استانبول
استانبول[۱] [۲] [۳] بزرگترین و پرجمعیت‌ترین شهر در کشور ترکیه و مرکز فرهنگی و اقتصادی آن کشور است. جمعیت این شهر در آمار سال ۲۰۱۸ حدود ۱۵٬۰۶۷٬۷۲۴ نفر گزارش شده‌است. استانبول بزرگترین کلان‌شهر اروپا و سومین کلان‌شهر بزرگ خاورمیانه پس از قاهره و تهران محسوب می‌شود.
این شهر در کنار تنگه بسفر، دریای مرمره و دریای سیاه قرار دارد. تنگه بسفر دو قارهٔ آسیا و اروپا را از یکدیگر جدا می‌کند و استانبول تنها شهر بزرگ جهان است که در دو قارهٔ جهان گسترده شده‌است.
جغرافیا
استانبول در ساحل دریای مرمره قرار دارد و تنگه بسفر که این دریا را به دریای سیاه متصل می‌کند، از وسط این شهر می‌گذرد. بخش غربی شهر در قاره اروپا (شبه جزیره تراکیه) و بخش شرقی آن در آسیا (شبه جزیره آناتولی) واقع است. وسعت شهر استانبول ۱۵۳۹ کیلومترمربع است.
دین در ترکیه
نخستین قانون اساسی جمهوری ترکیه که در سال ۱۹۲۴ میلادی تهیه شده است دین رسمی جامعه را اسلام تعیین نموده است ولی در اصلاحات قانونی سال ۱۹۲۸م این ماده قانونی حذف و با تأکید بر جدایی دین از سیاست، ترکیه کشوری با دولت و حکومت لائیک (تفکیک دین از سیاست) معرفی گردیده است. بنابر آخرین آمار موجود در ترکیه حدود ۹۶% جمعیت این کشور را مسلمان و حدود ۴% را مسیحیان و یهودیان و دیگر ادیان تشکیل میدهند
در پی اینکه حضرت محمد، پیامبر اسلام با حدیث «بدون شک قسطنطنیه فتح خواهد شد، چه نیکو امیری است آن امیر و چه نیکو سپاهی است آن سپاه.» مژده این فتح را به ما داد، استانبول در جهان اسلام همواره جایگاه مهمی‌داشته است.
با گسترش اسلام در خاورمیانه، استانبول نیز به یک مرکز سیاسی برای جهان مسیحیت تبدیل شده و به‌عنوان نقطه آغازی برای دستیابی به اهدافی چون به دست آوردن ثروت شرق و اشغال قدس مورد توجه مسیحیان غربی قرار گرفت. بنابراین، استانبول برای مسلمانان به مهد غرب و برای مسیحیان نیز به مهد شرق تبدیل شد.
این شهر در طول تاریخ صحنه‌ای برای بزرگترین حوادث از جمله محاصره و مقاومت نظامی در جهان بوده است. استانبول تا سال 1453 میلادی، ده‌ها بار توسط قبایل و تمدن‌های مختلف تحت محاصره قرار گرفته، اما تمام این اقدامات ناکام مانده‌اند.
استانبول قبل از میلاد توسط فیلیپ دوم پادشاه مقدونیه باستان و سپتیمیوس سوروس امپراتور روم؛ بعد از میلاد نیز توسط کیخسرو پادشاه ایران، آوارهای اوراسیایی، امویان، عباسیان، امپراتوری اول و دوم بلغارستان، روس‌ها، روس کیف، نیروهای صلیبی، امپراتوری نیقیه، ونیزی‌ها و جنوسی‌ها محاصره شد.
طبق برخی منابع تاریخی آتیلا امپراتور هون، وایکینگ‌ها و گوت‌ها نیز اقدام به محاصره استانبول کرده‌اند.
استانبول در تاریخ 29 مه 1453 میلادی توسط ارتش امپراتوری عثمانی با فرماندهی محمد دوم فتح شد. وی در پی این پیروزی به «محمد فاتح» ملقب شده و ایاصوفیه، بزرگترین عبادتگاه در استانبول را به‌عنوان نشانه این فتح به مسجد تبدیل کرد.
اسامی تاریخی استانبول
- بیزانتیوم
- آگوستا آنتونینا
- رم جدید
- کنستانتینوپل
- استیمبول
- اسلامبول
القاب استانبول در دوره عثمانی
- دارالسعادت
- دارعالیه
- درب قرمز (آل قاپی)
- پایتخت
اسامی قدیمی استانبول در زبان‌های مختلف
- زبان‌های اسکاندیناوی: میکلاگارد [۴]
- زبان‌های اسلاوی: تزارگراد [۵]
- عربی: رومیة الکُبری [۶]
- عبری: کوشتاندینا [۷]
پانویس
منابع
اطلس جامه گیتاشناسی، مؤسسه جغرافیایی و کارتوگرافی، چاپ۱۳۸۹، ص۸۵.