۸۷٬۵۶۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - '[[علی بن ابی طالب(علیهالسلام)' به '[[علی بن ابی طالب') |
||
(۴۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
[[پرونده:خلفای راشدین.jpg|بندانگشتی|جایگزین=خلفای راشدین|خلفای راشدین]] | |||
'''خلفای راشدین'''، عنوانی است که [[اهل سنت]] به نخستین حاکمان پس از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)]] دادهاند. خلفای راشدین به ترتیب عبارتند از [[ابوبکر]]، [[عمر]]، [[عثمان]] و [[علی بن ابی طالب|علی (علیه السلام)]]. | |||
در برخی منابع، [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی (علیه السلام)]] هم در شمار خلفای راشدین ذکر شده است. عدهای این اصطلاح را مستند به روایتی از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم)]] میدانند که در آن، خلافت پس از پیامبر، سی سال دانسته شده است. | |||
موافقان این اصطلاح، این دوره سی ساله را دوره طلایی صدر اسلام ذکر کردهاند که از دیدگاه آنان ایمان و عدالت و فضائل [[اسلامی]] در آن شکوفا شده بود. | |||
== چرا به جانشینان پیامبر خلفای راشدین میگویند == | |||
خلفای راشدین از دیدگاه اهل سنت به جانشینان [[پیامبر خدا(ص)|پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله و سلم)]] اطلاق میگردد . اینان مستند عنوان مذکور(خلفای راشدین) را این روایت نبوی می دانند که فرمود: فعلیکم بسنتی و سنة الخلفاء الراشدین المهدیین. یعنی به سنت من و سنت خلفای راشدین و هدایت کننده بعد از من تمسک جویید<ref>امام احمد و ابوداود و ترمذی و ابن ماجه</ref>. | |||
</ | |||
== راشد به معنی چیست == | |||
راشد به معنای هدایت شده است و خلفای راشدین از دیدگاه اهل سنت به ترتیب عبارتند از [[ابوبکر بن ابی قحافه|ابوبکر]]، [[عمر بن خطاب|عمر]]، [[عثمان]] و [[علی بن ابی طالب|امام علی (علیه السلام)]]<ref>ابن اثیر، النهایة، فی غریب الحدیث و الاثر، ج۲، ص۲۲۵؛ ابن منظور، ذیل راشد</ref>. بیشتر نویسندگان معاصر نیز در ذکر خلفای راشدین فقط از چهار [[خلیفه]] اول نام میبرند<ref>حسن ابراهیم حسن، تاریخ الاسلام: السیاسی و الدینی و الثقافی و الاجتماعی، ج۱، صص۲۰۳- ۲۷۴؛ باسورث، صص۱- ۲</ref>. | |||
== خلفای راشدین چند نفر بودند == | |||
بر این اساس و طبق توالی زمان، برخی مورخان متقدم از [[حسن بن علی (مجتبی)|امام حسن (علیه السلام)]] که دوران خلافت وی کمتر از ده ماه بود- نیز در زمره خلفای راشدین یاد کردهاند، از جمله [[مسعودی]]<ref>مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب (بیروت)، ج۳، ص۱۸۴</ref> روایتی از [[محمد بن عبدالله (خاتم الانبیا)|پیامبر]] نقل کرده است که فرمود «پس از من سی سال [[خلیفه|خلافت]] خواهد بود». او دوره جانشینان پیامبر را از آغاز خلافت ابوبکر تا پایان خلافت امام حسن سی سال تمام دانسته است. بنابه نقل [[شیخ صدوق|ابنبابویه]]<ref> ابنبابویه، محمد علی، کمالالدین و تمام النعمة، ج۲، ص۴۶۲، چاپ علیاکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش</ref>. | |||
[[حسن بن علی (عسکری) |امام حسن عسکری (علیه السلام)]]، [[سعد بن عبداللّه اشعری]] (متوفی ۳۰۱) را، به این حدیثِ مقبول نزد معتقدان به مکتب خلافت راهنمایی کرده و توضیح داده است که مراد آنان از این [[حدیث]]، دوران خلافت چهار خلیفه نخست است. | |||
بعضی نیز [[عمر بن عبدالعزیز]]، هشتمین خلیفه اموی (حک: ۹۹-۱۰۱)، را پنجمین نفر از خلفای راشدین ذکر کردهاند<ref>ابنعبدالبر، یوسف بن عبدالله، الانتقاء فی فضائل الائمة الثلاثة الفقهاء، ج۱، ص۱۳۶-۱۳۷، چاپ عبدالفتاح ابوغُدّه، حلب ۱۴۱۷/۱۹۹۷</ref>. | |||
به نظر میرسد مستند عنوان «خلفای راشدین»، حدیث دیگری است منسوب به پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) که با اندک تفاوتی در مجامع حدیثی [[اهل سنت و جماعت|اهل سنت]] نقل شده است<ref> ابنماجه، محمد بن یزید، سنن ابنماجة، ج۱، ص۱۶، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴، چاپ افست بیروت، بیتا</ref>. | |||
پس از آن، [[محدثان]] و نویسندگان اهل سنت این عنوان عام را بر چهار خلیفه نخست اطلاق کردهاند که به گفته آنان، به [[سنت پیامبر|سنّت پیامبر]] اقتدا و آن را حفظ نمودهاند<ref> ابنخُزیمه، ابوبکر، صحیح ابنخُزیمة، ج۴، ص۳۲۵، چاپ محمد مصطفی اعظمی، بیروت ۱۴۱۲/۱۹۹۲</ref>. | |||
در متون حدیثی [[شیعه]]، گاهی همین عنوان برای [[ائمه|ائمه دوازدهگانه]] شیعه به کار رفته است<ref> مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج۲۵، ص۱۷۴</ref>. | |||
== عقیده شیعیان در مورد خلفای راشدین == | |||
[[شیعه اثنی عشری|شیعه دوازدهامامی]] و [[اسماعیلیان]]، فرمانروایی سه خلیفهٔ نخست را نادرست می دانند<ref>الشافی فی الامامة ج ۱ شریف المرتضی ص ۱۸۲ ۱۸۲</ref>. گروه زیدیه به خِلافت فرد خوب با وجود فرد خوبتر باور دارند، بدین گونه که علی (علیه السلام) شایستهترین تن برای خلافت است ولی خلافت ابوبکر، عُمر و عُثمان را هم میپذیرند<ref>المزار شیخ مفید ص ۱۵۴</ref>. | |||
= | === خلفای ثلاثه در عقیده شیعیان === | ||
گروهی از شیعیان به سه خلیفه نخست خلفای راشدین یعنی ابوبکر بن ابی قحافه، عمر بن خطاب و عثمان بن عفان به منظور جدا کردن نام [[علی بن ابی طالب|علی بن ابیطالب (علیه السلام)]] و [[حسن بن علی (مجتبی)|حسن بن علی بن ابیطالب (علیه السلام)]] از سه خلیفهٔ دیگر نام خلفای ثلاثه اطلاق میکنند. <ref>حسینی استرآبادی، حسن بن مرتضی. از شیخ صفی تا شاه صفی. به کوشش احسان اشراقی. تهران: شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۶۶، صفحهٔ ۹۹</ref>. | |||
[[رده:اصطلاحات اسلامی]] | == پانویس == | ||
[[رده: | {{پانویس}} | ||
[[رده:مفاهیم و اصطلاحات اسلامی]] | |||
[[رده:حکومتهای اسلامی]] |