مدارس علمیه افغانستان: تفاوت میان نسخه‌ها

'''مدارس علمیه افغانستان''' عنوان مدخلی است که به معرفی اجمالی برخی از مهمترین مدارس علمیه کشورافغانستان می پردازد و وضعیت کلی آن را تشریح می کند.

روحانیت در افغانستان دارای تشکیلات منسجم و سلسله مراتبی نبوده و نیست. اما مدارج علمی مانند [[ملا]]، [[مولوی]] و [[مفتی]] در میان علمای اهل سنت به ترتیب برای آن ها تعریف گردیده است. با این حال، این عناوین بیانگر وجود یک نظم اجتماعی میان علما نیست.

   

قبل از سال ۱۹۴۷ مدارس مهم و شناخته شده‏ای در افغانستان وجود نداشت. طلاب علوم دینی اهل سنت برای تحصیل به هند می رفتند. مدرسه دیوبند یکی از مدارس مورد علاقه طلاب اهل سنت کشور بود. مردم شمال کشور اما، به مدرسه «دیوان بیگی» [[بخارا]] می رفتند. بعد از تجزیه هند و شکل گیری کشور جدید به نام پاکستان ایالت [[خیبر پختونخواه]]  کانون اصلی تحصیلات علمای اهل سنت افغانی قرار گرفت. در افغانستان مدارس بزرگی وجود نداشت که علما بتواند مدارج عالی علوم دینی را تکمیل نماید. اگر علمای سنی به هند و ایالت خیبر پختونخواه به پاکستان می رفتند. شیعیان افغان برای تکمیل مدارج عالی علوم دینی به نجف در عراق و قم در ایران مهاجرت می کردند.

   

برخی از مسئولین وزارت معارف افغانستان ادعا کرده اند که حدود 1200 مدرسه دینی ثبت شده در افغانستان وجود دارد. این در حالی است که تعداد مدارس دینی ثبت ناشده بسیار بیشتر از این مقدار است. تعداد دارالعلوم های فعال در افغانستان هم حدود 150 باب شمارش شده است.   

به گفته برخی از مسئولان وزارت معارف افغانستان، بیش از سه ونیم هزار مدرسه ی دینی، دارالحفاظ و دارالعلوم خصوصی غیررسمی در سراسر کشورفعالیت دارند. آماری که به گفته این مسئولان در حال تغییر و افزایش است و مسئولیت شمارش و نظارت آن هم  بر دوش وزارت حج و اوقاف نه، بلکه از مسئولیتهای وزارت معارف است.

یکی از بزرگترین و مهمترین مدارس علمیه شیعیان افغانستان مدرسه علمیه رسالت واقع در شهر کابل است. این مدرسه، با ۵ هزار متر مربع مساحت، ۲۰ کلاس درسی، ارائه دروسی چون ادبیات عرب، منطق، اصول، فقه و تفسیر علوم قرآنی، ۲۷۰ طلبه شب خواب از ولایات مختلف و ظرفیت در حدود ۶۰۰ طلبه در کل، دو کتابخانه بزرگ، دارالقرآن و سالن‌های فراخ از بزرگترین مدارس علمیه در سطح افغانستان به شمار می‌رود.

   

آیت الله [[صالحی مدرس]]، مدیر حوزه دینی رسالت کابل در گفتگو با پیام آفتاب، به  توضیح کارکردها، فعالیت‌ها و مراحل تکمیل ساختمان این مدرسه پرداخته و گفت: «حوزه علمیه رسالت از لحاظ وسعت بزرگترین مدرسه در سطح افغانستان است، در حدود ۴۵۰ طلبه از درس خارج گرفته تا سطح عالی و دیگر بخش‌های معارف اسلامی هم اکنون در این مدرسه مشغول به تحصیل می‌باشند.»

یکی دیگر از حوزه های علمیه مهم شیعیان در افغانستان حوزه علمیه خاتم النبیین «صلّی الله علیه و آله و سلم» می باشد که در شهر کابل قرار داشته و در یکی از نقاط بسیار خوب شهر ساخته شده است. موسس این حوزه علمیه مرحوم آیت الله [[آصف محسنی]] بودند که زیر بنای تقریبا 38 هزار متر مربع بوده و بودجه ای که برای ساخت آن در نظر  گرفته شده مبلغ بیست میلیون دلار آمریکا می باشد که تا تابستان 1387 در حدود هفده میلیون دلار هزینه شده است. حوزه علمیه خاتم النبیین از چند بخش تشکیل شده است که عبارتند از:

حجت الاسلام والمسلمین مظفری تصریح کرده است: در حال حاضر در مزار شریف در دو هزار متر زمین مدرسه خوبی داریم که تا کنون یک فاز آن به بهره برداری رسیده، مسجدی با وسعت  600 متر مربع در کابل وجود دارد که این مسجد در پنج طبقه بوده و دو طبقه پایین آن مسجد و مصلی و سه طبقه بالا مخصوص دروس حوزوی است و بنای این مسجد بر اساس معماری ایرانی اسلامی تاسیس شده است.

این مرکز دینی، متعلق به اهل سنت، با مساحتی بالغ بر 14000 متر مربع در شهر [[هرات]]، منطقه دروازه قندهار، بخش بلوغ‎های دلقرار واقع شده که زیر مجموعه آن بدین شرح می‎باشد: ساختمان اصلی: این بنا که در قسمت شرق حوزه واقع شده، شامل کلاس‎های درس و خوابگاه طلاب می ‎باشد. زیربنای این ساختمان 720 متر بوده که برای ساخت 5 طبقه برنامه ریزی شده است.