پژوهشگاه مطالعات تقریبی
پژوهشگاه مطالعات تقریبی یکی از مهم‌ترین مجموعه‌های تحت مدیریت مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی است.
این پژوهشگاه در شهر قم واقع شده است و از جمله وظایف اساسی آن، پرداخت علمی به موضوعات مرتبط با وحدت و تقریب مذاهب، ارتباط مستمر با نهادهای حوزوی، همفکری و دریافت نظران صاحب‌نظران در زمینه مسائل علمی مرتبط با این حوزه است.
پژوهشگاه مطالعات تقریبی با درک ضرورت نهادینه سازی تحقیقات تقریبی بر آن است تا در دور جدید فعالیت علمی خود با بهسازی ساختار سازمانی، نسبت به ارائه آثار علمی معتبر در راستای تحقق اهداف اقدام نماید.
اهداف
- تعمیق وحدت و تفاهم میان پیروان مذاهب اسلامی از طریق برجسته سازی نقاط مشترک در متون اسلامی با محوریت قرآن کریم و سنت شریف نبوی؛
- تبیین تطبیقی واقعیت‌های موجود مذاهب اسلامی و معرفی و عرضه آن جهت ارتقای دانش و آگاهی رهبران دینی، اندیشمندان و پیروان سایر مذاهب؛
- پاسخگویی به نیازها و شبهات رایج در مورد اختلاف آرا و آموزه‌های دینی در میان پیروان مذاهب اسلامی؛
- معرفی دست آوردهای علمی و تمدنی مسلمانان و ایجاد زمینه تبادل اندیشه میان متفکران اسلامی؛
- دفاع عقلانی از آموزه‌های اسلامی و نشان دادن برتری های دین اسلام در مقابل سایر مکاتب.
وظایف
- شناسایی خلأها، نیازها، سئوالات و شبهات اساسی در رابطه با موضوع تقریب مذاهب و ارائه پاسخ های مناسب و بهنگام.
- انجام مطالعات بنیادین و اجرای طرح های پژوهشی در زمینه توانایی ها و قابلیت های دانش های اسلامی در پاسخ گویی به نیازها و انتظارات انسان و جهان معاصر.
- انجام مطالعات و اجرای طرح های پژوهشی جهت پاسخگویی به سؤالات و شبهات مربوط به مبانی اعتقادی، ارزش ها، احکام و قوانین اسلامی و تشریح فلسفه اختلاف انظار در این زمینه.
- فراهم آوردن فضا، امکانات و منابع مطالعاتی و اطلاعاتی مورد نیاز تحقیقات.
- برنامه ریزی مناسب جهت ارتقای سطح کیفی و کمی مطالعات و تحقیقات در زمینه تقریب مذاهب اسلامی.
- مطالعه، و بررسی پیرامون درون مایه های دینی مذاهب اسلامی و انتقال عرضه مناسب آن جهت پیروان مذاهب اسلامی.
- شناخت و بررسی ظرفیت های تمدن و فرهنگ اسلامی به منظور ارائه جایگاه مناسب تمدن اسلامی.
- نقد و بررسی تحقیقات و آثار منتشر شده در زمینه تقریب و وحدت اسلامی و آسیب شناسی فراگیر در این زمینه.
- انتشار محصولات پژوهشی متناسب با نیازهای جامعه اسلامی.
- شناسایی، جذب، به کارگیری و تربیت محققان توانمند حوزوی و دانشگاهی جهت اجرای وظایف پژوهشی.
- برنامه ریزی مناسب به منظور ارتقای دانش و مهارت محققان و ایجاد نشاط علمی در اجرای فعالیت های پژوهشی.
- حمایت از دانش پژوهان حوزوی و مراکز علمی پژوهشی فعال در عرصه تقریب مذاهب اسلامی.
- ارتباط و تعامل مؤثر و مستمر با مراجع عظام تقلید و صاحبان افتاء و اطلاع رسانی مفید از وضعیت جهان اسلام و بهره گیری از توان و نفوذ آنان در نهادینه ساختن موضوع تقریب و وحدت مسلمانان.
- پشتیبانی علمی کنفرانس وحدت اسلامی و استفاده از ظرفیت های این کنفرانس جهت نهادینه ساختن وحدت مذاهب.
- ایجاد زمینه همکاری و تعامل میان اندیشمندان اسلامی و مراکز علمی- پژوهشی در سراسر جهان به ویژه مجامع علمی وابسته به سازمان کنفرانس اسلامی جهت ارتقای سطح کیفی فعالیت ها و پیشبرد اهداف پژوهشگاه.
- برگزاری کنفرانس ها و همایش های علمی با حضور پژوهشگران داخلی و خارجی.
- استفاده مؤثراز ظرفیت رسانه های ارتباط جمعی و شبکه های اطلاع رسانی جهت معرفی دست آوردها و معطوف نمودن اندیشمندان به اهمیت و جایگاه تقریب و وحدت مسلمانان.
سیاست‌ها
- تحکیم وحدت اسلامی میان مسلمانان با در نظر داشت تمامی لوازم و جوانب آن.
- اهتمام بر تعامل مشترک با پیروان سایر مذاهب اسلامی بر محور قرآن کریم و سنت شریف نبوی.
- ترویج منطق گفت و گو و داشتن تحمل علمی در برابر اختلافات فکری و اجتهادی.
- پرهیز از تکفیر و تفسیق سایر مسلمانان و پیروان مذاهب اسلامی.
- تعاون و همکاری در زمینه های مشترک میان مذاهب.
- تعامل و احترام در موارد اختلاف میان مسلمانان و مذاهب اسلامی.
هیئت‌امنا
- حجت‌الاسلام والمسلمین حمید حوالی شهریاری: رئیس هیئت امناء و دبیر کل مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی؛
- حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر راشدی‌نیا: رئیس پژوهشگاه مطالعات تقریبی؛
- آیت‌الله محسن قمی: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- آیت‌الله علیرضا اعرافی: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- آیت‌الله احمد مبلغی: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- مولوی محمد اسحاق مدنی: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- حجت الاسلام سید علی قاضی عسکر: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- حجت الاسلام محمد سعید واعظی: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- حجت الاسلام عبدالحسین خسروپناه: عضو اصلی هیئت‌امناء؛
- حجت الاسلام مهدی فرمانیان آرانی: عضو اصلی ههیئت‌امناء؛
- حجت الاسلام محمدحسن زمانی: نماینده شورای اعطای مجوزها و امتیازهای علمی.
مدیریت
سرپرستی این پژوهشگاه هم اکنون بر عهده حجت‌الاسلام والمسلمین اکبر راشدی‌نیا است. ایشان در خرداد 1399 از سوی حجت‌الاسلام والمسلمین حمید شهریاری به این مسئولیت منصوب شد.
مدیران پیشین
پیش از حجت‌الاسلام والمسلمین راشدی‌نیا، در دوره‌های مختلف، بزرگواران زیر عهده‌دار مدیریت این پژوهشگاه بوده‌اند. حجج اسلام: آیت‌الله سعید واعظی،
- مهدی نجف،
- احمد مبلغی،
- محمد حسین مختاری،
- سید محمود نبویان،
- رحیم ابوالحسینی.
گروه‌های پژوهشگاه
الف: گروه مطالعات قرآن و حدیث:
- سید مصطفی حسینی رودباری؛
- محمدرضا پی‌سپار؛
- محسن صالحی مازندرانی.
ب: گروه مطالعات فقه و حقوق:
- محسن مدنی‌نژاد؛
- محمد ساعدی؛
- هادی فضل‌الله‌نژاد.
ج: گروه مطالعات احیاء تراث
د: گروه مطالعات کلام و تصوف
- مصطفی اسکندری
- خلیل عالمی
- سلمان نگهبان