خواجه عبدالله انصاری
| نام | أبو إسماعيل عبد الله بن محمد بن علي بن محمد بن أحمد بن علي بن جعفر بن منصور بن مت الأنصاري الهروي |
|---|---|
| نامهای دیگر | ابو اسماعیل هروی،خواجه عبدالله انصاری و... |
| تولد | 396ق |
| آثار | منازل السائرين.
ذم الكلام وأهله. كشف الاسرار وعدة الأبرار. الفاروق في صفات الله سبحانه وتعالى. رسالة مناقب الإمام أحمد بن حنبل. |
خواجه ابو اسماعیل عبدالله هروي الأنصاري معروف به ابو اسماعیل هروی (396 ق -481 ق)عارف عرب ، فقیه حنبلی و شیخ خراسان بزرگ و صاحب کتاب صاحب منازل السائرين است.
نسب
أبو إسماعيل عبد الله بن محمد بن علي بن محمد بن أحمد بن علي بن جعفر بن منصور بن مت الأنصاري الهروي صاحب كتاب "ذم الكلام وأهله" ، وشيخ خراسان و نسبش به صحابی بزرگ أبي أيوب الأنصاري بر می گردد.و جداوأبو منصور التابعي است که در فتح خراسان در زمان عثمان بن عفان شرکت داشت و بعد در هرات ساکن شد.
درباره او
وی در سال 396 هجری قمری در شهر هرات متولد شد و در آنجا به تحصیل فقه ، حدیث ، علم رجال و تفسیر پرداخت و همچنین برای جستجوی علم به شهر نیشاپور رفت و آمد می کرد. او از گروهی از دانشمندان استفاده کرد که الذهبی در "سر العالم النبله" بیش از چهل شیخ از جمله مفسر و قاری و محدث و واعظ واديب نام برده است.او یکی از چهره های برجسته قرن یازدهم خراسان است که از وی به عنوان مفسر قرآن، جدلی و معلم معنوی یاد می شود که به دلیل استعدادهای بلاغی و شاعرانه خود به زبان های عربی و فارسی شهرت دارد.
دیدگاه علما در مورد خواجه
سجزی
من وارد نیشاپور شدم و در درس ابوالمعالی الجوینی حضور داشتم ، او گفت: شما کی هستید؟ من گفتم خادم ابی اسماعیل انصاری هستم و او گفت خدا از او راضی باشد.
سیوطی
او امام کاملی بود که از سنت حمایت می کرد و بدعت گذاران را رد می کرد." وی همچنین در مورد او گفت: "شیخ الاسلام ابو اسماعیل انصاری هروی ، حافظ ، عرفانی ، از فرزندان ابو ایوب انصاری بود. ادامه داد که عبدالغفار در تفسیرش او را امام کاملی در تصوف دانسته ، مسلط بر ادبیات عرب ، حدیث ، تاریخ و انساب بوده و منادی پیروی از سنت و دین حقیقی بوده است.
زرکلی
شیخ خراسان در زمان خود یکی از شیوخ حنابله بود و به لغت ، حدیث ، تاریخ انساب ، سنت و دعوت به آن مسلط بود.
آثار
منازل السائرين. ذم الكلام وأهله. كشف الاسرار وعدة الأبرار. الفاروق في صفات الله سبحانه وتعالى. رسالة مناقب الإمام أحمد بن حنبل.
راویان
علمای زیادی از او نقل روایت کرده اند که بعضی از آنان عبارتند از:المؤتمن الساجي،محمد بن طاهر المقدسي،عبد الله بن أحمد السمرقندي،عبد الصبور بن عبد السلام الهروي،عبد الملك الكروجي،أبو الفتح محمد بن إسماعيل الفامي،عطاء بن أبي الفضل المعلم،حنبل بن علي البخاري،أبو الوقت عبد الأول،عبد الجليل بن أبي سعد وآخرین شخصی که با اجازه از او نقل روایت کرده أبو الفتح نصر بن سيار است.
وفات
او در سن هشتاد و چهار سالگی در بعداز ظهر جمعه بیست و دوم ذی الحجه سال 481 هجری قمری وفات یافت[۱].