بلخ
بلخ، شهر مهم دوره باستان تا سده دوازدهم هجری، و ولایت و شهری در شمال افغانستان و یکی از ایالتهای دوره هخامنشی میباشد. در این مقاله با تاریخچه شهر بلخ در دوره اسلامی (امویان، عباسیان، سلجوقیان، غزنویان و ...) تا حمله مغول و بعد از آن و آثار تاریخی بلخ و شهر جدید بلخ، پرداخته میشود.
۱ - بلخ باستان
[ویرایش]
بلخ، شهر مهم دوره باستان تا سده دوازدهم هجری، و ولایت و شهری در شمال افغانستان میباشد.
۱.۱ - بلخ در حکومت هخامنشیان
باکتریای قدیم (به مرکزیت باکْترا (بلخ کنونی)) یکی از ایالتهای حکومت هخامنشی بود.
۱.۲ - نام بلخ در اوستا و زبان یونانی
این نام در سنگ نبشته داریوش (بیستون) به صورت «باختری ـ ش»، در اوستا به صورت «باخذی» و در یونانی «باکْترا» آمده است. شاید صورت اصلی آن، باخدْری، از نام رودخانهای به همین نام باشد. [۱]
۱.۳ - باکتریان یونانی
بلخ، پس از فتوحات اسکندر، مرکز باکتریان یونانی، کوشانیان و هفتالیان شد. این شهر قبل از اسلام یکی از مراکز بوداییان بود و معبد مشهور نوبهار در آن قرار داشت. ظاهراً برمک، رئیس این معبد، بر امور شهر نظارت سیاسی میکرد.