبصير الرحمن و تيسير المنان، ج1، ص 9.</ref>». | ||
* | |||
== اهداف و آموزهها == | == اهداف و آموزهها == | ||
مقاصد و اهداف کلی سوره حمد عبارتاند از: | مقاصد و اهداف کلی سوره حمد عبارتاند از: | ||
بیان اصول اساسی دین، یعنی | # بیان اصول اساسی دین، یعنی [[توحید]]، [[نبوت]] و [[معاد]]؛ | ||
بیان نیاز و عشق و | # بیان نیاز و عشق و [[دعا]]؛ اول این سوره ستایش، وسط آن اخلاص و پایانش نیایش بی واسطه با خدا، و نوعی آموزش سخن گفتن مستقیم با اوست<ref>تفسير قرآن مهر، ج 1، ص 124</ref>. | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
خط ۵۴: | خط ۵۳: | ||
هفت آیهای که در سوره حمد وجود دارد هر کدام اشاره به مطلب مهمی است: | هفت آیهای که در سوره حمد وجود دارد هر کدام اشاره به مطلب مهمی است: | ||
بِسْمِ اللَّهِ سر آغازی است برای هر کار، و استمداد از ذات پاک خدا را به هنگام شروع در هر کار به ما میآموزد. | # بِسْمِ اللَّهِ سر آغازی است برای هر کار، و استمداد از ذات پاک خدا را به هنگام شروع در هر کار به ما میآموزد. | ||
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ درسی است از باز گشت همه نعمتها و تربیت همه موجودات به اللَّه، و توجه به این حقیقت که همه این مواهب از ذات پاکش سرچشمه میگیرد. | # الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ درسی است از باز گشت همه نعمتها و تربیت همه موجودات به اللَّه، و توجه به این حقیقت که همه این مواهب از ذات پاکش سرچشمه میگیرد. | ||
الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ این نکته را بازگو میکند که اساس خلقت و تربیت و حاکمیت او بر پایه رحمت و رحمانیت است، و محور اصلی نظام تربیتی جهان را همین اصل تشکیل میدهد. | # الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ این نکته را بازگو میکند که اساس خلقت و تربیت و حاکمیت او بر پایه رحمت و رحمانیت است، و محور اصلی نظام تربیتی جهان را همین اصل تشکیل میدهد. | ||
مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ توجهی است به معاد، و سرای پاداش اعمال، و حاکمیت خداوند بر آن دادگاه عظیم. | # مالِکِ یَوْمِ الدِّینِ توجهی است به معاد، و سرای پاداش اعمال، و حاکمیت خداوند بر آن دادگاه عظیم. | ||
إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ، توحید در عبادت و توحید در نقطه اتکاء انسانها را بیان میکند. | # إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِیَّاکَ نَسْتَعِینُ، توحید در عبادت و توحید در نقطه اتکاء انسانها را بیان میکند. | ||
اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ، بیانگر نیاز و عشق بندگان به مساله هدایت و نیز توجهی است به این حقیقت که هدایتها همه از سوی او است. | # اهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقِیمَ، بیانگر نیاز و عشق بندگان به مساله هدایت و نیز توجهی است به این حقیقت که هدایتها همه از سوی او است. | ||
# سرانجام آخرین آیه این سوره، ترسیم واضح و روشنی است از صراط مستقیم راه کسانی است که مشمول نعمتهای او شدهاند، و از راه مغضوبین و گمراهان جدا است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 7-6</ref>. | |||
سرانجام آخرین آیه این سوره، ترسیم واضح و روشنی است از صراط مستقیم راه کسانی است که مشمول نعمتهای او شدهاند، و از راه مغضوبین و گمراهان جدا است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 7-6</ref>. | |||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
خط ۶۸: | خط ۶۶: | ||
از [[ابی بن کعب|ابیّبنکعب]] نقل شده است که گفت: من سوره فاتحه را بر رسول اکرم خواندم حضرت فرمود: قسم به کسی که جانم در دست اوست در [[تورات]] و [[انجيل|انجیل]] و [[زبور]] و حتی در خود قرآن مانند این سوره نیست این سوره «امّالکتاب» و «سبع المثانی» است و این سوره بین خدا و بندهاش تقسیم شده است و برای بنده است آنچه بخواهد. | از [[ابی بن کعب|ابیّبنکعب]] نقل شده است که گفت: من سوره فاتحه را بر رسول اکرم خواندم حضرت فرمود: قسم به کسی که جانم در دست اوست در [[تورات]] و [[انجيل|انجیل]] و [[زبور]] و حتی در خود قرآن مانند این سوره نیست این سوره «امّالکتاب» و «سبع المثانی» است و این سوره بین خدا و بندهاش تقسیم شده است و برای بنده است آنچه بخواهد. | ||
[[محمد بن مسعود سمرقندی کوفی|محمّدبنمسعودعیاشی]] نقل میکند که رسولاکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به جابر فرمود: «ای جابر آیا بهترین سورهای را که خدا در کتابش نازل کرد به تو نیاموزم؟ جابر عرض کرد: آری پدر و مادرم فدایت باد یا رسول اللَّه به من یاد ده. پس رسول اکرم سوره حمد را که امّ الکتاب است به او آموخت سپس فرمود: ای [[جابر]] دوست داری از فضیلت آن برای تو بگویم؟ گفت: بلی پدر و مادرم فدایت، حضرت فرمود: این سوره [[ | [[محمد بن مسعود سمرقندی کوفی|محمّدبنمسعودعیاشی]] نقل میکند که رسولاکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) به جابر فرمود: «ای جابر آیا بهترین سورهای را که خدا در کتابش نازل کرد به تو نیاموزم؟ جابر عرض کرد: آری پدر و مادرم فدایت باد یا رسول اللَّه به من یاد ده. پس رسول اکرم سوره حمد را که امّ الکتاب است به او آموخت سپس فرمود: ای [[جابر]] دوست داری از فضیلت آن برای تو بگویم؟ گفت: بلی پدر و مادرم فدایت، حضرت فرمود: این سوره [[شفا]] هر درد و بیماری است جز [[مرگ]]». | ||
از حضرت [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیهالسلام)]] نقل شده است که فرمود: «کسی که از حمد [[شفا]] نیابد هیچ چیز او را خوب نمیکند». | از حضرت [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق(علیهالسلام)]] نقل شده است که فرمود: «کسی که از حمد [[شفا]] نیابد هیچ چیز او را خوب نمیکند». | ||
خط ۷۹: | خط ۷۷: | ||
سوره حمد موقعیت متمایزی در بین سورههای قرآن دارد و موارد زیر از ویژگیهای منصر بفرد این سوره است: | سوره حمد موقعیت متمایزی در بین سورههای قرآن دارد و موارد زیر از ویژگیهای منصر بفرد این سوره است: | ||
قرائت سوره حمد در تمامی نمازها [[واجب]] است و بدون آن نماز صحیح نیست از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده که فرمودند: «لا صلاة الّا بفاتحة الکتاب»<ref>عوالي اللآلي، ج 3، ص 83.</ref> و در بعضی از تعابیر فرمودهاند: «لا صلاة لمن لم یقرأ بفاتحة الکتاب<ref>همان، ج 1، ص 196.</ref>». | * قرائت سوره حمد در تمامی نمازها [[واجب]] است و بدون آن نماز صحیح نیست از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام(صلی الله علیه و آله و سلم)]] نقل شده که فرمودند: «لا صلاة الّا بفاتحة الکتاب»<ref>عوالي اللآلي، ج 3، ص 83.</ref> و در بعضی از تعابیر فرمودهاند: «لا صلاة لمن لم یقرأ بفاتحة الکتاب<ref>همان، ج 1، ص 196.</ref>». | ||
* اولین سوره کامل که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) [[نازل]] گردیده سوره حمد است<ref>التمهيد، ج1، ص143.</ref>. | |||
اولین سوره کامل که بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) [[نازل]] گردیده سوره حمد است<ref>التمهيد، ج1، ص143.</ref>. | * این سوره با ویژگی هایی که دارد طبق روایات وارده از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و [[اهل بیت|اهلبیت(علیهالسلام)]] برترین سوره قرآن است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 3.</ref>. | ||
* سورهای است که بین خدا و بندگانش تقسیم شده است<ref>مجمع البيان، ج1، ص88.</ref>. | |||
این سوره با ویژگی هایی که دارد طبق روایات وارده از پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) و [[اهل بیت|اهلبیت(علیهالسلام)]] برترین سوره قرآن است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 3.</ref>. | * این سوره اساسا با سورههای دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنی دارد به خاطر اینکه سورههای دیگر همه بعنوان سخن خدا است، اما این سوره از زبان بندگان است، و به تعبیر دیگر در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 2</ref>. | ||
* سوره حمد أساس قرآن است؛ [[عبدالله ابن عباس|ابنعباس]] مفسر معروف اسلامی میگوید: «ان لکل شی ء اساسا ... و اساس القرآن الفاتحة»." هر چیزی اساس و شالودهای دارد ... و اساس و زیربنای قرآن، سوره حمد است<ref>همان، ج 1، ص 4.</ref>". | |||
سورهای است که بین خدا و بندگانش تقسیم شده است<ref>مجمع البيان، ج1، ص88.</ref>. | * سوره حمد به عنوان یک موهبت بزرگ به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] معرفی شد، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است، آنجا که میفرماید وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ<ref>سوره حجر آيه 87.</ref>:" ما به تو سوره حمد که هفت آیه است و دو بار نازل شده دادیم همچنین قرآن بزرگ بخشیدیم"<ref>همان، ج 1، ص 5.</ref>. | ||
* در احادیث اسلامی در منابع [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] تاکید بر تلاوت سوره حمد شده است، تلاوت آن به انسان، [[روح]] و [[ايمان|ایمان]] میبخشد، او را به خدا نزدیک میکند، صفای دل و روحانیت میآفریند، اراده انسان را نیرومند و تلاش او را در راه خدا و خلق افزون میسازد، و میان او و گناه و انحراف فاصله میافکند<ref>همان، ج 1، ص 5.</ref>. | |||
این سوره اساسا با سورههای دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنی دارد به خاطر اینکه سورههای دیگر همه بعنوان سخن خدا است، اما این سوره از زبان بندگان است، و به تعبیر دیگر در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است<ref>تفسير نمونه، ج 1، ص 2</ref>. | * همه سورههای قرآن سخن خداست و خطاب آن به طور معمول به مردم است، اما آهنگ سوره حمد، از زبان مردم و خطاب به خداست؛ یعنی قرآن کریم در این سوره شیوۀ مناجات و سخن گفتن با خدا را به مردم آموزش داده است<ref>فسير قرآن مهر، ج 1، ص 124.</ref>. | ||
* این سوره یکی از پنج سورهای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سورهها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند. | |||
سوره حمد أساس قرآن است؛ [[عبدالله ابن عباس|ابنعباس]] مفسر معروف اسلامی میگوید: «ان لکل شی ء اساسا ... و اساس القرآن الفاتحة»." هر چیزی اساس و شالودهای دارد ... و اساس و زیربنای قرآن، سوره حمد است<ref>همان، ج 1، ص 4.</ref>". | |||
سوره حمد به عنوان یک موهبت بزرگ به [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم)]] معرفی شد، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است، آنجا که میفرماید وَ لَقَدْ آتَیْناکَ سَبْعاً مِنَ الْمَثانِی وَ الْقُرْآنَ الْعَظِیمَ<ref>سوره حجر آيه 87.</ref>:" ما به تو سوره حمد که هفت آیه است و دو بار نازل شده دادیم همچنین قرآن بزرگ بخشیدیم"<ref>همان، ج 1، ص 5.</ref>. | |||
در احادیث اسلامی در منابع [[مذهب شیعه|شیعه]] و [[اهل سنت و جماعت|سنی]] تاکید بر تلاوت سوره حمد شده است، تلاوت آن به انسان، [[روح]] و [[ايمان|ایمان]] میبخشد، او را به خدا نزدیک میکند، صفای دل و روحانیت میآفریند، اراده انسان را نیرومند و تلاش او را در راه خدا و خلق افزون میسازد، و میان او و گناه و انحراف فاصله میافکند<ref>همان، ج 1، ص 5.</ref>. | |||
همه سورههای قرآن سخن خداست و خطاب آن به طور معمول به مردم است، اما آهنگ سوره حمد، از زبان مردم و خطاب به خداست؛ یعنی قرآن کریم در این سوره شیوۀ مناجات و سخن گفتن با خدا را به مردم آموزش داده است<ref>فسير قرآن مهر، ج 1، ص 124.</ref>. | |||
این سوره یکی از پنج سورهای است که با عبارت «الحمدلله» آغاز شده است این سورهها عبارتند از فاتحه، انعام، کهف، سبأ، فاطر که همه آنها جزو سور مکی هستند. | |||
بحث در مورد آمین گفتن بعد از قرائت فاتحه: | بحث در مورد آمین گفتن بعد از قرائت فاتحه: | ||
[[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] معتقدند که کلمه آمین بعد از فاتحه مستحب است<ref>أنوار التنزيل و أسرار التاويل، ج1 ص32، الجامع لأحكام القرآن، ج 1، ص 129، الدر المنثور فی تفسير المأثور، ج 1، ص 16.</ref>، ولی [[مذهب شیعه|امامیه]] آن را جایز نمیداند بلکه آن را بدعت و حرام و مبطل نماز میداند<ref>الفقية(للصدوق)، ج1 ص 390، المقنعة(للشيخ المفيد)، ص 105، تفسير کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج1 ص87.</ref>. | [[اهل سنت و جماعت|اهلسنت]] معتقدند که کلمه آمین بعد از فاتحه مستحب است<ref>أنوار التنزيل و أسرار التاويل، ج1 ص32، الجامع لأحكام القرآن، ج 1، ص 129، الدر المنثور فی تفسير المأثور، ج 1، ص 16.</ref>، ولی [[مذهب شیعه|امامیه]] آن را جایز نمیداند بلکه آن را بدعت و حرام و مبطل نماز میداند<ref>الفقية(للصدوق)، ج1 ص 390، المقنعة(للشيخ المفيد)، ص 105، تفسير کنز الدقائق و بحر الغرائب، ج1 ص87.</ref>. | ||
== جستارهای وابسته == | |||
* [[توحید]] | |||
* [[نبوت]] | |||
* [[معاد]] | |||
== پانویس == | == پانویس == |