۸٬۱۵۹
ویرایش
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) |
Mohsenmadani (بحث | مشارکتها) |
||
خط ۱۷۷: | خط ۱۷۷: | ||
==جايگاه سياسي - اجتماعي دانشگاه الازهر در جهان اسلام: == | ==جايگاه سياسي - اجتماعي دانشگاه الازهر در جهان اسلام: == | ||
الازهر از آغاز تأسيس خود همواره نوعي نقش سياسي داشته است و همیشه نیز حکام محلی با چشم طمع به منظور استفاده ابزاری از آن جهت توجیه ایدئولوژیک خود نگاه میکردهاند. | الازهر از آغاز تأسيس خود همواره نوعي نقش سياسي داشته است و همیشه نیز حکام محلی با چشم طمع به منظور استفاده ابزاری از آن جهت توجیه ایدئولوژیک خود نگاه میکردهاند. | ||
<br> | |||
از همین رو بود که فاطميان از الازهر توقع داشتند تا پایه های مذهب اسماعیلی را محکم کند و پس از آنان نيز سلاطين سنی همين توقع را به نفع مذهب رسمی خود داشتند. الازهر تا آخرین ایام حکومت عثمانیان افتان و خیزان این توقعات را برآورده میکرد اما با اشغال و استعمار مصر توسط بیگانگان مسیحی ماهیت الازهر از یک نیروی دارای تعامل با حکام، به نوعی تبدیل به مرکز اپوزیسیون گشت. | از همین رو بود که فاطميان از الازهر توقع داشتند تا پایه های مذهب اسماعیلی را محکم کند و پس از آنان نيز سلاطين سنی همين توقع را به نفع مذهب رسمی خود داشتند. الازهر تا آخرین ایام حکومت عثمانیان افتان و خیزان این توقعات را برآورده میکرد اما با اشغال و استعمار مصر توسط بیگانگان مسیحی ماهیت الازهر از یک نیروی دارای تعامل با حکام، به نوعی تبدیل به مرکز اپوزیسیون گشت. | ||
<br> | |||
افرادی همچون سعد زغلول، احمد عرابی، سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و علامه شرقاوی، از جمله کسانی بودند که الازهر را در مسیر مقابله با استعمار رهبری میکردند. | افرادی همچون سعد زغلول، احمد عرابی، سیدجمال الدین اسدآبادی، محمد عبده و علامه شرقاوی، از جمله کسانی بودند که الازهر را در مسیر مقابله با استعمار رهبری میکردند. | ||
خط ۱۸۴: | خط ۱۸۶: | ||
اوج این رهبری را میتوان در فتوای مقاومت مقابل فرانسویان توسط "عبدالله شرقاوی" شیخ الازهر در جواب تجاوز فرانسه به مصر در قرن 18میلادی دید. | اوج این رهبری را میتوان در فتوای مقاومت مقابل فرانسویان توسط "عبدالله شرقاوی" شیخ الازهر در جواب تجاوز فرانسه به مصر در قرن 18میلادی دید. | ||
<br> | |||
اما مقاومت علیه فرانسویان آخرین نقش آفرینی سیاسی الازهر نبود؛ بلکه این مرکز با صدور فتواهای سیاسی نقش عمدهای را در تحولات سیاسی مصر ایفاء کرده است که يکي از مهمترين آنها فرمان جهادي بود که در سال 1947 میلادی در مورد قضيه فلسطين و اشغالگران صهيونيستي از سوی الازهر صادر شد و موجب گردید گروههاي جهادي وارد جامعه مصر شوند. | اما مقاومت علیه فرانسویان آخرین نقش آفرینی سیاسی الازهر نبود؛ بلکه این مرکز با صدور فتواهای سیاسی نقش عمدهای را در تحولات سیاسی مصر ایفاء کرده است که يکي از مهمترين آنها فرمان جهادي بود که در سال 1947 میلادی در مورد قضيه فلسطين و اشغالگران صهيونيستي از سوی الازهر صادر شد و موجب گردید گروههاي جهادي وارد جامعه مصر شوند. البته الازهر در طول تاریخ خود با بحران های متعددی مواجه شد که سعی در تضعیف جایگاه سیاسی اش داشتند. بحران هایی که مهم ترین آنها با روی کار آمدن جمال عبدالناصر شروع شد. | ||
<br> | |||
البته الازهر در طول تاریخ خود با بحران های متعددی مواجه شد که سعی در تضعیف جایگاه سیاسی اش داشتند. بحران هایی که مهم ترین آنها با روی کار آمدن جمال عبدالناصر شروع شد. | |||
ناصر با تکیه بر پایگاه اجتماعی خود حرکتی جدی را در جهت تضعیف استقلال الازهر آغاز کرد و در نهایت توانست قانون انتخاب شيخ الازهر و قائم مقام الازهر توسط رئيس جمهور را به تصویب رساند. | ناصر با تکیه بر پایگاه اجتماعی خود حرکتی جدی را در جهت تضعیف استقلال الازهر آغاز کرد و در نهایت توانست قانون انتخاب شيخ الازهر و قائم مقام الازهر توسط رئيس جمهور را به تصویب رساند. | ||
این حرکت ناصر یک سلسله اقدامات جهت تضعیف الازهر را به دنبال داشت. او پس از تصویب قانون مذکور با تشکیل وزارت خانه شئون الازهر اموال و موقوفات الازهر را به سود دولت مصادره کرد و شيخ الازهر را تبديل به يک کارمند دولتي نمود. | این حرکت ناصر یک سلسله اقدامات جهت تضعیف الازهر را به دنبال داشت. او پس از تصویب قانون مذکور با تشکیل وزارت خانه شئون الازهر اموال و موقوفات الازهر را به سود دولت مصادره کرد و شيخ الازهر را تبديل به يک کارمند دولتي نمود. | ||
<br> | |||
این اقدامات ناصر ضربه ای کاری بر جایگاه سیاسی الازهر در جامعه مصر بود و پس از مدتی این مرکز تبدیل به یکی از اهرمهای حکومتی و تقریباً مبدل به یک ماشین صدور فتواء برای دولت مصر گردید. | این اقدامات ناصر ضربه ای کاری بر جایگاه سیاسی الازهر در جامعه مصر بود و پس از مدتی این مرکز تبدیل به یکی از اهرمهای حکومتی و تقریباً مبدل به یک ماشین صدور فتواء برای دولت مصر گردید. تبدیلی که به منزلت اجتماعی الازهر نیز آسیبی جدی وارد نمود. این موضوع با تایید صلح کمپ دیوید توسط شیوخ الازهر شدت بسیاری یافت و باعث شد که الازهر ديگر نتواند آن نقش مهم را در جهان اسلام ایفاء نماید. | ||
تبدیلی که به منزلت اجتماعی الازهر نیز آسیبی جدی وارد نمود. این موضوع با تایید صلح کمپ دیوید توسط شیوخ الازهر شدت بسیاری یافت و باعث شد که الازهر ديگر نتواند آن نقش مهم را در جهان اسلام ایفاء نماید. | |||
<br> | |||
دولتی شدن الازهر در دوران ناصر آغاز، در دوران سادات تثبیت و در دوران مبارک به طور اسفناک تشدید و توسعه یافت، بطوری که در دوران مبارزه سی ساله مبارک با اخوان المسلمین، شیوخ الازهر تحت فشار دولت علیه اخوان جبههگیری و بیانیههای مختلفی را صادر می کردند و با این عمل موجب مشروعیت بخشی به مبارزه دولت مبارک علیه اخوان میشدند. | دولتی شدن الازهر در دوران ناصر آغاز، در دوران سادات تثبیت و در دوران مبارک به طور اسفناک تشدید و توسعه یافت، بطوری که در دوران مبارزه سی ساله مبارک با اخوان المسلمین، شیوخ الازهر تحت فشار دولت علیه اخوان جبههگیری و بیانیههای مختلفی را صادر می کردند و با این عمل موجب مشروعیت بخشی به مبارزه دولت مبارک علیه اخوان میشدند. | ||