۸۸٬۰۰۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | {{جعبه اطلاعات فرق و مذاهب | ||
| عنوان =مرداریه | | عنوان = مرداریه | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| نام = | | نام = | ||
| نام رایج = | | نام رایج = | ||
| تاریخ شکل گیری = | | تاریخ شکل گیری = | ||
| قرن شکل گیری = ق 3 | | قرن شکل گیری = ق 3 | ||
| مبدأ شکل گیری = بغداد | | مبدأ شکل گیری = بغداد | ||
| موسس = ابوموسی عیسی‌بن‌صَبیح بصری | | موسس = ابوموسی عیسی‌بن‌صَبیح بصری | ||
| عقیده = پیرو عقاید معتزله. | | عقیده = پیرو عقاید معتزله. | ||
}} | }} | ||
'''مُرداریه''' یکی از شاخه‌های «[[معتزله]]» و پیرو ابوموسی عیسی‌بن‌صَبیح بصری معروف به ابوموسی مُردارند. وی به‌دلیل کثرت زهد و عبادت، به راهب معتزله معروف بود. | |||
==اختلاف در نام== | |||
درباره نام این طایفه بین مورّخان اختلاف است. برخی<ref>مقريزى، تقی الدین، ج 2 ص 346</ref><ref> جرجانى میرسید شریف، شرح المواقف، ج 3 ص 284</ref> نام او را مزداریه نوشتهاند و برخی دیگر<ref>گلدزيهر، مجله خاورشناسان آلمانى مجلد 65 ص 363</ref> ثابت کرده‌اند که «مُرداریه» صحیح و منسوب به مُردار است. | |||
== | ==شرح حال موسس== | ||
ابوموسی مُردار یکی از بزرگان معتزله و شاگرد بشر‌بن‌معتمر بوده و به‌زهد و عبادت شاخته می‌شده است. [[اهل سنت و جماعت|اهل‌سنت]] با همه اختلافی که با معتزلیان دارند، وی را اهل دیانت دانسته‌اند. وی عقاید معتزله را در بغداد منتشر می‌کرد و فصیح و نیکو بیان بود. | |||
==آراء و عقاید== | |||
== آراء و عقاید == | |||
ابوموسی آرای مخصوصی داشته تا آنجا که برخی به وی می‌گویند که اگر چنین است که تو می‌‌گویی، پس تنها تو و سه نفر دیگر وارد بهشت می‌شوید. | ابوموسی آرای مخصوصی داشته تا آنجا که برخی به وی می‌گویند که اگر چنین است که تو می‌‌گویی، پس تنها تو و سه نفر دیگر وارد بهشت می‌شوید. | ||
=== درباره قرآن === | ===درباره قرآن=== | ||
وی مثل | وی مثل نظّام معتقد بود که مردم می‌توانند کتابی همچون قرآن و حتی شیواتر از آن را بیاورند. | ||
=== همراهی با پادشاهان به کفر می‌انجامد === | ===همراهی با پادشاهان به کفر می‌انجامد=== | ||
ابوموسی به دلیل پارسایی بیش از حدش معتقد بود که هر کسی با پادشاهان همراه شود کافر است و نه ارثی می‌برد و نه ارثی می‌گذارد. | ابوموسی به دلیل پارسایی بیش از حدش معتقد بود که هر کسی با پادشاهان همراه شود کافر است و نه ارثی می‌برد و نه ارثی می‌گذارد. | ||
=== خداوند قادر بر افعال قبیح نیست === | ===خداوند قادر بر افعال قبیح نیست=== | ||
مدعی بود که خداوند قادر نیست تا دروغ بگوید و اگر چنین کاری بکند، در حقیقت خدای ستمگر و دروغ‌گو شناخته می‌شود. | مدعی بود که خداوند قادر نیست تا دروغ بگوید و اگر چنین کاری بکند، در حقیقت خدای ستمگر و دروغ‌گو شناخته می‌شود. | ||
=== اعتقاد به افعال متولده === | ===اعتقاد به افعال متولده=== | ||
مردار به افعال متولده اعتقاد داشت و بر همین اساس می‌گفت که صدور فعل از دو نفر از راه تولد جایز است. | مردار به افعال متولده اعتقاد داشت و بر همین اساس می‌گفت که صدور فعل از دو نفر از راه تولد جایز است. | ||
=== خداوند را نمی‌تون با چشم سر دید === | ===خداوند را نمی‌تون با چشم سر دید=== | ||
وی معتقد بود که هر کسی بگوید که می‌شود خداوند را با چشم ظاهر دید، بدون شک کافر است و هر کسی هم در کفر او شک کند، کافر است. | وی معتقد بود که هر کسی بگوید که می‌شود خداوند را با چشم ظاهر دید، بدون شک کافر است و هر کسی هم در کفر او شک کند، کافر است. | ||
=== مقدرات، فنا‌ناپذیر است === | ===مقدرات، فنا‌ناپذیر است=== | ||
مقدرات الهی در نگاه وی فنا ناپذیر است. | مقدرات الهی در نگاه وی فنا ناپذیر است. | ||
== | ==وصیت== | ||
معتزلیان نقل کرده‌اند هنگامی که مرگ مردار فرا رسید، وصیت کرد که اموالش را صرف صدقه کنند و به ورثه ندهند. ابوالحسن خیاط متکلم معتزلی، ابوموسی مردار را در این کار معذور دانسته و می‌گوید که به نظر می‌رسد مالی که وی به‌دست آورده شبهه‌ناک و با حق مستمندان مخلوط بوده است. | معتزلیان نقل کرده‌اند هنگامی که مرگ مردار فرا رسید، وصیت کرد که اموالش را صرف صدقه کنند و به ورثه ندهند. ابوالحسن خیاط متکلم معتزلی، ابوموسی مردار را در این کار معذور دانسته و می‌گوید که به نظر می‌رسد مالی که وی به‌دست آورده شبهه‌ناک و با حق مستمندان مخلوط بوده است. | ||
== سال وفات == | ==سال وفات== | ||
ابوموسی مردار در سال 226 هجری قمری درگذشت | ابوموسی مردار در سال 226 هجری قمری درگذشت<ref>ذهبی، شمس‌الدین، سیر اعلام‌النبلاء، ج 9، ص 218</ref><ref>عسقلانی، ابن‌حجر، لسان‌المیزان، ج5، ص372</ref><ref>ابن‌ندیم، الفهرست، ص206</ref><ref>مشکور، محمد جواد، فرهنگ فرق اسلامی، مشهد، نشر آستان قدس رضوی، سال 1372 شمسی، چاپ دوم، ص 407 با ویرایش و اصلاح جملات</ref><ref>ابن‌خیاط، الانتصار فى الرد على ابن‌الراوندى، با مقدمه و تعليقات دكتر ينبرگ سوئدى، مصر، سال 1925 میلادی، ص 81</ref><ref>المنية و الامل، ص 164.</ref><ref>اسفرایینی شاهفور بن‌طاهر، التبصير فى‌الدين، تحقيق شيخ محمد زاهد بن‌الحسن‌الكوثرى، قاهره، سال 1940 میلادی، ص 47.</ref>. | ||
== پانویس == | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||