پیش‌نویس:ملاحسینقلی همدانی

ملاحسینقلی همدانی

ملا حسینقلی همدانی (۱۲۳۹ ـ ۱۳۱۱ ه.ق) از عرفا و فقهاء شیعه در قرن ۱۴ ه.ق و برجسته‌ترین شاگرد سلوکی سید علی شوشتری است که خود نیز شاگردان برجسته‌ای را تربیت کرده است‌، از جمله شاگردان او می‌توان به آیةالله العظمی سید احمد کربلایی و آیةالله میرزا جواد ملکی تبریزی اشاره کرد.

زندگی‌نامه

حیات

ملاحسینقلی همدانی در سال ۱۲۹۳ هجری قمری در روستای شوند دَرگَزین از توابع استان همدان، به دنیا آمد. ایشان، در وصف حال خویش اینگونه بیان می‌کند: «پدر من رمضان‌علی بود، و به ایام طفولیت شبانی همی کردمی و بعد گاهی چند به تهران معقول همی آموختمی. روزگاری نیز به نجف اشرف به درس شیخ انصاری می‌نشستم مگر گاهی دربافتم که شیخ علی‌الدوام ایام چهارشنبه را به منزل آقا سید علی شوشتری می‌شود از تلامیذ خویش و روزی بدانجای شدم و یافتم شیخ را نشسته به هیئت تلمیذ و سید را نشسته به هیئت استاد و سید چیزها می‌فرمود، مگر در دل گذراندم که من علی‌الدوام بدین حضرت شوم و چون برخاستم سید با من فرمود که اگر خواستی همی آی و از آن روز بدان حضرت باریافتم» [۱]

وفات

ایشان در سال ۱۳۱۱ق به کشور عراق سفر کرد و در روز ۲۸ شعبان در کربلا درگذشت. مزار ایشان در یکی از حجره‌های صحن حرم امام حسین قرار دارد.

اساتید

تحصیلات

ایشان دروس سطح را در حوزه علمیه تهران و در مدرسه مروی گذراند که از اساتید برجسته این دوره ایشان می‌توان به آیت الله شیخ عبدالحسین طهرانی معروف به شیخ العراقین اشاره کرد. [۲] پس از این دوران عشق و علاقه به حکمت، او را به شهر سبزوار کشاند و در مکتب فیلسوف بزرگ و پرآوازه ایرانی، ملا هادی سبزواری شرکت کرد. استاد مرتضی مطهری در این زمینه می‌گوید: «بزرگترین حسنه حکیم سبزواری، مرحوم حکیم ربانی، عارف کامل الهی، فقیه نامدار، آخوند ملا حسینقلی همدانی قدس سره است. این مرد بزرگ و بزرگوار که فرزند یک چوپان پاک سرشت بود، برای ادامه تحصیل از همدان به تهران آمد. جاذبه معنوی حکیم سبزواری او را به سبزوار کشانید. اگر همه شاگردان حوزه حکیم سبزواری به حضور وی در حوزه او افتخار می‌کنند، حوزه حکیم به حضور چنین مردی مفتخر است». [۳] ایشان پس از این دوران به منظور ادامه تحصیلات به حوزه نجف عزیمت کرده و در درس شیخ مرتضی انصاری حاضر شد. ایشان علاوه‌بر دروس حوزوی به کسب کمالات معنوی نیز پرداخت و به همین منظور در درس سید علی شوشتری حاضر شد و از همان اوایل مورد لطف ایشان قرار گرفت. خود در این‌باره می‌فرماید: «در دل گذراندم که من علی الدوام بدین حضرت شوم و چون برخاستم سید با من فرمود که اگر خواستی همی آی و از آن روز بدان حضرت باریافتم»[۴]

شاگردان

شاگردان
نام نام
سیداحمد کربلائی میرزا جواد ملکی تبریزی
سید کمال مشهور به میرزا آقا دولت آبادی سید عبدالحسین لاری
سید محسن امین شیخ محمد بهاری همدانی
سید محمد سعید حبوبی شیخ موسی شراره عاملی
سید حسن صدرالدین عاملی کاظمی سید جمال‌الدین اسدآبادی
سید مهدی حکیم نجفی میرزا محمد حسین نائینی
شیخ باقر قاموسی نجفی آخوند ملامحمد کاظم خراسانی
سید عبدالغفار مازندرانی سید شمس الدین محمود مرعشی نجفی
شیخ محمد باقر نجم آبادی سید محمود طالقانی نجفی
سید علی همدانی سید ابوالقاسم اصفهانی
میرزا باقر قاضی طباطبایی شیخ علی همدانی فرزند ملاحسینقلی همدانی

پانویس

  1. صدوقی سها، 1359، ص 133
  2. https://wiki.ahlolbait.com/%D9%85%D9%84%D8%A7_%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86%D9%82%D9%84%DB%8C_%D9%87%D9%85%D8%AF%D8%A7%D9%86%DB%8C
  3. مطهری، 1357، ص ۶۰۴
  4. صدوقی سها، 1359 ص 133

منابع

  • صدوقی سها، منوچهر، تاریخ حکما عرفاء متاخرین صدرالمتألهین،انجمن اسلامی حکمت و فلسفه ایران، ۱۳۵۹.
  • مطهری، مرتضی، خدمات متقابل ایران و اسلام، صدرا، ۱۳۵۷.
  • https://wiki.ahlolbait.com/