۸۷٬۷۷۵
ویرایش
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۸: | خط ۸: | ||
| تعداد آیات = ۱۱۸ | | تعداد آیات = ۱۱۸ | ||
}} | }} | ||
'''سوره مؤمنون''' بیست و سومین سوره و از سورههای مکی [[قرآن]] است که در جزء ۱۸ قرآن جای دارد. این سوره به دلیل اشاره به ۱۵ صفت از صفات [[مؤمنان]]، [[مؤمن|مؤمنون]] نامیده شده است. رویگردانی از کار و سخن بیهوده، پیشتاز بودن در کارهای خیر، اشاره به داستان [[حضرت موسی |حضرت موسی( | '''سوره مؤمنون''' بیست و سومین سوره و از سورههای مکی [[قرآن]] است که در جزء ۱۸ قرآن جای دارد. این سوره به دلیل اشاره به ۱۵ صفت از صفات [[مؤمنان]]، [[مؤمن|مؤمنون]] نامیده شده است. رویگردانی از کار و سخن بیهوده، پیشتاز بودن در کارهای خیر، اشاره به داستان [[حضرت موسی |حضرت موسی (علیهالسّلام)]] و [[حضرت نوح|حضرت نوح (علیهالسّلام)]]، خلقت [[انسان]] و [[معاد]] از مباحث این سوره است. | ||
آیات ۹۹ و ۱۰۰ درباره آرزوی [[کافر|کافران]] هنگام [[مرگ]] برای بازگشت به دنیا و انجام اعمال صالح از آیات مشهور سوره مؤمنون است. | آیات ۹۹ و ۱۰۰ درباره آرزوی [[کافر|کافران]] هنگام [[مرگ]] برای بازگشت به دنیا و انجام اعمال صالح از آیات مشهور سوره مؤمنون است. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
== محتوا و موضوعات == | == محتوا و موضوعات == | ||
سوره مؤمنون | سوره مؤمنون چنانکه از نامش پيدا است بخش مهمی از آن سخن از اوصاف برگزيده مؤمنان است. سپس بحثهايی در زمينه اعتقاد و عمل بيان میکند که تکميل کننده آن صفات میباشد. روی هم رفته مجموع مطالب اين سوره را میتوان به چند بخش تقسيم کرد: | ||
بخش اول که از آيه قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ آغاز میشود تا چندين آيه بعد بيانگر صفاتی است که مايۀ فلاح و رستگاری مؤمنان است و خواهيم ديد اين اوصاف آن قدر حساب شده و جامع است که جنبههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی را تحت پوشش خود قرار میدهد. | بخش اول که از آيه قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ آغاز میشود تا چندين آيه بعد بيانگر صفاتی است که مايۀ فلاح و رستگاری مؤمنان است و خواهيم ديد اين اوصاف آن قدر حساب شده و جامع است که جنبههای مختلف زندگی فردی و اجتماعی را تحت پوشش خود قرار میدهد. | ||
خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
و از آنجاکه خمير مايه همه آنها [[ايمان]] و [[توحيد]] است در بخش دوم به نشانههای مختلف خداشناسی، و آيات آفاقی و انفسی پروردگار در پهنه عالم هستی، اشاره کرده، و نمونههايی از نظام شگرف عالم آفرينش را در آسمان و زمين و آفرينش انسان و حيوانات و گياهان بر میشمارد. | و از آنجاکه خمير مايه همه آنها [[ايمان]] و [[توحيد]] است در بخش دوم به نشانههای مختلف خداشناسی، و آيات آفاقی و انفسی پروردگار در پهنه عالم هستی، اشاره کرده، و نمونههايی از نظام شگرف عالم آفرينش را در آسمان و زمين و آفرينش انسان و حيوانات و گياهان بر میشمارد. | ||
و برای تکميل جنبههای عملی در بخش سوم به شرح سر گذشت عبرت انگيز جمعی از [[پیامبران|پيامبران]] بزرگ همچون [[نوح |نوح( | و برای تکميل جنبههای عملی در بخش سوم به شرح سر گذشت عبرت انگيز جمعی از [[پیامبران|پيامبران]] بزرگ همچون [[حضرت نوح|نوح (علیهالسّلام)]]، هود (علیهالسّلام)، [[حضرت موسی|موسی (علیهالسّلام)]]، [[حضرت عیسی|عيسی (علیهالسّلام)]] پرداخته فرازهايی از زندگی آنها را بيان میکند. | ||
در بخش چهارم روی سخن را به مستکبران کرده، و با دلائل منطقی و گاه با تعبيرات تند و کوبنده به آنها هشدار میدهد، تا دلهای آماده به خود آيد و راه بازگشت به سوی خدا را پيدا کند. | در بخش چهارم روی سخن را به مستکبران کرده، و با دلائل منطقی و گاه با تعبيرات تند و کوبنده به آنها هشدار میدهد، تا دلهای آماده به خود آيد و راه بازگشت به سوی خدا را پيدا کند. | ||
خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
== فضائل، خواص و ثواب قرائت == | == فضائل، خواص و ثواب قرائت == | ||
[[ | [[ابی بن کعب|ابیبنکعب]] از پيامبر روايت کرده است که «هر که سوره مؤمنون را بخواند، فرشتگان در [[روز قيامت]] او را به [[روح]] و ريحان و آنچه موجب چشم روشنی است، بشارت میدهند». | ||
[[جعفر بن محمد ( | [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیهالسّلام)]] فرمود «هر که سوره مؤمنون را بخواند و در هر [[جمعه]] تکرار کند، [[خداوند]] کار او را به سعادت ختم میکند و در [[بهشت]] برين با [[انبياء]] و [[پیامبران|مرسلين]] است<ref>ترجمه تفسير مجمعالبيان، ج 17، ص 28.</ref>». | ||
== محل و زمان و فضای نزول == | == محل و زمان و فضای نزول == | ||
سوره مؤمنون در [[مکه]] بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پيامبر( | سوره مؤمنون در [[مکه]] بر [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پيامبر (صلّیالله علیه وآله)]] نازل شده است<ref>مجمع البيان فی تفسير القرآن، ج 7، ص 156.</ref>. | ||
سوره مؤمنون بعد از [[سوره انبياء]] در مکه [[نازل]] گرديده است، بنابراين به نظر میآيد حدود سالهای هشت [[بعثت]] نازل شده باشد<ref>تفسير أحسنالحديث، ج 7، ص 93.</ref>. | سوره مؤمنون بعد از [[سوره انبياء]] در مکه [[نازل]] گرديده است، بنابراين به نظر میآيد حدود سالهای هشت [[بعثت]] نازل شده باشد<ref>تفسير أحسنالحديث، ج 7، ص 93.</ref>. | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
== ويژگی == | == ويژگی == | ||
مؤمنون جزو [[سور مئين]] (صد آيه ایها) است [[ابن قتيبه]] میگويد سور مئين سورههايی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمدهاند علت نامگذاری اين سورهها به [[مئين]] نزدیک بودن تعداد آيههای اين سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسير فی علم التفسير، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده اين سورهها عبارتند از «[[بنی إسرائيل]]، [[كهف|کهف]]، [[مريم]]، [[طه]]، [[أنبياء]]، [[حج]] و مؤمنون»<ref>]دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷.</ref>. برخی ديگر نيز سور مئين را سورههای «[[توبه]]، [[نحل]]، [[هود]]، [[يوسف]]، [[کهف]]، | مؤمنون جزو [[سور مئين]] (صد آيه ایها) است [[ابن قتیبه دینوری|ابن قتيبه]] میگويد سور مئين سورههايی هستند که بعد از [[سور طوال]] آمدهاند علت نامگذاری اين سورهها به [[مئين]] نزدیک بودن تعداد آيههای اين سورهها به عدد صد میباشد<ref>زاد المسير فی علم التفسير، ج 4، ص 141</ref>. گفته شده اين سورهها عبارتند از «[[بنی إسرائيل]]، [[كهف|کهف]]، [[مريم]]، [[طه]]، [[أنبياء]]، [[حج]] و مؤمنون»<ref>]دراسة حول القرآن الکريم، ص ۳۷.</ref>. برخی ديگر نيز سور مئين را سورههای «[[توبه]]، [[نحل]]، [[هود]]، [[يوسف]]، [[کهف]]، بنی اسرائيل، [[انبياء]]، [[طه]]، مؤمنون، [[شعراء]] و [[صافات]]» ذکر کردهاند<ref>التمهيد فی علوم القرآن، ج1، ص313.</ref>. | ||
روايتی است که از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا( | روايتی است که از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلّیالله علیه وآله)]] نقل شده که فرمود: خداوند هفت سوره طوال را به جای [[تورات]] و سورههای مئين را به جای [[انجيل]] و سورههای مثانی را به جای [[زبور]] به من داد و پروردگارم مرا با دادن سورههای مفصّل فزونی بخشيد<ref>جامع البيان فی تفسير القرآن، ج 1، ص 34</ref>. | ||
اهداف و اوصاف ناب و عوامل رستگاری مؤمنان در سوره مؤمنون به زيبايی ترسيم شده است. | اهداف و اوصاف ناب و عوامل رستگاری مؤمنان در سوره مؤمنون به زيبايی ترسيم شده است. | ||
== جستارهای وابسته == | == جستارهای وابسته == | ||
* [[مؤمن|مؤمنان]] | * [[مؤمن|مؤمنان]] |