کاتولیک

کاتولیک در لغت‌ به معانی اصل، ایل، جامع، بلندنظر، آزاده، از ریشه «Katholicos» یونانی به معنای «مرتبط با کل» و «جامع» گرفته شده است. این واژه مربوط به مسیحیت است ولی در هیچ جای عهد جدید بکار نرفته است.

کاتولیک

تا قرن سوم کلمه «کاتولیک» به معنای «جهانی» بود. در پایان این قرن، این کلمه به معنای اعتقاد به آموزه‌های دارای سنت حواری بود که در یک فدراسیون جهانی از کلیساها که همدیگر را به رسمیت می‌شناختند، پذیرفته شده بود. «کاتولیک» در لغت به معنای «جامع» است و از آن جهت که کاتولیک‌ها کلیسای خود را اساس و پایه همه کلیساها می‌دانند و معتقدند که فقط کلیساهای آنها نماینده حقیقی دین مسیح است، این نام را برای خود برگزیده‌اند. کلیساهای کاتولیکی همچنین کلیساهای پطرسی نامیده می‌شوند؛ زیرا کاتولیک‌ها معتقدند پایه‌گذار کلیسای آنان پطرس حواری بوده است و چون پولس رسول نیز مدتی رهبری آن کلیسا را بر عهده داشته، از این رو کلیسای رسولی نیز به آن اطلاق می‌شود.

مذهب کاتولیک

تاریخ پیدایش

تاریخ این مذهب که به معنای اصل و جامع است، به عصر حواریون، یعنی حدود 2000 سال پیش می‎رسد و به این مذهب کلیسای غرب هم گفته می‌شود.

عقاید

1. منابع و مآخذ: اصول اعتقادی کاتولیک‎ها عبارتست از (کتاب مقدس، تعلیمات رسمی کلیسا و سنّت) که سنّت شامل مجموعه شعایر و اصول اعتقادی که از حواریون به دست آمده است می‌باشد.
3. مسئله عصمت و بکارت مریم (سلام الله علیها): مذهب کاتولیک برای این دو مسئله اهمیت ویژه‎ای قائل هستند. به طوری که در دومین شورای قسطنطنیه (553 م) آموزه بکارتِ همیشگی مریم یک آموزه رسمی کلیسای کاتولیک شناخته شد. به این ترتیب که مریم (سلام الله علیها) تا پایان عمر خویش باکره بود. گرچه کاتولیک‎ها عباراتی از کتاب مقدس را که شامل معرفی برادران و خواهران عیسی (علیه السلام) است. آنها را به خویشاوندان وی تأویل می‎کنند.
5. نجات و سعادت ابدی: کاتولیک‎ها معتقدند سعادت ابدی با دو شرط حاصل می‌شود: فیض خدا و اعمال نیک.
7. حاکمیت کلیساها: کلیسای رم معتقد است کسانی که کلیسا را رهبری و سرپرستی می‎کنند، اسقف‌های جهان هستندکه با هم در جسم واحدی تحت اشراف اسقف رم عمل می‎کنند.
9. اعتقاد به برزخ: از جمله اعتقادات کلیسای کاتولیک است که در کتاب دوم مکابیان عباراتی در تأیید برزخ وارد شده که جزء اپوکریفاست که در نزد کاتولیک‎ها قابل قبول است.
11. مسئله لزوم تجرد کشیش: در کلیسای غرب کشیشان و روحانیان مطلقاً مجاز به ازدواج نیستند.
13. عشای ربانی: کاتولیک‎ها معتقدند نان و شراب حقیقتاً، واقعاً به خون و گوشت مسیح مبدل می‌شود.
15. آیین هفت گانه را مقدس می‎دانند.
17. کاتولیک‎ها پاپ را معصوم و مبراء از گناه می‎دانند و معتقدند که مسیح، پطرس را بر کلیه کلیسای مسیحیت‎ رهبر قرار داده و کلید ملکوت آسمان را به وی سپرده است وی نیز پاپ را تا ابد جانشین و وی خود قرار داده است.

فقه یا احکام عملی

1. کاتولیک‎ها معتقدند که شعایر دینی (تعمید، تأیید، توبه، عشای ربانی، تدهین بیمار و ازدواج...) را باید اسقف اداره نماید.
3. در عشای ربانی از نان ورنیامده و فطیر استفاده می‎کنند.
5. کاتولیک‎ها معتقدند احکام دهگانه عهد عتیق و اخلاق کامل مسیحیت که مرکب از یک سلسله قوانین عملی مشخص است، به عهده افراد گذاشته شده است.
7. عمل توبه: به این صورت است که توبه کننده در مقابل کشیش می‎ایستد و اعترافات خود را اظهار می‎کند.
9. کاتولیک‎ها در غسل تعمید آب را به سر می‎پاشند.

اعتقادات کاتولیک‌ها

1. مهم‌ترین ویژگی کاتولیک‌ها آن است که معتقد به ریاست پاپ بر تمام جامعه مسیحیان هستند. پاپ لئوی اول معروف به «لئوی کبیر» اسقف رم، در حدود سال‌های 461–440 طرفدار جدی قدرت پاپی بود. لئو برای ادعای خود چنین استدلال می‌کرد که اسقف رم، جانشین پطرس است، و چون پطرس منصوب به دست عیسی (علیه السلام) است پس اسقف رم هم با واسطه منصوب به دست عیسی است و این نصب و انتصاب‌ها ادامه دارد تا پاپ فعلی که او هم منصوب دست حضرت عیسی است. او از تفسیر چندین عبارت از عهد جدید استفاده می‌کند؛ در کتاب مقدس آمده است: «و من نیز تو را می‌گویم که تویی پطرس و بر این صخره کلیسای خود را بنا می‌کنم و ابواب جهنم بر آن استیلا نخواهد یافت.» و «کلیدهای ملکوت آسمان را به تو می‌سپارم و آنچه بر زمین ببندی، در آسمان بسته گردد و آنچه در زمین گشایی، در آسمان گشاده شود.» امتیاز این قدرت در واقع به دیگر رسولان منتقل شد و این فرمان به ترتیب به همه رهبران کلیسا(ی کاتولیک) رسید.
3. از دیگر اعتقادات کلیسای کاتولیک، معصوم بودن پاپ‌ها است. در سال 1870 شورای واتیکانی اول به عصمت پاپ، به عنوان عقیده‌ای الزام‌آور حکم کرد. این فرمان تعلیم می‌دهد که هرگاه اسقف رم در مقام رسمی خود در موضوعات ایمان و اخلاق سخن می‌گوید، کاملاً از خطا و اشتباه مصون است و به تائید از سوی یک شورای عمومی یا بخش‌های دیگر کلیسا نیازی ندارد.
5. کلیسای کاتولیک برای دو مسئله بکارت و عصمت مریم (سلام الله علیها) اهمیت ویژه‌ای قائل‌اند. در دومین شورای قسطنطنیه(553.م) آموزه بکارت همیشگی مریم (سلام الله علیها)، آموزه رسمی کلیسای کاتولیک شناخته شد. و نتیجه باکره دانستن مریم (سلام الله علیها) تا پایان عمر آن است که کاتولیک‌ها عباراتی از کتاب مقدس را که شامل معرفی برادران و خواهران عیسی (علیه السلام) است به خویشاوندان وی تاویل می‌کنند.

مآخذ اعتقادی کاتولیک‌ها

مأخذ اصول اعتقادی کلیسای روم عبارت است از:

2. کتاب مقدس(اپوکریفای عهد عتیق در این مجموعه جای دارد)
4. اعتقادنامه‌های سه‌گانه جهانی که هر سه در مراسم عشای ربانی به کار می‌روند.
6. عقاید و مصوبات شورای ترنت(1564.م)
8. اعتراف‌نامه در مورد ایمان به تثلیث(1564) که پس از پایان شورای مذبور تنظیم شد.
10. پرسش و پاسخ‌های رومی(1566)؛ این مأخذ تالیف یک کمسیون پاپی بود؛
12. عقاید و مصوبات شورای واتیکان(1870) که در این ماخذ تصویب‌نامه مصونیت پاپ از خطا برای فهم ماخذ اصول اعتقادی کلیسا در کاتولیک روم دارای اهمیت ویژه‌ای است؛
14. تمام اظهارات پاپ در مسند خود؛
16. آثاری از صاحب‌ نظران روحانی کلیسا که مراجعی برای اصول عقاید کاتولیک روم شناخته شده‌اند(آمبروز، جروم، آگوستین و لوئی بزرگ که همان پاپ لئو است)؛
18. قانون رسمی کلیسا که اولین بار به ابتکار بندیکت شانزدهم در سال 1918-1917 انتشار یافت؛
20. کتب دینی ذیل:

• کتب دعاهای روزانه(1568.م)؛
• آئین عشای ربانی رومی(1570.م)؛
• مراسم و شعائر رومی(1614.م)؛
• نشان‌های اسقفی روم(1596.م) و مراسم و جشن‌های مربوط به اسقف‌ها(1600.م).

مناصب کلیسای کاتولیک

مناصب کلیسای کاتولیک طبق مصوبه شورای ترنت به هفت مرتبه تقسیم می‌شود؛ سه رتبه عالی و چهار مرتبه پائین‌‌تر.

چهار درجه پایین، به ترتیب عبارتند از: دربان، قاری، خادم کلیسا، متصدی راندن ارواح پلید و شرور. این رتبه‌ها در زمره مناصب جزئی قرار دارند و معمولاً از میان گروه دانشجویان الهیات انتخاب می‌شوند.

وظیفه ازدواج نکردن به سه رتبه عالی که عبارتند از معاونت شماسی، شماسی، کشیشی، که شامل اسقفی و پرسبیتری است- تعلق می‌گیرد. ارتقاء به مقام اسقفی به انتصاب و تقدیس جدید نیازمند است – مقام اسقفی بالاترین رتبه انتصاب است؛ البته در مورد اسقف‌های اعظم و کاردینال‌ها و حتی خود پاپ، اگر‌چه حوزه عمل وسیع‌تری دارند، احتیاج به تقدیس بیشتری نیست.