قرارداد 1975 الجزایر: تفاوت میان نسخه‌ها

خط ۶۷: خط ۶۷:
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و سرنگونی [[رژیم پهلوی]]، دولت [[عراق]] [[جمهوری اسلامی ایران]] را به رسمیت شناخت و علاقه خود را به ادامه حسن همجواری و گسترش روابط دو جانبه ابراز نمود. با وجود این از ایران خواست در قرارداد [[الجزایر]] و به‌ویژه در بخش مربوط به اروندرود تجدیدنظر نماید؛ درخواستی که با پاسخ منفی تهران روبه‌رو شد و عراق با توجه به وجود شرایط انقلابی در ایران و عدم تثبیت نظام جدید فرصت را مناسب دید تا اغراض و اهداف خود را دنبال کند. [[صدام حسین]] که در مورد اوضاع داخلی [[ایران]] دچار اشتباه محاسباتی شده بود درصدد برآمد که از طریق زور نیات خود را عملی کند.<ref>همان، ص 156</ref>
پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران و سرنگونی [[رژیم پهلوی]]، دولت [[عراق]] [[جمهوری اسلامی ایران]] را به رسمیت شناخت و علاقه خود را به ادامه حسن همجواری و گسترش روابط دو جانبه ابراز نمود. با وجود این از ایران خواست در قرارداد [[الجزایر]] و به‌ویژه در بخش مربوط به اروندرود تجدیدنظر نماید؛ درخواستی که با پاسخ منفی تهران روبه‌رو شد و عراق با توجه به وجود شرایط انقلابی در ایران و عدم تثبیت نظام جدید فرصت را مناسب دید تا اغراض و اهداف خود را دنبال کند. [[صدام حسین]] که در مورد اوضاع داخلی [[ایران]] دچار اشتباه محاسباتی شده بود درصدد برآمد که از طریق زور نیات خود را عملی کند.<ref>همان، ص 156</ref>
   
   
بنابراین در اوایل سال 1359ش بود که صدام رسما اعلام کرد عهدنامه الجزایر به نفع [[ایران]] بوده و سه شرط را برای توقف رویکرد خصمانه [[بغداد]] علیه [[ایران]] اعلام نمود. صدام که با [[پیمان کمپ دیوید]] و صلح مصر با [[اسرائیل]] [[قاهره]] را به فروختن آرمان اعراب متهم و خود را رهبر جهان عرب معرفی می‌کرد خواستار خروج بی‌قید و شرط ایران از جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، بازگرداندن اروندرود به حالت قبل از ۱۹۷۵ و به رسمیت شناختن خوزستان با نام [[عربستان]] شد.  
بنابراین در اوایل سال 1359ش بود که صدام رسما اعلام کرد عهدنامه الجزایر به نفع ایران بوده و سه شرط را برای توقف رویکرد خصمانه [[بغداد]] علیه ایران اعلام نمود. صدام که با [[پیمان کمپ دیوید]] و صلح [[جمهوری عربی مصر|مصر]] با [[اسرائیل]] [[قاهره]] را به فروختن آرمان اعراب متهم و خود را رهبر جهان عرب معرفی می‌کرد خواستار خروج بی‌قید و شرط ایران از جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی، بازگرداندن اروندرود به حالت قبل از ۱۹۷۵ و به رسمیت شناختن خوزستان با نام [[عربستان سعودی|عربستان]] شد.  


[[صدام]] سپس در پیامی تهدیدآمیز به مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرد که عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود را با [[ایران]] حل کند. وی در شهریور 1359ش ضمن لغو یکجانبه عهدنامه الجزایر گفت الغای عهدنامه مذکور وضع را به حالت قبل از امضای عهدنامه برمی‌گرداند و بدین‌ترتیب اروندرود به اعراب و در واقع [[عراق]] باز می‌گردد و هرکسی که بخواهد با این وضع مقابله کند با نیروی نظامی [[عراق]] روبه‌رو خواهد شد.<ref>یعقوب توکلی و دیگران، «روابط ایران و عراق پس از صدام، فرصت‌ها و چالش»، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، ش 5 (تابستان ۱۳۹۲)، ص 166</ref>
[[صدام حسین|صدام]] سپس در پیامی تهدیدآمیز به مقام‌های جمهوری اسلامی اعلام کرد که عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود را با [[ایران]] حل کند. وی در شهریور 1359ش ضمن لغو یکجانبه عهدنامه الجزایر گفت الغای عهدنامه مذکور وضع را به حالت قبل از امضای عهدنامه برمی‌گرداند و بدین‌ترتیب اروندرود به اعراب و در واقع [[عراق]] باز می‌گردد و هرکسی که بخواهد با این وضع مقابله کند با نیروی نظامی [[عراق]] روبه‌رو خواهد شد<ref>یعقوب توکلی و دیگران، «روابط ایران و عراق پس از صدام، فرصت‌ها و چالش»، پژوهش‌های انقلاب اسلامی، ش 5 (تابستان ۱۳۹۲)، ص 166.</ref>.
   
   
با استناد به همین بهانه بود که صدام در تصاویر تلویزیونی عهدنامه [[الجزایر]] را پاره کرد و جنگی هشت‌ساله و فرسایشی را علیه [[ایران]] به راه انداخت؛ نبردی که در نهایت اهداف صدام را جامه عمل نپوشاند و با آتش‌بس میان دو طرف و پذیرش قطعنامه 598 [[سازمان ملل متحد]] به پایان رسید. اما جاه طلبی‌های صدام که پایانی نداشت با حمله [[عراق]] به [[کویت]] ادامه پیدا کرد که با واکنش [[آمریکا]] و در قالب عملیات طوفان صحرا روبه‌رو شد؛ امری که باعث شد صدام برای فیصله مسائل با [[ایران]] دوباره قرارداد [[الجزایر]] را بپذیرد و بر آن صحه گذارد. <ref>[http://www.iichs.ir/News-17271/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D8%9F/?id=17271 چرا قرارداد الجزایر پاره شد؟]</ref>  
با استناد به همین بهانه بود که صدام در تصاویر تلویزیونی عهدنامه [[الجزایر]] را پاره کرد و جنگی هشت‌ساله و فرسایشی را علیه ایران به راه انداخت؛ نبردی که در نهایت اهداف صدام را جامه عمل نپوشاند و با آتش‌بس میان دو طرف و پذیرش قطعنامه 598 [[سازمان ملل متحد]] به پایان رسید. اما جاه طلبی‌های صدام که پایانی نداشت با حمله [[عراق]] به [[کویت]] ادامه پیدا کرد که با واکنش [[ایالات متحده آمریکا|آمریکا]] و در قالب عملیات طوفان صحرا روبه‌رو شد؛ امری که باعث شد صدام برای فیصله مسائل با ایران دوباره قرارداد [[الجزایر]] را بپذیرد و بر آن صحه گذارد<ref>[http://www.iichs.ir/News-17271/%DA%86%D8%B1%D8%A7-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1-%D9%BE%D8%A7%D8%B1%D9%87-%D8%B4%D8%AF%D8%9F/?id=17271 چرا قرارداد الجزایر پاره شد؟].</ref>.
   
   
'''مجموع دلایل عراقی­‌ها برای لغو قرارداد 1975 الجزایر را می­ توان به موارد ذیل اشاره کرد:'''
مجموع دلایل عراقی­‌ها برای لغو قرارداد 1975 الجزایر را می­ توان به موارد ذیل اشاره کرد:
 
# جلوگیری از صدور انقلاب اسلامی ایران.
# جلوگیری از صدور انقلاب اسلامی ایران.
# قرارداد ۱۹۷۵ [[الجزایر]] به دولت عراق تحمیل شده‌است.
# قرارداد ۱۹۷۵ [[الجزایر]] به دولت عراق تحمیل شده‌است.
# پیمان الجزایر نیمی از شط‌العرب را به [[ایران]] بخشیده ‌است.
# پیمان الجزایر نیمی از [[شط‌العرب]] را به ایران بخشیده ‌است.
# ممانعت عهدنامه مرزی 1975، از دفاع از حقوق خلق‌های عرب مقیم ایران
# ممانعت عهدنامه مرزی 1975، از دفاع از حقوق خلق‌های عرب مقیم ایران
# دولت عراق به درستی این قرارداد ایمان ندارد.
# دولت عراق به درستی این قرارداد ایمان ندارد.
خط ۸۷: خط ۸۶:
بر همین اساس، [[صدام حسین]] در سال 1359، اعلام داشت که «قرارداد مرزی یا مرزبندی مزبور در آب­های شط­ العرب به نفع ایرانیان بوده است.»
بر همین اساس، [[صدام حسین]] در سال 1359، اعلام داشت که «قرارداد مرزی یا مرزبندی مزبور در آب­های شط­ العرب به نفع ایرانیان بوده است.»


او همچنین در اواخر فروردین سال1359، مطابق با آوریل 1980، طی مصاحبه‌ای که به وسیله خبرگزاری‌­ها مخابره شد، برای توافق حالت خصمانه ایران و عراق سه شرط اعلام کرد:
او هم‌چنین در اواخر [[فروردین]] سال1359، مطابق با آوریل 1980، طی مصاحبه‌ای که به وسیله خبرگزاری‌­ها مخابره شد، برای توافق حالت خصمانه ایران و عراق سه شرط اعلام کرد:
# خروج بی قید و شرط ایران از جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی.
# خروج بی قید و شرط ایران از جزایر تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی.
# بازگرداندن دنباله شط العرب به حالت قبل از 1975.
# بازگرداندن دنباله شط العرب به حالت قبل از 1975.
# به رسمیت شناختن عربی بودن خوزستان (با نام مجعول عربستان).
# به رسمیت شناختن عربی بودن خوزستان (با نام مجعول عربستان).


دستاویز دیگری که حکام [[عراق]] بر آن تأکید داشتند، مسأله الحاق قسمتی از خاک [[ایران]] یعنی استان خوزستان بود که چشم حکام بعث به آن دوخته شده و دیگر مساله عربی بودن سه جزیره ایرانی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی بود.
دستاویز دیگری که حکام [[عراق]] بر آن تأکید داشتند، مسأله الحاق قسمتی از خاک ایران یعنی استان خوزستان بود که چشم حکام بعث به آن دوخته شده و دیگر مساله عربی بودن سه جزیره ایرانی تنب بزرگ و تنب کوچک و ابوموسی بود.


در همین راستا، [[صدام حسین]] در اوائل 1359 در شمال عراق، طی یک حمله شدید به مقامات [[جمهوری اسلامی ایران]] گفت: «عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود را با ایران حل کند!»
در همین راستا، [[صدام حسین]] در اوائل 1359 در شمال عراق، طی یک حمله شدید به مقامات [[جمهوری اسلامی ایران]] گفت: «عراق آماده است با زور تمام اختلافات خود را با ایران حل کند!»


وی در اجلاس فوق‌العاده مجلس ملی [[عراق]] در تاریخ 17سپتامبر 1980 (26 شهریور 1359) ضمن اعلام لغو یک جانبه عهدنامه 1975، [[الجزایر]] گفت: «الغای عهدنامه مذکور، مصب (ورودی آب به دریا) شط العرب را به وضع قانونی آن قبل از قرارداد 6 مارس 1975، باز می­گرداند و بدین ترتیب رودخانه مذکور همان طور که در طول تاریخ نیز چنین بوده است، به عراق و اعراب تعلق می­‌گیرد و عراق علیه هر کسی که بخواهد با این تصمیم قانونی و بر حق مخالفت ورزد با قدرت و توانایی تمام مقابله خواهد کرد.»<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/1302512/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D9%84%D8%BA%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1-1975 بررسی حقوقی لغو قرارداد الجزایر (1975)]</ref>
وی در اجلاس فوق‌العاده مجلس ملی [[عراق]] در تاریخ 17سپتامبر 1980 (26 شهریور 1359) ضمن اعلام لغو یک جانبه عهدنامه 1975، [[الجزایر]] گفت: «الغای عهدنامه مذکور، مصب (ورودی آب به دریا) شط العرب را به وضع قانونی آن قبل از قرارداد 6 مارس 1975، باز می­گرداند و بدین ترتیب رودخانه مذکور همان طور که در طول تاریخ نیز چنین بوده است، به عراق و اعراب تعلق می­‌گیرد و عراق علیه هر کسی که بخواهد با این تصمیم قانونی و بر حق مخالفت ورزد با قدرت و توانایی تمام مقابله خواهد کرد.»<ref>[https://www.iribnews.ir/fa/news/1302512/%D8%A8%D8%B1%D8%B1%D8%B3%DB%8C-%D8%AD%D9%82%D9%88%D9%82%DB%8C-%D9%84%D8%BA%D9%88-%D9%82%D8%B1%D8%A7%D8%B1%D8%AF%D8%A7%D8%AF-%D8%A7%D9%84%D8%AC%D8%B2%D8%A7%DB%8C%D8%B1-1975 بررسی حقوقی لغو قرارداد الجزایر (1975)].</ref>.


== پایان جنگ تحمیلی و قبول مفاد قرارداد الجزایر ==
== پایان جنگ تحمیلی و قبول مفاد قرارداد الجزایر ==
confirmed، مدیران
۳۷٬۲۳۶

ویرایش