جری و تطبیق (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

اما در اصطلاح، «جری و تطبیق» از واژگانی است که نخستین بار توسط علامه طباطبایی، استعمال شده و ایشان نیز مفهوم آن را از روایاتی که آیات قرآن را دارای ظاهر و باطن دانسته و ظاهر را به تنزیل و باطن را به تأویل معنا کرده و [[تأویل]] قرآن را به مثابه گردش ماه و خورشید می‌داند که در گذر زمان جریان دارد. مانند [[روایت|روایتی]] که می‌گوید که از امام صادق (ع) درباره «مَا مِنَ الْقُرْآنِ آيَةٌ إِلَّا وَ لَهَا ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ» سوال شد و امام در پاسخ فرمودند: «...ظَهْرُهُ تَنْزِيلُهُ وَ بَطْنُهُ تَأْوِيلُهُ مِنْهُ مَا قَدْ مَضَى وَ مِنْهُ مَا لَمْ يَكُنْ يَجْرِي‏ كَمَا يَجْرِي‏ الشَّمْسُ‏ وَ الْقَمَرُ كَمَا جَاءَ تَأْوِيلُ شَيْ‏ءٍ مِنْهُ يَكُونُ عَلَى الْأَمْوَاتِ كَمَا يَكُونُ عَلَى الْأَحْيَاءِ...»؛...ظاهر قرآن تنزیل آن و باطن آن تاویلش است. بخشی از  تاویل آن واقع شده و بخشی دیگر هنوز نیامده است. مثل تاویل قرآن مانند جریان خورشید و ماه جریان دارد همچنانکه بر گذشتگان جاری بوده بر آیندگان نیز جاری خواهد بود...

«اين خود سليقه [[اهل بیت|اهل بيت (ع)]] است، كه همواره يك آيه از قرآن را بر هر موردى كه قابل انطباق با آن باشد تطبيق مى‏كنند، هر چند كه اصلا ربطى به مورد نزول آيه نداشته باشد، [[عقل]] هم همين سليقه و روش را صحيح مى‏داند، براى اينكه قرآن به‌منظور هدايت همه انسانها، در همه ادوار نازل شده، تا آنان را بسوى آنچه بايد بدان معتقد باشند، و آنچه بايد بدان متخلّق گردند، و آنچه كه بايد عمل كنند، هدايت كند، چون معارف نظرى قرآن مختصّ به يك عصر خاص، و يك حال مخصوص نيست...»