اثریه

فرقه اثریه‏ ظاهرا از شیعیانی هستند که با ابوحنیفه و مذهب او که مبتنی بر قیاس است، مخالف‌اند و برای اینکه مورد آزار حنفیه و اهل‌سنت قرار نگیرند، اسم شیطان را آورده به جای ابوحنیفه او را مورد دشنام و اعتراض قرار می‌دهند.

اعتقادات

اثریه معتقدند که هر امر شرعی و حکم دینی که مربوط به امت اسلامی است، به‌طور کامل در قرآن بیان و نیز در اخبار نبوی مبیّن و معیّن شده است. پس هر آنچه که در آیات و روایات بیان نشده است، نیازی نیست که آن را با قیاس نسبت به حکم دیگر ثابت کنیم و خود را به وسواس بیندازیم. پس هیچ حاجتی به چنین تکلیف و قیاسی نداریم که ریشه در تفکر شیطانی دارد، زیرا اولین شخصی که قیاس را پایه‌گذاری کرد ابلیس بود که طوق لعنت در گردنش ماند. ابلیس چون خودش از جن بود و از آتش آفریده شده بود؛جوهر آتش را نورانی و حقیقت مطلق، و جرم خاک را کثیف و ظلمانی می‌دانست و مغرورانه می‌گفت که آتش بهتر از خاک است و موجودی که از آتش آفریده شده است، وظیفه ندارد که بر خاک سجده کند. وسواس شیطان و قیاسش بر او گران آمد و سبب اخراجش از نزد خداوند متعال شد و پر و بال ملک بودنش فرو ریخت و مسخ گشته و از آسمانی بودن زمینی شد. خداوند درباره ابلیس انواع امتحانات را انجام داد تا سرانجام درونش را رو کرد بدین‌جهت که در پی فهم رای خویش بود و از قیاس پیروی می‌کرد که اگر مطیع امر خداوند بود و فرمانش را اطاعت می‌کرد، از رحمت خداوند دور نمی‌شد. و این گونه است که می‌گوییم قرآن و خبر(حدیث) بر ما کفایت می‌کند، زیرا در مسائل شرعی قیاس راه ندارد و هر حکمی که با قیاس اثبات شود، باطل خواهد بود.