آخرالزمان

آخرالزمان به معنای آخرین برهه از زیستگاه بشر در کره خاکی است. آخر‌الزمان در منابع دینی ما نیز به معنای پایان جهان است. در این برهه حوادث مهمی رخ می‌دهد که می‌تواند نشانه بسرآمدن زندگی بشر در کره خاکی باشد.

آخرالزمان در ادیان الهی

این واژه همان‌طور که در اسلام به طور پر رنگ مطرح است، در دیگر ادیان الهی چون مسیحیت، یهودیت و آیین زرتشت نیز مطرح شده است.

مهم‌ترین ویژگی‌های مردم در آخرالزمان

مهم‌ترین ویژگی این دوره، افول دین‌داری مردم است که در پی آن منجی بشریت ظهور می‌کند و بعد از سپری شدن دوره حکومتش، دنیا به پایان می‌رسد و قیامت آغاز می‌شود.

نشانه‌های آخر‌الزمان

در قرآن و روایات، علامت‌هایی برای دوره آخر‌الزمان بر شمرده شده است. نزول آخرین دین با عنوان اسلام همراه با ختم نبوت اولین علامت آخر‌الزمان است. به همین دلیل در تفاسیر مختلف، یکی از علایم قیامت را در ذیل آیه شریفه «فَهَلْ یَنْظُرُونَ إِلاَّ السّاعَةَ أَنْ تَأْتِیَهُمْ بَغْتَةً فَقَدْ جاءَ أَشْراطُها»؛ [۱] مبعوث شدن پیامبر صلوات الله علیه معرفی کرده است که این زمان در مقایسه با عمر دنیا به روز قیامت بسیار نزدیک است. در برخی دیگر از روایات، آخر‌الزمان بیشتر به زمان ظهور منجی مربوط و از علایم ظهور شناخته می‌شود که در ادامه و به طور فهرست به نام تعدادی از آن اشاره می‌شود. 1.خروج سفیانی.[۲] 2.کسوف خورشید در نیمه ماه رمضان و خسوف ماه در پایان آن. [۳] 3.قتل نفس زکیه.[۴] 4. خروج دجّال.[۵] [۶] 5. رخ دادن جنگ‌ها و کشتارها و از میان رفتن نشانه‌های حق. [۷]۱۰۲ به بعد. 6. ظاهر شدن فساد‌های بزرگ در دنیا. [۸] 7. فراوان شدن هرج و مرج و سست شدن ایمان مردم. [۹] 8. حضور افراد نالایق در مدیریت جامعه. [۱۰] 9. بی حیایی در زنان و کودکان. [۱۱] 10. بی‌نیازی مرد از زن و زن از مرد. [۱۲]

حوادث مهم مربوط به آخر‌الزمان

رجعت

در روایات آمده است هنگام ظهور منجی عجل الله تعالی فرجه، عده‌ای از مومنان و شیعیان دوست‌دار حضرت که از دنیا رفته‌اند به اذن الهی دوباره زنده می‌شوند و به دنیا بر می‌گردند تا در رکاب حضرت او را یاری کنند و نیز برخی از دشمنان اهل بیت جهت گرفتن انتقام بازگردانده می‌شوند تا عذاب دنیا را بچشند و به قدرت و شوکت آن حضرت پی ببرند. [۱۳] علاوه، مطابق با مفاد روایات و تفاسیر؛ آیه شریفه: وَیَوْمَ نَحْشُرُ مِنْ کُلِّ أُمَّةٍ فَوْجًا مِمَّنْ یُکَذِّبُ بِآیَاتِنَا فَهُمْ یُوزَعُونَ [۱۴] (به خاطر آور) روزی را که ما از هر امّتی، گروهی را از کسانی که آیات ما را تکذیب می‌کردند محشور می‌کنیم؛ و آنها را نگه می‌داریم تا به یکدیگر ملحق شوند! به رجعت اشاره می‌کند. در این آیه فقط به برانگیخته شدن عدّه‌ای از مکذبان و نه همه آنها اشاره شده است. به همین جهت بیان کرده‌اند که آیه مربوط به آخرالزمان است. در آن وقت عده‌ای از نیکوکاران و بدکاران زمان‌های گذشته، زنده می‌شوند تا نتیجه اعمال خویش را ببینند. [۱۵] [۱۶] [۱۷]

حاکمیت آرامش و صلح پایدار بر دنیا

یکی از برنامه‌های اصلی در آخر‌الزمان، حاکمیت عدل مهدوی و ایجاد آرامش و معنویت در سراسر جهان است. قرآندر ضمن چند آیه به این نکته اشاره کرده است: «وَعَدَ اللّهُ الَّذینَ ءَامَنوا... وَلَیُبدِّلَنَّهُم مِن بَعدِ خَوفِهِم أَمناً.»[۱۸] «وإِنَّ الأَرضَ لِلّهِ یُورِثُها مَن یَشاءُ مِن عِبادِهِ والعاقِبَةُ لِلمُتَّقین.» [۱۹] این سنخ از آیات بیان‌ کننده این حقیقت است که همه مردم دنیا در عهد منجی و در سایه حکومت حضرت در صلح و آرامش و نیز معنویت زندگی خواهند کرد. [۲۰]؛ [۲۱]؛ [۲۲] در روایات نیز به این موضوع اشاره شده است که به بیان یک نمونه بسنده می‌شود. از قول پیامبر صلوات الله علیه نقل شده است که مهدی از فرزندان من است. او در غیبت خواهد بود و وقتی که ظهور کند، زمین را از عدل و داد پر خواهد کرد، هنگامی که از ظلم و ستم پر شده باشد. [۲۳]

توقف نا فرمانی‌ها

از دیگر علایم آخر‌الزمان و هنگام ظهور منجی توقف گناهان است. [[جعفر بن محمد (صادق‌)

]] در توصیف حال جامعه و مردم پس از ظهور فرمود: وَلا یَعْصُونَ اللَّهَ عَزَّوَجَلَّ فِی اَرْضِهِ: یعنی مردم در عصر ظهور گناه نخواهند کرد. [۲۴]

گسترش علم در میان مردم

از دیگر علامت‌های آخر‌الزمان، گسترش علم و آگاهی نزد مردم است. این موضوع با روایتی از محمد بن علی (باقر العلوم) و امام صادق علیهما السلام تایید می‌شود. امام باقر ‌علیه‌السلام فرمود: وقتی قائم ما قیام کند، خداوند دست بر سر بندگان بگذارد و عقول آنان را جمع کند و سامان بخشد و فکر و اندیشه آنان را کامل گرداند.[۲۵].و باز از امام صادق ‌علیه‌السلام نقل شده است که فرمود: علم بیست و هفت حرف است. همه معارفی که پیامبران علیهم‌السلام آورده‌اند، فقط دو حرف است. وقتی که قائم ما قیام کند، بیست و پنج حرف دیگر علم را آشکار کند و آن را در بین مردم گسترش دهد.[۲۶]

نابودی یاجوج و ماجوج

از دیگر علایم وقت ظهور منجی، نابودی یاجوج و ماجوج است. قرآن درباره یاجوج و ماجوج بیان می‌کند:حَتَّی إِذَا فُتِحَتْ یَأْجُوجُ وَمَأْجُوجُ وَهُمْ مِنْ کُلِّ حَدَبٍ یَنْسِلُونَ. [۲۷] تا زمانی که [سدّ] یأجوج و مأجوج گشوده شود و آنان از هر زمین بلندی سرازیر می شوند. در برخی از روایات آمده است که در آخر‌الزمان، قوم یأجوج و مأجوج سدّ ذوالقرنین را تخریب می‌کنند و در اندک زمانی سرتاسر جهان را پر از ظلم و فساد خواهند کرد تا آن‌که در عصر ظهور منجی به طور کلی از بین خواهند رفت. [۲۸]؛ [۲۹]

توصیف آخر‌الزمان در دیگر ادیان

آخر‌الزمان در مسیحیت

منجی آخر‌الزمان در مسیحیت حضرت عیسی ‌علیه‌السلام است که رجعت خواهد کرد. در کتاب مقدس این نام بیش از سیصد بار و در چندین باب ذکر شده است. [۳۰]؛ [۳۱]. مسیحیان معتقدند که وقتی مسیح بازگردد، دنیا آباد خواهد شد[۳۲]؛ [۳۳]و مردم در صلح و آرامش زندگی خواهند کرد. ا[۳۴]

نشانه‌های آخرالزمان در مسیحیت

همان‌طور که آخر‌الزمان در اسلام نشانه‌هایی دارد، در سایر ادیان نیز به وجود رخدادهایی گره خورده است. از جمله: 1.مسیح وقتی ظهور می‌کند که دنیا از ظلم و جور پر شده و گناه جامعه رو در بر می‌گیرد.[۳۵] 2.کشورهای جهان با یکدیگر وارد جنگ خواهند شد و زلزله رخ خواهد داد و قحطی فرا خواهد گرفت.[۳۶] ۷ به بعد. 3.در کتاب مقدس آمده است که شخصی به نام دجّال قبل از ظهور حضرت خواهد آمد. [۳۷].

آخر‌الزمان در یهودیت

آخر‌الزمان در دین یهود با نام روز خدا یا روزهای آخر معرفی شده است. در این دوره گناه‌کاران به سزای اعمال‌شان خواهند رسید و قوم یهود به نهایت عزت و عظمت خود خواهد رسید[۳۸]و حاکمی از نسل پدر داوود ظهور و جهان را از عدل و داد پر خواهد کرد.[۳۹]؛ [۴۰]؛ [۴۱] ۲۶؛ [۴۲]

آخر‌الزمان در آیین زرتشت

در آیین زرتشت آمده است قبل از آخر‌الزمان دو قدرت ماورایی(کیهانی) در امور خیر و شر با هم در نزاع هستند. قدرت ماورایی به نام «اهورا مزدا» یا «روح خیر» در برابر یک قدرت ماورایی دیگر به نام «اهریمن» و یا «روح شر» ظاهر خواهد شد که در وقت آخر‌الزمان با ظهور شخصی به نام شوسیانس یا سوشیانت به عنوان منجی خیر بر شرّ غلبه خواهد کرد و دوره آرامش و پاکی فرا خواهد رسید [۴۳].سوشیانس پس از ظهور، جهان را از نو خواهد ساخت و تاریکی‌ها و پلشتی‌ها را از بین خواهد برد.[۴۴]یاران شوسیانس انسان‌هایی نیک‌اندیش نیک، گفتار و نیک رفتارند و هیچگاه سخن دروغ بر زبان نمی‌آورند.[۴۵]

پانویس

  1. سوره محمد، آیه 18
  2. شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ۱۳۵۰ش، ص۳۰۴.
  3. . مجلسی محمدباقر، بحارالانوار، سال ۱۴۰۳ هجری قمری، ج۶، ص۳۰۳.
  4. شیخ صدوق، کمال الدین، نشر مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ج۲، ص۶۴۹.
  5. مجلسی محمدباقر، بحار الأنوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۲، ص۱۸۱؛
  6. قشیری نیشابوری، صحیح مسلم، دار الکتب العلمیة، ج۴، ص۲۲-۲۱.
  7. حائری یزدی عبدالکریم، الزام الناصب، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ص
  8. حافظ رجب البرسی، مشارق انوار الیقین، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، ص۷۲.
  9. ابن کثیر دمشقی، النهایة فی الفتن والملاحم، ۱۴۰۸ق، ص۴۰-۴۱.
  10. قمی، تفسیر القمی، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۷.
  11. قمی، تفسیر قمی، ۱۳۸۷ق، ج۲، ص۳۰۷.
  12. حاکم نیشابوری، المستدرک علی الصحیحین، دار الکتب العلمیة، ج۴، ص 484
  13. شیخ طبرسی، مجمع البیان، ج7، ص367.
  14. سوره نمل آیه 83
  15. شیخ طبرسی، مجمع‌البیان، ج7، ص366
  16. بحرانی سید هاشم، تفسیر البرهان، ج4، ص228-231؛
  17. طباطبایی سید محمد حسین، تفسیر المیزان، ج15، ص397 و ص 398
  18. سوره نور، آیه 55
  19. سوره اعراف، آیه 128
  20. شیخ طبرسی، مجمع‌البیان، ج‌7، ص‌106
  21. عیّاشی سمرقندی، تفسیر عیّاشی، ج‌1، ص‌183 و ج‌2، ص‌50 و 56-61‌
  22. حویزی عبدعلی، تفسیر نورالثقلین، ج‌2، ص‌57‌.
  23. قندوزی سید سلیمان بن ابراهیم، ینابیع المودّه، ص 448.
  24. صافی گلپایگانی لطف الله، منتخب الاثر، ص 497.
  25. صافی گلپایگانی لطف الله، منتخب الاثر، ص 483
  26. مجلسی محمد باقر، بحارالانوار، ج 52، ص 336
  27. سوره انبیاء، آیه 96
  28. طبری مححمد بن جریر، جامع‌البیان فی تفسیر القرآن، ج‌17، ص‌115-121
  29. صدر سید محمد، تاریخ مابعد الظهور، ص‌146-150
  30. کتاب مقدس، متی، باب ۲۴، ۲۵
  31. مرقس، باب ۱۳؛ لوقا، باب ۲۱
  32. یوحنا، باب ۴، آیه ۴۲
  33. عبرانیان باب ۹، آیه ۲۸
  34. اشعیا، باب ۲، آیه ۷.
  35. اشعیا، باب ۴۸، آیه ۱۱.
  36. متّی، باب۲۴، آیه
  37. یوحنا، باب ۲، آیه ۱۸
  38. عاموس، باب۵، آیه ۱۸-۲۰؛ باب ۲، آیه ۱۲-۱۷
  39. عاموس، باب ۱۱، آیه ۱۸
  40. هوشع، باب ۲، آیه ۲۰-۲۵
  41. میکاه، باب ۵، آیه
  42. ارمیا، باب ۲۳، آیه ۵۶
  43. جان ناس، تاریخ جامع ادیان، ص۳۱۸
  44. اوستا، ج۱، ص۴۸۷.
  45. اوستا زامیاد یشت، بند ۹۵