۸۷٬۹۸۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
||
| خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
===امهال و فرصت‌دهی=== | ===امهال و فرصت‌دهی=== | ||
یکی از راه‌های مهم مدارا با دشمن قبل از شروع جنگ، فرصت‌دهی است. در کتب روایی شیعه و اهل سنت، مانند وسائل الشیعه و سنن ترمذی، بابی وجود دارد که دعوت قبل از قتال را واجب می‌داند <ref>(حرّ عاملی، بی‌تا، ج15، حدیث 19951 - 19954)</ref>. دعوت به اسلام به‌صورت نصیحت و ارشاد، اتمام‌حجت و اقامۀ برهان و دلیل و در مواردی دادن فرصت مجدد به دشمن، طبق دستور خداوند متعال و سیرۀ رسول اکرم، از ضوابط مهم اخلاقی قبل از شروع جنگ است <ref>(احمدی میانجی، 1419ق، ج2، ص119)</ref>. | یکی از راه‌های مهم مدارا با دشمن قبل از شروع جنگ، فرصت‌دهی است. در کتب روایی شیعه و اهل سنت، مانند وسائل الشیعه و سنن ترمذی، بابی وجود دارد که دعوت قبل از قتال را واجب می‌داند <ref>(حرّ عاملی، بی‌تا، ج15، حدیث 19951 - 19954)</ref>. دعوت به اسلام به‌صورت نصیحت و ارشاد، اتمام‌حجت و اقامۀ برهان و دلیل و در مواردی دادن فرصت مجدد به دشمن، طبق دستور خداوند متعال و سیرۀ رسول اکرم، از ضوابط مهم اخلاقی قبل از شروع جنگ است <ref>(احمدی میانجی، 1419ق، ج2، ص119)</ref>. | ||
پیامبراکرم در توصیه به لشکر اسلام می‌فرمودند: «اگر با دشمن مسلمانان روبه‌رو شدید، از کشتن | پیامبراکرم در توصیه به لشکر اسلام می‌فرمودند: «اگر با دشمن مسلمانان روبه‌رو شدید، از کشتن آنها دست نگه دارید و آنان را در ابتدای امر به اسلام دعوت کنید. اگر اسلام آوردند، آنان را پذیرفته و از کشتن آنها خودداری کنید» <ref>(صالحی شامی، 1414ق، ج6، ص7)</ref>. | ||
از ابن‌عباس روایت شده است که رسول خدا هرگز با گروهی نمی‌جنگیدند، مگر آنکه ابتدا | از ابن‌عباس روایت شده است که رسول خدا هرگز با گروهی نمی‌جنگیدند، مگر آنکه ابتدا آنها را به اسلام دعوت می‌کردند <ref>(سیواسی، بی تا، ج5، ص445)</ref>. در روایتی دیگر آمده است که ایشان حضرت علی را برای جنگ با گروهی فرستاد و به ایشان امر کرد که با آنها نجنگد، مگر آنکه قبل از جنگ آنها را دعوت کند <ref>(کلینی، 1365ش، ج5، ص28؛ ابن‌اشعث کوفی، بی‌تا، ص77)</ref>. در نقل دیگری آمده است که آن حضرت پیش از جنگ با بنی‌قریظه، آنان را به پذیرش اسلام دعوت کرد <ref>(جعفریان، 1378ش، ص449)</ref>؛ نیز موقعی که کفار امان می‌خواستند، امانشان می‌داد تا خود پس از تحقیق، اسلام را آزادانه بپذیرند <ref>(ابن‌اثیر، 1385ش، ج2، ص248 ــ 249)</ref>. | ||
===صلح و مدارا=== | ===صلح و مدارا=== | ||
یکی از رفتارهای مهم اخلاقی پیامبر اکرم(ص) پیش از جنگ، صلح و مدارا با دشمنان بود. در این بخش، منظور ما از «صلح» دفع منازعه و جنگ و جدال است و منظور از «مدارا» نوعی برخورد همراه با سعۀ صدر و گذشت و تحمل است؛ معادل آنچه امروز از آن به تساهل تعبیر می‌شود. بعضی به‌اشتباه، مدارا را با واژۀ «تولرانس» (Tolerance) غربی یکی می‌دانند؛ زیرا تولرانس نوعی برخورد همراه با تساهل وکوتاه آمدن از حق خود است که موردقبول اسلام نیست <ref>(عبدالمحمدی، 1381ش، ص15؛ نوری، 1382ش، ص216)</ref>. | یکی از رفتارهای مهم اخلاقی پیامبر اکرم(ص) پیش از جنگ، صلح و مدارا با دشمنان بود. در این بخش، منظور ما از «صلح» دفع منازعه و جنگ و جدال است و منظور از «مدارا» نوعی برخورد همراه با سعۀ صدر و گذشت و تحمل است؛ معادل آنچه امروز از آن به تساهل تعبیر می‌شود. بعضی به‌اشتباه، مدارا را با واژۀ «تولرانس» (Tolerance) غربی یکی می‌دانند؛ زیرا تولرانس نوعی برخورد همراه با تساهل وکوتاه آمدن از حق خود است که موردقبول اسلام نیست <ref>(عبدالمحمدی، 1381ش، ص15؛ نوری، 1382ش، ص216)</ref>. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
حتی پیامبر اکرم(ص) از یهود که دشمن پیامبر بودند، عیادت می‌کردند<ref>(ابن‌اشعث کوفی، بی‌تا، ص82)</ref> و ورود بی‌اجازه به خانه‌های آنان <ref>(سیوطی، 1981م، ج1، ص468)</ref> و ستم بر ایشان را حرام کرده بودند. | حتی پیامبر اکرم(ص) از یهود که دشمن پیامبر بودند، عیادت می‌کردند<ref>(ابن‌اشعث کوفی، بی‌تا، ص82)</ref> و ورود بی‌اجازه به خانه‌های آنان <ref>(سیوطی، 1981م، ج1، ص468)</ref> و ستم بر ایشان را حرام کرده بودند. | ||
برتراند راسل دربارۀ تساهل در میان مسلمانان می‌گوید: | برتراند راسل دربارۀ تساهل در میان مسلمانان می‌گوید: | ||
«بعضی از صفات برگزیده که امروز برحسب عادت، | «بعضی از صفات برگزیده که امروز برحسب عادت، آنها را جزو عادات حسنۀ به‌خصوص عیسویان می‌شماریم، پیش از این، در مشرق‌زمین بیشتر مستحسن شمرده می‌شدند و به آنها عمل می‌کردند تا در مغرب‌زمین. تساهل و تسامح در اوایل ظهور اسلام، به‌ویژه حکومت اسلامی در مدینه و برخورد مسلمانان با مسیحیان که کافر و مرتد تلقی می‌شدند، بسیار جوانمردانه‌تر از رفتار امپراتوران بیزانس نسبت به عیسویان بود؛ زیرا پیامبر اسلام نه تشکیلات انگیزاسیون (تفتیش عقاید) اروپا را به وجود آوردند و نه سیاه‌چاله‌های آن را که در قرون وسطا رایج بودند» <ref>(وشنوی، 1412ق، ص321)</ref>. | ||
===منع سلاح‌های کشتار جمعی=== | ===منع سلاح‌های کشتار جمعی=== | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
===پرهیز از توهین به اجساد=== | ===پرهیز از توهین به اجساد=== | ||
یکی از آموزه‌های مهم اسلام دربارۀ جنگ، نهی از تعرض به اجساد است و در هیچ صورتی اسلام اجازه نمی‌دهد که اجساد دشمن قطعه‌قطعه یا به‌اصطلاح مثله شوند و همۀ علمای اسلام از این کار منع کرده‌اند. مثله‌نکردن یکی از توصیه‌های مهم پیامبر به فرماندهان و سربازان بود و امیرمؤمنان در جنگ‌ها توصیه می‌فرمودند: «عورتی را اظهار و کشته‌ای را مثله نکنید» <ref>(کلینی،1365ش، ج5، ص48)</ref>. | یکی از آموزه‌های مهم اسلام دربارۀ جنگ، نهی از تعرض به اجساد است و در هیچ صورتی اسلام اجازه نمی‌دهد که اجساد دشمن قطعه‌قطعه یا به‌اصطلاح مثله شوند و همۀ علمای اسلام از این کار منع کرده‌اند. مثله‌نکردن یکی از توصیه‌های مهم پیامبر به فرماندهان و سربازان بود و امیرمؤمنان در جنگ‌ها توصیه می‌فرمودند: «عورتی را اظهار و کشته‌ای را مثله نکنید» <ref>(کلینی،1365ش، ج5، ص48)</ref>. | ||
واقدی می‌نویسد: «ابوجعفر از قول پدرش و جدش برایم نقل کرد: «پیامبر(ص) هرگاه گروهی را به سریه‌ای می‌فرستاد، | واقدی می‌نویسد: «ابوجعفر از قول پدرش و جدش برایم نقل کرد: «پیامبر(ص) هرگاه گروهی را به سریه‌ای می‌فرستاد، آنها را از مثله‌کردن منع می‌کرد». | ||
و همچنین می‌نویسد: «ابن‌بلال هم از قول جعفربن‌محمد از پدر و جدش برایم نقل کرد: "پیامبر اکرم هیچ‌گاه زبان کسی را نبریدند و هیچ‌گاه دستور نفرمودند که چشمی را میل بکشند و هرگز بر قطع دست‌وپا امر نفرمودند"» <ref>(واقدی، 1409ق، ص432)</ref>. | و همچنین می‌نویسد: «ابن‌بلال هم از قول جعفربن‌محمد از پدر و جدش برایم نقل کرد: "پیامبر اکرم هیچ‌گاه زبان کسی را نبریدند و هیچ‌گاه دستور نفرمودند که چشمی را میل بکشند و هرگز بر قطع دست‌وپا امر نفرمودند"» <ref>(واقدی، 1409ق، ص432)</ref>. | ||
امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه رسول خدا(ص) فرماندهی را با لشکری گسیل می‌داشت، می‌فرمود کشتگان را مثله نکنید (گوش و بینی و انگشتان آنان را نبرید)» <ref>(طباطبایی، 1360ش، ص41)</ref>. | امام صادق(ع) فرمود: «هرگاه رسول خدا(ص) فرماندهی را با لشکری گسیل می‌داشت، می‌فرمود کشتگان را مثله نکنید (گوش و بینی و انگشتان آنان را نبرید)» <ref>(طباطبایی، 1360ش، ص41)</ref>. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
===مراقبت از اسیران=== | ===مراقبت از اسیران=== | ||
طبق آموزهای اسلامی، رفتارهای انسانی با اسیر عبارت‌اند از برخورد با نرمی، فراهم‌کردن مکان مناسب و دادن آب و غذای کافی به او. در این موارد فرقی بین کافر و مسلمان نیست. برخی از علما به‌طور مطلق کشتن اسیر را بدون اذن امام نهی کرده‌اند <ref>(احمدی میانجی، 1419ق،ص243)</ref>. | طبق آموزهای اسلامی، رفتارهای انسانی با اسیر عبارت‌اند از برخورد با نرمی، فراهم‌کردن مکان مناسب و دادن آب و غذای کافی به او. در این موارد فرقی بین کافر و مسلمان نیست. برخی از علما به‌طور مطلق کشتن اسیر را بدون اذن امام نهی کرده‌اند <ref>(احمدی میانجی، 1419ق،ص243)</ref>. | ||
پیامبر اکرم بعد از جنگ، رفتاری کاملاً اخلاقی و انسانی با اسرا داشتند. کشتن بعضی از اسیران هم به‌دلیل پایبندنبودن | پیامبر اکرم بعد از جنگ، رفتاری کاملاً اخلاقی و انسانی با اسرا داشتند. کشتن بعضی از اسیران هم به‌دلیل پایبندنبودن آنها به پیمان‌هایی است که با رسول خدا داشته‌اند <ref>(همان، ص501)</ref>. | ||
پیامبر اکرم مردم را به خوش‌رفتاری با اسیران سفارش می‌کرد <ref>(طبری، 1418ق، ج2، ص460)</ref>.واقدی از ابوبکربن‌ابی‌سبره روایت می‌کند که پیامبر دستور داد با اسیران با نرمی‌رفتار کنند <ref>(واقدی، 1409ق، ص305)</ref>. دربارۀ رفتار پیامبر(ص) با اسیران از زهری نقل شده است که رسول خدا(ص) فرمود: «شما را به رفتار نیکو با اسیران سفارش می‌کنم» <ref>(همان، ص119)</ref>. | پیامبر اکرم مردم را به خوش‌رفتاری با اسیران سفارش می‌کرد <ref>(طبری، 1418ق، ج2، ص460)</ref>.واقدی از ابوبکربن‌ابی‌سبره روایت می‌کند که پیامبر دستور داد با اسیران با نرمی‌رفتار کنند <ref>(واقدی، 1409ق، ص305)</ref>. دربارۀ رفتار پیامبر(ص) با اسیران از زهری نقل شده است که رسول خدا(ص) فرمود: «شما را به رفتار نیکو با اسیران سفارش می‌کنم» <ref>(همان، ص119)</ref>. | ||
ابوعزیز، پرچم‌دار کفار قریش در جنگ بدر می‌گوید: «از روزی که پیامبر سفارش اسیران را کرد، ما در میان | ابوعزیز، پرچم‌دار کفار قریش در جنگ بدر می‌گوید: «از روزی که پیامبر سفارش اسیران را کرد، ما در میان آنها خیلی محترم بودیم. آنان تا ما را سیر نمی‌کردند، خود دست به غذا نمی‌زدند» <ref>(سبحانی، 1370ش، ص501)</ref>. | ||
مقدادبن‌عمر می‌گوید: «در سریۀ نخله، حکم‌بن‌کیسان را اسیر کردم و نزد پیامبر آوردم. پیامبر او را به اسلام دعوت کرد و با او صحبت طولانی کرد. عمر گفت: «او ایمان نمی‌آورد، اجازه بدهید وی را بکشیم» <ref>(واقدی، 1409ق، ص79)</ref>. حضرت نپذیرفت تا اینکه مسلمان شد و از کسانی بود که در جنگ بئرمعونه به شهادت رسید»<ref>(همان، ص15)</ref>. | مقدادبن‌عمر می‌گوید: «در سریۀ نخله، حکم‌بن‌کیسان را اسیر کردم و نزد پیامبر آوردم. پیامبر او را به اسلام دعوت کرد و با او صحبت طولانی کرد. عمر گفت: «او ایمان نمی‌آورد، اجازه بدهید وی را بکشیم» <ref>(واقدی، 1409ق، ص79)</ref>. حضرت نپذیرفت تا اینکه مسلمان شد و از کسانی بود که در جنگ بئرمعونه به شهادت رسید»<ref>(همان، ص15)</ref>. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
==اخلاق جنگ تکفیری‌ها== | ==اخلاق جنگ تکفیری‌ها== | ||
گروه‌های تکفیری ادعای اسلام و مسلمانی و پیروی از سیرۀ نبی اکرم(ص) دارند. اقتضای این ادعا سازگاری رفتارهای | گروه‌های تکفیری ادعای اسلام و مسلمانی و پیروی از سیرۀ نبی اکرم(ص) دارند. اقتضای این ادعا سازگاری رفتارهای آنها با قواعد اسلام و سیرۀ نبوی است؛ اما رفتارهای عملی این گروه‌ها بدون توجه به مبانی اسلام و سیرۀ پیامبر(ص) است. در این فصل برای روشن‌شدن ماهیت واقعی این گروه‌ها، رفتارهای اخلاقی آنها را درجریان جنگ بررسی می‌کنیم. | ||
===عدم امهال و فرصت‌دهی=== | ===عدم امهال و فرصت‌دهی=== | ||
امهال و فرصت‌دهی قبل از جنگ به طرق گوناگونی صورت می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین | امهال و فرصت‌دهی قبل از جنگ به طرق گوناگونی صورت می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین آنها، اقامۀ دلیل و حجت برای مخالفان و فرصت‌دادن به آنها و شنیدن حرف آنهاست. گروه‌های تکفیری بدون شنیدن حرف مخالفان و فرصت‌دهی به آنها، بر ادعای خود پافشاری می‌کنند و به آنان هجوم می‌آورند. در ماجرای حملۀ وهابیان به شهر کربلا، مسئلۀ مهمی که در پیروزی وهابیان نقش داشت این بود که مردم کربلا و بزرگانشان نتوانسته بودند حملۀ وهابیان را پیش‌بینی کنند و این امر باعث غافل‌گیری و نداشتن تدبیر دراین‌باره شد؛ اما نکتۀ اصلی اینجاست که در منابع تاریخی هم اصلاً گزارشی دال بر اینکه مردم درمقابل مهاجمان مقاومتی جانانه کرده باشند، نیامده است؛ مثلاً لوئیس دوکورانسی دراین‌باره می‌نویسد: | ||
«وهابیان بی آنکه مقاومتی جدی دربرابرشان صورت گیرد، به‌سهولت وارد شهر کربلا شدند» <ref>(دوکورانسی، 2003م، ص77)</ref>. | «وهابیان بی آنکه مقاومتی جدی دربرابرشان صورت گیرد، به‌سهولت وارد شهر کربلا شدند» <ref>(دوکورانسی، 2003م، ص77)</ref>. | ||
در اتمام‌حجت‌نکردن با تکفیری‌ها همچنین می‌توان به رفتار ناگهانی اخوانی‌ها با مردم کویت اشاره کرد <ref>(نصیف، 2014م، ص176؛ عارف مرضی الفتح،بی‌تا، ج2، ص481)</ref>. | در اتمام‌حجت‌نکردن با تکفیری‌ها همچنین می‌توان به رفتار ناگهانی اخوانی‌ها با مردم کویت اشاره کرد <ref>(نصیف، 2014م، ص176؛ عارف مرضی الفتح،بی‌تا، ج2، ص481)</ref>. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
===توهین به کشتگان=== | ===توهین به کشتگان=== | ||
گروه‌های تکفیری بعداز کشتن افراد بی‌گناهبهاجساد | گروه‌های تکفیری بعداز کشتن افراد بی‌گناهبهاجساد آنها توهین وجسارت می‌کنند.احمد زرکوشی مدیر ناحیۀ السعدیه در استان دیاله تصریح کرد داعش قبل از دفن قربانیان در گورستان‌های دسته‌جمعی،اجساد آنان را مثله می‌کند | ||
<ref>http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/04/14/406244/playing-football-severed-head-ISIL. | <ref>http://www.presstv.ir/DetailFa/2015/04/14/406244/playing-football-severed-head-ISIL. | ||
</ref> نیروهای طالبان پس از ورود به شهر غم‌زدۀ قزل‌آباد در 25کیلومتری شرق مزارشریف، حدود هفتاد زن و کودک و مرد سال‌خورده را به قتل رسانیدند. به گفتۀ شاهدان عینی، تعداد زیادی از اجساد فاقد دست‌وپا بوده‌اند<ref>(همان)</ref>. | </ref> نیروهای طالبان پس از ورود به شهر غم‌زدۀ قزل‌آباد در 25کیلومتری شرق مزارشریف، حدود هفتاد زن و کودک و مرد سال‌خورده را به قتل رسانیدند. به گفتۀ شاهدان عینی، تعداد زیادی از اجساد فاقد دست‌وپا بوده‌اند<ref>(همان)</ref>. | ||
===رعایت نکردن عهد و پیمان=== | ===رعایت نکردن عهد و پیمان=== | ||
یکی دیگر از عملکردهای غیراخلاقی گروه‌های تکفیری، بی‌توجهی به پیمان‌های بین‌المللی بعد از جنگ و حتی نقض آن است. گروه تکفیری طالبان در دوران کنترلشان بر افغانستان، نشان دادند که یا معاهدات بین‌المللی را نمی‌دانند یا دست‌کم به آن پایبند نیستند؛ چون رفتار | یکی دیگر از عملکردهای غیراخلاقی گروه‌های تکفیری، بی‌توجهی به پیمان‌های بین‌المللی بعد از جنگ و حتی نقض آن است. گروه تکفیری طالبان در دوران کنترلشان بر افغانستان، نشان دادند که یا معاهدات بین‌المللی را نمی‌دانند یا دست‌کم به آن پایبند نیستند؛ چون رفتار آنها اعم از قتل دیپلمات‌های خارجی، کشتن اسیران، ربودن هواپیما و... اثبات‌کنندۀ این مدعاست. طالبان با همان اندیشۀ تکفیری دربارۀ شیعیان، به غرب کابل حمله کردند و برخی را اسیر کردند و سپس به قتل رساندند؛ درحالی‌که قتل اسیر، علاوه بر نقض معاهدات بین‌المللی، نقض اخلاق اسلامی نیز هست <ref>(مارزدن،1379، ص57)</ref>. گروه‌های تکفیری برای مدارا و تسامح جایگاهی قائل نیستند و بابی‌شرمی تمام بر مخالفان خود می‌تازند و به آنها بی‌احترامی می‌کنند. براساس گزارش‌های مراکز خبری (پایگاه حضور روس‌ها در سوریه) از ابتدای برقراری آتش‌بس در سوریه، گروه‌های تکفیری ۱۹۹ بار آن را نقض کرده‌اند. <ref>http://www.mehrnews.com</ref> | ||
===استفاده از سلاح نامناسب=== | ===استفاده از سلاح نامناسب=== | ||