سمنیه

سمنیه‏ گروهى از دهریان هند هستند.

موسس فرقه

رهبر این فرقه شخصی به نام جریر بن حازم ازدی بود که در بصره می‌زیسته و منزل وی به عنوان محلی برای اجتماع گفتگوی بودائیان بوده‌ است.

پیشینه

سابقه این فرقه به پیش از اسلام باز می گردد. عبدالقاهر بغدادی می نویسد: «ایشان قبل از دولت اسلام بوده اند.عبدالمنعم حفنی نیز می نویسد: اصل این عقیده از هند بوده و سمنیه هند از دهریه و یا از بودائیان بوده اند. نام حقیقی ایشان شمنیه (به شین منقوطه) بوده و بعدها سمنیه خوانده شده است. محمد بن احمد خوارزمی در مفاتیح العلوم از چنین گروهی نام می برد و آن ها را عبادت کنندگان بُت معرفی می کند. ابن ندیم در الفهرست می نویسد: پیامبر سمنیه شخصی به نام بوداسف است و بیشتر مردم ماوراءالنهر، پیش از اسلام بر این مذهب بوده اند. این در حـالی است که شیـخ محمد حمـزه در نشأة الفرق الاسلامیة می نویسد: سمنیه جماعتی ملحد هستند که جـز بـه حس ایمان ندارند. همچنین محمد ملطی شافعی در ذکر اندیشـه جَهمیه می نویسد: جهمیه آرای خویش را از سمنیه گرفتند که در ناحیه خراسان بودند. آن ها در دین خود شک کردند و از دین خـارج شدند. البته ممکن است سمنیه همـان اهـل تناسخ باشند.

اعتقادات

سمنیه به تناسخ اعتقاد دارند. همچنین آن ها منکر وقوع علم از روى اخبارند و می گویند که راهى به سوى علم جز از راه حسّ نیست. ی از جمله دیگر عقاید منسوب به سمنیه این است که آن ها بت پرست بوده اند و نیز گروهی از آن ها معتقد به تجسد بودا در صورت انسان بودند. همچنین سمنیه مبعوث شدن از قبر و معاد را انکار می کردند.