امکان تفسیر و فهم‌پذیری قرآن (مقاله): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'نمی توان' به 'نمی‌توان'
جز (جایگزینی متن - 'می رسد' به 'می‌رسد')
جز (جایگزینی متن - 'نمی توان' به 'نمی‌توان')
خط ۲۲۵: خط ۲۲۵:


ایشان در ادامه ضمن بیان اینکه ائمه علیهم السلام به مقدار عقول مردم سخن می‌گفتند به یکی از برداشتهای عمیق امام صادق ع از قرآن کریم اشاره کرده می‌نویسد:  
ایشان در ادامه ضمن بیان اینکه ائمه علیهم السلام به مقدار عقول مردم سخن می‌گفتند به یکی از برداشتهای عمیق امام صادق ع از قرآن کریم اشاره کرده می‌نویسد:  
امام علیه السلام ایه ای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل انکه نمی توان ایه را مختص موردی که ایه در ان نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است..  
امام علیه السلام ایه ای که در زمینه صله رحم نسبت به اهل البیت ع وارد شده است را به مطلق صله ارحام تعمیم داد بدلیل انکه نمی‌توان ایه را مختص موردی که ایه در ان نازل شده است دانست بلکه قرآن کتابی است که از معانی باطنی عمیقی برخوردار است..  
علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام   
علامه طباطبائی در القرآن فی الاسلام   
ایشان در تحقیقی جامع  به معانی ظاهر و باطنی قرآن  پرداخته و مطالب ارزشمندی را در حکمت بکارگیری چنین شیوه ای در قرآن بیان نموده است.  
ایشان در تحقیقی جامع  به معانی ظاهر و باطنی قرآن  پرداخته و مطالب ارزشمندی را در حکمت بکارگیری چنین شیوه ای در قرآن بیان نموده است.  
خط ۲۳۶: خط ۲۳۶:


ایشان  تحت عنوان: لماذا تکلم القرآن بأسلوب الظاهر والباطن  بعد از بیان سه مقدمه می فرماید:  
ایشان  تحت عنوان: لماذا تکلم القرآن بأسلوب الظاهر والباطن  بعد از بیان سه مقدمه می فرماید:  
از انجا که تعالیم عالی قرآن ناظر به مقام والای انسانیت بوده و او را قابل سیر در مدارج کمال می داند  و از طرفی استعداد انسانها در فهم امور معنوی با یکدیگر متفاوت بوده و نمی توان مسائل عالی را در یک سطح ارائه داد به همین دلیل قرآن کریم مسائل را بصورت ساده در اختیار بشریت گذاشته اما در باطن این معانی بظاهر ساده معارف عمیقی نهاده است که تنها اهل معرفت قادر به درک انها می‌باشند.   
از انجا که تعالیم عالی قرآن ناظر به مقام والای انسانیت بوده و او را قابل سیر در مدارج کمال می داند  و از طرفی استعداد انسانها در فهم امور معنوی با یکدیگر متفاوت بوده و نمی‌توان مسائل عالی را در یک سطح ارائه داد به همین دلیل قرآن کریم مسائل را بصورت ساده در اختیار بشریت گذاشته اما در باطن این معانی بظاهر ساده معارف عمیقی نهاده است که تنها اهل معرفت قادر به درک انها می‌باشند.   
بعبارت دیگر عمق معارف قرآن و نیز تفاوت ظرفیت انسانها  مقتضی ان بود که  ایات قرآن بگونه ای تنظیم گردد تا همگان در هر سطحی که هستند بتوانند مراتبی از معانی عالیه ان  را درک کنند به همین جهت ظواهر ایات در قرآن کریم دارای سلسله مراتبی هستند که سطوح مختلف متدبرین در ان می توانند معرفت خویش  را ارتقا بخشد.  
بعبارت دیگر عمق معارف قرآن و نیز تفاوت ظرفیت انسانها  مقتضی ان بود که  ایات قرآن بگونه ای تنظیم گردد تا همگان در هر سطحی که هستند بتوانند مراتبی از معانی عالیه ان  را درک کنند به همین جهت ظواهر ایات در قرآن کریم دارای سلسله مراتبی هستند که سطوح مختلف متدبرین در ان می توانند معرفت خویش  را ارتقا بخشد.  
باید گفت علاوه بر نکات ذکر شده، جاودانگی و ابدیت قرآن کریم نیز مقتضی ان است که چنین  روشی در بیان معارف قرآنی بکار رود بدین معنا که اگر بناست قرآن در تمامی اعصار پاسخگوی نیازهای جوامع بشری باشد جز طریق مذکور راهی جهت رسیدن  به این هدف نخواهد بود.         
باید گفت علاوه بر نکات ذکر شده، جاودانگی و ابدیت قرآن کریم نیز مقتضی ان است که چنین  روشی در بیان معارف قرآنی بکار رود بدین معنا که اگر بناست قرآن در تمامی اعصار پاسخگوی نیازهای جوامع بشری باشد جز طریق مذکور راهی جهت رسیدن  به این هدف نخواهد بود.         
خط ۲۷۰: خط ۲۷۰:


قبل از بررسی روایات مذکور لازم است بدانیم: درقرآن کریم ایات متعددی  است که  انسانها را دعوت به تفکر نموده و انها را از سطحی نگری درقرآن باز داشته است نظیر ایات: { أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا – محمد ص، ایه 24} وَقَالَ تَعَالَى: { أَفَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُمْ مَا لَمْ یَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِینَ – مومنون ایه 68 } وَقَالَ تَعَالَى: { أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلَافاً کَثِیراً –نساء ایه 82}
قبل از بررسی روایات مذکور لازم است بدانیم: درقرآن کریم ایات متعددی  است که  انسانها را دعوت به تفکر نموده و انها را از سطحی نگری درقرآن باز داشته است نظیر ایات: { أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ أَمْ عَلَى قُلُوبٍ أَقْفَالُهَا – محمد ص، ایه 24} وَقَالَ تَعَالَى: { أَفَلَمْ یَدَّبَّرُوا الْقَوْلَ أَمْ جَاءَهُمْ مَا لَمْ یَأْتِ آبَاءَهُمُ الْأَوَّلِینَ – مومنون ایه 68 } وَقَالَ تَعَالَى: { أَفَلَا یَتَدَبَّرُونَ الْقُرْآنَ وَلَوْ کَانَ مِنْ عِنْدِ غَیْرِ اللَّهِ لَوَجَدُوا فِیهِ اخْتِلَافاً کَثِیراً –نساء ایه 82}
بدیهی است مفاد ایات مذکور ان است که در جنب معانی  ظاهری قرآن، معانی وجود دارد که جز با تفکر و تدبر نمی توان به انها دست یافت.
بدیهی است مفاد ایات مذکور ان است که در جنب معانی  ظاهری قرآن، معانی وجود دارد که جز با تفکر و تدبر نمی‌توان به انها دست یافت.
ایات دیگری که بیانگر وجود معانی فراتر از معانی ظاهری درقرآن - نظیر تاویل – می‌باشد عبارتند از :  
ایات دیگری که بیانگر وجود معانی فراتر از معانی ظاهری درقرآن - نظیر تاویل – می‌باشد عبارتند از :  
قُلْ کَفى‏ بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی‏ وَ بَیْنَکُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتاب – رعد ایه 43-  
قُلْ کَفى‏ بِاللَّهِ شَهیداً بَیْنی‏ وَ بَیْنَکُمْ وَ مَنْ عِنْدَهُ عِلْمُ الْکِتاب – رعد ایه 43-  
خط ۲۹۰: خط ۲۹۰:
سپس از حضرت سئوال شد: یا رسول الله ما البطن ؟
سپس از حضرت سئوال شد: یا رسول الله ما البطن ؟
حضرت فرمود: اقرأ أتدبره واعمل بما فیه وتقرؤونه أنتم هکذا وأشار بیده فأمرها  
حضرت فرمود: اقرأ أتدبره واعمل بما فیه وتقرؤونه أنتم هکذا وأشار بیده فأمرها  
نتیجه انکه  شایسته نیست روایات بطون را  بگونه ای معنا کنیم که مستلزم خروج  قرآن  کریم  از دسترس  مردم باشد چنانکه برخی از اخباریین  نظیر مولف " الفوائد المدنیه" به چنین  برداشت  ناصوابی از روایات بطون  رسیده و معتقدند که فهم  قرآن  بدلیل روایات بطون  مختص اهل بیت ع می‌باشد بگونه ای که  دیگران  جز از طریق روایات اهل بیت نمی توانند به معارف قرآن دست یابند.  باید گفت: از دلائل بطلان این تفکر، مخالفت ان با مضامین بسیاری از ایات قرآنی است که همه بشریت  را  دعوت به تفکر در محتوای این کتاب اسمانی نموده و حتی با اظهار تحدی  از مخالفانش می‌خواهد اگر در اعجاز ان تردید دارند سوره ای همانند ان  ارائه دهند. از طرفی بر اساس روایات لزوم عرض احادیث به قرآن  و عدم مخالفت ان  با قرآن ،  برداشت مذکور از روایات بطون – که مستلزم  عدم دسترسی  بشر به  قرآن است - مقبول نخواهد بود.       
نتیجه انکه  شایسته نیست روایات بطون را  بگونه ای معنا کنیم که مستلزم خروج  قرآن  کریم  از دسترس  مردم باشد چنانکه برخی از اخباریین  نظیر مولف " الفوائد المدنیه" به چنین  برداشت  ناصوابی از روایات بطون  رسیده و معتقدند که فهم  قرآن  بدلیل روایات بطون  مختص اهل بیت ع می‌باشد بگونه ای که  دیگران  جز از طریق روایات اهل بیت نمی‌توانند به معارف قرآن دست یابند.  باید گفت: از دلائل بطلان این تفکر، مخالفت ان با مضامین بسیاری از ایات قرآنی است که همه بشریت  را  دعوت به تفکر در محتوای این کتاب اسمانی نموده و حتی با اظهار تحدی  از مخالفانش می‌خواهد اگر در اعجاز ان تردید دارند سوره ای همانند ان  ارائه دهند. از طرفی بر اساس روایات لزوم عرض احادیث به قرآن  و عدم مخالفت ان  با قرآن ،  برداشت مذکور از روایات بطون – که مستلزم  عدم دسترسی  بشر به  قرآن است - مقبول نخواهد بود.       


پرسش :  ایا تفسیر قرآن  و اگاهی از لایه های درونی معانی ان امری تخصصی است ؟
پرسش :  ایا تفسیر قرآن  و اگاهی از لایه های درونی معانی ان امری تخصصی است ؟
Writers، confirmed، مدیران
۸۷٬۱۷۲

ویرایش