۸۷۵
ویرایش
مباحثی در زمینه تقریب مذاهب اسلامی (مقاله) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۱۹
، ۱۴ دسامبر ۲۰۲۱بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
یکی از مباحث مقدماتی در زمینه تقریب مذاهب اسلام تبیین مسائلی است که بعنوان مبادی تقریب از آنها یاد می شود. در مقاله ذیل برخ از این نوع مباحث مقدماتی نظیر ضرورت تقریب قلمرو تقریب آثار اجتماعی تقریب تبیین گردیده است . | یکی از مباحث مقدماتی در زمینه تقریب مذاهب اسلام تبیین مسائلی است که بعنوان مبادی تقریب از آنها یاد می شود. در مقاله ذیل برخ از این نوع مباحث مقدماتی نظیر ضرورت تقریب قلمرو تقریب آثار اجتماعی تقریب تبیین گردیده است . | ||
== 1ضرورت تقریب مذاهب == | ==1ضرورت تقریب مذاهب== | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
4. امر دیگری که ضرورت تقریب مذاهب را در عصر کنونی مضاعف می کند سلطه بیگانگان و کفّار بر جهان اسلام و کشورهای اسلامی است. سلطه ای که آثار شومش را هر روز در نقاط مختلف ممالک اسلامی شاهدیم. شکی نیست که عامل اصلی پیدایش چنین پدیده شومی، تفرقه و تشتّت بین مسلمانان و عدم قدرت تحمل آنان در برابر اندیشه یکدیگر است. تقریب بین مذاهب در صدد آن است که ظرفیت مسلمانان را در تحمل عقاید و رفتار یکدیگر بالا برده و آنان را از ستیزهای مذهبی و طائفی بازدارد. بدیهی است در پرتو چنین تفکری زمینه سلطه بیگانگان از جوامع اسلامی رخت برخواهد بست. | 4. امر دیگری که ضرورت تقریب مذاهب را در عصر کنونی مضاعف می کند سلطه بیگانگان و کفّار بر جهان اسلام و کشورهای اسلامی است. سلطه ای که آثار شومش را هر روز در نقاط مختلف ممالک اسلامی شاهدیم. شکی نیست که عامل اصلی پیدایش چنین پدیده شومی، تفرقه و تشتّت بین مسلمانان و عدم قدرت تحمل آنان در برابر اندیشه یکدیگر است. تقریب بین مذاهب در صدد آن است که ظرفیت مسلمانان را در تحمل عقاید و رفتار یکدیگر بالا برده و آنان را از ستیزهای مذهبی و طائفی بازدارد. بدیهی است در پرتو چنین تفکری زمینه سلطه بیگانگان از جوامع اسلامی رخت برخواهد بست. | ||
== قلمرو گسترده تقریب مذاهب == | ==قلمرو گسترده تقریب مذاهب== | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
=== 1. تقریب اعتقادی: === | ===1. تقریب اعتقادی:=== | ||
هرگاه به اصول اعتقادی مسلمانان که زیربنای زندگی آنان را تشکیل می دهد توجه شود به خوبی اشتراک تمامی آنان در مبانی اصلی و محوری دین روشن می گردد؛ به طور کلی مبانی اعتقادی مشترک تمامی مذاهب اسلامی را می توان در موارد ذیل مورد بررسی قرار داد: | هرگاه به اصول اعتقادی مسلمانان که زیربنای زندگی آنان را تشکیل می دهد توجه شود به خوبی اشتراک تمامی آنان در مبانی اصلی و محوری دین روشن می گردد؛ به طور کلی مبانی اعتقادی مشترک تمامی مذاهب اسلامی را می توان در موارد ذیل مورد بررسی قرار داد: | ||
| خط ۸۳: | خط ۸۳: | ||
=== 2. تقریب فقهی: === | ===2. تقریب فقهی:=== | ||
شاید در بدو امر چنین تصور شود که بیشترین اختلافات مسلمانان در حوزه فقه بوده و به همین سبب تقسیم و تعدّد مذاهب هم بر محور فقه شکل گرفته است اما باید اذعان نمود که تصوّر مذکور دور از واقعیت بوده و اختلافات در این حوزه نیز همانند مبانی اعتقادی در فرعیات می باشد و این بدان جهت است که تمامی مذاهب در لزوم استناد فقه به قرآن و سنت اتفاق نظر دارند. | |||
| خط ۱۰۲: | خط ۱۰۲: | ||
=== تقریب اخلاقي=== | ===تقریب اخلاقي=== | ||
===باید گفت در حوزه اخلاقی ـ فردی و اجتماعی تمامی مذاهب اسلامی با یکدیگر وفاق کامل داشته و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) اسوه همگان در این مجال می باشد. چنانکه قرآن در خطاب به همه مسلمانان می فرماید: {ولکم في رسول الله أسوة حسنة}19=== | |||
===تقریب تاریخی و تمدنی:=== | |||
=== تقریب تاریخی و تمدنی: === | |||
تمامی مسلمانان در بسیاری از حوادث تاریخی صدر اسلام به ویژه حوادث عصر رسالت و بعد از آن اتفاق نظر داشته و اختلاف در این حوزه نیز به فرعیات بر می گردد که آن هم ازطریق گفتگو های علمی و منقطی قابل تخفیف است. | تمامی مسلمانان در بسیاری از حوادث تاریخی صدر اسلام به ویژه حوادث عصر رسالت و بعد از آن اتفاق نظر داشته و اختلاف در این حوزه نیز به فرعیات بر می گردد که آن هم ازطریق گفتگو های علمی و منقطی قابل تخفیف است. | ||
=== | ===تقریب سیاسی=== | ||
مشترکات بین مسلمانان علاوه در حوزه عقاید و اخلاق در حوزه سیاسی نیز به حدی است که امت اسلامی می توانند با اتخاذ موضع گیری مشترک، تهاجم دشمنان اسلام را از ممالک اسلامی دفع کنند چنان که جهان کفر در جهت مبارزه با اسلام و نفوذ در جوامع اسلامی، مواضع یکسانی به رغم اختلافات داخل با یکدیگر، اتخاذ نموده اند. | مشترکات بین مسلمانان علاوه در حوزه عقاید و اخلاق در حوزه سیاسی نیز به حدی است که امت اسلامی می توانند با اتخاذ موضع گیری مشترک، تهاجم دشمنان اسلام را از ممالک اسلامی دفع کنند چنان که جهان کفر در جهت مبارزه با اسلام و نفوذ در جوامع اسلامی، مواضع یکسانی به رغم اختلافات داخل با یکدیگر، اتخاذ نموده اند. | ||
=== | ===تقریب اقتصادی:=== | ||
===جهان اسلام قادر است بر اساس مبانی مشترک اقتصادی خویش اتحادیه های عظیم اقتصادی را در بین ممالک اسلامی رواج دهد. همانند اروپائیان که در بین خود جهت تسهیل در روابط اقتصادیشان دست به تأسیس اتحاديه ها و بازارهای مشترک زده اند.=== | |||
متأسفانه شاهدیم که جوامع اسلامی به رغم داشتن منابع عظیم مادی فاقد چنین مراکز حیاتی بوده و برخی از آنان به جای آنکه اسلام را محور در تاسیس مؤسسات و مراکز اقتصادی خویش قرار دارد عربیت را مبنا قرار داده که آن هم غالباً تحت سلطه قدرت های استکباری قرار دارند. | |||
بدیهی است چنین سیاست ها و تصمیمات تنگ نظرانه که ناشی از ناسیونالیسم افراطی عربی است و مورد حمایت قدرت های غربی نیز قرار دارد موجب تشتت در جوامع اسلامی و تضعیف قدرت اسلام در بین مسلمانان خواهد شد. | |||
باید گفت قلمرو و گستره تقریب مذاهب بیش از مواردی است که در این مقاله ذکر شده است. | باید گفت قلمرو و گستره تقریب مذاهب بیش از مواردی است که در این مقاله ذکر شده است. | ||
== موانع و محدودیت های تقریب مذاهب اسلامی == | ==موانع و محدودیت های تقریب مذاهب اسلامی== | ||
| خط ۱۹۸: | خط ۱۹۸: | ||
== آثار و نتایج نظری و عملی تقریب مذاهب اسلامی == | ==آثار و نتایج نظری و عملی تقریب مذاهب اسلامی== | ||
اندیشه اصلاحی تقریب مذاهب اسلامی هرگاه در جوامع اسلامی به مفهوم درست خود تحقق یابد ثمرات عظیمی را در حوزه نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. | اندیشه اصلاحی تقریب مذاهب اسلامی هرگاه در جوامع اسلامی به مفهوم درست خود تحقق یابد ثمرات عظیمی را در حوزه نظری و عملی به دنبال خواهد داشت. | ||
| خط ۲۳۲: | خط ۲۳۲: | ||
==پیامدهای منفی جدائی مذاهب اسلامی== | |||
== پیامدهای منفی جدائی مذاهب اسلامی == | |||
| خط ۲۸۰: | خط ۲۷۹: | ||
اتهام کفر و شرک به شیعیان، مترادف دانستن آنان با غلات یا کیسانیه و ناووسیه و فرقه های دیگر، که شیعه را به عنوان یک مذهب ضد عقل و احساسات معرفی می کند امروزه به شکل های مختلف در رسانه های جهانی وهابی تبلیغ می گردد در حالی که اگر مکتب تشیع آن گونه که از طریق عالمان و منابع اصلیش معرفی شده است به جهان اسلام ارائه گردد معلوم می گردد که تمامی این نسبت های ناروا بی اساس بوده و بین مذهب تشیع و سائر مذاهب اسلامی معتبر در بیش از 90 درصد اشتراک وجود دارد | |||
| خط ۲۹۲: | خط ۲۹۱: | ||
== 6راهبردها و شیوه های عملیاتی تقریب مذاهب == | ==6راهبردها و شیوه های عملیاتی تقریب مذاهب== | ||
بر اساس مباحثی که در باب تقریب بیان گردیده اینک مهم ترین مسأله تبیین راهبرد تقریب و شیوه های نیل به آن می باشد. در این رابطه باید گفت: از آنجا که رهبر معظم انقلاب، راهبرد اصلی مجمع جهانی تقریب را دیپلماسی وحدت29 قرار داده و از این نهاد مهم و بین المللی خواسته اند که با محور قرار دادن آن، پایه گذار تاسیس امت واحده اسلامی گردند. برخی از شیوه های عملیاتی آن را بیان می کنیم: | بر اساس مباحثی که در باب تقریب بیان گردیده اینک مهم ترین مسأله تبیین راهبرد تقریب و شیوه های نیل به آن می باشد. در این رابطه باید گفت: از آنجا که رهبر معظم انقلاب، راهبرد اصلی مجمع جهانی تقریب را دیپلماسی وحدت29 قرار داده و از این نهاد مهم و بین المللی خواسته اند که با محور قرار دادن آن، پایه گذار تاسیس امت واحده اسلامی گردند. برخی از شیوه های عملیاتی آن را بیان می کنیم: | ||
| خط ۳۲۴: | خط ۳۲۳: | ||
[[رده: تقریب مذاهب]] | [[رده: تقریب مذاهب]] | ||
1 . آل عمران: 103. | 1 . آل عمران: 103. | ||
| خط ۳۶۲: | خط ۳۵۷: | ||
28 . نهج البلاغة، ج 4، ص 42. | 28 . نهج البلاغة، ج 4، ص 42. | ||
29 . حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391. | 29 . حکم رهبر معظم به دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، 20/04/1391. | ||
<references /> | |||