۸۸٬۱۲۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شیعه' به 'شیعه') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[پرونده:نقشه یمن.jpg|بندانگشتی|نقشه کشور یمن|جایگزین=|207x207پیکسل]] | [[پرونده:نقشه یمن.jpg|بندانگشتی|نقشه کشور یمن|جایگزین=|207x207پیکسل]] | ||
'''یَمَن''' کشوری است واقع در جنوب غربی آسیا و شبه‌جزیره [[عربستان]] و پایتخت آن شهر صنعا است. جمعیت یمن حدود 30 میلیون نفر و وسعت آن بیش از ۵00٬۰۰۰ کیلومتر مربع است. زبان رسمی این کشور عربی و واحد پول آن ریال یمن است. یمن از لحاظ تقسیمات کشوری به بیست استان تقسیم شده است. این کشور دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانه دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانه دریای عرب. همچنین دارای جزایر متعددی است که مهمترین آنها جزایر سقطرا در دریای عرب است. <ref>سقطری یا سوکوترا (Socotra) در دهانه تنگه عدن و بین دو قاره آسیا و آفریقا قرار دارد و بین 40 تا 50 هزار نفر را در خود جای داده است. این جزیره به داشتن پوشش گیاهی شگفت‌انگیز، به ویژه درختان عجیب و غریب که یادآور فیلم‌های تخیلی است شهرت جهانی دارد. یک سوم گیاهان این جزیره که به بیش از 900 گونه بالغ می‌شوند، در هیچ جای دنیا یافت نمی‌شوند و بومی «سقطری» هستند. https://www.asriran.com/fa/news/</ref>یمن از آنجا که در ورودی | '''یَمَن''' کشوری است واقع در جنوب غربی آسیا و شبه‌جزیره [[عربستان]] و پایتخت آن شهر صنعا است. جمعیت یمن حدود 30 میلیون نفر و وسعت آن بیش از ۵00٬۰۰۰ کیلومتر مربع است. زبان رسمی این کشور عربی و واحد پول آن ریال یمن است. یمن از لحاظ تقسیمات کشوری به بیست استان تقسیم شده است. این کشور دارای دو ساحل مهم است، ساحلی غربی در کرانه دریای سرخ و ساحلی جنوبی در کرانه دریای عرب. همچنین دارای جزایر متعددی است که مهمترین آنها جزایر سقطرا در دریای عرب است. <ref>سقطری یا سوکوترا (Socotra) در دهانه تنگه عدن و بین دو قاره آسیا و آفریقا قرار دارد و بین 40 تا 50 هزار نفر را در خود جای داده است. این جزیره به داشتن پوشش گیاهی شگفت‌انگیز، به ویژه درختان عجیب و غریب که یادآور فیلم‌های تخیلی است شهرت جهانی دارد. یک سوم گیاهان این جزیره که به بیش از 900 گونه بالغ می‌شوند، در هیچ جای دنیا یافت نمی‌شوند و بومی «سقطری» هستند. https://www.asriran.com/fa/news/</ref>یمن از آنجا که در ورودی تنگه باب‌المندب قرار دارد که دریای سرخ را به اقیانوس هند پیوند می‌دهد، یکی از فعال‌ترین و راهبردی‌ترین خطوط ترابری دریایی در جهان است. این کشور یکی از حاصل‌خیزترین مناطق شبه جزیره عربی است و به علّت دارا بودن موقعیّت خاصّ جغرافیایی و بنادر و جزایر مهم، در طول تاریخ مطمح نظر استعمارگران بوده و صفحات تاریخ این کشور را حوادث گوناگون پر کرده است. یمن یکی از نقاط حساس استراتژیکی مورد نظر شرق و غرب است. | ||
=وضعیت جغرافیایی= | =وضعیت جغرافیایی= | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۶: | ||
یمن بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ به دو کشور جمهوری عربی یمن (یمن شمالی) و جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی) تجزیه شده بود که در این سال با هم متحد شدند و جمهوری یمن به وجود آمد. در سال ۱۹۹۴ جنگ داخلی میان جدایی‌خواهان جنوبی و حکومت مرکزی درگرفت که با پیروزی شمالی‌ها اتحاد پابرجا ماند. <ref>نگاهی به ساختار یمن و تحولات آن، ص8</ref> | یمن بین سال‌های ۱۹۶۲ تا ۱۹۹۰ به دو کشور جمهوری عربی یمن (یمن شمالی) و جمهوری دمکراتیک یمن (یمن جنوبی) تجزیه شده بود که در این سال با هم متحد شدند و جمهوری یمن به وجود آمد. در سال ۱۹۹۴ جنگ داخلی میان جدایی‌خواهان جنوبی و حکومت مرکزی درگرفت که با پیروزی شمالی‌ها اتحاد پابرجا ماند. <ref>نگاهی به ساختار یمن و تحولات آن، ص8</ref> | ||
= | =وضعیت سیاسی= | ||
حکومت در کشور یمن از نوع جمهوری است و رئیس‌جمهور، رئیس حکومت محسوب می‌شود که با رأی مردم برای دوره‌های 7 ساله انتخاب می‌گردد. رئیس‌جمهور می‌بایست رئیس مملکت را انتخاب نماید. رئیس دولت اولین وزیر است و توسط رئیس‌جمهور مشخص می‌شود. مجلس سنا در این کشور دارای 111 کرسی است و نمایندگان آن نیز توسط رئیس‌جمهور مشخص می‌شوند. مجلس نمایندگان در یمن در حدود 301 کرسی دارد و نمایندگان در این کشور توسط رأی مردم برای دوره‌های 6 ساله انتخاب می‌شوند. ساختار سیاسی کشور یمن تغییری تا به امروز به صورت مکتوب نداشته است.<ref>.com/yemen</ref> | حکومت در کشور یمن از نوع جمهوری است و رئیس‌جمهور، رئیس حکومت محسوب می‌شود که با رأی مردم برای دوره‌های 7 ساله انتخاب می‌گردد. رئیس‌جمهور می‌بایست رئیس مملکت را انتخاب نماید. رئیس دولت اولین وزیر است و توسط رئیس‌جمهور مشخص می‌شود. مجلس سنا در این کشور دارای 111 کرسی است و نمایندگان آن نیز توسط رئیس‌جمهور مشخص می‌شوند. مجلس نمایندگان در یمن در حدود 301 کرسی دارد و نمایندگان در این کشور توسط رأی مردم برای دوره‌های 6 ساله انتخاب می‌شوند. ساختار سیاسی کشور یمن تغییری تا به امروز به صورت مکتوب نداشته است.<ref>.com/yemen</ref> | ||
ساختار اجتماعی در یمن قبیله‌محور است و روستاها و اغلب شهرها در اختیار سران قبائل است. ائتلاف سران قبائل با گروه‌ها و صاحبان قدرت، ساختار سیاسی در یمن را تشکیل می‌دهد. دو قبیله | ساختار اجتماعی در یمن قبیله‌محور است و روستاها و اغلب شهرها در اختیار سران قبائل است. ائتلاف سران قبائل با گروه‌ها و صاحبان قدرت، ساختار سیاسی در یمن را تشکیل می‌دهد. دو قبیله «حاشد» و «بکیل» از مهمترین قبایل یمن هستند و سایر قبایل را تحت فرمان دارند.<ref>روایتی از دوران معاصر یمن، ص10و 28 | ||
</ref> | </ref> | ||
=تاریخ یمن= | =تاریخ یمن= | ||
یمن پیش از اسلام تحت حاکمیت و فرمانروایی سه گروه قرار داشت که به ترتیب زمانی عبارتند از: قوم سبأ و حمیر (که در دوران پیش از میلاد مسیح می‌زیستند)، حبشیان و سرانجام ایرانیان.<ref>المقتطف من تاریخ الیمن، ص39</ref> در اواخر دوران حاکمیت حبشیان شورش‌های بسیاری از سوی مردم این سرزمین برای رهایی یمن از دست حبشیان رخ داد که همگی دستخوش شکست شدند؛ تا اینکه سرانجام به | یمن پیش از اسلام تحت حاکمیت و فرمانروایی سه گروه قرار داشت که به ترتیب زمانی عبارتند از: قوم سبأ و حمیر (که در دوران پیش از میلاد مسیح می‌زیستند)، حبشیان و سرانجام ایرانیان.<ref>المقتطف من تاریخ الیمن، ص39</ref> در اواخر دوران حاکمیت حبشیان شورش‌های بسیاری از سوی مردم این سرزمین برای رهایی یمن از دست حبشیان رخ داد که همگی دستخوش شکست شدند؛ تا اینکه سرانجام به یاری ایرانیان حبشیان را بیرون راندند و از این پس حکم‌رانان ساسانی ایران حاکمیت یمن را به دست گرفتند و این جریان تا ظهور اسلام ادامه داشت. تاریخ فتح یمن به دست ایرانیان بین سال‌های 562 تا 572 میلادی مطابق با دوران کودکی پیامبر اسلام بوده است. با ظهور اسلام آخرین حاکم ایرانی یمن (به نام باذام) به دین اسلام گرویده و حاکمیت وی بر یمن از سوی پیامبر اکرم به رسمیت شناخته شد و ادامه یافت.<ref>دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، ج2، ص 768</ref> | ||
به عقیده | به عقیده محققان یمن تنها کشور از تبار اعراب سامی است که ریشه و زبانش تغییر نکرده است. اعراب یمن که اکثریت این کشور را تشکیل می‌دهند ریشه عربی خود را به اعراب قحطانی راجع و در نتیجه خود را عرب اصیل می‌دانند. مردم یمن بسیار متمدن‌تر و بافرهنگ‌تر از سایر عرب‌ها هستند.<ref>روایتی از دوران معاصر یمن، ص26</ref> | ||
حضور اقوام و تمدن‌های کهن باعث شده تا سرزمین یمن مملو از آثار تاریخی و باستانی باشد. از ویژگی‌های تمدن یمنی می‌توان به ایجاد سرزمینی حاصل‌خیز و کشاورزی پیشرفته اشاره کرد که آنان را در زمره نخستین اعرابی قرار داد که به مدنیت، معماری و کشاورزی روی آوردند.<ref>روایتی از دوران معاصر یمن، ص27</ref> | حضور اقوام و تمدن‌های کهن باعث شده تا سرزمین یمن مملو از آثار تاریخی و باستانی باشد. از ویژگی‌های تمدن یمنی می‌توان به ایجاد سرزمینی حاصل‌خیز و کشاورزی پیشرفته اشاره کرد که آنان را در زمره نخستین اعرابی قرار داد که به مدنیت، معماری و کشاورزی روی آوردند.<ref>روایتی از دوران معاصر یمن، ص27</ref> | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۰: | ||
«زیدیه» معتقدان به امامت زید فرزند امام سجاد (ع) را گویند. شیعیان زیدی همچون شیعیان دوازده امامی امامت را مبتنی بر نص پیامبر اکرم می‌دانند، اما امامیه معتقدند نصب پیامبر فقط در مورد جانشینی دوازده امام از عترت او وجود دارد در حالیکه زیدیه بر این عقیده‌اند که نص پیامبر به طور عام همه فرزندان حسنی و حسینی حضرت زهرا (ع) را دربرمی‌گیرد. | «زیدیه» معتقدان به امامت زید فرزند امام سجاد (ع) را گویند. شیعیان زیدی همچون شیعیان دوازده امامی امامت را مبتنی بر نص پیامبر اکرم می‌دانند، اما امامیه معتقدند نصب پیامبر فقط در مورد جانشینی دوازده امام از عترت او وجود دارد در حالیکه زیدیه بر این عقیده‌اند که نص پیامبر به طور عام همه فرزندان حسنی و حسینی حضرت زهرا (ع) را دربرمی‌گیرد. | ||
همه فرق اسلامی از اهل سنت، مرجئه، معتزله و شیعه بر سرآمدی زید در علم و دانش اتفاق نظر دارند. در فقه حجت بود و بهترین عابدان و زاهدان زمان خود بود و در رفتار و اخلاق مانندی نداشت. | همه فرق اسلامی از اهل سنت، مرجئه، معتزله و شیعه بر سرآمدی زید در علم و دانش اتفاق نظر دارند. در فقه حجت بود و بهترین عابدان و زاهدان زمان خود بود و در رفتار و اخلاق مانندی نداشت. زیاد بن منذر گوید من نزد امام باقر (ع) نشسته بودم كه زید بن على آمد چون چشم امام بر او افتاد فرمود: این سروری است در خاندان خود و خونخواه آنان است، بسیار نجیب است مادرى كه تو را زاده است اى زید.<ref>الأمالي للصدوق: 335، الحديث 11</ref> ابوحنیفه نعمان بن ثابت درباره او می‌گوید: «زید بن علی و خاندان او را ملاحظه کردم، در عصر او فقیه‌تر، داناتر، خوش‌بیان‌تر و حاضر جواب‌تر از وی ندیدم. بی‌تردید او بی‌نظیر بود».<ref>نقل از دولت زیدیه در یمن، ص86</ref> | ||
زید برای امامت شرایط خاصی قائل بود؛ به نظر او امام کسی است که از نسل حضرت زهرا (ع) باشد، قیام به شمشیر کند، به کتاب خدا و سنت پیامبر دعوت کند، عالم به احکام الهی باشد و مردم را به امامت خود فراخواند. چون اصل تفکر زید قیام بر ضد ظلم و جور بود از اینرو در عمل نهضتی علیه هشام بن عبدالملک به پا کرد و سرانجام جان خود را در این راه نثار نمود. زید بر اساس همین مبنا اصل تقیه را که باور امامیه بود انکار می‌کرد. علی بن ابیطالب (ع) را برترین صحابه رسول خدا می‌دانست ولی بر این باور بود که خلافت ابوبکر و عمر نیز به حق و اطاعت از آنان واجب بوده است. بسیاری از اهل بیت و غیر ایشان به این مذهب گرویدند و اصول و مبادی آن را تبلیغ کردند و بدین‌ترتیب فرقه زیدیه شکل گرفت. آموزه‌های این فرقه در اصل برگرفته از تعالیم، فتاوی و گرایش‌های اعتقادی زید بن علی است.<ref>دولت زیدیه در یمن، ص86-88</ref> | زید برای امامت شرایط خاصی قائل بود؛ به نظر او امام کسی است که از نسل حضرت زهرا (ع) باشد، قیام به شمشیر کند، به کتاب خدا و سنت پیامبر دعوت کند، عالم به احکام الهی باشد و مردم را به امامت خود فراخواند. چون اصل تفکر زید قیام بر ضد ظلم و جور بود از اینرو در عمل نهضتی علیه هشام بن عبدالملک به پا کرد و سرانجام جان خود را در این راه نثار نمود. زید بر اساس همین مبنا اصل تقیه را که باور امامیه بود انکار می‌کرد. علی بن ابیطالب (ع) را برترین صحابه رسول خدا می‌دانست ولی بر این باور بود که خلافت ابوبکر و عمر نیز به حق و اطاعت از آنان واجب بوده است. بسیاری از اهل بیت و غیر ایشان به این مذهب گرویدند و اصول و مبادی آن را تبلیغ کردند و بدین‌ترتیب فرقه زیدیه شکل گرفت. آموزه‌های این فرقه در اصل برگرفته از تعالیم، فتاوی و گرایش‌های اعتقادی زید بن علی است.<ref>دولت زیدیه در یمن، ص86-88</ref> | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۸: | ||
نیروهای تشکل مزبور در سال 2003 هنگامی که آمریکا در عراق وارد جنگ شد، مقابل سفارت آمریکا تجمع کردند و شعارهایی علیه آمریکا و اسرائیل سردادند. از این زمان بود که حکومت یمن نسبت به تشکل تنظیم احساس خطر کرد و به اقداماتی در جهت مقابله با آن دست زد. این اقدامات به سلسله درگیری‌هایی میان طرفداران الحوثی و حکومت در سال 2004 منجر شد که در جریان آن شخص حسین الحوثی به شهادت رسید. پس از وی رهبری نیروهای الحوثی را بدرالدین الحوثی پدر حسین الحوثی بر عهده داشت. این درگیری‌ها در اواخر سال 2005 و به رهبری عبدالملک الحوثی برادر حسین الحوثی از سر گرفته شد. هم‌اکنون نیروهای حوثی در یمن و در سطح حاکمیتی از قدرت بالایی برخوردارند. | نیروهای تشکل مزبور در سال 2003 هنگامی که آمریکا در عراق وارد جنگ شد، مقابل سفارت آمریکا تجمع کردند و شعارهایی علیه آمریکا و اسرائیل سردادند. از این زمان بود که حکومت یمن نسبت به تشکل تنظیم احساس خطر کرد و به اقداماتی در جهت مقابله با آن دست زد. این اقدامات به سلسله درگیری‌هایی میان طرفداران الحوثی و حکومت در سال 2004 منجر شد که در جریان آن شخص حسین الحوثی به شهادت رسید. پس از وی رهبری نیروهای الحوثی را بدرالدین الحوثی پدر حسین الحوثی بر عهده داشت. این درگیری‌ها در اواخر سال 2005 و به رهبری عبدالملک الحوثی برادر حسین الحوثی از سر گرفته شد. هم‌اکنون نیروهای حوثی در یمن و در سطح حاکمیتی از قدرت بالایی برخوردارند. | ||
===شخصیت‌های مؤثر زیدیه=== | ===شخصیت‌های مؤثر زیدیه=== | ||
بزرگان زیدیه در ابتدا بیشتر در فکر قیام و خروج برای انجام | بزرگان زیدیه در ابتدا بیشتر در فکر قیام و خروج برای انجام فریضه امر به معروف بودند و کمتر به تبیین عقاید خود می‌پرداختند. اما از قرن سوم هجری فعالیت‌های علمی زیدیه آغاز گشت و تاکنون نیز ادامه دارد. در این بخش به برخی از مهمترین امامان و عالمان زیدیه و دیدگاه‌های فقهی و اعتقادی آنها اشاره می‌کنیم. | ||
'''قاسم رسّی''' | '''قاسم رسّی''' | ||
| خط ۳۱۲: | خط ۳۱۱: | ||
تشکیلات حزب الحق، از سال 2002، وجهه ضد آمریکایی بارزی یافت و شعارهای «الله اکبر، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، لعنت بر یهود و اسلام پیروز است» را در مساجد و مراسم و پس از هر نماز جماعت مطرح و علنی ساخت. | تشکیلات حزب الحق، از سال 2002، وجهه ضد آمریکایی بارزی یافت و شعارهای «الله اکبر، مرگ بر آمریکا، مرگ بر اسرائیل، لعنت بر یهود و اسلام پیروز است» را در مساجد و مراسم و پس از هر نماز جماعت مطرح و علنی ساخت. | ||
جریان فوق، تا سال 2004، روند سیاسی علنی داشت و در انتخابات پارلمانی و فعالیت‌های سیاسی علنی حضور می‌یافت. از سال 2004 م. دولت یمن با این جریان در منازعات جدی قرار گرفت و تاکنون 6 مرحله جنگ بین آن دو، در جریان بوده است. جنگ اول در 2004 م. اتفاق افتاد. در این جنگ، حسین الحوثی کشته شد. حسین در بیشتر سخنرانی‌های خود که در جمع جوانان ایراد | جریان فوق، تا سال 2004، روند سیاسی علنی داشت و در انتخابات پارلمانی و فعالیت‌های سیاسی علنی حضور می‌یافت. از سال 2004 م. دولت یمن با این جریان در منازعات جدی قرار گرفت و تاکنون 6 مرحله جنگ بین آن دو، در جریان بوده است. جنگ اول در 2004 م. اتفاق افتاد. در این جنگ، حسین الحوثی کشته شد. حسین در بیشتر سخنرانی‌های خود که در جمع جوانان ایراد می‌كرد از امام و انقلاب ایران نام می‌برد و علاقه و گرایش شدیدی به جریان‌های شیعی مثل حزب الله لبنان و شخص سید حسن نصرالله داشت. | ||
اعتراضات | اعتراضات حسین الحوثى در سال 2003 و پس از نفوذ آمریکا در یمن به بهانه فعال شدن نیروهای القاعده در این منطقه مطرح شد. مهمترین اعتراض او این بود كه چرا حكومت یمن اجازه داده است نیروهاى نظامى آمریكا در یمن مستقر شوند و استقلال و حاكمیت سیاسى آن را زیر سوال ببرند. | ||
تحمل چنین جنبش شجاع و صریحی، براى حكومت مركزى یمن که رابطه محکمی با آمریکا داشت و حوثی‌ها را خطری برای حکومت خود می‌دید | تحمل چنین جنبش شجاع و صریحی، براى حكومت مركزى یمن که رابطه محکمی با آمریکا داشت و حوثی‌ها را خطری برای حکومت خود می‌دید بسیار سنگین بود. حكومت یمن فعالیتهاى متنوعى را مانند تطمیع، تحریک اهل سنت و حتی بدبین کردن زیدی‌ها نسبت به الحوثی انجام داد، ولى نتوانست حوثی‌ها را سركوب كند و به ناچار وارد فاز نظامى شد. سرانجام دولت یمن 18 شاخه نظامى را براى دستگیرى الحوثى مىفرستد و حسین الحوثی و یارانش را محاصره می‌كند. آنان پس از 90 روز مقاومت جانانه در كوهستان‌ها به شهادت می‌رسند.<ref>کریمی، محمود، «یمن، صعده و الحوثی‌ها»، https://rasekhoon.net/article/show/ (19 دي 1388).</ref> | ||
جنبش انصارالله که یک جنبش زیدی محسوب می‌شود، علاوه بر پایبندی به مبانی اعتقادی زیدیه، با در اختیار داشتن مجموعه | جنبش انصارالله که یک جنبش زیدی محسوب می‌شود، علاوه بر پایبندی به مبانی اعتقادی زیدیه، با در اختیار داشتن مجموعه سخنرانی‌های شهید حسین الحوثی که در لسان یمنی‌ها به «ملازم» معروف است، از یک غنای فکری برخوردار است. در واقع «ملازم»، که تقریباً مشتمل بر صد سخنرانی است، منشور اعتقادی سیاسی جنبش انصارالله محسوب می‌شود.<ref>اندیشه سیاسی انصارالله، مختار شیخ‌حسینی، در «جنبش انصارالله یمن»، ص 272</ref> | ||
پس از شهادت حسین الحوثی در سال 2005، برادر کوچکتر وی عبدالملک الحوثی رهبری شیعیان صعده را در جریان سومین جنگ دولت یمن بر علیه حوثی‌ها به دست گرفت و توانست از لحاظ سیاسی و نظامی آنها را مجدداً سازماندهی و رهبری کند.<ref>بهرامی، محمد، جنگ‌های ششگانه دولت علی عبدالله صالح با حوثی‌ها، در «جنبش انصارالله یمن»، ص 161 | پس از شهادت حسین الحوثی در سال 2005، برادر کوچکتر وی عبدالملک الحوثی رهبری شیعیان صعده را در جریان سومین جنگ دولت یمن بر علیه حوثی‌ها به دست گرفت و توانست از لحاظ سیاسی و نظامی آنها را مجدداً سازماندهی و رهبری کند.<ref>بهرامی، محمد، جنگ‌های ششگانه دولت علی عبدالله صالح با حوثی‌ها، در «جنبش انصارالله یمن»، ص 161 | ||
| خط ۳۲۴: | خط ۳۲۳: | ||
هادی یحیی بن حسین ۲۸۰-۲۹۸ ق | هادی یحیی بن حسین ۲۸۰-۲۹۸ ق | ||
ابوالحسین یحیى بن الحسین بن القاسم بن ابراهیم بن اسماعیل بن ابراهیم بن الحسن بن الحسن بن على بن ابیطالب(ع) (245-298ق) معروف به «الهادى الى الحق»، امام و مجتهد زیدیه، مؤسس مذهب‌هادویه،ولادت | |||
به سال 245 ه.ق در | به سال 245 ه.ق در مدینۀ منوره چشم به جهان گشود. | ||
الامام المنصور باللّه القاسم بن محمد بن على از دانشمندان برجستۀ فرقۀ | الامام المنصور باللّه القاسم بن محمد بن على از دانشمندان برجستۀ فرقۀ زیدیه است كه علاوه بر دانش در معقول و منقول، سمت امامت و زعامت سیاسى فرقۀ زیدیه را نیز عهده‌دار بود.وى در سال 967 ه.ق متولد شد و در سال 1006 ه.ق بعد از نومیدى از خروج الامام الناصر الحسن بن على، خروج كرد و در سال 1029 ه.ق در سن 62 سالگى درگذشت. | ||
قاسم بن محمد پس از خروج تركان از | قاسم بن محمد پس از خروج تركان از یمن به زعامت رسید و فرزندان وى نیز پس از او مقام امامت و زعامت سیاسى این فرقه را عهده‌دار گردیدند.دربارۀ نژاد وى كه آیا عرب است یا ایرانى و نیز بر فرض عرب بودن او در این مورد كه آیا از اهل‌بیت پیامبر(ص) مى‌باشد یا نه سؤالات و ابهامات فراوانى وجود دارد.با وجود این شخصیت وى در میان زیدیه مقبول افتاده و معجزات و كرامات فراوانى را به او نسبت مى‌دهند از جمله آنكه یحیى بن حسین مورخ مى‌نویسد:اهل صنعاء به مدت دو ماه پیاپى صداى مؤذنى را كه در نیمه شب آمدن قاسم بن محمد را نوید مى‌داد، مى‌شنیدند. | ||
از وى آثار متعددى در | از وى آثار متعددى در زمینۀ معقول و منقول برجاى مانده كه از آن میان مى‌توان به:الاعتصام، الاساس، المرقاة، الإرشاد و التحذیر و...اشاره كرد. | ||
احمد بن | احمد بن سلیمان بن محمد بن المطهر بن على بن الامام الناصر احمد بن الامام الهادی الى الحق یحیى بن الحسین(ع) از ائمه زیدیه در سال 500 ه.ق در خاندانى علوى دیده به جهان گشود. | ||
وى دعوت | وى دعوت خویش را در 31 سالگى در بلاد«جوف»آغاز نمود، | ||
سپس به جبل«برط» رفته و برخى از مردم آن | سپس به جبل«برط» رفته و برخى از مردم آن دیار با وى دست بیعت دارد و پس از آن به «أملح» و سپس در اول محرم سال 533 ه.ق به «نجران» رفت و مردم آنجا با وى بیعت نمودند.<br> | ||
پس از «نجران» به «صعدة» رفت و | پس از «نجران» به «صعدة» رفت و سفیران و كارگزاران خویش را به شهرهاى وادعة، سنخان و خولان شام فرستاد.از صعدة به «صنعاء» رفت و در آنجا صیت شهرتش فراگیر گشت و شیخ نشوان بن سعید الحمیرى مؤلف «شمس العلوم» به حمایت از وى برخاست و او را به حركت به سمت بلاد جنوبى؛ یعنی «یمن» تحریك مى‌نمود. | ||
وى در | وى در یمن به نام خویش دعوتش را اعلان نمود و اهل حل و عقد به عنوان امام با او پیمان بستند.از نبردهایى كه وى با مخالفین داشته مى‌توان به واقعه شرزه در سال 552 ه.ق، معركه غیل جلاجل در سال 549 ه.ق و معركۀ زبید در سال 553 ه.ق اشاره كرد.<br> | ||
برخى | برخى مشایخ وى عبارتند از: امام حسن بن محمد از فرزندان مرتضى، علامه عباس بن على بن محمد، حافظ اسحاق بن احمد بن عبدالباعث، قاضى عبداللّه بن على العنسى.از آثار وى مى‌توان به كتاب اصول الاحكام فی الحلال و الحرام، حقائق المعرفة، | ||
<br> | <br> | ||
| خط ۳۴۳: | خط ۳۴۲: | ||
سفرهای تبلیغی | سفرهای تبلیغی | ||
سفر به طبرستان | سفر به طبرستان | ||
وى ابتدا به طبرستان رفته و مردم را به سوى | وى ابتدا به طبرستان رفته و مردم را به سوى خویش دعوت كرد، ولى با مخالفت محمد بن زید كه در آن زمان امام زیدیان طبرستان بود روبرو گردید. | ||
سفر به یمن | سفر به یمن | ||
بنابراین آنجا را ترك گفته و به سوى | بنابراین آنجا را ترك گفته و به سوى یمن رهسپار گردید و مردم صنعاء دعوت وى را پذیرفتند، ولى پس از چندى از اوامر او سرپیچى كردند.<br> | ||
اقامت در حجاز | اقامت در حجاز | ||
بنابراین | بنابراین یحیى به حجاز رفت و در آنجا اقامت گزید. در این هنگام آشوب‌ها و اختلافات در یمن فزونى یافت و باعث گردید كه مردم یمن بار دیگر از یحیى بن حسین دعوت كرده و او را به نزد خویش بخوانند. | ||
بازگشت به یمن | بازگشت به یمن | ||
وى به سال 284 ه.ق به صعده رفته و حكومت | وى به سال 284 ه.ق به صعده رفته و حكومت زیدیان را تشكیل داد او در فرامین خود مردم را به توحید، عدل، وعده و وعید و امر به معروف و نهى از منكر فراخواند و با مسیحیان نجران پیمان بست. | ||
الهادى الحق در ادامه به تصرف | الهادى الحق در ادامه به تصرف سرزمینهاى اطراف پرداخت و مردم نواحى شمالى یمن را فرمانبردار خود ساخت. | ||
او در سال 288 ه.ق توانست صنعاء را | او در سال 288 ه.ق توانست صنعاء را نیز به تصرف خود درآورد و مناطق جنوب را به قلمرو فرمانبردارى خود بیفزاید. | ||
او در طول | او در طول سالیان حكومت خود با قرامطه و اسماعیلیان درگیر بود و شهر صنعاء چندین بار به تصرف اسماعیلیان درآمده و دوباره بازپس گرفته شد. | ||
وفات | وفات | ||
یحیى بن حسین پس از عمرى تلاش در راه برپایى حكومت زیدیان در یمن سال 298 ه.ق از دنیا رفت.<br> | |||
هادى در مذهب | هادى در مذهب زیدى امام و مجتهد بود و مذهب نوینى بنیان نهاد كه به هادویه شناخته مى‌شود. | ||
وى به | وى به عنوان‌امیرالمؤمنین با مردم بیعت كرد و بر سكه‌هاى ضرب شده توسط او عنوان «الهادى الى الحق امیرالمؤمنین ابن رسول‌اللّه» منقش گردیده است. | ||
<br> | <br> | ||
آثار | آثار | ||
از آثار وى مى‌توان به: | از آثار وى مى‌توان به: | ||
اصول‌الدین، المنتخب، تثبیت الامامة، الفنون، تفسیر قرآن و غیره اشاره كرد. | |||
مجموعۀ رسائل به‌جا مانده از | مجموعۀ رسائل به‌جا مانده از یحیى بن حسین در مجموعه‌اى با عنوان مجموع رسائل الامام الهادى الى الحق القویم یحیى بن الحسین بن القاسم بن ابراهیم» توسط عبداللّه بن محمد شاذلى به چاپ رسیده است.در این مجموعه حدود سى و هشت رساله و جوابهاى یحیى بن حسین جمع‌آورى گردیده است.<br> | ||
مرتضی لدین الله ۲۹۸-۳۱۰ ق<br> | مرتضی لدین الله ۲۹۸-۳۱۰ ق<br> | ||
| خط ۴۵۴: | خط ۴۵۳: | ||
یمن در جنوب غربی آسیا، در انتهای جنوبی شبه جزیره عربستان، بین عمان و عربستان سعودی واقع شده‌است. یمن در ورودی تنگه باب‌المندب قرار دارد که دریای سرخ را به اقیانوس هند (از طریق خلیج عدن) پیوند می‌دهد و یکی از فعال‌ترین و راهبردی‌ترین خطوط ترابری دریایی در جهان است. یمن، به اضافه جزیره پریم در انتهای جنوبی دریای سرخ و سقطرا در ورودی خلیج عدن، ۵۲۷٫۹۷۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. | یمن در جنوب غربی آسیا، در انتهای جنوبی شبه جزیره عربستان، بین عمان و عربستان سعودی واقع شده‌است. یمن در ورودی تنگه باب‌المندب قرار دارد که دریای سرخ را به اقیانوس هند (از طریق خلیج عدن) پیوند می‌دهد و یکی از فعال‌ترین و راهبردی‌ترین خطوط ترابری دریایی در جهان است. یمن، به اضافه جزیره پریم در انتهای جنوبی دریای سرخ و سقطرا در ورودی خلیج عدن، ۵۲۷٫۹۷۰ کیلومتر مربع مساحت دارد. | ||
جمهوری یمن را می توان به شرح ذیل به پنج منطقه تقسیم كرد | |||
1- مناطق كوهستانی كه شمال و شمال غربی و قسمتی از جنوب یمن را پوشانده و تقریباً دو پنجم خاك كشور یمن شمالی سابق را كوهستان تشكیل می‌دهد. | 1- مناطق كوهستانی كه شمال و شمال غربی و قسمتی از جنوب یمن را پوشانده و تقریباً دو پنجم خاك كشور یمن شمالی سابق را كوهستان تشكیل می‌دهد. | ||
| خط ۴۹۴: | خط ۴۹۳: | ||
عدن مركز استان عدن است و مركز اقتصادی و تجاری یمن محسوب می‌شود. عدن یك شهر باستانی است. این شهر مركز استراتژیك یمن محسوب می‌شد و اكنون مهمترین گذرگاه طبیعی دریای عرب و اقیانوس هند و گذرگاه مهمی برای دریای سرخ است. | عدن مركز استان عدن است و مركز اقتصادی و تجاری یمن محسوب می‌شود. عدن یك شهر باستانی است. این شهر مركز استراتژیك یمن محسوب می‌شد و اكنون مهمترین گذرگاه طبیعی دریای عرب و اقیانوس هند و گذرگاه مهمی برای دریای سرخ است. | ||
= | ==پانویس== | ||
<div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px"> | <div class="reflist4" style="height: 220px; overflow: auto; padding: 3px"> | ||
{{پانویس|2}} | {{پانویس|2}} | ||
</div> | </div> | ||
[[رده: کشورها]] | [[رده: کشورها]] | ||
[[رده: کشورهای اسلامی]] | [[رده: کشورهای اسلامی]] | ||
[[رده: کشورهای اسلامی واقع در آسیا]] | [[رده: کشورهای اسلامی واقع در آسیا]] | ||