۸۷٬۸۱۰
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها'
جز (جایگزینی متن - ' گیری' به 'گیری') |
جز (جایگزینی متن - 'آنها' به 'آنها') |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
'''شربینی''' می‌گوید: «سنوسیه یک جریان [[صوفی سنی]] است که ویژگی‌های جریان تجدیدی مانند [[وهابیت]] را پذیرفته است؛ چنان‌که هر واسطه‌ای میان خدا و بنده را رد می‌کند، در ساحت '''اجتهاد و تقلید''' خود را یک جریان اجتهادی فقهی می‌بیند، یک جنبش توحیدی است که سعی دارد تمام طریقه‌های قبل از خود را دربر بگیرد، نسبت به ظواهر متون دینی از جریان‌های گذشته پایبندتر است، باطنی‌گری را نفی می‌کند و اشتباهات گذشتگان را کنار می‌نهد.»<br> | '''شربینی''' می‌گوید: «سنوسیه یک جریان [[صوفی سنی]] است که ویژگی‌های جریان تجدیدی مانند [[وهابیت]] را پذیرفته است؛ چنان‌که هر واسطه‌ای میان خدا و بنده را رد می‌کند، در ساحت '''اجتهاد و تقلید''' خود را یک جریان اجتهادی فقهی می‌بیند، یک جنبش توحیدی است که سعی دارد تمام طریقه‌های قبل از خود را دربر بگیرد، نسبت به ظواهر متون دینی از جریان‌های گذشته پایبندتر است، باطنی‌گری را نفی می‌کند و اشتباهات گذشتگان را کنار می‌نهد.»<br> | ||
<br> | <br> | ||
'''دجانی''' می گوید: سنوسی هدف خود را اصلاح فرد مسلمان و ساختن جامعه‌ی اسلامی قوی و نشر اسلام در کشورهایی که تا کنون در | '''دجانی''' می گوید: سنوسی هدف خود را اصلاح فرد مسلمان و ساختن جامعه‌ی اسلامی قوی و نشر اسلام در کشورهایی که تا کنون در آنها نشر نشده است، قرار می‌دهد و اساس رسیدن به این هدف را «[[زاویه سنوسی|زاویه]]» و «'''طریقه تصوف'''» می‌داند. با این دو است که فرد اصلاح می‌شود و نفس خود را از طریق تصوف ارتقا می‌دهد و به‌عنوان فردی که از امکانات جامعه استفاده کرده است در اداره آن نیز سهیم می‌شود. <br> | ||
سنوسی به ادعاهای تصوف مانند رؤیا، اتصال و کشف ایمان داشت و خود را دارای یک رسالت و تکلیف دینی می‌دانست.<br> | سنوسی به ادعاهای تصوف مانند رؤیا، اتصال و کشف ایمان داشت و خود را دارای یک رسالت و تکلیف دینی می‌دانست.<br> | ||
'''شربینی''' می‌گوید:« سنوسی به‌طور کلی دارای جایگاه مهمی قریب به جایگاه ولی داشته است اما به‌دلیل اینکه نهضت راه [[سلفیت]] را پیش گرفت این قداست به تدریج از بین رفت.»<br> | '''شربینی''' می‌گوید:« سنوسی به‌طور کلی دارای جایگاه مهمی قریب به جایگاه ولی داشته است اما به‌دلیل اینکه نهضت راه [[سلفیت]] را پیش گرفت این قداست به تدریج از بین رفت.»<br> | ||
'''جنبش سنوسیه''' بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از [[زاویه سنوسی|زاویه‌های سنوسی]] در حجاز می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان | '''جنبش سنوسیه''' بدلیل حمایتی که [[وهابیت]] از [[زاویه سنوسی|زاویه‌های سنوسی]] در حجاز می‌کردند با آنها مرتبط بود و از سوی دیگر نزدیکی ایدئولوژیکی روشنی هم میان آنها پیدا شد و «سلفیۀ سنوسیه» ایجاد شد.<br> | ||
این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. ('''شربینی''')<br> | این در حالی بود که [[سنوسیه]] نزدیکی خود با جنبش [[مهدیه]] در [[سودان]] را نفی می‌کرد بلکه در غرب [[سودان]] درگیری‌هایی نیز میان دو جنبش رخ داد. ('''شربینی''')<br> | ||
'''سنوسی''' با علمای معاصر خود در موضوع اجتهاد به مواجهه پرداخت و تفکر بسته بودن راه اجتهاد به دلیل اجماع علمای گذشته را رد کرد و حتی برخی از مشایخ [[مصر]] و [[عربستان|حجاز]] را [[تکفیر]] کرد. ('''دجانی''') | '''سنوسی''' با علمای معاصر خود در موضوع اجتهاد به مواجهه پرداخت و تفکر بسته بودن راه اجتهاد به دلیل اجماع علمای گذشته را رد کرد و حتی برخی از مشایخ [[مصر]] و [[عربستان|حجاز]] را [[تکفیر]] کرد. ('''دجانی''') | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
در تقویت روابط قبایل '''لیبیایی''' نقش داشتند و در رونق تجاری نیز دخیل بودند چرا که امنیت را در مسیرهای تجاری افزایش می‌دادند. | در تقویت روابط قبایل '''لیبیایی''' نقش داشتند و در رونق تجاری نیز دخیل بودند چرا که امنیت را در مسیرهای تجاری افزایش می‌دادند. | ||
==نقش جنبش در نشر اسلام و مقاومت در برابر استعمار== | ==نقش جنبش در نشر اسلام و مقاومت در برابر استعمار== | ||
سنوسی برای نشر اسلام در آفریقا تلاش کرد و با '''مسیحیت تبشیری''' مبارزه کرد و مبلغانی را از آفریقاییان تربیت کرد. وی کاروانی از بنده‌ها را خریداری و آزاد کرد و تبلیغ را به | سنوسی برای نشر اسلام در آفریقا تلاش کرد و با '''مسیحیت تبشیری''' مبارزه کرد و مبلغانی را از آفریقاییان تربیت کرد. وی کاروانی از بنده‌ها را خریداری و آزاد کرد و تبلیغ را به آنها آموخت سپس آنها را به سوی قبیله‌هایشان فرستاد تا اسلام را نشر دهند. ('''شکری''') | ||
جنبش نقش مهمی در نشر اسلام در آفریقا داشت. راه‌های تجاری آن به [[چاد]]، [[نیجر]] و غرب [[سودان]] می‌رسید. هم‌چنان‌که نقش مهمی در مقاومت در مقابل استعمار و توسعه طلبی های فرانسه در صحرای آفریقا و پس از آن، [[ایتالیا]] در [[لیبی]] ایفا کرد.('''احمد شربینی''') | جنبش نقش مهمی در نشر اسلام در آفریقا داشت. راه‌های تجاری آن به [[چاد]]، [[نیجر]] و غرب [[سودان]] می‌رسید. هم‌چنان‌که نقش مهمی در مقاومت در مقابل استعمار و توسعه طلبی های فرانسه در صحرای آفریقا و پس از آن، [[ایتالیا]] در [[لیبی]] ایفا کرد.('''احمد شربینی''') | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
جنبش در طول اشغال الجزایر توسط استعمار فرانسه، مقاومت کرد و مقاومت را با مال و مردان جنگی یاری کرد. فرانسه مجبور شد ورود سید محمد سنوسی به الجزائر را ممنوع کند و او در [[لیبی]] مستقر شد. | جنبش در طول اشغال الجزایر توسط استعمار فرانسه، مقاومت کرد و مقاومت را با مال و مردان جنگی یاری کرد. فرانسه مجبور شد ورود سید محمد سنوسی به الجزائر را ممنوع کند و او در [[لیبی]] مستقر شد. | ||
در سال 1899 فرانسوی‌ها به کانم (چاد امروزی) که تحت حمایت سنوسیه بود، حمله نظامی‌کردند. [[محمد مهدی سنوسی|مهدی سنوسی]] امام دوم سنوسیه لشگری به فرماندهی برادر زاده‌اش سید احمد الشریف، تجهیز کرد. این لشگر مبارزات زیادی علیه فرانسه نمود، اما بخت پیروزی با | در سال 1899 فرانسوی‌ها به کانم (چاد امروزی) که تحت حمایت سنوسیه بود، حمله نظامی‌کردند. [[محمد مهدی سنوسی|مهدی سنوسی]] امام دوم سنوسیه لشگری به فرماندهی برادر زاده‌اش سید احمد الشریف، تجهیز کرد. این لشگر مبارزات زیادی علیه فرانسه نمود، اما بخت پیروزی با آنها یار نبود. (شکری) | ||
درگیری سنوسیه با فرانسوی‌ها در سودان غربی سرآغاز جهادی بود که سنوسی‌ها مدت‌ها بود خود را برای آن آماده کرده بودند. سیدمحمد مهدی سنوسی درگذشت و [[احمد شریف سنوسی|سید احمد الشریف]] جانشین او شد و باز جهاد علیه فرانسوی‌ها از سر گرفته شد تا زمانی که حکومت «ودای» از بین رفت. | درگیری سنوسیه با فرانسوی‌ها در سودان غربی سرآغاز جهادی بود که سنوسی‌ها مدت‌ها بود خود را برای آن آماده کرده بودند. سیدمحمد مهدی سنوسی درگذشت و [[احمد شریف سنوسی|سید احمد الشریف]] جانشین او شد و باز جهاد علیه فرانسوی‌ها از سر گرفته شد تا زمانی که حکومت «ودای» از بین رفت. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
محمد شکری در کتاب خود ماجرای جهاد سنوسیان علیه ایتالیا را نقل می‌کند و می‌گوید این قضیه با اعلام نفرت احمد شریف سنوسی از اشغال‌گران ایتالیایی آغاز شد و شمار زیادی از قبایل صحرای آفریقا به وی لبیک گفتند و شمار کمی از ترک‌ها هم به این لشگر پیوستند تا جلوی توسعه طلبی ایتالیا در طرابلس را بگیرند. | محمد شکری در کتاب خود ماجرای جهاد سنوسیان علیه ایتالیا را نقل می‌کند و می‌گوید این قضیه با اعلام نفرت احمد شریف سنوسی از اشغال‌گران ایتالیایی آغاز شد و شمار زیادی از قبایل صحرای آفریقا به وی لبیک گفتند و شمار کمی از ترک‌ها هم به این لشگر پیوستند تا جلوی توسعه طلبی ایتالیا در طرابلس را بگیرند. | ||
در [[برقه]] _مقر سنوسیان_ قبایل همراه با سنوسیان از جمله [[عمر مختار]] در زاویه‌ها جمع شدند تا عثمانیان را در مقابل ایتالیایی‌ها کمک کنند. سید احمد الشریف به تمام کشورهای عرب برای جهاد با ایتالیا تحت رهبری عثمانیان، نامه نوشت. اما | در [[برقه]] _مقر سنوسیان_ قبایل همراه با سنوسیان از جمله [[عمر مختار]] در زاویه‌ها جمع شدند تا عثمانیان را در مقابل ایتالیایی‌ها کمک کنند. سید احمد الشریف به تمام کشورهای عرب برای جهاد با ایتالیا تحت رهبری عثمانیان، نامه نوشت. اما آنها با فشار برخی دولت‌های اروپایی توافقنامه1912 لوزان را امضا کردند و از جنگ پا پس کشیدند. | ||
شکری السنکی، کارشناس لیبی می‌گوید: «عمر مختار بخشی از تاریخ آزادی ملی لیبی است. او کسی است که تحت فرمان احمد شریف سنوسی و پس از او سید محمد ادریس سنوسی جنگید.» | شکری السنکی، کارشناس لیبی می‌گوید: «عمر مختار بخشی از تاریخ آزادی ملی لیبی است. او کسی است که تحت فرمان احمد شریف سنوسی و پس از او سید محمد ادریس سنوسی جنگید.» | ||
سنوسیه در جنگ جهانی اول وارد مصر شد و در ناحیه «ضبعه» با ایتالیایی‌ها روبرو شد و مقاومت کرد. (شربینی) | سنوسیه در جنگ جهانی اول وارد مصر شد و در ناحیه «ضبعه» با ایتالیایی‌ها روبرو شد و مقاومت کرد. (شربینی) | ||
عثمانی سنوسی‌ها را برای وارد شدن در مصر و مقابله با انگلیس تحریک کرد. سید احمد الشریف اقدام به این کار کرد اما شکست خورد و این زمانی است که هنوز سید محمد ادریس روی کار نیامده بود. ایتالیا با بستن بی سابقه مرزها موجب شد کمک‌های غذایی و نظامی به | عثمانی سنوسی‌ها را برای وارد شدن در مصر و مقابله با انگلیس تحریک کرد. سید احمد الشریف اقدام به این کار کرد اما شکست خورد و این زمانی است که هنوز سید محمد ادریس روی کار نیامده بود. ایتالیا با بستن بی سابقه مرزها موجب شد کمک‌های غذایی و نظامی به آنها نرسد و مردم در خطر گرسنگی قرار بگیرند. از سوی دیگر نیروهای ترکیه علیه سنوسیه قیام کردند و به آن هجوم بردند. | ||
پس از آن بنا شد ریاست به «[[محمد اردیس سنوسی|سید محمد ادریس]]» منتقل شود و او اقدام به برقراری صلح با انگلیس کرد. انگلیس برقراری صلح را مشروط به برقراری صلح سنوسیان با ایتالیایی‌ها نمود. بدین صورت پیمان 1917 طبرق بسته شد و طی آن ایتالیا حکومت محمد ادریس در برقه را پذیرفت و این سواحل تحت سیطره او باقی ماند. | پس از آن بنا شد ریاست به «[[محمد اردیس سنوسی|سید محمد ادریس]]» منتقل شود و او اقدام به برقراری صلح با انگلیس کرد. انگلیس برقراری صلح را مشروط به برقراری صلح سنوسیان با ایتالیایی‌ها نمود. بدین صورت پیمان 1917 طبرق بسته شد و طی آن ایتالیا حکومت محمد ادریس در برقه را پذیرفت و این سواحل تحت سیطره او باقی ماند. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
==لیبی مستقل به رهبری ملک محمد ادریس سنوسی== | ==لیبی مستقل به رهبری ملک محمد ادریس سنوسی== | ||
[[پرونده:محمد ادریس سنوسی.jpg|بندانگشتی]] | [[پرونده:محمد ادریس سنوسی.jpg|بندانگشتی]] | ||
زمانی که جنگ جهانی دوم در سال 1939 در گرفت امیر ادریس با متفقین هم پیمان شد. چون پیوستن به | زمانی که جنگ جهانی دوم در سال 1939 در گرفت امیر ادریس با متفقین هم پیمان شد. چون پیوستن به آنها را تنها راه بیرون کردن ایتالیایی‌ها از لیبی می‌دانست. او با رهبران لیبی در مصر دیدار کرد و بنا شد که یک ارتش ملی از مقیمین لیبی در مصر تحت فرمان انگلیس ایجاد شود و این‌گونه بود که «جیش التحریر» با بیش از 11 هزار سرباز ایجاد شد. (السنکی) | ||
امیر ادریس از لیبیایی‌ها خواست که نیروهای متفقین را یاری کنند که موجب شد سربازان لیبیایی حاضر در ارتش ایتالیا از آن جدا شده و به [[جیش التحریر]] بپیوندند. | امیر ادریس از لیبیایی‌ها خواست که نیروهای متفقین را یاری کنند که موجب شد سربازان لیبیایی حاضر در ارتش ایتالیا از آن جدا شده و به [[جیش التحریر]] بپیوندند. | ||
محمد ادریس سنوسی به لیبی بازگشت و یک اقدام سیاسی فرسایشی را، برای پذیرش استقلال لیبی در سازمان ملل آغاز کرد.<br> | محمد ادریس سنوسی به لیبی بازگشت و یک اقدام سیاسی فرسایشی را، برای پذیرش استقلال لیبی در سازمان ملل آغاز کرد.<br> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
جنبش سنوسیه اساس برپایی این حکومت جدید در [[لیبی]] است و پیش از آن لیبی شهرهایی پراکنده مانند برقه و طرابلس و فزان بود. (شربینی) | جنبش سنوسیه اساس برپایی این حکومت جدید در [[لیبی]] است و پیش از آن لیبی شهرهایی پراکنده مانند برقه و طرابلس و فزان بود. (شربینی) | ||
زعامت ملک محمد ادریس سنوسی تا اول سپتامبر 1969 استمرار یافت و در این تاریخ گروهی از افسران نظامی در رأس | زعامت ملک محمد ادریس سنوسی تا اول سپتامبر 1969 استمرار یافت و در این تاریخ گروهی از افسران نظامی در رأس آنها سرهنگ [[معمر قذافی]] کودتا کردند و ملک ادریس به مصر پناهنده شد. | ||
<br> | <br> | ||
==نقد و ارزیابی جنبش سنوسیه== | ==نقد و ارزیابی جنبش سنوسیه== | ||