۸۷٬۸۸۶
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'عبد ' به 'عبد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
'''ابن بزیزة التونسی''' (606 هـ - 662 هـ أو 673 هـ) او [[فقیه]] [[مالکی]] [[اشعری]] [[صوفی]] و تونسی بود<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D9%8A%D8%B2%D8%A9#cite_note-6 ابن بزیزة]</ref>. وی از بزرگان مذهب مالکی که نامش أبو محمد عبدالعزیز بن إبراهیم التیمی القرشی مشهور به ابن بزیزة التونسی و در علوم فقه،تفسیر،شعر و ادب مرجعیت داشت.از آثار او می توان به الإسعاد فی شرح الإرشادوشرح | '''ابن بزیزة التونسی''' (606 هـ - 662 هـ أو 673 هـ) او [[فقیه]] [[مالکی]] [[اشعری]] [[صوفی]] و تونسی بود<ref>[https://ar.wikipedia.org/wiki/%D8%A7%D8%A8%D9%86_%D8%A8%D8%B2%D9%8A%D8%B2%D8%A9#cite_note-6 ابن بزیزة]</ref>. وی از بزرگان مذهب مالکی که نامش أبو محمد عبدالعزیز بن إبراهیم التیمی القرشی مشهور به ابن بزیزة التونسی و در علوم فقه،تفسیر،شعر و ادب مرجعیت داشت.از آثار او می توان به الإسعاد فی شرح الإرشادوشرح الأحکام الصغرى لعبدالحق الإشبیلی وتفسیری که جمع بین تفسیر [[زمخشری|زمخشری]] وابن عطیة است. | ||
شرح التلقین ومنهاج العارف که در آن مسائل مشکله را تبیین نموده است و مختصر إیضاح السبیل إلى مناهج التأویل اشاره کرد.او در سال 606 متولد و به سال673 در [[تونس]] در گذشت<ref>مراقی السعود إلى مراقی السعود، تألیف: محمد الأمین بن أحمد زیدان الجكنی، ص: 448</ref> <ref>الفكر السامی فی تاریخ الفقه الإسلامی (2/272). نسخة محفوظة 31 مارس 2017</ref>. | شرح التلقین ومنهاج العارف که در آن مسائل مشکله را تبیین نموده است و مختصر إیضاح السبیل إلى مناهج التأویل اشاره کرد.او در سال 606 متولد و به سال673 در [[تونس]] در گذشت<ref>مراقی السعود إلى مراقی السعود، تألیف: محمد الأمین بن أحمد زیدان الجكنی، ص: 448</ref> <ref>الفكر السامی فی تاریخ الفقه الإسلامی (2/272). نسخة محفوظة 31 مارس 2017</ref>. | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
أبو محمد عبدالسلام البرجینی شاگرد المازری و دیگرانی از این دست و شاگردانی همچون این بزیزه را پرورش داده و در سال 606 زنده بوده است. | أبو محمد عبدالسلام البرجینی شاگرد المازری و دیگرانی از این دست و شاگردانی همچون این بزیزه را پرورش داده و در سال 606 زنده بوده است. | ||
أبی عبدالله | أبی عبدالله الکتانی<ref>عثمان السلالجی ومذهبیته الأشعریة، دراسة لجوانب من الفكر الكلامی بالمغرب من خلال البرهانیة وشروحها، الدكتور جمال علال البختی، منشورات وزارة الأوقاف والشؤون الإسلامیة المملكة المغربیة، الطبعة الأولى 1426هـ/2005م، (ص:221) | ||
</ref> | </ref> | ||
أبو محمد عبدالله ابن الشیخ محمد بن أبی القاسم بن البراء التنوخی ذیل السمعانی و تاریخ الغرناطی را خلاصه نمود | أبو محمد عبدالله ابن الشیخ محمد بن أبی القاسم بن البراء التنوخی ذیل السمعانی و تاریخ الغرناطی را خلاصه نمود و تواریخ را به روش طبری تنظیم کرد و بر حسب سنوات از سال [[بعثت]] در شش سفر ترتیب داد در تونس در جمادی الاخیره سال 737 هَ درگذشت. وی از اساتید مدرسه الشماعیه بود. | ||
أبو الحسن علی بن أحمد الحرالی التجیبی الصوفی المرسی در شرح حال مؤلفان تونسی آمده است: «از کتاب او الانوار فی فضل القرآن و الدعاء و الاستغفار معلوم می شود که یکی از شیوخ او اباالحسن علی بن احمد حرالی التجیبی الصوفی | أبو الحسن علی بن أحمد الحرالی التجیبی الصوفی المرسی در شرح حال مؤلفان تونسی آمده است: «از کتاب او الانوار فی فضل القرآن و الدعاء و الاستغفار معلوم می شود که یکی از شیوخ او اباالحسن علی بن احمد حرالی التجیبی الصوفی الکرسی الأصل المراکشی بوده متوفی۶۳۸ق برابر با ۱۲۴۱م». | ||
=شاگردان= | =شاگردان= | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
گفتم: او ابومحمد بن بزیزه است که در حدود شصت و ششصد سالگی اباعبدالله محمد بن احمد بن حیان الانصاری شاگرد او بوده <ref>توضیح المشتبه فی ضبط أسماء الرواة وأنسابهم وألقابهم وكناهم، ابن ناصر الدین شمس الدین محمد بن عبدالله بن محمد القیسی الدمشقی، تحقیق : محمد نعیم العرقسوسی ، مؤسسة الرسالة - بیروت - 1993م، الطبعة : الأولى، (1/ 202)</ref>. | گفتم: او ابومحمد بن بزیزه است که در حدود شصت و ششصد سالگی اباعبدالله محمد بن احمد بن حیان الانصاری شاگرد او بوده <ref>توضیح المشتبه فی ضبط أسماء الرواة وأنسابهم وألقابهم وكناهم، ابن ناصر الدین شمس الدین محمد بن عبدالله بن محمد القیسی الدمشقی، تحقیق : محمد نعیم العرقسوسی ، مؤسسة الرسالة - بیروت - 1993م، الطبعة : الأولى، (1/ 202)</ref>. | ||
محمد بن صالح بن أحمد بن رحیمة | محمد بن صالح بن أحمد بن رحیمة الکنانی الشاطبی اهل بجایه بوده و از این بزیزه صاحب اجازه شده است <ref>تراجم المؤلفین التونسیین، لمحمد محفوظ (1/95)</ref>. | ||
=آثار= | =آثار= | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
از او آثار فراوانی بر جای مانده که مهمترین آنها عبارتند از: | از او آثار فراوانی بر جای مانده که مهمترین آنها عبارتند از: | ||
الإسعاد فی شرح الإرشاد:شرح کتاب الإرشاد إلى قواطع الأدلة فی أصول الاعتقاد در [[اصول دین]] و [[علم کلام]] که در سال 644 به اتمام رسید و در کتابخانه های ملی تونس (دونسخه)و دانشگاه القرویین شهر فاس (یک نسخه)موجود است. | الإسعاد فی شرح الإرشاد: شرح کتاب الإرشاد إلى قواطع الأدلة فی أصول الاعتقاد در [[اصول دین]] و [[علم کلام]] که در سال 644 به اتمام رسید و در کتابخانه های ملی تونس (دونسخه)و دانشگاه القرویین شهر فاس (یک نسخه)موجود است. | ||
شرح العقیدة البرهانیة:اکثر تراجم ابن بزیزه نوشته اند که وی شرحی برالعقیدة البرهانیة داشته است. <ref>عثمان السلالجی ومذهبیته الشعریة، لجمال علال البختی (ص:222) ومنها نسخة بدار الكتب المصریة 18 تصوف</ref>. | شرح العقیدة البرهانیة: اکثر تراجم ابن بزیزه نوشته اند که وی شرحی برالعقیدة البرهانیة داشته است. <ref>عثمان السلالجی ومذهبیته الشعریة، لجمال علال البختی (ص:222) ومنها نسخة بدار الكتب المصریة 18 تصوف</ref>. | ||
شرح الأسماء الحسنى: در کتاب تراجم مولفان تونسی آمده:به نظر می رسد که قصد داشته با تالیفی مستقل در باب اسمای حسنی به این موضوع بپردازد؛ همانطور که در ابتدای کتاب الاسعاد آمده است:با اسم اعظم آغاز شده که قطب و جمع کننده معانی اسماء است که در کتابی مستقل به بحث در مورد آن می پردازیم و حقایق آن را جمع آوری می کنیم و انشاءالله به اسرار و حقایق اسماء اطلاع می یابیم<ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/96)</ref>. | شرح الأسماء الحسنى: در کتاب تراجم مولفان تونسی آمده:به نظر می رسد که قصد داشته با تالیفی مستقل در باب اسمای حسنی به این موضوع بپردازد؛ همانطور که در ابتدای کتاب الاسعاد آمده است: با اسم اعظم آغاز شده که قطب و جمع کننده معانی اسماء است که در کتابی مستقل به بحث در مورد آن می پردازیم و حقایق آن را جمع آوری می کنیم و انشاءالله به اسرار و حقایق اسماء اطلاع می یابیم<ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/96)</ref>. | ||
منهاج العارف إلى روح المعارف:در آن به تاویل اکثر مباحث قامض پرداخته و در کتاب "إیضاح السبیل إلى مناهج التأویل وإیضاح السبیل" خلاصه آن وارد شده است کما اینکه در الاسعاد نیز بعد از بیان تاویلات جوینی صاحب کتاب الارشاد در توضیح آیات و روایات از آن یاد شده است.<ref>(نیل الابتهاج:12، ص:295) وتراجم المؤلفیین التونسیین (1/96)</ref> | منهاج العارف إلى روح المعارف: در آن به تاویل اکثر مباحث قامض پرداخته و در کتاب "إیضاح السبیل إلى مناهج التأویل وإیضاح السبیل" خلاصه آن وارد شده است کما اینکه در الاسعاد نیز بعد از بیان تاویلات جوینی صاحب کتاب الارشاد در توضیح آیات و روایات از آن یاد شده است.<ref>(نیل الابتهاج:12، ص:295) وتراجم المؤلفیین التونسیین (1/96)</ref> | ||
التنبیه على مواضع من "منهاج الأدلة":از آثار ابن رشد فیلسوف است که در کتاب الاسعاد از آن یاد شده است. | التنبیه على مواضع من "منهاج الأدلة":از آثار ابن رشد فیلسوف است که در کتاب الاسعاد از آن یاد شده است. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
الأنوار فی فضل القرآن والدعاء والاستغفار:رساله کوچکی در 28 صفحه که در آن چهل حدیث در فضیلت قرائت و عمل به [[قرآن]] و فضیلت برخی از سوره ها ذکر کرده است و سپس فصلی در آنچه [[پیامبر(ص)|پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم]] در امر به یاد [[خدا]] و تشویق آن دارد آورده است. در پایان آن نیز فصلی در فضیلت دعا آمده است که در کتابخانه ملی تونس موجود است.<ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/96)</ref> | الأنوار فی فضل القرآن والدعاء والاستغفار:رساله کوچکی در 28 صفحه که در آن چهل حدیث در فضیلت قرائت و عمل به [[قرآن]] و فضیلت برخی از سوره ها ذکر کرده است و سپس فصلی در آنچه [[پیامبر(ص)|پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم]] در امر به یاد [[خدا]] و تشویق آن دارد آورده است. در پایان آن نیز فصلی در فضیلت دعا آمده است که در کتابخانه ملی تونس موجود است.<ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/96)</ref> | ||
شرح | شرح الأحکام الصغرى لعبدالحق الإشبیلی: در مجلدی با نام "مصالح الأفهام فی شرح کتاب الأحکام" با بیان ادله و ثقات آن آورده است. <ref>الرسالة المستطرفة محققة ومعها والتعلیقات المستظرفة (10/ 6) وهدیة العارفین (1/ 306)</ref> | ||
شرح التلقین:در موضوع فقه است که متن آن از قاضی عبدالوهاب البغدادی | شرح التلقین: در موضوع فقه است که متن آن از قاضی عبدالوهاب البغدادی المالکی بوده و ابن بزیزه آن را"روضة المستبین فی شرح کتاب التلقین" نامیده که عبداللطیف زکاغ آن را تحقیق کرده و در مرکز مطالعات و نشر التراث [[الجزایر]]، و انتشارات دار ابن حزم در بیروت در دو جلد در سال 1431ق / 2010م در اولین چاپ به زیور طبع آراسته شد. | ||
غایة الأمل فی شرح الجمل للزجاجی:توسط دانشجوی سودانی «محمد غالب عبدالرحمن» مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفت و در دانشکده دارالعلوم دانشگاه [[قاهره]] در سال 1405ق / 1985م داوری شد. | غایة الأمل فی شرح الجمل للزجاجی: توسط دانشجوی سودانی «محمد غالب عبدالرحمن» مورد مطالعه و تحقیق قرار گرفت و در دانشکده دارالعلوم دانشگاه [[قاهره]] در سال 1405ق / 1985م داوری شد. | ||
شرح المفصل زمخشری در نحو <ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/97)</ref>. | شرح المفصل زمخشری در نحو <ref>تراجم المؤلفین التونسیین (1/97)</ref>. | ||