عبدالفتاح قدیش الیافعی

عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی از شخصیت‌های برجسته یمنی مخالف جریان سلفی‌گری می‌باشد.

عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی

نام	عبدالفتاح بن صالح بن محمد قدیش الیافعی
سال ولادت	سال 1394 هجری قمری
زادگاه	یمن / شهر یافع
کشور	یمن
استادان	مصطفی محمد البنجوبنی؛ مقبل بن هادی الوادعی؛ عبدالرحمن المرعی الیمنی.
آثار	التبرک بالصالحین بین المجیزین والمانعین؛ التوسل بالصالحین بین المجیزین و المانعین؛ تصحیح مفاهیم فی الولاء والبراء؛ شدالرحال لزیارة قبره الشریف بین المجیزین والمانعین؛

زندگی‌نامه

یافعی در سال 1394ق در شهر یافع یمن متولد شد. وی بعد از گذراندن دروس ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه شد البته مدرک فوق لیسانس خود را در دانشگاه وادی النیل سودان در رشته اصول دین اخذ کرد. وی سفرهای علمی تبلیغی را به برخی از کشورها از جمله: عربستان، هند، سوریه، پاکستان، اردن، مصر، آمریکا، اندونزی و... داشته است. یافعی دارای مسلک صوفیانه است که با نگارش کتاب و همچنین فضاهای مجازی به مقابله با وهابیت پرداخته است.

فعالیت‌های اجتماعی و سیاسی

وی خطیب و امام جماعت مسجد الخیرات صنعا است و ریاست موسسۀ الخیرات که وابسطه به مسجد مذکور است می باشد. علاوه بر این وی مناصب دیگری نیز بر عهده داردکه مهمترین آنها عبارتند از:
عضو شورای افتاء وزارت اوقاف قطر؛
عضو شورای بعثه حج قطر؛
مدیر موسسه الفرقان؛
مدرس مقطع دوم دانشگاهی در دانشگاه ایمان؛
مدیر و امین عام مرکز الاحسان یافع؛
کارشناس مذهبی در برنامه ها و کنفرانسهای یمن؛

استادان

عبدالفتاح یافعی نزد بسیاری از بزرگان به نام یمن، قطر، سوریه و عربستان از قبیل: مصطفی محمد البنجوبنی، مقبل بن هادی الوادعی، عبدالرحمن المرعی الیمنی و... درس آموخت و بالغ بر هفتاد اجازه نقل روایت و تدریس معارف دین از بزرگان کشورهای متعدد از جمله، یمن، سوریه، هند، قطر و... دارد که در بین آنها شخصیت‌هایی همچون: محمد سعید رمضان البوطی، علی بن عبدالرحمن الجفری، عبدالقادر العیدروس، شیخ محمد عاقل سهارانفوری، جعفر بن محمد بن سقاف و..... وجود دارد.

تالیفات ضد وهابیت

وی بیش از 30 جلد کتاب نگاشته است که مهمترین آنها در نقد وهابیت می‌باشد که عبارتند از:

التبرک بالصالحین بین المجیزین والمانعین

یافعی این کتاب را در هشت فصل در رد اعتقاد وهابیت مبنی بر شرک خواندن تبرک، در 168 صفحه نوشته است. وی با رویکری انتقادی ضمن بیان موضوعات مقدماتی از قبیل تعریف لغوی و اصطلاحی تبرک، جایگاه تبرک به آثار پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) و تبرک به آثاری که در شرع تاکید شده است از قبیل تبرک به کعبه و حجر الاسود، ابتدا دیدگاه مانعین تبرک را در یک فصل بیان کرده است و بعد از آن با تکیه بر دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه اهل سنت مشروعیت تبرک را اثبات نموده است.

التوسل بالصالحین بین المجیزین و المانعین

یافعی این کتاب را در 280 صفحه در اثبات مشروعیت توسل به اولیاء نگاشته است، وی ابتدا ضمن بیان معنای توسل و اقسام آن، دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه در توسل را بیان نموده است، بعد از آن ادله کسانی که توسل را جایز داسته اند را برشمرده است، سپس به بیان معنای توحید عبادی و ربوبی پرداخته است، یافعی در فروعی که در ادامه بحث می آورد مباحثی از قبیل معنای عبادت، حیات انبیاء (علیهم السلام در قبور)، امکان جواب دهی ایشان در قبور و.... پرداخته است و در نهایت به ادله مانعین از توسل اشاره کرده و جوابهای مختصری هم به ایشان داده است.

تصحیح مفاهیم فی الولاء والبراء

یکی دیگر از کتابهای یافعی که بسیار مورد استقبال اهل علم قرار گرفته است کتاب تصحیح مفاهیم ولاء و براء وی است. یافعی در این کتاب طی دو فصل کلی مباحث خود را اینگونه بیان می دارد:

وی در فصل اول به تصحیح مفهوم ولاء و براء در برابر مسلمان می پردازد و مباحثی از قبیل: تعامل با مسلمان گناه کار بحث ولاء و براء چگونه باید باشد، برخورد با مسلمان گنه کار در زمان رسول الله (صلی الله علیه وآله وسلم) چگونه بوده؟، منظور از شدت برخورد با مسلمان گنه کار به چه معناست، و ولاء و براء در برخورد با حاکمان ظالم و فاسق چگونه باید باشد.

یافعی در فصل دوم به بحث ولاء و براء با غیر مسلمان پرداخته است:
در این فصل به مباحثی از قبیل: ولاء و براء در برابر کفار چگونه باید باشد؟، آیا تکریم انسان به خاطر انسان بودنش منافی با ولاء و براء است؟، تعامل سلف با غیر مسلمانان چگونه بوده است؟، آیا سلام تحیت با غیر مسلمانان منافی با ولاء و براء است؟، و در نهایت به مباحثی از قبیل تعاملات اجتماعی از قبیل معامله، میهمانی، همسفر شدن و .... با غیر مسلمانان پرداخته است و اثبات می ناید که این موراد ناقض ولاء و براء نبوده بلکه با حفظ این موارد هم می توان ولاء و براء نسبت به کفار را رعایت نمود.

شدالرحال لزیارة قبره الشریف بین المجیزین والمانعین

يکي دیگر از کتابهایی که یافعی در نقد وهابیت نگاشته است در مساله شد رحال می باشد. وی این کتاب را در چهار فصل تالیف نموده است، یافعی در فصل اول به بحث حالات زیارت پرداخته است که یا بدون سفر یا همراه با سفر است، که در سفر بری زیارت یا قصد زیارت قبر و مسجد را با هم دارد و یا تنها به قصد زیارت قبر می رود. وی در فصل دوم از کتاب خود به بیان دیدگاه مانعین شد رحال پرداخته است. و در فصل سوم به بیان دیدگاه مجیزین را مطرح نموده است و در فصل چهارم از کتاب نیز ادله کسانی که شد رحال را جایز می دانند و مانعین شد رحال را آورده است. و جواب‌هایی که در رد مانعین هست را مطرح می‌نماید.

حکم الاحتفال بمولد النبی بین المانعین والمجیزین

این مساله نیز به خاطر اهمیت و جایگاه بالایی که بین صوفیه دارد مورد برسی یافعی قرار گرفته است و وی رساله 30 صفحه‌ای را در این باب نگاشته‌است. یافعی در این رساله بحث را با تبیین این امر که احتفال ممنوع و مجاز داریم شروع نموده است از نظر وی احتفالی که با منکرات و گناه همراه باشد ممنوع است اما اگر مشتمل بر محرمات و گناه نباشد جایز است. وی در ادامه دیدگاه حدود 10 نفر از بزرگان اهل سنت بر جواز احتفال را ذکر می کند و کتبی را که در این باب نگاشته شده است را معرفی می نماید، و در ادامه به نظر برخی از افرادی که مانع احتفال هستند اشاره می کند، و رد نهایت به بیان ادله کسانی که این عمل را جایز دانسته‌اند اشاره می‌کند.

حکم سب الصحابه فی المذاهب الاربعة

یکی دیگر از کتاب‌هایی که یافعی نگاشته است حکم سب صحابه از دیدگاه بزرگان مذاهب می‌باشد. یافعی این کتاب را در 68 صفحه طی سه فصل آورده است. وی در فصل اول در مورد کسانی که صحابه را سب می کنند و ایشان را تکفیر نمی کنند بحث می کند، یافعی در این فصل ساب الصحابه را به دو گروه تقسیم می کند گروهی که همه صحابه را سب می کنند که در این صورت بلا شک وی کافر است، و رد صورت دوم کسانی که برخی از صحابه را سب می کنند به جهت اینکه صحابی هستند که در این صورت هم وی کافر است اما اگر صحابه را به جهت دیگری سب کند نه به خاطر صحابی بودنش در این صورت دیدگاه بزرگان مذاهب اربعه مختلف است که وی به بیان دیدگاه هر کدام به صورت جداگانه پرداخته است. وی در ادامه دیدگاه کسانی این گروه را کافر می‌دانند و همچنین مانعین از تکفیر این گروه را به صورت جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهد.
فصل دوم کتاب یافعی ختصاص یافته است به بیان دیدگاه کسانی که صحابه را سب می کنند و ایشان را کافر می دانند، در این فصل نیز وی تقسیم می کند بین کسانی که همه صحابه را کافر می دانند و کسانیکه برخی از ایشان را کافر می دانند، در مورد کسانیکه همه صحابه را کافر می دانند با تکیه بر دیدگاه مذاهب اربعه وی را کافر می خواند و در مورد کسی که برخی از صحابه را سب و تکفیر می کند می گوید: دو صورت دارد که اگر این شخص صحابه را از باب صحابی بودن تکفیر کند کافر می شود، اما اگر صحابه را از بابی غیر از این تکفیر کند اختلاف است در بین بزرگان مذاهب برخی تکفیر می کنند و برخی قائل به عدم کفر وی هستند.

رساله‌ها

علاوه بر کتابهای فوق، یافعی رساله‌هایی را در نقد اندیشه سلفیه نگاشته‌شده‌است که عبارتند از:
التکبیر الجماعی والذکر الجماعی دراسة مقارنة؛
الحلف بغیر الله دراسة مقارنة؛
الصلاة فی مسجد فیه قبر دراسة مقارنة؛
هل العمل شرط فی الایمان فی المذهب الحنابلة و اهل الحدیث.

پانویس