۸٬۲۰۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| (۶ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات شخصیت | {{جعبه اطلاعات شخصیت | ||
| عنوان = سید محمد حسینی بهشتی | | عنوان = سید محمد حسینی بهشتی | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۲: | ||
* در سال ۱۳۴۱، کانون اسلامی دانش‌آموزان و فرهنگیان قم را با همکاری دکتر مفتح تشکیل داد. | * در سال ۱۳۴۱، کانون اسلامی دانش‌آموزان و فرهنگیان قم را با همکاری دکتر مفتح تشکیل داد. | ||
* در سال ۱۳۴۲ (٣۵ سالگی)، با کمک جمعی از فضلاى حوزه قم، اقدام به تشکیل گروه تحقیقاتی پیرامون حکومت در اسلام دست زد. | * در سال ۱۳۴۲ (٣۵ سالگی)، با کمک جمعی از فضلاى حوزه قم، اقدام به تشکیل گروه تحقیقاتی پیرامون حکومت در اسلام دست زد. | ||
* در سال ١٣۵١مقاله‌اى را تحت عنوان «حکم الجهاض و التعقیم فی الشریعه الاسلامیه» در زمینه تنظیم خانواده از دیدگاه اسلام جهت کنفرانس سازمان بهداشت جهانی در شهر رباط- پایتخت کشور [[مراکش]]- تهیه و ارسال کرد. | |||
* در سال ١٣۵٣، کتاب «خدا از دیدگاه قرآن» را تنظیم کرد. | |||
* | * | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۳: | ||
=== فعالیت‌های سیاسی === | === فعالیت‌های سیاسی === | ||
''' | * ١۶ ساله بود که نقش رهبری گروهی ظلم‌ستیز را برعهده گرفت و با بسیج کردن مردم، کدخداى یک روستا را عوض کرد. | ||
* در سال 1329 در این سال که مقارن با اوج مبارزات سیاسی اجتماعی نهضت ملی نفت به رهبری آیت‌الله کاشانی و مصدق بود، به عنوان یک جوان معمم در تظاهرات، اجتماعات و جلسات حضوری فعال داشت. | |||
* در جریان اعتصاب ۲۹ تیر، که علیه صحبت‌هاى قوام در ساختمان تلگراف‌خانه اصفهان صورت گرفت، سخنانی را در تلگراف‌خانه این استان ایراد کرد و در نتیجه، به شهربانی احضار شد. | |||
* '''پرورش نیروهای کیفی انقلابی:''' در پی آغاز نهضت امام در سال ١٣۴١، او نیز به مبارزه برخاست و به پرورش نیروهاى کیفی، انقلابی و متعهد پرداخت. این فعالیت‌هاى گسترده و ریشه‌اى و شرکت در جلسات و بحث‌هاى بنیادین روحانیون پیشرو قم، تدوین اعلامیه‌ها و نقش فعال در تجمع‌هاى جریان ۱۵ خرداد و مخابره تلگراف تسلیت به مراجع قم در پی فاجعه این روز و هماهنگی روحانیون شهر اصفهان و درمجموع، همگامی با مبارزات امام خمینی(ره)، در زمستان این سال موجب شد که از سوی ساواک از همکاری با آموزش و پرورش منفصل و منتظرخدمت و به تهران تبعید شد. | |||
* '''عضویت در شورای فقهی و سیاسی جمعیت مؤتلفه اسلامی:''' پس از ورود به تهران و ارتباط با هیئت‌هاى مؤتلفه اسلامی، امام خمینی(ره)، ایشان را به همراه آقایان مرتضی مطهری، محی‌الدین انواری و مهدی مولایی به‌عنوان شوراى فقهی وسیاسی این جمعیت تعیین کردند. | |||
* '''تغییر محتوای کتب درسی:''' ازدیگر فعالیت‌هاى اودر این زمان، همکاری با آقایان دکتر [[محمدجواد باهنر|باهنر]]، دکتر غفوری، برقعی‌ای، رضی شیرازی و روزبه درزمینه تغییر محتوای‌کتاب تعلیمات دینی به اندیشه و تفکر اسلامی بود. | |||
در | * '''سخنرانی در اصفهان:''' در روز ۵/۵/١٣۴٣مصادف با ۱۷ ربیع‌الاول ١٣٨۴، در مدرسه چهارباغ اصفهان سخنرانی مهمی ایراد کرد که منجر به دستگیری او شد. او در این سخنرانی، پیام مولود این روز را ایستادگی و مبارزه در برابر دشمنان خدا دانست و بعدها از آن روز به عنوان خاطره‌اى فراموش‌نشدنی یاد می‌کرد. | ||
* '''تاسیس مرکز اسلامی هامبورگ:''' در سال ۱۳۴۴، به توصیه چند تن از مراجع (آیت الله حائری، آیت‌الله میلانی و آیت‌الله خوانساری) و به صلاحدید امام (ره) به هامبورگ عزیمت کرد و در مسجد آیت‌الله بروجردی، به تبلیغ دین اسلام پرداخت و چون تا آن زمان هیچ تشکل اسلامی در هامبورگ وجود نداشت، با کمک چند تن از دانشجویان مسلمان اروپا، هسته اتحادیه انجمن‌هاى دانشجویان گروه فارسی زبان را تشکیل داد. از دیگر اقدامات او در آلمان، تغییر نام «مسجد ایرانیان» به «مرکز اسلامی هامبورگ» بود که در پی این اقدام، برادران مسلمان غیر ایرانی و فارسی زبان بخصوص برادران عرب نیز در این مسجد حضور می‌یافتند. | |||
در سال | * '''چاپ کتاب صدای اسلام در اروپا:''' در سال ۱۳۴۷، کتابی را تحت عنوان «صداى اسلام در اروپا» به پنج زبان دنیا تهیه و تنظیم کرد که البته ساواک از نشر این کتاب ممانعت به عمل آورد. | ||
در سال ۱۳۵۵، به سبب انسجام و تشکل روحانیت و با یاری و مساعدت آقایان آیت‌الله مرتضی مطهری، دکتر محمد مفتح، حجت‌الاسلام امامی کاشانی و حجت‌الاسلام ملکی، هسته اولیه روحانیت مبارز را پایه‌ریزی کرد. این تشکل در ابتدا با نام مجمع روحانیت مبارز در شمیران مطرح شد و در سال ۱۳۵۶ با نام | * '''سفرهای تبلیغی سیاسی:''' در تابستان سال ۱۳۴۸، در سفری به [[عراق]] از امام خمینی (ره)، [[سید ابوالقاسم خوئی|آیت‌الله خوئی]]، [[سید محمدباقر صدر|آیت‌الله سید محمد باقر صدر]] و [[سید محسن حکیم|آیت‌الله حکیم]] دیدار و با آنها گفتگو کرد. همچنین در این سال به خانه خدا مشرف شد و به منظور تجدید عهد با دوستان بخصوص امام موسی صدر به [[سوریه]] و [[لبنان]] سفرکرد و از آنجا به [[ترکیه]] رفت. در همین سال به دعوت دانشجویان، در اولین سمینار دانشجویی که به مدت دو هفته در مسجد هامبورگ تشکیل شد، حضور یافت که موجب ردوبدل بحث‌هاى ایدئولوژیکی مفیدی میان آنها شد؛ او در این سال مقالات «''کدام مسلک''» و «''نقش ایمان در زندگی انسان''» را تهیه و تنظیم کرد. | ||
* '''اعلامیه علیه رژیم صهیونیستی:''' در سال ۱۳۴۹، با ابتکار او و همراهی مسلمانان مقیم [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]]، اعلامیه‌اى علیه جنایات [[رژیم صهیونیستی]] در [[آلمان]] منتشر شد که مایه نگرانی رژیم شاه شد. سخنرانی او پیرامون «خداپرستی و قوانین عادلانه در اسلام» و فعالیت‌هاى گسترده سیاسی و روشنگرانه او در میان دانشجویان و دیگر ایرانیان مقیم [[اروپا]]، سبب شد تا پس از آنکه در همین سال به ایران آمد، توسط [[ساواک]] از بازگشت به آلمان منع شود. | |||
در بهار سال ۱۳۵۷، با هدف هماهنگی فعالیت‌هاى اصولی دانشجویان و اساتید دانشگاه و حرکت‌هاى سیاسی گروههاى معتقد به رهبری امام خمینی(ره)، به اروپا و آمریکا سفر کرد؛ همچنین در همین سال، به منظور متشکل ساختن نیروهاى انقلابی در صنفی واحد، اساس حزب جمهوری اسلامی را بنا نهاد و در پی این فعالیت‌ها درتاریخ ۱۴/۹/۱۳۵۷ توسط کمیتۀ مشترک ضدخرابکاری دستگیر شد. | * '''تاسیس مرکز مکتب توحید:''' پس از بازگشت از آلمان در تأسیس «مکتب توحید» به عنوان مرکز علمی خواهران مسلمان در تهران مشارکت کرد؛ این مرکز علمی امکان تحصیل علوم دینی و اسلامی را براى بسیاری از خواهران ممکن ساخت. از دیگر مؤسساتی که در این زمان با مساعدت او راه‌اندازی شد «کانون توحید» بود که پایگاهی براى نشر و تبلیغ اسلام و تجمع جوانان شد و با برگزاری بحث‌هاى دانشجویی، کلاس‌ها و سخنرانی‌هاى متعدد، نقش عظیمی در بسیج توده‌ها و حیات بخشیدن به این مرکز انقلابی داشت. | ||
* '''تاسیس هیئت مکتب قرآن:''' در سال ۱۳۵۰ جلسات تفسیر قرآن و تحلیل مسائل سیاسی را تحت پوشش هیئت «مکتب قرآن» اداره کرد. او در این جلسات، جوانان را با تفسیر قرآن و طرح مباحث نوینی چون حکومت اسلامی، عدالت، لیبرالیسم، امر به معروف و آزادی آشنا ساخت و چون تعالیم در سازندگی جوانان تأثیر به‌سزایی داشت، در نهایت با فشار ساواک تعطیل شد. او در سال ۱۳۵۴ به مناسبت جریانهاى جلسات«مکتب قرآن» و ارتباط با خارج، توسط ساواک دستگیر و چند روزی بازداشت شد. | |||
پس از آزادی، رهبری مبارزین داخل کشور را برعهده گرفت و با ورود امام به پاریس (۱۳/۷/۱۳۵۷)، در آبان‌ماه این سال به جهت مذاکره و هماهنگی با ایشان رهسپار پاریس شد. در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۵۷، به فرمان امام خمینی(ره) [[شوراى انقلاب]] را (با همکاری آقایان [[مرتضی مطهری]]، [[محمدجواد باهنر|محمد جواد باهنر]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[سید محمود علایی طالقانی|سید محمود طالقانی]]، [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، [[محمدرضا مهدوی کنی|محمدرضا مهدوی‌کنی]]، [[مهدی بازرگان]]، مصطفی کتیرایی، [[یدالله سحابی]] و احمد حاج‌سید جوادی) تشکیل داد. | * '''تشکیل جامعه روحانیت مبارز:''' در سال ۱۳۵۵، به سبب انسجام و تشکل روحانیت و با یاری و مساعدت آقایان آیت‌الله مرتضی مطهری، دکتر محمد مفتح، حجت‌الاسلام [[محمد امامی کاشانی|امامی کاشانی]] و حجت‌الاسلام ملکی، هسته اولیه روحانیت مبارز را پایه‌ریزی کرد. این تشکل در ابتدا با نام مجمع روحانیت مبارز در شمیران مطرح شد و در سال ۱۳۵۶ با نام «[[جامعه روحانیت مبارز]]» اعلام موجودیت کرد. | ||
* '''پایه‌گذاری حزب جمهوری اسلامی:''' در بهار سال ۱۳۵۷، با هدف هماهنگی فعالیت‌هاى اصولی دانشجویان و اساتید دانشگاه و حرکت‌هاى سیاسی گروههاى معتقد به رهبری امام خمینی(ره)، به اروپا و آمریکا سفر کرد؛ همچنین در همین سال، به منظور متشکل ساختن نیروهاى انقلابی در صنفی واحد، اساس [[حزب جمهوری اسلامی]] را بنا نهاد و در پی این فعالیت‌ها درتاریخ ۱۴/۹/۱۳۵۷ توسط کمیتۀ مشترک ضدخرابکاری دستگیر شد. «حزب جمهوری اسلامی» که در اواخر سال ۱۳۵۶، به منظور متشکل ساختن نیروهاى انقلابی در صنفی واحد توسط سیدمحمد مطرح شده بود، در ۲۹ بهمن سال ۱۳۵۷، به همراه آقایان خامنه‌ای، سید عبدالکریم موسوی اردبیلی، اکبر هاشمی رفسنجانی و محمد جواد باهنر، اعلام موجودیت کرد و در اولین جلسه حزب، آیت‌الله بهشتی با راى اکثریت اعضاء به عنوان دبیر کل حزب انتخاب شد. | |||
روز ۸/۱۱/۱۳۵۷، در اعتراض به دولت بختیار که مانع ورود حضرت امام(ره) به ایران شده بود، در مسجد دانشگاه تهران تحصن کرد و دایره این تحصن به حدی رسید که جمع کثیری از روحانیون، دانشجویان و مردم نیز به مسجد پیوستند و درنتیجه این اعتصاب، رژیم شاه ناگزیر شد فرودگاه را در تاریخ ۹/۱۱/۱۳۵۷ باز کند. | * '''همراهی امام خمینی در پاریس:''' پس از آزادی، رهبری مبارزین داخل کشور را برعهده گرفت و با ورود امام به پاریس (۱۳/۷/۱۳۵۷)، در آبان‌ماه این سال به جهت مذاکره و هماهنگی با ایشان رهسپار پاریس شد. | ||
* '''تشکیل شورای انقلاب:''' در اوایل بهمن ماه سال ۱۳۵۷، به فرمان امام خمینی(ره) [[شوراى انقلاب]] را (با همکاری آقایان [[مرتضی مطهری]]، [[محمدجواد باهنر|محمد جواد باهنر]]، [[اکبر هاشمی رفسنجانی]]، [[سید عبدالکریم موسوی اردبیلی]]، [[سید محمود علایی طالقانی|سید محمود طالقانی]]، [[سید علی حسینی خامنه‌ای|سید علی خامنه‌ای]]، [[محمدرضا مهدوی کنی|محمدرضا مهدوی‌کنی]]، [[مهدی بازرگان]]، مصطفی کتیرایی، [[یدالله سحابی]] و احمد حاج‌سید جوادی) تشکیل داد. | |||
* '''ممانعت از بستن فرودگاه:''' روز ۸/۱۱/۱۳۵۷، در اعتراض به دولت بختیار که مانع ورود حضرت امام(ره) به ایران شده بود، در مسجد دانشگاه تهران تحصن کرد و دایره این تحصن به حدی رسید که جمع کثیری از روحانیون، دانشجویان و مردم نیز به مسجد پیوستند و درنتیجه این اعتصاب، رژیم شاه ناگزیر شد فرودگاه را در تاریخ ۹/۱۱/۱۳۵۷ باز کند. | |||
* '''ریاست قوه قضائیه:''' پس از پیروزی انقلاب، یکی از ارکان نظام جمهوری اسلامی که نیاز به بازنگری، تحول و اصلاح داشت، قوه قضائیه بود که شوراى انقلاب اجراى این مهم را به دکتر سید محمد بهشتی واگذار کرد. | |||
پس از پیروزی انقلاب، یکی از ارکان نظام جمهوری اسلامی که نیاز به بازنگری، تحول و اصلاح داشت، قوه قضائیه بود که شوراى انقلاب اجراى این مهم را به دکتر سید محمد بهشتی واگذار کرد. در تابستان سال ١٣۵٨، به عنوان نماینده تهران در مجلس خبرگان با بالاترین راى توسط مردم انتخاب گردید و در اولین جلسه مجلس، به سمت نایب رئیس مجلس انتخاب شد. لیاقت، کاردانی و عملکرد موفق سید محمد، موجب شد تا در چهارم اسفند ماه سال ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی(ره)، مسئولیت «دیوان عالی کشور» – که در آن زمان بالاترین مقام قضایی کشور بود- را عهده‌دار شود | * '''عضویت در مجلس خبرگان:''' در تابستان سال ١٣۵٨، به عنوان نماینده تهران در مجلس خبرگان با بالاترین راى توسط مردم انتخاب گردید و در اولین جلسه مجلس، به سمت نایب رئیس مجلس انتخاب شد. | ||
* '''مسئول دیوان عالی کشور:''' لیاقت، کاردانی و عملکرد موفق سید محمد، موجب شد تا در چهارم اسفند ماه سال ۱۳۵۸ به فرمان امام خمینی(ره)، مسئولیت «دیوان عالی کشور» – که در آن زمان بالاترین مقام قضایی کشور بود- را عهده‌دار شود. | |||
* '''عضو شورای ریاست جمهوری:''' در دوم تیر سال ۱۳۶۰، پس از عزل بنی‌صدر، عضو شوراى موقت ریاست جمهوری شد. | |||
== آثار == | |||
== | |||
از این شهید بزرگوار آثار متعددی در قالب سخنرانیها، مقالات و کتب به یادگار مانده است که از این جمله‌اند: | از این شهید بزرگوار آثار متعددی در قالب سخنرانیها، مقالات و کتب به یادگار مانده است که از این جمله‌اند: | ||
{{فهرست ستونی|3}} | |||
# اقتصاد اسلامی؛ | |||
# از حزب چه می‌دانیم؛ | |||
# التوحید فی القرآن؛ | |||
# اهمیت شیوه تعاون؛ | |||
# بانکداری و قوانین مالی اسلام؛ | |||
# بایدها و نبایدها؛ | |||
# بررسی و تحلیلی از جهاد، عدالت، لیبرالیسم، امامت؛ | |||
# بهداشت و تنظیم خانواده؛ | |||
# پنج گفتار؛ | |||
# توکل از دیدگاه قرآن؛ | |||
# چهار گفتار از دو شهید (تألیف دکتر سید محمد حسینی بهشتی و دکتر محمدجواد باهنر)؛ | |||
# حق و باطل؛ | |||
# حکومت در اسلام؛ | |||
# حج در قرآن؛ | |||
# خدا از دیدگاه قرآن؛ | |||
# دکتر شریعتی، جستجوگری در مسیر شدن؛ | |||
# ربا در اسلام؛ | |||
# رسالت دانشگاه و دانشجو؛ | |||
# روش برداشت از قرآن – سلسله درسهاى اسلامی (٣)؛ | |||
# روحانیت در اسلام و در میان مسلمین؛ | |||
# سرود یکتاپرستی؛ | |||
# شناخت دین؛ | |||
# شناخت عرفانی؛ | |||
# شب قدر؛ | |||
# شناخت اسلام؛ | |||
# شناخت؛ | |||
# شناخت از دیدگاه فطرت؛ | |||
# شناخت از دیدگاه قرآن؛ | |||
# صداى اسلام در اروپا؛ | |||
# طرح لایحه قصاص؛ | |||
# طرح علمی و عملی براى مؤسسات آموزشی اسلامی (تألیف دکتر سید محمد حسینی بهشتی و هیئت تحریریه بنیاد نهج‌البلاغه)؛ | |||
# فلسفه و شناخت الهی؛ | |||
# کدام مسلک؛ | |||
# مواضع ما؛ | |||
# مبارز پیروز؛ | |||
# مبانی نظری قانون اساسی؛ | |||
# موسیقی و تفریح در اسلام؛ | |||
# مسأله مالکیت – سلسله درسهاى اسلامی (١)؛ | |||
# محیط پیدایش اسلام؛ | |||
# مکتب و تخصص؛ | |||
# مدیریت در اسلام؛ | |||
# مبارزه با تحریف، یکی از هدفهاى پیغمبر اسلام؛ | |||
# نقش آزادی در تربیت کودکان؛ | |||
# نماز چیست؟؛ | |||
# نقش ایمان در زندگی انسان؛ | |||
# نقش تشکیلات در پیشبرد انقلاب اسلامی؛ | |||
# وظائف انجمن‌هاى اسلامی دانشجویان اروپا در برابر جوانان مسلمان؛ | |||
# ویژگی‌هاى انقلاب اسلامی ایران؛ | |||
# یک قشر جدید در جامعه ما. | |||
{{پایان}} | |||
== ترور == | |||
نظم، ساماندهی، تدبیر و خردمندی، از ویژگی‌هاى کم‌نظیر او به شمار می‌آمد و دشمنان [[جمهوری اسلامی ایران|ایران]] و [[انقلاب اسلامی ایران|انقلاب اسلامی]] از این ویژگی‌هاى برجسته او سخت اندیشناک بودند، از این رو با همه نیرو به توطئه برضد او دست زدند و تبلیغات گسترده‌اى برضد او به راه انداختند. نخست او را ترور سفید کردند و کوشیدند او را در میان مردم به زیر سؤال ببرند و سرانجام به ترور فیزیکی او برخاستند و او را پس از ۵۳ سال فعالیت سرانجام در روز یکشنبه هفتم تیر سال ۱۳۶۰ در ساعت نه و هفت دقیقه شب در پی انفجار «دفتر [[حزب جمهوری اسلامی]]»که توسط «[[سازمان مجاهدین خلق ایران]]» سازماندهی شده بود، به همراه ۷۲ تن از یارانش به فیض شهادت نایل آمد. | |||
== منابع == | |||
* [https://iranemoaser.ir/%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%89%E2%80%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%A2%D9%8A%D8%AA%E2%80%8C%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%B3%D9%8A%D8%AF-%D9%85%D8%AD%D9%85%D8%AF-%D8%AD%D8%B3%D9%8A%D9%86%DB%8C-%D8%A8/ بنیاد تاریخ‌پژوهی و دانش‌نامه انقلاب اسلامی]، تاریخ درج مطلب: بی‌تا، تاریخ مشاهدۀ مطلب 23 خرداد 1403 ش. | |||
[[رده: شخصیت‌ها]] | [[رده: شخصیت‌ها]] | ||
[[رده:عالمان]] | [[رده:عالمان]] | ||
[[رده: ایران]] | [[رده: ایران]] | ||