۸۷٬۸۱۰
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
== معناشناسی اهل‌سنت == | == معناشناسی اهل‌سنت == | ||
=== سنت در لغت === | === سنت در لغت === | ||
'''اهل‌سنت''' از دو واژۀ عربی تشکیل شده است. '''اهل''' در لغت به معنای گروهی است که شریک امور هم باشند، مثل اهل خانه که در یک خانه، همکاری و پیوند خانوادگی دارند و اهل اسلام که در عقیدۀ باطنی با هم شریک باشند<ref>مفردات؛ راغب اصفهانی، ذیل مادۀ اهل.</ref> | '''اهل‌سنت''' از دو واژۀ عربی تشکیل شده است. '''اهل''' در لغت به معنای گروهی است که شریک امور هم باشند، مثل اهل خانه که در یک خانه، همکاری و پیوند خانوادگی دارند و اهل اسلام که در عقیدۀ باطنی با هم شریک باشند<ref>مفردات؛ راغب اصفهانی، ذیل مادۀ اهل.</ref> و اما '''سنّت''' در لغت به معنای راه و روش پسندیده است<ref>لسان العرب، ج۱۳؛ ذیل مادۀ سنّ.</ref>. | ||
=== سنت در اصطلاح === | === سنت در اصطلاح === | ||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
# به معنای [[مستحب]]؛ که عمل به آن ثواب دارد و ترک آن عقاب ندارد. | # به معنای [[مستحب]]؛ که عمل به آن ثواب دارد و ترک آن عقاب ندارد. | ||
# عملی که مطابق عمل صاحب شرع و منطبق بر عمل [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام ( | # عملی که مطابق عمل صاحب شرع و منطبق بر عمل [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر اسلام (صلّی‌الله علیه وآله)]] باشد. از این رو، در مقابل «[[بدعت]]» قرار می‌گیرد<ref>حسینی دشتی، سید مصطفی؛ مدخل «سنّی» از فرهنگ معارف و معاریف.</ref>. | ||
# در قرن اول و دوم، سنت به معنای آثار رسیده از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]]، [[صحابه]] و [[تابعین]] بود و معنای موسعی داشت. | # در قرن اول و دوم، سنت به معنای آثار رسیده از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]]، [[صحابه]] و [[تابعین]] بود و معنای موسعی داشت. | ||
# سنت به معنای '''«قول، فعل و تقریر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]]»''' در نزد اهل‌سنت و '''«قول، فعل و تقریر [[معصوم]]»''' نزد [[شیعه]]، یکی از ادله [[استنباط]] است. | # سنت به معنای '''«قول، فعل و تقریر [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر]]»''' در نزد اهل‌سنت و '''«قول، فعل و تقریر [[معصوم]]»''' نزد [[شیعه]]، یکی از ادله [[استنباط]] است. | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
==اعتقادات== | ==اعتقادات== | ||
به اعتقاد اهل‌سنت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر ( | به اعتقاد اهل‌سنت [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|پیامبر (صلّی‌الله علیه وآله)]]، پس از خود جانشینی تعیین نکرده است؛ بلکه جانشین به دست مردم انتخاب می‌شود. اما [[شیعیان]] معتقدند پیامبر اکرم، به فرمان الهی [[علی بن ابی‌طالب|علی ابن ابی‌طالب]] را به‌عنوان جانشین خودش به مردم معرفی کرد. بنابراین و مطابق با اعتقاد اهل‌سنت، پس از رحلت پیامبر و با تشکیل شورایی در [[سقیفه بنی ساعده|سقیفه بنی‌ساعده]]، [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]] که از [[صحابه]] بود به‌عنوان [[خلیفه]] بعد از [[محمد بن عبد‌الله (خاتم الانبیا)|رسول خدا (صلّی‌الله علیه وآله)]] انتخاب شد. البته ابوبکر بعد از خودش به این مبنا عمل نکرد و با تشخیص خودش [[عمر بن خطاب|عمر]] را به جانشینی خود انتخاب کرد. عمر نیز بعد از ابوبکر به هیچکدام از این دو روش عمل نکرد و شورایی شش نفره تشکیل داد تا یکی را از میان خود به عنوان خلیفه به مردم معرفی کنند. | ||
==مذاهب کلامی اهل حدیث== | ==مذاهب کلامی اهل حدیث== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
=== اشاعره === | === اشاعره === | ||
در آغاز قرن چهارم هجری قمری، [[ابوالحسن اشعری]] که شاگرد ''ابوعلی جبایی معتزلی'' بود به دلایلی از مذهب [[معتزله]] فاصله گرفت و در اثبات روش خود کتاب‌های بسیاری نگاشت و با وجود نهی اصحاب سنت و حدیث، برای اثبات عقاید خویش از دلایل کلامی بهره جست<ref>فرهنگ علم کلام؛ خاتمی؛ ۱۳۷۰ش، ص ۴۸ و دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، مدخل اهل سنت.</ref> | در آغاز قرن چهارم هجری قمری، [[ابوالحسن اشعری]] که شاگرد ''ابوعلی جبایی معتزلی'' بود به دلایلی از مذهب [[معتزله]] فاصله گرفت و در اثبات روش خود کتاب‌های بسیاری نگاشت و با وجود نهی اصحاب سنت و حدیث، برای اثبات عقاید خویش از دلایل کلامی بهره جست<ref>فرهنگ علم کلام؛ خاتمی؛ ۱۳۷۰ش، ص ۴۸ و دانشنامه کلام اسلامی، ج۱، مدخل اهل سنت.</ref> و اصول آن را با عقاید اهل‌سنت و جماعت وفق داد و مذهب [[اشعری]] را بنیاد نهاد<ref>خاتمی، فرهنگ علم کلام، ۱۳۷۰ش، ص 48.</ref>. به عنوان مثال کتاب‌های: '''«[[مقالات الاسلامیین واختلاف المصلین (کتاب)|مقالات الاسلامیین]]'''»، '''«الابانه'''»، «'''اللمع»''' و '''«[[رسالة استحسان الخوض فی علم الکلام (کتاب)|استحسان الخوض فی علم الکلام]]'''» مهم‌ترین آثار به جای مانده از اشعری است. | ||
=== ماتریدیه === | === ماتریدیه === | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
=== حنفیه === | === حنفیه === | ||
مؤسس این مذهب شخصی به نام [[ابوحنیفه|ابوحنیفه نعمان بن ثابت]] و از شاگردان [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق ( | مؤسس این مذهب شخصی به نام [[ابوحنیفه|ابوحنیفه نعمان بن ثابت]] و از شاگردان [[جعفر بن محمد (صادق)|امام صادق (علیه‌السّلام)]] بوده است. [[حنفی|مذهب حنفی]] در میان دیگر مذاهب اهل سنت و جماعت، بزرگ‌ترین مذهب از حیث جمعیتی است. پیروان این مذهب بیشتر در [[آسیا]] ساکن بوده و شامل نیمی از مسلمانان روی زمین می‌شود. از جمله مهم‌ترین آثار ابوحنیفه می‌توان به «'''الفقه الاکبر»'''، «'''المسند»''' و '''«المخارج»''' اشاره کرد. | ||
=== شافعیه === | === شافعیه === | ||