۸۷٬۷۷۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'اهل‌سنت' به 'اهل سنت') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
'''کشور آذربایجان''' دومین کشور [[شیعه|شیعی]] [[جهان اسلام]] است که در مرز‌های شمالی [[جمهوری اسلامی ایران]] قرار داشته و قرابت‌های مهم فرهنگی، دینی و تاریخی با ایران دارد. جمهوری آذربایجان بعد از استقلال از شوروی همانند سایر جمهوری‌های این کشور در صدد بازگشت به هویت خود و به دست آوردن هویتی مستقل از دوران شوری بوده و این امر چندین سال است که ادامه دارد، جمهوری آذربایجان در جنوب رشته کوهای قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسیای جنوب غربی و شمال رودخانه ارس در مجاورت دریای خزر واقع شده. کشورهای مجاور جمهوری آذربایجان عبارت‌اند از: ایران، ارمنستان، ترکیه، گرجستان، روسیه و کشورهای دیگر کناره دریای خزر، ترکمنستان و قزاقستان. جمهوری آذربایجان شامل منطقه خود مختار نخجوان است که در غرب ارمنستان، شمال غرب ایران و شرق ترکیه قرار دارد. | '''کشور آذربایجان''' دومین کشور [[شیعه|شیعی]] [[جهان اسلام]] است که در مرز‌های شمالی [[جمهوری اسلامی ایران]] قرار داشته و قرابت‌های مهم فرهنگی، دینی و تاریخی با ایران دارد. جمهوری آذربایجان بعد از استقلال از شوروی همانند سایر جمهوری‌های این کشور در صدد بازگشت به هویت خود و به دست آوردن هویتی مستقل از دوران شوری بوده و این امر چندین سال است که ادامه دارد، جمهوری آذربایجان در جنوب رشته کوهای قفقاز و در گذرگاه اروپا و آسیای جنوب غربی و شمال رودخانه ارس در مجاورت دریای خزر واقع شده. کشورهای مجاور جمهوری آذربایجان عبارت‌اند از: ایران، ارمنستان، ترکیه، گرجستان، روسیه و کشورهای دیگر کناره دریای خزر، ترکمنستان و قزاقستان. جمهوری آذربایجان شامل منطقه خود مختار نخجوان است که در غرب ارمنستان، شمال غرب ایران و شرق ترکیه قرار دارد. | ||
جمهوری آذربایجان از نظر ژئوپولیتیکی مهم‌ترین کشور قفقاز جنوبی است. این کشور مسلمان به رغم هفتاد سال سلطه نظام الحادی کمونیسم شوروی، دین اسلام را به عنوان مهم‌ترین عنصر هویتی خویش حفظ کرده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال آذربایجان، شرایطی برای تبدیل اندیشه اسلام‌گرایی به جریان سیاسی اسلام‌گرا فراهم شد. دین اسلام محوری‌ترین عنصر هویتی ملت آذربایجان است. با اینکه آذربایجانی‌ها هفتاد سال در حاکمیت الحادی روس‌ها با رویه‌های مختلفِ همانند سازی مواجه شدند، همواره بر مسلمان بودن خویش تأکید داشته و دست کم در رفتارهای اجتماعی پای بندی خویش را نشان داده‌اند | جمهوری آذربایجان از نظر ژئوپولیتیکی مهم‌ترین کشور قفقاز جنوبی است. این کشور مسلمان به رغم هفتاد سال سلطه نظام الحادی کمونیسم شوروی، دین اسلام را به عنوان مهم‌ترین عنصر هویتی خویش حفظ کرده است. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و استقلال آذربایجان، شرایطی برای تبدیل اندیشه اسلام‌گرایی به جریان سیاسی اسلام‌گرا فراهم شد. دین اسلام محوری‌ترین عنصر هویتی ملت آذربایجان است. با اینکه آذربایجانی‌ها هفتاد سال در حاکمیت الحادی روس‌ها با رویه‌های مختلفِ همانند سازی مواجه شدند، همواره بر مسلمان بودن خویش تأکید داشته و دست کم در رفتارهای اجتماعی پای بندی خویش را نشان داده‌اند<ref>برآورد پویایی محیط سیاسی جنبش اسلامی آذربایجان / رحمت اله فلاح،http://qafqaz.ir </ref>. | ||
<ref>برآورد پویایی محیط سیاسی جنبش اسلامی آذربایجان / رحمت اله فلاح،http://qafqaz.ir </ref> | |||
== شهرهای بزرگ == | == شهرهای بزرگ == | ||
باکو | باکو: این شهر پایتخت جمهوری آذربایجان است و در جنوب غربی شبه جزیره «آبْشِرُون» قرار دارد. این شهر در قدیم به «بادکوبه» موسوم بوده و در حال حاضر به زبان ترکی به آن «باکی» گفته می‌شود. | ||
ب | ب: گنجه: این شهر دومین شهر بزرگ و از مهم‌ترین مراکز صنعتی آذربایجان است. | ||
ج | ج: نخجوان: این شهر مرکز خودمختار جمهوری نخجوان است و در شمال دریاچه سدارس، در نزدیکی مرز ایران واقع شده است. در منابع قدیمی از آن به «نشوی» و «نخچوان» نیز یاد شده است. این منطقه طبق برخی روایات نخستین استراحتگاه حضرت نوح(علیه‌السّلام) پس از طوفان نوح بوده و بر طبق همین روایات محل وفات حضرت نوح(علیه‌السّلام) نیز در این نواحی است. به همین دلیل، قلعهای که در کنار شهر نخجوان قرار دارد، زیارتگاه مسلمانان و مسیحیان است. | ||
د | د: سومگائیت: این شهر هم صنعتی است و اهمیت بسیار دارد.2 | ||
== دین و یا مذاهب اسلامی == | == دین و یا مذاهب اسلامی == | ||
| خط ۸۰: | خط ۷۸: | ||
=== الف) شیعیان === | === الف) شیعیان === | ||
قدمت حضور شیعیان در این سرزمین به دوران امام صادق( | قدمت حضور شیعیان در این سرزمین به دوران امام صادق(علیه‌السّلام) برمی‌گردد. قاسم‌بن‌العلاء، یکی از نواب امام زمان (عجّل‌الله‌تعالی‌فرجه‌الشّریف) در شهر اران جمهوری آذربایجان بود.22 او مستقیماً با آن حضرت مکاتبه داشت و از مردم وجوهاتی می‌گرفت و به دست حسین‌بن‌روح می‌داد. این سرزمین همیشه با عشق اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) زنده بوده است. | ||
=== اهل سنت === | === اهل سنت === | ||
| خط ۹۰: | خط ۸۸: | ||
رفتار آنان با شیعیان بسیار خوب است. تعداد کمی از آنان در جنوب و بخش عمده آنان در شمال زندگی می‌کنند. آنان مثل شیعیان مراسم خاص پرشکوهی ندارند. با این حال، اکنون آنان فعالیت بیشتری دارند و روز به روز زیادتر می‌شوند. | رفتار آنان با شیعیان بسیار خوب است. تعداد کمی از آنان در جنوب و بخش عمده آنان در شمال زندگی می‌کنند. آنان مثل شیعیان مراسم خاص پرشکوهی ندارند. با این حال، اکنون آنان فعالیت بیشتری دارند و روز به روز زیادتر می‌شوند. | ||
2. وهابیون(سلفی‌ها) | 2. وهابیون (سلفی‌ها) | ||
تعداد سلفی‌ها در آذربایجان تقریباً ۵۰ هزار نفر است و آنها به ۴ گروه: خوارج امروز، جماعت هجرت، تکفیر و اخوان تقسیم می‌شوند | تعداد سلفی‌ها در آذربایجان تقریباً ۵۰ هزار نفر است و آنها به ۴ گروه: خوارج امروز، جماعت هجرت، تکفیر و اخوان تقسیم می‌شوند<ref>https://www.tabnak.ir/fa/news/104765</ref>. | ||
سلفی‌ها در همه عرصه‌ها حضور دارند و بسیار هم تأثیرگذارند. آنان در میان معلمان دانشگاه، دانشجویان، ورزشکاران برجسته (مثلاً تیم ملی کشتی آزاد)، طبیبان، کارگران و بیکاران، کار تبلیغی می‌کنند. جوانان و افراد تحصیل‌کرده بیشتر و زودتر به آنان گرایش می‌یابند. آنان درباره تمام اعتقادات شیعه، از نماز، صوم تا دفن و…، شبهه وارد می‌کنند و بر ضعف اعتقاد شیعیان فقط از قرآن دلیل می‌آورند. در ظاهر خوشرفتارند و از اسم وهابی چندان خوششان نمی‌آید، ولی همه اعتقادات و اعمال وهابی را انجام می‌دهند. چون مردم وهابیون را دوست ندارند، از این رو می‌گویند ما وهابی نیستیم، بلکه سنی هستیم. | سلفی‌ها در همه عرصه‌ها حضور دارند و بسیار هم تأثیرگذارند. آنان در میان معلمان دانشگاه، دانشجویان، ورزشکاران برجسته (مثلاً تیم ملی کشتی آزاد)، طبیبان، کارگران و بیکاران، کار تبلیغی می‌کنند. جوانان و افراد تحصیل‌کرده بیشتر و زودتر به آنان گرایش می‌یابند. آنان درباره تمام اعتقادات شیعه، از نماز، صوم تا دفن و…، شبهه وارد می‌کنند و بر ضعف اعتقاد شیعیان فقط از قرآن دلیل می‌آورند. در ظاهر خوشرفتارند و از اسم وهابی چندان خوششان نمی‌آید، ولی همه اعتقادات و اعمال وهابی را انجام می‌دهند. چون مردم وهابیون را دوست ندارند، از این رو می‌گویند ما وهابی نیستیم، بلکه سنی هستیم. | ||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۰: | ||
مسیحیان آذربایجان اگرچه در اقلیت‌اند، هزینه و سرمایه‌گذاری آنان در امر تبلیغ بسیار زیاد است. آنان تا کنون توانسته‌اند بیش از ده هزار نفر مسلمان را مسیحی کنند. رهبر آنان یک آذری تحصیل کرده در خارج (آلمان)، کشیشی است به نام «مُشوِق» است که اکنون هم فعال است. | مسیحیان آذربایجان اگرچه در اقلیت‌اند، هزینه و سرمایه‌گذاری آنان در امر تبلیغ بسیار زیاد است. آنان تا کنون توانسته‌اند بیش از ده هزار نفر مسلمان را مسیحی کنند. رهبر آنان یک آذری تحصیل کرده در خارج (آلمان)، کشیشی است به نام «مُشوِق» است که اکنون هم فعال است. | ||
آنان کتاب‌های بسیار، نوارها و سی‌دی‌های مختلف منتشر کرده‌اند. آنان در بیمارستانها، زندانها، دبستانها، دبیرستانها، چادرهای | آنان کتاب‌های بسیار، نوارها و سی‌دی‌های مختلف منتشر کرده‌اند. آنان در بیمارستانها، زندانها، دبستانها، دبیرستانها، چادرهای قرهباغیهایی که از خاکشان بیرون شده‌اند و به وسیله پول زیاد، کمک مالی و کتاب‌هایی با چاپ عالی و پر از سخنان جذاب و عکسهای جالب و هزاران «هدیه» دیگر در فعالیت‌اند. | ||
=== یهودیت === | === یهودیت === | ||
| خط ۱۱۴: | خط ۱۱۲: | ||
=== نورجیها === | === نورجیها === | ||
مبلغین | مبلغین نورجیهای ترکیه، (طرفداران فتح‌الله گوران و پیروان امام خطیب)، سخت مشغول تبلیغ در آذربایجان هستند. آنان مسجد می‌سازند، کالجها و مدارسی را تأسیس کرده‌اند و با هزاران جلد کتاب که به صورت مجانی پخش می‌شود، تبلیغ می‌کنند. به گفته بعضی از منابع خبری غیررسمی، تعداد آنان در کشور شانزده هزار نفر است. شبکه STV هم که از ترکیه پخش می‌شود، در آذربایجان نورجیها را به طور غیرمستقیم تبلیغ می‌کنند. | ||
=== بهاییت === | === بهاییت === | ||
بهاییت در جمهوری آذربایجان به عنوان اقلیت مذهبی شناخته شده است و تعدادشان بسیار کم است. ولی به خاطر حمایت بعضی از کشورهای غربی، آیین خود را به آسانی تبلیغ می‌کنند و کتاب‌های منتشر شده را مجانی بین مردم پخش می‌کنند. باید در نظر گرفت که فعالیت آنان در چهار چوب قوانین مربوط است | بهاییت در جمهوری آذربایجان به عنوان اقلیت مذهبی شناخته شده است و تعدادشان بسیار کم است. ولی به خاطر حمایت بعضی از کشورهای غربی، آیین خود را به آسانی تبلیغ می‌کنند و کتاب‌های منتشر شده را مجانی بین مردم پخش می‌کنند. باید در نظر گرفت که فعالیت آنان در چهار چوب قوانین مربوط است<ref>http://qafqaz.ir/fa/26/10/1392</ref>. | ||
<ref>http://qafqaz.ir/fa/26/10/1392</ref> | |||
== نظام حکومتی == | == نظام حکومتی == | ||
| خط ۱۵۳: | خط ۱۴۹: | ||
صنایع اصلی مواد نفتی گاز طبیعی، محصولات پالایشگاهی، تجهیزات چاه نفت؛ فولاد، سنگ آهن، سیمان; محصولات شیمی; پتروشیمی; منسوجات; ماشین آلات; کتان; خوراک | صنایع اصلی مواد نفتی گاز طبیعی، محصولات پالایشگاهی، تجهیزات چاه نفت؛ فولاد، سنگ آهن، سیمان; محصولات شیمی; پتروشیمی; منسوجات; ماشین آلات; کتان; خوراک | ||
رتبه آسانی انجام کسب و کار 66th | رتبه آسانی انجام کسب و کار 66th<ref>ویکی پدیا مدخل اقتصاد جمهوری آذربایجان</ref>. | ||
<ref>ویکی پدیا مدخل اقتصاد جمهوری آذربایجان</ref> | |||
طبق آمار به‌دست آمده در سال ۲۰۱۳ سهم عمده‌ای از بودجه اقتصادی شهرهای این کشور در بخش صنعت ۴/۸۸%، در ساختمان ۹/۷۱%، در کشاورزی ۸/۹۹%، در تجارت ۲/۹۹% و در حمل‌ونقل ۴/۷۱% توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود. این شاخص‌ها نشان‌دهنده موفقیت برنامه‌های خصوصی‌سازی اقتصادی بوده است. | طبق آمار به‌دست آمده در سال ۲۰۱۳ سهم عمده‌ای از بودجه اقتصادی شهرهای این کشور در بخش صنعت ۴/۸۸%، در ساختمان ۹/۷۱%، در کشاورزی ۸/۹۹%، در تجارت ۲/۹۹% و در حمل‌ونقل ۴/۷۱% توسط بخش خصوصی تأمین می‌شود. این شاخص‌ها نشان‌دهنده موفقیت برنامه‌های خصوصی‌سازی اقتصادی بوده است. | ||
| خط ۲۰۱: | خط ۱۹۵: | ||
مهم‌ترین اقلام صادراتی به جهان= نفت و گاز (۹۰%)، مواد غذایی، محصولات از آهن و فولاد | مهم‌ترین اقلام صادراتی به جهان= نفت و گاز (۹۰%)، مواد غذایی، محصولات از آهن و فولاد | ||
مهم‌ترین اقلام وارداتی از جهان= ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، فلزات، شیمیایی | مهم‌ترین اقلام وارداتی از جهان= ماشین‌آلات و تجهیزات، مواد غذایی، فلزات، شیمیایی<ref> Source: http://www.infoplease.com/country/azerbaijan.html</ref>. | ||
<ref> Source: http://www.infoplease.com/country/azerbaijan.html</ref> | |||
== چهره‌های (دینی، سیاسی) شاخص == | == چهره‌های (دینی، سیاسی) شاخص == | ||
| خط ۲۶۱: | خط ۲۵۳: | ||
دانشگاه الهیات در سال ۲۰۱۸ میلادی بر اساس دستور الهام علی اف، رییس‌جمهور آذربایجان تأسیس شد و هدف از راه‌اندازی آن، حفظ محیط معنوی و دینی و تحصیل متخصصان در سطح بالا در داخل آذربایجان بوده است. | دانشگاه الهیات در سال ۲۰۱۸ میلادی بر اساس دستور الهام علی اف، رییس‌جمهور آذربایجان تأسیس شد و هدف از راه‌اندازی آن، حفظ محیط معنوی و دینی و تحصیل متخصصان در سطح بالا در داخل آذربایجان بوده است. | ||
این دانشگاه در دوره دکتری در ۲ رشته دین‌شناسی و فلسفه دین فعال است و در دوره فوق لیسانس ۵ رشته اسلام‌شناسی، روانشناسی دین، جامعه‌شناسی دین، فلسفه دین و تاریخ ادیان را به دانشجویان ارائه می‌دهد | این دانشگاه در دوره دکتری در ۲ رشته دین‌شناسی و فلسفه دین فعال است و در دوره فوق لیسانس ۵ رشته اسلام‌شناسی، روانشناسی دین، جامعه‌شناسی دین، فلسفه دین و تاریخ ادیان را به دانشجویان ارائه می‌دهد<ref>http://dolat.ir/detail/351121</ref>. | ||
== نهادهای مذهبی دولتی == | == نهادهای مذهبی دولتی == | ||
| خط ۲۶۷: | خط ۲۵۹: | ||
=== اداره روحانیت مسلمان قفقاز === | === اداره روحانیت مسلمان قفقاز === | ||
این نهاد دینی دولتی قدیمی‌ترین نهاد دینی آذربایجان و منطقه محسوب | این نهاد دینی دولتی قدیمی‌ترین نهاد دینی آذربایجان و منطقه محسوب می‌شود و از سال ۱۹۸۰ در باکو به رهبری شیخ الاسلام الله شکور پاشازاده اداره می‌شود، | ||
=== کمیته دولتی امور تشکل‌های دینی === | === کمیته دولتی امور تشکل‌های دینی === | ||
| خط ۲۷۴: | خط ۲۶۶: | ||
=== وزارت امنیت === | === وزارت امنیت === | ||
این وزارتخانه نظارت مساجد، سازمان‌های دینی و خانه‌های تیمی گروه‌های اسلامی زیر زمینی را بر عهده دارد | این وزارتخانه نظارت مساجد، سازمان‌های دینی و خانه‌های تیمی گروه‌های اسلامی زیر زمینی را بر عهده دارد<ref> رآورد پویایی محیط سیاسی جنبش اسلامی آذربایجان / رحمت اله فلاح، همان</ref>. | ||
== پانویس == | == پانویس == | ||
| خط ۲۸۰: | خط ۲۷۲: | ||
{{کشورهای جهان}} | {{کشورهای جهان}} | ||
[[رده:کشورها]] | |||
[[رده:کشورهای اسلامی]] | [[رده:کشورهای اسلامی]] | ||
[[رده:کشور آذربایجان]] | |||