زبور

زبور نام یکی از کتاب‌های آسمانی است که بر اساس قرآن و روایات بر حضرت داوود پیامبر نازل شده است. این کتاب سرشار از پند و حکمت و نیایش با پروردگار است. نام زبور سه بار در قرآن و در سوره‌های نساء، انبیاء و اسراء ذکر شده است. برخی از پژوهشگران، زبوری که قرآن از آن نام برده را با مزامیر در عهد عتیق برابر دانسته‌اند. این کتاب به زبان عبری است و پس از تورات نازل شده است.

معنای زبور در لغت و اصطلاح

زبور در لغت به معنای نوشته و کتاب است و در اصطلاح به کتابی می‌گویند که بر حضرت داوود نبی از پیامبران بنی اسراییل نازل شده است.

اقسام کتاب‌های آسمانی

کتاب‌های آسمانی به دو دسته تقسیم می‌شوند. دسته اول کتاب‌هایی هستند دارای احکام تشریعی خاص که آیین و شریعت ویژه‌ای را تبلیغ می‌کنند. دسته دوم کتاب‌هایی هستند که شامل مسایل و موضوعات اخلاقی و اندرزهای دینی دیده می‌شود و زبور از قسم دوم است.

دلیل نامگذاری

مطابق با احادیث وارد شده، چون این کتاب به صورت مجموعه‌ای مکتوب بر الواح نازل شده است، زبور نام گرفته است. بعضی از پژوهشگران معتقدند که زبور از ریشه عبری زمره گرفته شده است که به معنای قدرت و نیز آواز یا سرود است؛ و برخی نیز زبور را به معنی مکتوب دانسته‌اند.

زبور در قرآن

همان طور که اشاره شد، قرآن در سوره‌های نساء، اسراء و انبیاء، به نام زبور اشاره کرده است. «إِنَّا أَوْحَیْنا إِلَیْکَ کَما أَوْحَیْنا إِلی‏ نُوحٍ وَ النَّبِیِّینَ مِنْ بَعْدِهِ وَ أَوْحَیْنا إِلی‏ إِبْراهیمَ وَ إِسْماعیلَ وَ إِسْحاقَ وَ یَعْقُوبَ وَ الْأَسْباطِ وَ عیسی‏ وَ أَیُّوبَ وَ یُونُسَ وَ هارُونَ وَ سُلَیْمانَ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُورا» ما به تو وحی فرستادیم همان گونه که به نوح و پیامبران بعد از او وحی فرستادیم و (نیز) به ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و اسباط [بنی اسرائیل‏] و عیسی و ایّوب و یونس و هارون و سلیمان وحی نمودیم و به داوود زبور دادیم. «وَ رَبُّکَ أَعْلَمُ بِمَنْ فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ فَضَّلْنا بَعْضَ النَّبِیِّینَ عَلی‏ بَعْضٍ وَ آتَیْنا داوُدَ زَبُوراً» پروردگار تو، از حال همه کسانی که در آسمان‌ها و زمین هستند، آگاه‌تر است و (اگر تو را بر دیگران برتری دادیم، بخاطر شایستگی توست،) ما بعضی از پیامبران را بر بعضی دیگر برتری دادیم و به داوود زبور بخشیدیم. «وَ لَقَدْ کَتَبْنا فِی الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُها عِبادِیَ الصَّالِحُون» در «زبور» بعد از ذکر (تورات) نوشتیم بندگان شایسته ‏ام وارث (حکومت) زمین خواهند شد!

اقسام کتاب‌های‌ آسمانی

از آیات قرآن و روایات اسلامی استفاده می شود کتاب‌های آسمانی بر دو گونه است. گونه اول کتاب‌هایی است که شامل آیین و شریعت جدید همراه با احکام خاص به خود است. این نوع کتاب‌ها بر پنج پیامبر اولوالعزم نازل شده است. گونه دوم کتاب‌هایی است که شریعت تازه ای را ابلاغ نکرده است، بلکه این نوع کتاب‌ها مشتمل بر نصایح و پندها و توصیه‌ها و دعا‌ها است و کتاب زبور داوود از گونه دوم می‌باشد. در تفاسیر شیعه به این نکته اشاره شده است که زبور، شریعت خاص و آیین جدیدی را مطرح نکرده است بلکه مشتمل بر نصایح و اندرزها و راهنمایی‌ها و توصیه و دعاها بوده است. در ضمن زبور داوود در میان دیگر کتب پیامبران، این ویژگی را دارد که تمام آن مناجات و نیایش و اندرز است. در قرآن به صراحت بیان شده است که زبور را به حضرت داوود ‌علیه‌السلام اعطا کرده ایم، ولی برخی از مفسرین اهل سنت گفته‌اند مقصود از زبور مطلق کتاب‌هایی است که بر پیامبران نازل شده است. اما در تفاسیر شیعه آمده است که دلیل قابل قبولی براین مدعا وجود ندارد.

زبور در روایات

ابوذر غفاری از پیامبر(ص) علیه نقل می‌کند که حضرت فرمود: زبور یکی از ۱۰۴ کتابی‌است که بر مردم جهان نازل شده‌است.

تحریف زبور

به اعتراف یهودیان و مسیحیان کمی بیش از هفتاد مزمور از یکصد و پنجاه مزامیر زبور منسوب به حضرت داوود ‌(ع) است و دیگر مزامیر در زمان‌های بعد به آن افزوده شده است.

پانویس

ّ ّ ّ