محمد طاهر بن عاشور
محمد الطاهر بن عاشور (زاده: ۱۸۷۹ – درگذشته: ۱۹۷۳) دانشمند و محقق تونس است. ریشه خانواده آنها به اشراف در مراکش بر می‌گردد. وی در دانشگاه زیتونه تحصیلات را فرا گرفت و نهایتاً به یک استاد بزرگ تبدیل شد. او در سال ۱۹۰۳ هنگامی که محمد عبده در تونس بود با وی دیدار نمود. وی همچنین به عنوان فرماندار در سال ۱۹۰۹ و پس از آن در سال ۱۹۱۱ به عنوان یک قاضی که به رتبه فتوا ارتقاء پیدا کرده بود شناخته می‌شود. در سال ۱۹۳۲ او در موقعیت شیخ الاسلام المالکی قرار گرفت، وی تا قبل از استقلال تونس مدتی به دلایل سیاسی از این منصب کناره‌گیری کرد.
کتاب‌ها و تألیفات
اولین کسی بود که تألیفاتی به زبان عربی در تونس در قرن بیستم ارائه داد، آثار و تألیفات او به چهل عدد رسیده‌اند که در نهایت دقت علمی هستند و نشان از تسلط شیخ در علوم مختلف حقوق و ادبیات است. آثار او به دو قسمت تقسیم شده‌است: آثار در علوم اسلامی و در زمینه ادبیات عربی:
علوم اسلامی
وی در این زمینه دارای تفسیر روشنگری از قرآن کریم است که به صورت یک دانشنامه علمی است که محمد الطاهر بن عاشور در آن به نوآوری رسید، به طوری که اصطلاحات سابق را تکرار نکرد، اما با ایده‌ها و فقه‌های معتبر مطابقت داشت. این کار در ۱۵ جلد انجام شد، بعضی از آنها در سال ۱۹۵۶ در تونس، و در سال ۱۹۶۵ و ۱۹۶۶ در قاهره و در سال ۱۹۶۸ در تونس چاپ شد که از جمله می‌توان به آثار زیر اشاره نمود.
- مقاصد الشريعة الإسلامية؛
- أصول النظام الاجتماعي في الإسلام؛
- أليس الصبح بقريب؛
- الوقف وآثاره في الإسلام؛
- كشف المغطى من المعاني والألفاظ الواقعة في الموطأ؛
- النظر الفسيح عند مضايق الأنظار في الجامع الصحيح؛
- قصة المولد؛
- تحقيقات وأنظار في القرآن والسنة؛
- التوضيح والتصحيح (أصول الفقه)؛
- حاشية التوضيح والتصحيح لمشكلات كتاب التنقيح (شرح على كتاب تنقيح الفصول في الأصول لشهاب الدين القرافي).
زبان و ادبیات عربی
- أصول الإنشاء والخطابة؛
- موجز البلاغة؛
- نقد لكتاب الإسلام وأصول الحكم تأليف علي عبد الرازق؛
- شرح لمقدمة المرزوقي لشرح ديوان الحماسة؛
- شرح قصيدة الأعشى؛
- ديوان النابغة الذبياني؛
- شرح معلقة امرئ القيس؛
- ديوان بشار، مقدمة وتحقيق؛
- الواضح في مشكلات شعر المتنبي لأبي القاسم الأصفهاني (تحقيق)؛
- قلائد العقيان في محاسن الأعيان للفتح بن خاقان القيسي (تحقيق)؛
- سرقات المتنبي ومشكل معانيه لإبن بسام النحوي (تحقيق)؛
- تحقيق شرح القرشي على ديوان المتنبي؛
- غرائب الاستعمال.
مجلات علمی
- تعدادی از مجلات علمی که در آن مشارکت داشته‌است، از جمله:
- السعادة العظمى؛
- المجلة الزيتونية؛
- هدى الإسلام؛
- نور الإسلام؛
- مصباح الشرق؛
- مجلة المنار؛
- مجلة الهداية الإسلامية؛
- مجلة مجمع اللغة العربية بالقاهرة؛
- مجلة المجمع العلمي العربي بدمشق (مجلة مجمع اللغة العربية بدمشق).
منابع
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «محمد الطاهر بن عاشور». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای عربی، بازبینی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۸.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Muhammad al-Tahir ibn Ashur». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۸ فوریه ۲۰۱۸.