جعفر بن محمد (صادق)

از ویکی‌وحدت


امام جعفر صادق
نام محمد بن جعفر
کنیه ابو عبدالله
لقب صادق
ولادت ۱۷ ربیع الاول سال ۸۳ قمری
پدر امام باقر (ع)
مادر ام فروه (فاطمه)
فرزندان امام
مدت امامت 34 سال
طول عمر 65 سال
زادگاه مکه
تاریخ شهادت سال ۱۴۸ هجری قمری
علت شهادت مسومیت توسط زهر
قاتل منصور عباسی لعنه الله
مدفن مدینه، قبرستان بقیع

امام صادق (ع) (۸۳ - ۱۴۸ق)، امام ششم شیعیان است و در بین آنان به امام جعفر صادق معروف می باشد. مدت امامت آن حضرت ۳۴ و طول عمر ایشان ۶۵ سال بوده است. آن حضرت در سن ۳۱ سالگی به امامت رسید. امامت ایشان همزمان با سال‌های پایانی حکومت بنی امیه[۱] و سال‌های آغازین حکومت بنی عباس بود. از آنجا که حکومت بنی امیه در این سالها رو به ضعف و سقوط می‌رفت و بنی عباس نیز استقرار پیدا ننموده بودند و علاوه بر آن در ابتدای حکومت خود برای جلب نظر بیشتر منش سرکوب را نداشتند، به امام صادق (ع) فرصتی دست داد که نهضت علمی و فرهنگی بزرگی را شروع نماید و پایه های علمی مکتب شیعه را محکم کند، تا جایی که از مذهب شیعه اثنی عشری با عنوان مذهب جعفری و از آن حضرت با عنوان رئیس این مذهب یاد می شود.

ولادت امام صادق(ع)

ابو عبدالله جعفر بن محمد بن علی بن حسین بن علی بن ابیطالب (ع)، فرزند امام باقر (ع)، بنا به نقل برخی منابع، در ۱۷ ربیع الاول سال ۸۰ هجری[۲] و به نقل منابع دیگر، در سال ۸۳ هجری [۳] و در مدینه به دنیا آمد. مادر آن حضرت، فاطمه (ام‌فروه) دختر قاسم بن محمد بن ابی بکر مى‌ باشد.

کنیه امام صادق(ع)

معروف ترین کنیه آن حضرت، ابا عبدالله است که در زبان روایات و احادیث منقول از سوی ایشان بدان بسیار بر می خوریم. ابا اسماعیل و ابا موسی دو کنیه دیگر ایشان هستند که اباموسی را فقط شیعه به کار می برد، و این کنیه‌ها به اعتبار فرزندان امام بوده که این اسامی را دارا بودند. [۴]

القاب امام صادق(ع)

برای آن حضرت القاب متعدد و متنوعی است که هر کدام به نوعی صفت و حقیقتی را در ایشان نشان می‌دهد. معروف ترین لقب ایشان صادق است، به معنی راستین و راستگو. و از دیگر القاب ایشان می توان موارد زیر را نام برد:

فاضل

دارای فضیلت و برتری از جهات مختلف).

قائم

به معنی ثابت و پایدار، قیام کننده، برپا و استوار.

طاهر

به معنی پاک از هر پلیدی

کامل

کسی که از عیب ها منزه و دور و برکنار است.

منجی

نجات بخش و رستگار کننده، عامل رستگاری و نجات.

صابر

بردبار، متحمل، مقاوم، در برابر دشواری ها، استوار و پایدار.

لسان الصدق

زبان راست، و راستگوی در سخن.

کلمة الحق

کلمه حق.

پیامبر (ص) فرموده است: به هنگامی که پسرم جعفر بن محمد بدنیا آمد، او را صادق بخوانید، بدان خاطر که در تداوم امامت، فرزندی به دنیا می آید که به همین نام (جعفر) موسوم می شود، بدون حقی دعوی امامت می کند و او را جعفر کذاب می نامند. [۵]

شهادت امام صادق(ع)

در الفصول المهمة و مصباح کفعمی [۶] و نیز در کتاب‌های دیگر آمده است که به امام زهر خوراندند. ابن شهرآشوب در مناقب نوشته است ابوجعفر منصور او را زهر خورانید، [۷] زیرا با کینهای که منصور از او داشت و بیمی که از روی آوردن مردم بدو در دل وی راه یافته بود، آسوده نمی نشست. منصور کسی بود که حتی به کسانی که برای به خلافت رساندن او کوشش کردند، نیز رحم نکرد و حتی ابو مسلم خراسانی را که در برپایی دولت عباسیان تلاش بسیار کرده بود، به قتل رساند. [۸]

پانویس

  1. ر.ک:مقاله بنی امیه
  2. کشف الغمه، ج ۲، ص ۱۶۱؛ اثبات الوصیه، ص ۱۷۸
  3. الکافی، ج ۱، ص ۴۷۲؛ الارشاد، ص ۳۰۴؛ فرق الشیعه، ص ۷۸
  4. ابن شهر آشوب، مناقب، ج۴، ص۲۸۱
  5. زندگانى امام جعفر صادق(ع)، ترجمه بحار الأنوار، ص۷
  6. مجلسی، بحار، ج۴۷، صص۱-۲؛ به نقل شهیدی، ۱۳۸۴، ص۸۵
  7. مناقب، ج۴، ص۲۸۰؛ به نقل شهیدی، ۱۳۸۴، ص۸۵
  8. شهیدی، ۱۳۸۴، صص۸۵-۸۶