قزلباشیه

قزلباشيه يا صاحبان عمامه سرخ كه در آغاز شعار شاه اسماعيل صفوى و لشكريان او بود و آن رمزى از تاج سرخ سلطان حيدر است كه دوازده ترك به نشانه دوازده امام داشت.

پراکندگی جغرافیایی

آنان در آناطولى پراكنده‏اند و مذهب شان تركيبى از عقايد «نصيريه» است و نژاد آن ها مخلوطى از كرد و ترك مى ‏باشد.

آداب و رسوم

قزلباشیه موس سر را نمى ‏تراشند و ريش ها را بلند می کنند و نماز پنج‏ گانه را به جا نمی آورند و ماه رمضان روزه نمى‏ گيرند، تنها دوازده روز از آغاز ماه محرم را روزه مى ‏گيرند و بر شهادت امام حسن و امام حسين مى ‏گريند.

اعقتادات

ايشان معتقدند كه خدا در على (ع) تجسّم يافت چنان كه پيش از وى در بدن قدّيسان ديگر چون عيسى (ع) و موسى (ع) و داوود (ع) حلول كرده بود. عيسى و مريم علیهما السلام را مظهر الوهيت مى‏دانند و از بين نمازها، نماز شب را با آواز مى‏خوانند و گاهى با نواختن آلات موسيقى برگزار مى‏كنند و حضرت على ، حضرت عيسى، حضرت موسى و حضرت داوود علیهم السلام را مورد تقديس قرار مى ‏دهند.از جمله عبادات ايشان، شب چراغ ‏كشان است كه آن را به تركى «چراغى سونديران» گويند و در آن تاريكى بر گناهان خود مى ‏گريند و اظهار پشيمانى مى‏ كنند. سپس تكه‏ اى نان و كاسه ‏اى از شراب گرفته، نان را در آن مى ‏اندازند و بين حاضران تقسيم مى‏ كنند. کردهای قزلباش، گوسفندى را ذبح كرده و گوشتش را با نان و شراب بين مردم تقسيم مى‏ كنند. به روحانيون خود «دده» مى‏گويند و معتقدند كه دده ها، واسطه‏ اى بين خدا و انسان اند.