شاگردان اهل بیت از رؤسای مذاهب اهل سنت
شاگردان اهل بیت از رؤسای مذاهب اهل سنت عنوان مقاله‌ای است در رابطه با حضور یافتن برخی از رؤسای مذاهب اسلامی در مجالس درس اهل بیت (علیهم‌السلام) که توسط سید محمد مهدی پور گردآوری گردیده است. مقاله پیش رو دربردارنده مطالبی درباره حضوریافتن رؤسای مذاهب مالکیه، حنبلیه، شافعیه و حنفیه در محضر درس امام صادق (ع) و امام باقر (ع) است.
مقدمه
بعضی از رؤسای اهل سنت با واسطه و یا بدون واسطه در محضر اهل بیت تلمذ کردند مطلب پیش رو در این موضوع می‌باشد. فضای علمی آن زمان به گونه ای بود که مرزهای مذهبی مانع از دریافت حقایق علمی نمی شد. از اینرو رؤسای مذاهب معمولاً با اهل بیت علیهم‌السلام ارتباط داشتند و از خرمن علمی آنان استفاده لازم می‌بردند.[۱]
مالکیه
الف) مالک بطور مستقیم و بلاواسطه از مکتب امام صادق علیه‌السلام استفاده کرده است به طوریکه آن حضرت را در زمره اساتید مالک محسوب کرده اند.
مالک از محضر علمی امام باقر‌علیه‌السلام نیز بهره گرفته است، به گونه ای که گفته می‌شود او شیوه های استنباط احکام و برخی از احکام معاملات را نیز از آن حضرت فراگرفته است.[۲]
حنفیه
ب) ابوحنیفه نیز بطور مستقیم در محضر امام باقر و امام صادق علیهما السلام تلمذ کرده است. هر چند ابوحنیفه از نظر سنی هم سنّ امام صادق علیه‌السلام بوده ولی از آن حضرت علم فراگرفته است. ابوحنیفه در مورد مقام علمی امام صادق علیه‌السلام می‌گوید: و اللَّه ما رأیت أفقه من جعفر من محمد الصادق؛ بخدا سوگند که فردی فقیه تر از جعفر صادق ندیدم.[۳]
شافعیه و حنبلیه
ج) شافعی و احمد بن حنبل نیز با واسطه از علوم امام صادق علیه‌السلام استفاده کرده اند.
سخن استاد واعظ زاده
استاد واعظ زاده خراسانی در این زمینه می‌گوید: در این اوضاع مذاهب پدید آمدند و میان مؤسسان آنها ارتباطاتی بوده است و تمامی آنها بطور مستقیم یا غیر مستقیم از علوم امام صادق علیه‌السلام استفاده کردند و تمامی آنان بخصوص ابوحنیفه احترام به اهل بیت را کتمان نمی کردند و شافعی که به صراحت مودت و علاقه خود را به اهل بیت علیهم‌السلام اظهار می‌کرد، آنان گر‌چه شیعه نبودند اما تمامی آنان دوستدار اهل بیت بودند و اقرار به فضائل اهل بیت داشتند و آنان با اهل بیت رابطه بسیار نیکویی داشتند.[۴]