وحدت شیعه و سنی در کلام امام خمینی (ره) (مقاله)

وحدت شیعه و سنی در کلام حضرت امام خمینی (ره) عنوان مقاله‌ای است به زبان فارسی که در آن تاکید بر وحدت اسلامی از زبان امام خمینی (ره) رهبر فقید جمهوری اسلامی ایران شده است.

چکیده

امام خمینی(ره) رهبر فقید جمهوری اسلامی ایران، یکی از بزرگترین طلایه‌داران تقریب و خواهان اتحاد مسلمانان در عصر حاضر بوده است. وی در بسیاری از سخنرانی‌های خود بر ضرورت وحدت تاکید داشت و عملاً نیز بدان پایبند بود. سخنان او در کتابی با عنوان «صحیفه امام» گردآوری شده و در اینجا برخی از سخنان ایشان درباره وحدت مسلمانان، انتخاب شده است.

سخن اول

اختلافاتی که در عراق، در ایران، در سایر ممالک اسلامی ایجاد می‌‌کنند، باید سران دول اسلامی توجه داشته باشند به این معنا که این اختلافات اختلافاتی است که هستی آنها را به باد می‌‌دهد. باید با عقل، با تدبیر، توجه داشته باشند به این معنا که به اسم مذهب و به اسم اسلام می‌خواهند اسلام را از بین ببرند. دست‌های ناپاکی که بین شیعه و سنی در این ممالک اختلاف می‌‏اندازد این‌ها نه شیعه هستند و نه سنی هستند؛ این‌ها دست‌های ایادی استعمار هستند که می‌خواهند ممالک اسلامی را از دست آنها بگیرند؛ ذخایر را از دست آنها بگیرند؛ بازار سیاه درست کنند برای ممالک به اصطلاح مترقی.

سخن دوم

ما پیوستگی خودمان را به اقلیت‌های مذهبی اعلام می‌‏کنیم. ما برادری خودمان را به برادران اهل سنت اعلام می‌‌کنیم. دشمنان اسلام‌اند که می‌‌خواهند ما را با برادرهای خودمان مختلف کنند. دشمن‌های اسلام یا گول‌خورده‏‌هایِ از آنها هستند که در این وقت مخالفت مابین دو دسته را اعلام می‌‏کنند. ما اعلام می‌‏کنیم وحدت کلمه مسلمین را. اگر مسلمین وحدت کلمه داشتند، امکان نداشت اجانب بر آنها تسلط پیدا بکنند. این تفرقه در بین مسلمین است که باعث شده است که اجانب بر ما تسلط پیدا بکنند. این تفرقه مسلمین است که از اول با دست اشخاص جاهل تحقق پیدا کرد، و الآن هم ما گرفتار هستیم. واجب است بر همه مسلمین که با هم باشند. یک زمان حساسی است؛ مابین حیات و موت مردد هستیم. ما الآن مملکتمان یا باید تا ابد زیر یوغ استعمار و استبداد باشد، یا باید الآن از این یوغ خارج بشود. اگر وحدت کلمه را حفظ نکنید، تا آخر باید مبتلا باشید.

سخن سوم

در اسلام‏ بین شیعه و سنی ابداً تفرقه نیست؛ بین شیعه و سنی نباید تفرقه باشد. باید وحدت کلمه را حفظ کنید. ائمه اطهار ما سفارش کردند به ما که بپیوندید با هم؛ و با هم اجتماعمان را حفظ کنیم. و کسی که این اجتماع را بخواهد که به هم بزند، یا جاهل است و یا مغرض. و نباید به این حرف‌ها گوش بکنند. برادران سنی ما نباید به یک تبلیغاتی که از طرف دشمنان اسلام می‌شود ترتیب اثر بدهند. ما با آنها برادر هستیم، آنها با ما برادر هستند. این مملکت مال همه ماست، مال همه ما. مال اقلیت‌های مذهبی، مال مذهبیون ما، مال برادران اهل سنت ما. همه ما با هم هستیم.

سخن چهارم

قریب سیصد سال پیش‌ازاین، سیاست خارجی در ایران و در شرق [اجرا] شد. آنها بیشتر درصدد این مسائل برآمدند. کارشناس‌های آنها اشخاص و طوایف را مطالعه کردند و روحیات مردم را دیدند و همه جهات مادیات ما را تحت مطالعه قرار دادند، و از دو راه خواستند از ما بهره‌گیری کنند: مادی، می‌‏بینید که بهره‌گیری کردند؛ بهره‌گیری روحانی هم این بود که به این اختلافات دامن زدند و ما را بیشتر، از هم جدا کردند. اینکه می‌‏بینید یک کلمه وقتی از یک آدمی در اینجا صادر می‌‏شود، آن را عَلَم می‌‏کنند و چند هزار، چند صد هزار چاپ می‌‏کنند، نه اینکه یک آدم معمولی این کار را بکند، این دولت‌ها و این خارجی‌ها هستند که به آن دامن می‌‏زنند و آن‌طور منتشر می‌‏کنند.

سخن پنجم

ما با هم یکی هستیم و ما جدا نیستیم. اختلاف، اختلاف دو تا مذهب است؛ این اختلاف نباید اسباب این معنا بشود که ما در اساس اسلام [اختلاف کنیم‏]. اسلام بالاتر از این معانی است که ما به واسطه اختلاف مسلکی از اسلام مثلاً چه بکنیم. ما که می‌بینیم الآن اسلام در معرض خطر است، بر همه ما لازم است که دست به هم بدهیم و از آن اشتباهاتی که در سابق بوده دست‌برداریم، دست‌هایی را که مثل سابق [می‏خواهند] ما را از هم جدا کنند قطع کنیم. ما با مسلمین اهل تسنن یکی هستیم؛ واحد هستیم که مسلمان و برادر هستیم. اگر کسی کلامی بگوید که باعث تفرقه بین ما مسلمان‌ها بشود، بدانید که یا جاهل هستند یا از کسانی هستند که می‌‏خواهند بین مسلمانان اختلاف بیندازند. قضیه شیعه و سنی اصلاً در کار نیست، ما همه با هم برادریم.

سخن ششم

نهضت اسلامی ایران مظهر برادری شیعه و سنی و همگامی نژادهای مختلف کشور ایران است.

سخن هفتم

امروز آن چیزی که تکلیف همه ماست، شما برادرهای اهل سنت، این‌ها برادرهای اهل تشیع، همه، همه افراد این ملت تکلیف دارند، این است که الآن توجه به این معنا داشته باشند که دست‌هایی در کار است که نگذارند اسلام تحقق پیدا بکند، با شیوه‌‏های مختلف. شیوه‏‌های مختلفی الآن در کار است. و این نکته‌‏اش این است که خارجی‌ها آنکه به آن رسیده‌‏اند این است که اسلام است که جلو منافع آنها را می‌‏گیرد. اگر اسلام تحقق پیدا بکند، این مملکت یک مملکت اسلامی بشود، دست آنها دیگر تا آخر کوتاه است.

سخن هشتم

عوامل اجانب که منافع خود و اربابانشان را در خطر می‌‏بینند، برای تحریک برادران اهل سنت و دامن زدن به برادرکشی، قضیه شیعه و سنی را طرح نموده و می‌‏خواهند با شیطنت بین برادران اختلاف ایجاد کنند. در جمهوری اسلامی همه برادران سنی و شیعه در کنار هم و با هم برادر و در حقوق مساوی هستند. هرکس خلاف این را تبلیغ کرد، دشمن اسلام و ایران است.

سخن نهم

یک دسته از مسلمانان شیعه هستند و یک دسته‌‏ای از مسلمانان سنی، یک دسته حنفی و یک دسته‌‏ای حنبلی و دسته‌‏ای اخباری هستند؛ اصلاً طرح این معنا، از اول درست نبود. در یک جامعه‌‏ای که همه می‌‏خواهند به اسلام خدمت کنند و برای اسلام باشند، این مسائل نباید طرح شود. ما همه برادر هستیم و با هم هستیم؛ منتها علمای شما یک دسته فتوا به یک چیز دادند و شما تقلید از علمای خود کردید و شدید حنفی؛ یک دسته فتوای شافعی را عمل کردند و یک دسته دیگر فتوای حضرت صادق را عمل کردند، این‌ها شدند شیعه، این‌ها دلیل اختلاف نیست. ما نباید با هم اختلاف و یا یک تضادی داشته باشیم، ما همه با هم برادریم. برادران شیعه و سنی باید از هر اختلافی احتراز کنند. امروز اختلاف بین ما، تنها به نفع آنهایی است که نه به مذهب شیعه اعتقاد دارند و نه به مذهب حنفی و یا سایر فِرق، آنها می‌‏خواهند نه این باشد نه آن، راه را این‌طور می‌‌‏دانند که بین شما و ما اختلاف بیندازند. ما باید توجه به این معنا بکنیم که همه ما مسلمان هستیم و همه ما اهل قرآن و اهل توحید هستیم، و باید برای قرآن و توحید زحمت بکشیم و خدمت بکنیم.

سخن دهم

این‌هایی که درصدد این معانی هستند، بدانند که اگر همه قدرت‌های خودشان را هم جمع بکنند نمی‏‌توانند به یک ملتی که همه با هم فریاد الله‌اکبر می‌‏زنند، نمی‌‏توانند این‌ها با آنها مقاومت کنند؛ بیخود درصدد تفرقه‌اندازی هستند. مسلمان‌ها برادرند و تفرقه پیدا نمی‏‌کنند با تبلیغات سوء بعض عناصر فاسد. اصل این مسئله که شیعه و سنی، شیعه یک طرف و سنی یک طرف، این از روی جهالت و از روی تبلیغاتی که اجانب کردند پیش‌آمده است. چنانچه بین خود شیعه هم اشخاص مختلفی را با هم به مبارزه وا‌می‌دارند، و بین خود برادرهای سنی هم یک طایفه‌‏ای را به طایفه دیگر، در مقابل هم قرار می‌‌‏دهند. امروز روزی است که تمام طوایف مسلمین مقابل هستند با قدرت‌های شیطانی که اساس اسلام را می‌‌‏خواهند از بین ببرند؛ آن قدرت‌هایی که دریافته‏‌اند که آن چیزی که خطر برای آنها دارد اسلام است، آن چیزی که خطر برای آنها دارد وحدت ملت‌های اسلامی است. امروز روزی است که [باید] تمام مسلمین تمام بلاد عالَم با هم مجتمع بشوند.

سخن یازدهم

الآن اجتماعاتی هست که به اسم شیعه و سنی بنا بر ایجاد اختلاف دارند؛ […] اگر- خدای‌نخواسته- این‌قدرت‌های بزرگ در ایران برگردند، نه اسلامی و نه اهل سنتی و نه اهل تشیعی باقی می‌‌‏گذارد. اگر این‌ها این دفعه- خدای‌نخواسته- برگردند، برای اینکه از این برادران سنی و شیعه صدمه دیدند و از اجتماعات آنها نفع‌های خودشان را و چپاولگری‌های خودشان را ازدست‌داده‌اند، این دفعه بدانید که- خدای‌نخواسته- اگر آنها برگردند، اساس اسلام را که منشأ اجتماع شما برادران بود، از بین خواهند برد. برادران بیدار باشند و کسانی که درصدد این هستند که بین برادران شیعی و سنی اختلاف بیندازند، اگر وابسته به آمریکا یا شوروی هستند، آنها نصیحت را معلوم نیست بپذیرند و اما اگر وابسته به آنها نیستند و برای اسلام و برای کشور اسلامی خودشان و برای مسلمین می‌‏خواهند کاری بکنند، راه، ایجاد اختلاف نیست. راه، این است که تمام گروه‌ها، را با هم آشتی بدهند و این اجتماعی که بحمدالله در ایران پیدا شده است و این وحدت کلمه‏ای که بین همه قشرهای کشور پیدا شده است، کوشش کنند که محفوظ باشد.

سخن دوازدهم

همه طوایفی که در ایران هستند با هم اخوت داشته باشند، توجه کنند به اینکه الآن کسانی که مخالف با اسلام هستند و دارند پخش می‌‌‏کنند مطالبی را، می‌‌‏خواهند بین برادرهای شیعه و سنی اختلاف ایجاد کنند. این‌ها نه خیرخواه شیعه هستند، نه خیرخواه سنی، و این‌ها با اسلام مخالف‌اند. بیدار باشند همه برادرها، با هم باشند. دشمن مشترک ما داریم، به این دشمن مشترک باید ما با هم حمله کنیم و آنها را نگذاریم که خدای‌نخواسته، در صفوف ما یک رخوتی ایجاد بشود و یک اختلافی ایجاد بشود.

سخن سیزدهم

برادران و خواهران هر دو فرقه باید هوشیار باشند. و بدانند که این کوردلان جیره‌خوار با اسم اسلام و قرآن مجید و سنت پیامبر می‌‌‏خواهند اسلام و قرآن و سنت را از بین مسلمین برچینند؛ یا لااقل به انحراف کشانند. برادران و خواهران باید بدانند که آمریکا و اسرائیل با اساس اسلام دشمن‌اند؛ چراکه اسلام و کتاب و سنت را خار راه خود و مانع از چپاولگری‌شان می‌‌‏دانند؛ چراکه ایران با پیروی از همین کتاب و سنت بود که در مقابل آنان بپا خاست و انقلاب نمود و پیروز شد. امروز توطئه بر ضد ایران و حکومت آن و حزب‌الله در حقیقت توطئه برای محو اسلام و کتاب و سنت است.

سخن چهاردهم

آمریکا و آل‌سعود حادثه مکه را یک مبارزه فرقه‏‌ای و نزاع قدرت میان شیعه و سنی ترسیم نموده؛ و ایران و رهبران آن را به عنوان کسانی که هوس رسیدن به یک امپراتوری بزرگ را در سر می‌‏پرورانند معرفی می‌‏کنند تا بسیاری از کسانی که از مسیر حوادث سیاسی جهان اسلام و نقشه‌‏های شوم جهان‌خواران بی‌خبرند تصور کنند که فریاد برائت ما از مشرکین و مبارزه ما برای کسب آزادی ملت‌ها در مسیر کسب قدرت سیاسی‏مان و گسترش قلمرو جغرافیای حکومت اسلامی است. البته برای ما و همه اندیشمندان و محققانی که از نیات پلید تشکیلات آل‌سعود باخبرند جای تعجب نیست که به ایران و حکومتی که از بدو پیروزی تابه‌حال فریاد وحدت مسلمین را سر داده است و در همه حوادث جهانِ اسلام، خود را شریک غم و شادی مسلمانان می‌‏داند، تهمت افتراق و جدایی مسلمانان را بزنند؛ و یا بالاتر از آن، زائرانی را که به عشق زیارت مرقد پیامبر و حرم امن الهی به حجاز رفته‏اند به لشکرکشی و تشکل برای تصرف کعبه و آتش زدن حرم خدا و تخریب مدینه پیامبر متهم نمایند! و دلیل و مدرک این کار را حضور پاسداران و نظامیان و مسئولین کشورمان در مراسم حج ذکر کنند! آری، در منطق آل‌سعود نظامی و پاسدار کشور اسلامی باید با حج بیگانه باشد؛ و این‌گونه سفرها برای مسئولین کشوری و لشکری تعجب‏آور و توطئه انگیز می‌‏شود. ازنظر استکبار، مسئولین کشورهای اسلامی باید به فرنگ بروند، آنها را به حج چه‌کار! دست‌نشاندگان آمریکا آتش زدن پرچم آمریکا را به حساب آتش زدن حرم، و شعار مرگ بر شوروی و آمریکا و اسرائیل را به حساب دشمنی با خدا و قرآن و پیامبر گذاشته‌‏اند؛ و نیز مسئولین و نظامیان ما را با لباس احرام به عنوان رهبران توطئه معرفی کرده‌‏اند.