ملاهادی سبزواری: تفاوت میان نسخه‌ها

هر چند یکی از مهم‌ترین شارحان فلسفه صدرائی است اما اختلاف نظرهایی نیز با [[ملاصدرا]] دارد؛ از جمله در علم [[خدا]] به ذات خویش، حادث بودن عالم امر، تفاوت حرکت با تحریک، جوهر دانستن برخی اقسام علم، و باور به معاد جسمانی و روحانی. [[منظومه]] مشهورترین اثر او است که در آن حکمت و منطق را به نظم درآورده است.  

# حاج محمد ابراهیم کرباسی (1180ـ 1262 ق.) او از محضر [[سید مهدی بحرالعلوم]] و [[شیخ جعفر کاشف الغطاء]] و [[سید علی طباطبایی]] استفاده برده و پس از بازگشت به وطن عمر خویش را با کمال زهد و احتیاط و قناعت سپری نمود. تألیفات مشهور این عالم با ورع عبارت است از: اشارات الاصول، الایقاظات، شوارع الهدایة الی شرح الکفایه (در شرح کفایه محقق سبزواری)، منهاج الهدایة الی احکام الشریعه و ...<ref>ریحانة الادب، محمد علی مدرس تبریزی، ج 2.</ref>.

# آقا شیخ محمد تقی، معروف به صاحب [[هدایه المسترشیدن]] (متوفای 1248 ق.) تبحّر او در علم [[اصول فقه]] به حدی بوده که وی را به رئیس الاصولیین خطاب می‌کردند. او در محضر استادان بزرگی همچون علامه سید مهدی بحرالعلوم و [[سید علی صاحب ریاض]] و [[سید محسن کاظمینی]] رشد کرده است. تألیفات مشهور او عبارت است از تقریرات سید بحرالعلوم، حجة المظنه، شرح الاسماء الحسنی و هدایة المسترشدین<ref>همان.</ref>.

# آخوند ملا محمد کاظم خراسانی مؤلف «کفایة الاصول».

# آیة الله حاج میرزا حسین مجتهد سبزواری.

# آیة الله حاج میرزا ابوطالب زنجانی.

# میرزا عباس حکیم<ref>شرح زندگانی حاج ملا هادی، ص 53 ـ70؛ مجموعة رسائل فارسی حاج ملا هادی سبزواری، جلال الدین آشتیانی، ص 65 ـ 78؛ تاریخ حکما و عرفاء متاخرین صدرالمتالهین، منوچهر صدوقی سها، ص 121ـ 128.</ref>.

# شرح منظومه حكمت، كه آن را «غرر الفرائد» ناميده.

# حواشى بر «شواهد الربوبيّة فى المناهج السّلوكيّة». ملّا صدرا؛ كه در اين حواشى مشكلات و معظلات «شواهد الربوبيّة» را توضيح داده است.

# كتاب «هداية الطّالبين فى معرفة الانبياء و الائمّة المعصومين» اين كتاب داراى دو باب است؛ هر باب داراى چند فصل و هر فصل داراى چند هدايت. باب اوّل كتاب در نبوّت است و فصلى از آن در نبوّت مطلقه مى‌باشد. حاج ملّا هادى در اين فصل، ارسال رسل را از راه قاعده لطف بر خدا واجب دانسته است. فصلى را هم به بيان [[معجزه]] نبى اختصاص داده. در فصل سوم [[نبوت]] [[حضرت محمد]] را اثبات كرده و براى آن بزرگوار دو نوع معجزه قائل شده، معجزه باقيه كه [[قرآن]] است و معجزه دوم، متخلّق بودن آن بزرگوار است به صفات خدايى از آن جهت كه هرگز كار قبيحى از او سر نزد و هرگز دروغى از او شنيده نشد و بسيار مهربان بود و «عظيم الشّفقه». باب دوم كتاب «هداية الطّالبين» به [[امامت]] اختصاص دارد.

# حاشيه بر كتاب «بهجة المرضيّة» [- سيوطى در علم نحو]

# «تعليقات بر حاشيه جماليّه بر حاشيه خضرى شيرازى، حاجى در حاشيه ۷۶ شرح منظومه حكمت و در بحث «قدم و حدوث» آنگاه كه از «حدوث تأليفات آية اللّه [[علامه حلى]] بوده و در علم كلام شيعى است.

# شرح الابحاث المفيدة، نام خود متن «ابحاث المفيدة فى تحصيل العقيدة» از تأليفات آية اللّه العلامة الحلّى بوده و در علم كلام شيعى است.

# المحاكمات و المقاومات: شيخ بحرينى مشهور به احسايى عليه الرّحمة، شرحى در ردّ «رساله علميّه» محدّث حكيم و مفسّر عارف، مولى [[محسن فيض كاشانى]] نوشت. آنگاه فاضل يزدى شاگرد حكيم سبزوارى خود در مقام پاسخگويى به ردّيه شيخ احمد برآمد و استاد خود را نيز بر نوشتن ردّيه‌اى بر ردّيه شيخ احمد احسايى برانگيخت.

حکیم سبزواری پس از هفتاد و چند سال طلوع بر عالم اندیشه در عصر روز بیست و هشتم [[ذی الحجه]] سال 1289 ق. دار فانی را وداع گفت و جامعة مسلمانان و حوزه‌های علمی را در ماتم فرو برد. پیکر پاک و مطهر آن عالم فرزانه با شرکت اقشار مختلف مردم سبزوار در حالی که دوستان و شاگردان آن بزرگوار از شدت حزن و اندوه اشک می‌ریختند تشییع شد و در بیرون دروازه سبزوار به نام دروازة نیشابور<ref>این محله اکنون مرکز شهر واقع شده است.</ref> (معروف به فلکه زند) دفن گردید.