۸۷٬۱۹۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
* بخش دیگری از این سوره پیرامون اهمیت [[جهاد]] در راه [[خدا]] است، زیرا در این موقع حساس غفلت از این موضوع حیاتی باعث ضعف و عقب‌نشینی و یا شکست مسلمانان می‌شد. | * بخش دیگری از این سوره پیرامون اهمیت [[جهاد]] در راه [[خدا]] است، زیرا در این موقع حساس غفلت از این موضوع حیاتی باعث ضعف و عقب‌نشینی و یا شکست مسلمانان می‌شد. | ||
* بخش مهم دیگری از این سوره به عنوان تکمیل بحث‌های گذشته از انحراف اهل کتاب ([[يهود|یهود]] و [[نصاری]]) از حقیقت [[توحيد|توحید]] و انحراف دانشمندانشان از وظیفه رهبری و روشنگری سخن می‌گوید. | * بخش مهم دیگری از این سوره به عنوان تکمیل بحث‌های گذشته از انحراف اهل کتاب ([[يهود|یهود]] و [[نصاری]]) از حقیقت [[توحيد|توحید]] و انحراف دانشمندانشان از وظیفه رهبری و روشنگری سخن می‌گوید. | ||
* و نیز در آیات دیگری به تناسب بحث‌های مربوط به جهاد، مسلمانان را به [[وحدت اسلامی|اتحاد]] و فشردگی صفوف دعوت می‌کند و متخلفین یعنی افراد سست و تنبلی که به بهانه‌های مختلف شانه از زیر بار وظیفه جهاد تهی می‌کردند شدیدا سرزنش و ملامت و به عکس از مهاجرین نخستین و سایر مؤمنان راستین مدح و ستایش می‌کند و از آنجا که جامعه گسترده اسلامی در آن روز نیازهای مختلفی پیدا کرده بود، که می‌بایست بر طرف گردد، به همین مناسبت بحثی از [[ | * و نیز در آیات دیگری به تناسب بحث‌های مربوط به جهاد، مسلمانان را به [[وحدت اسلامی|اتحاد]] و فشردگی صفوف دعوت می‌کند و متخلفین یعنی افراد سست و تنبلی که به بهانه‌های مختلف شانه از زیر بار وظیفه جهاد تهی می‌کردند شدیدا سرزنش و ملامت و به عکس از مهاجرین نخستین و سایر مؤمنان راستین مدح و ستایش می‌کند و از آنجا که جامعه گسترده اسلامی در آن روز نیازهای مختلفی پیدا کرده بود، که می‌بایست بر طرف گردد، به همین مناسبت بحثی از [[زکات|زکات]] و پرهیز از تراکم و کنز ثروت و لزوم تحصیل علم و وجوب تعلیم افراد نادان را یاد‌آور می‌شود. | ||
* علاوه بر مباحث فوق، مباحث دیگری مانند داستان هجرت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]]، مساله [[ماه‌های حرام]] که [[جنگ]] در آن ممنوع است، موضوع گرفتن [[جزيه|جزیه]] از [[اقليت ها|اقلیت‌ها]] و امثال آن به تناسب مطرح گردیده است<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 273</ref>. | * علاوه بر مباحث فوق، مباحث دیگری مانند داستان هجرت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)]]، مساله [[ماه‌های حرام]] که [[جنگ]] در آن ممنوع است، موضوع گرفتن [[جزيه|جزیه]] از [[اقليت ها|اقلیت‌ها]] و امثال آن به تناسب مطرح گردیده است<ref>تفسير نمونه، ج 7، ص 273</ref>. | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
== محل و زمان نزول == | == محل و زمان نزول == | ||
* این سوره تمامی آن در [[مدينه|مدینه]] نازل شده و برخی گفته‌اند: جز دو آیه آن- یعنی آیه: «لَقَدْ جاءَکُمْ ...» تا آخر سوره<ref>همان</ref>. | * این سوره تمامی آن در [[مدينه|مدینه]] نازل شده و برخی گفته‌اند: جز دو آیه آن- یعنی آیه: «لَقَدْ جاءَکُمْ ...» تا آخر سوره<ref>همان</ref>. | ||
* مفسران آغاز [[نزول قرآن|نزول]] [[سوره توبه]] را در سال نهم [[سال قمری|هجری]] می‌دانند، و مطالعه آیات آن نشان می‌دهد که قسمتی از آن پیش از [[جنگ | * مفسران آغاز [[نزول قرآن|نزول]] [[سوره توبه]] را در سال نهم [[سال قمری|هجری]] می‌دانند، و مطالعه آیات آن نشان می‌دهد که قسمتی از آن پیش از [[جنگ تبوک|جنگ تبوک]] و قسمتی پس از مراجعت از جنگ نازل شده است و بیست‌وهشت آیه آغاز این سوره به وسیله [[علی بن ابی‌طالب|علی (علیه‌السلام)]] در مراسم [[حج]] به مردم ابلاغ شد<ref>ر. ک تفسير نمونه، ج 7، ص 271</ref>. | ||
== فضای نزول == | == فضای نزول == | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
* برخی از مفسران (مانند [[ابی بن کعب]]) معتقدند که سوره توبه چون دنبال سوره انفال است هر دو یک سوره بحساب آیند، زیرا سوره انفال در ذکر پیمان‌ها است و این سوره در رفع پیمان‌ها است<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج 11، ص: 5.</ref>. | * برخی از مفسران (مانند [[ابی بن کعب]]) معتقدند که سوره توبه چون دنبال سوره انفال است هر دو یک سوره بحساب آیند، زیرا سوره انفال در ذکر پیمان‌ها است و این سوره در رفع پیمان‌ها است<ref>ترجمه تفسير مجمع البيان، ج 11، ص: 5.</ref>. | ||
* سوره توبه جزو سور مئین (صد آیه ای‌ها) است [[ابن قتیبه دینوری|ابن قتیبه]] می‌گوید سوره مئین سوره‌هایی هستند که بعد از سوره طوال آمده‌اند علت نام‌گذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسير فی علم التفسير، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده این سوره‌ها عبارتند از «بنی إسرائیل، کهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره‌های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده‌اند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | * سوره توبه جزو سور مئین (صد آیه ای‌ها) است [[ابن قتیبه دینوری|ابن قتیبه]] می‌گوید سوره مئین سوره‌هایی هستند که بعد از سوره طوال آمده‌اند علت نام‌گذاری این سوره‌ها به مئین نزدیک بودن تعداد آیه‌های این سوره‌ها به عدد صد می‌باشد<ref>زاد المسير فی علم التفسير، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده این سوره‌ها عبارتند از «بنی إسرائیل، کهف، مریم، طه، أنبیاء، حج و مؤمنون»<ref>دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷</ref>. برخی دیگر نیز سور مئین را سوره‌های «توبه، نحل، هود، یوسف، کهف، بنی اسرائیل، انبیاء، طه، مؤمنون، شعراء و صافات» ذکر کرده‌اند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
* همچنین بنا بر قول برخی از مفسران این سوره [به همراه سوره انفال] یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فی تفسير | * همچنین بنا بر قول برخی از مفسران این سوره [به همراه سوره انفال] یکی از هفت سوره طولانی قرآن (سبع طوال) می‌باشد. اقوال در سبع طوال هم مختلف است به گفته بعضی سوره‌های بقره، آل عمران، نساء، مائدة، انعام، اعراف و أنفال به همراه توبه را سبع طوال می‌گویند ولی برخی دیگر هفتمی را یونس می‌دانند و معتقدند که انفال و توبه جزو آنها نیست (این قول سعید بن جبیر می‌باشد)<ref>المحرر الوجيز فی تفسير الکتاب العزيز، ج 3، ص 373، مفاتيح الأسرار و مصابيح الأبرار، ج 1، ص 30، جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
* روایت از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | * روایت از رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای تورات و سوره‌های مئین را به جای انجیل و سوره‌های مثانی را به جای زبور به من داد و پروردگارم مرا با دادن سوره‌های مفصّل فزونی بخشید<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34.</ref>. | ||
* سوره توبه آخرین سوره نازله بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌باشد و بنابر برخی اقوال آخرین سوره کامل نازل شده می‌باشد<ref>همان</ref>. | * سوره توبه آخرین سوره نازله بر پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) می‌باشد و بنابر برخی اقوال آخرین سوره کامل نازل شده می‌باشد<ref>همان</ref>. | ||