عمر بن عبدالعزیز

از ویکی‌وحدت


عمر بن عبدالعزیز
عمر بن عبدالعزیز
نام عمر بن عبدالعزیز
نام کامل عمر بن عبد العزیز بن مروان بن الحکم بن أبی العاص بن أمیة
پدر عبدالعزیز بن مروان بن حکم
مادر ام‌عاصم دختر عاصم بن عمر بن خطاب
سمت خلیفه اموی
سلسله بنی‌امیه
همزمان با امام باقر(ع)
مرکز حکومت شام
اقدامات مهم جلوگیری از سب علی(ع) • بازگرداندن فدک • برداشتن ممنوعیت کتابت حدیث
دین اسلام
مذهب سنی
محل دفن •دیر سمعان • منطقه حمص

عمر بن عبدالعزیز نوۀ مروان بن حکم (۶۱ یا ۶۲ - ۱۰۱ ه.ق) یکی از خلفای اموی است که از سال ۹۹ تا ۱۰۱ هجری خلافت کرد. او هفتمین خلیفه [۱] از بنی مروان است. عمر بن عبدالعزیز در بین حاکمان بنی امیه [۲] از وجهه خوبی برخوردار بود و اقدامات شایسته ای انجام داد.

عمر بن عبدالعزیز در سال 682 میلادی/61 هجری در مدینه [۳] زاده شد، نسبش به عمر بن خطاب [۴] می‌رسید، چرا که مادرش ام عاصم با عبدالله پسر عمر ازدواج کرده بود؛ او اصول دین [۵] و علوم فقه را از صالح بن کیسان در مدینه آموخت. پدرش سلیمان بن عبدالملک یکی از بزرگان بنی امیه بود.

عمر بن عبدالعزیز بیش از بیست سال امارت مصر را بر عهده داشت؛ در مورد جریان ازدواج عبدالعزیز بن مروان آمده است که روزی به یکی از وزیران خود گفت: حدود چهارصد درهم از پاک ترین اموال من جمع‌آوری کن زیرا اراده ازدواج با خانوادهٔ دیندار و صالحی را دارم، بعد از تحقیق و تفحص با ام عاصم دختر عاصم بن عمر بن خطاب ازدواج کرد و از این پدر و مادر، عمربن عبدالعزیز مجدد قرن اول متولد شد.

ولادت عمر بن عبدالعزیز

ابوحفص عمر بن عبدالعزیز بن مروان بن حکم اموى قرشى، در سال ۶۱ [۶] یا ۶۲ [۷] در شهر حلوان مصر که پدرش امیر آنجا بود بدنیا آمد. مادر او، ام عاصم؛ دختر عاصم بن عمر بن خطاب است. [۸]

از زندگی او تا قبل از حکومت، اطلاع زیادی در دست نیست. پدرش وى را جهت فراگیرى ادب از مصر به مدینه فرستاد و بنزد عبیداللّه بن عبداللّه رفت و آمد می کرد و از او علم و ادب می آموخت.

در سال ۸۵ هجری عبدالملک بن مروان او را از مدینه فراخواند و دخترش فاطمه را به همسری او درآورد [۹] و او را استاندار منطقه خناصره،[۵] نمود.[۶] پس از به قدرت رسیدن ولید بن عبدالملک [۱۰] در سال ۸۶ هجری، عمر بن عبدالعزیز هم‌چنان استاندار منطقه خناصره باقی ماند.

پانویس

  1. ر.ک:مقاله خلیفه
  2. ر.ک:مقاله بنی امیه
  3. ر.ک:مقاله مدینه
  4. ر.ک:مقاله عمر بن خطاب
  5. ر.ک:مقاله اصول دین
  6. ابن سعد، الطبقات الکبری، ترجمه محمود مهدوی دامغانی، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه، ۱۳۷۴ش، ج۶، ص۱۹
  7. طبری، محمد بن جریر؛ تاریخ الطبری، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران، اساطیر، ۱۳۷۵، چاپ پنجم، ج۹، ص۳۸۰۷
  8. یعقوبی، ابن واضح؛ تاریخ یعقوبی، ترجمه محمدابراهیم آیتی، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، ۱۳۷۱، چاپ ششم، ج۲، ص۲۶۱
  9. ابن کثیر، اسماعیل؛ البدایه والنهایه، بیروت، دارالفکر، ۱۴۰۷، ج۹، ص۱۹۳
  10. ر.ک:مقاله ولید بن عبدالملک